geo jako nauka-material.doc

Geografia jako nauka – definicja i podział geografii

Geografia – jest nauką o powłoce ziemskiej, jej przestrzennym zróżnicowaniu pod względem przyrodniczym i społeczna-gospodarczym oraz o związkach , jakie zachodzą między poszczególnymi zjawiskami przyrodniczymi , a zjawiskami społeczno – gospodarczymi .

Do nauk o Ziemi , należą :
a) g e o l o g i a – zajmuje się badaniem skorupy ziemskiej , jej dziejami i budową . Dzieli się na :
- dynamiczną – procesy zachodzące wewnątrz i na zewnątrz atmosfery
- historyczną – bada dzieje Ziemi
- regionalną – budowa geologiczna wybranych rejonów
b) g e o d e z j a - zajmuje się rozmiarem i kształtem Ziemi. Wyróżniamy topografię i kartografię
c) g e o f i z y k a - zajmuje się procesami i zjawiskami zachodzącymi we wnętrzu Ziemi, litosferze, hydrosferze i atmosferze .

Geografia Fizyczna dzieli się na :
a. astronomiczną – zajmującą się Ziemią jako planetą , jej ruchami i konsekwencjami
b. geomorfologię – nauka zajmująca się ukształtowaniem pow. Ziemi i procesami zachodzącymi na jej powierzchni
c. hydrografię – nauka zajmująca się badaniem powierzchni wód lądowych
d. oceanografię – nauka o budowie i morfologii dna oceanu i dynamice wód
e. klimatologię i meteorologię – nauki zajmujące się badaniem zjawisk w atmosferze
f. pedologię – nauka o glebach
g. biogeografię – nauka o rozmieszczeniu życia na Ziemi ( fitogeografia i zoogeografia)

Geografia regionalna - łączy wszystkie działy , bada zjawiska przyrodnicze i społeczno – gospodarcze w danym rejonie w sposób całościowy.

Mapa – rodzaje , elementy i znaczenie

M a p a – jest płaskim obrazem całej powierzchni lub części Ziemi , nieba lub całego ciała niebieskiego , przedstawiającym na płaszczyźnie zjawiska naturalne , społeczne lub ekonomiczne przy :
a. użyciu umownych znaków
b. w określonym odwzorowaniu
c. w określonej skali


cechy mapy :
a. zastosowanie znaków umownych do prezentacji treści
b. dokonany dobór i uogólnienie elementów treści mapy ( generalizacja )
c. możliwość określenia położenia geograficznego , dzięki zastosowaniu odwzorowania kartograficznego konstrukcji mapy
d. możliwość odczytywania i pomiaru różnych cech ilościowych i jakościowych


podstawowe elementy mapy :

a. legenda
b. treść mapy
c. osnowa matematyczna (odwzorowania kartograficzne , skala mapy , punkty odniesienia)


Każda mapa zawiera trzy grupy składników : matematyczne , geograficzne i opis pozaramkowy .

Składniki matematyczne:
a. punkt nawiązania – przeniesiona na mapę sieć punktów i geometryczny układ wielkości kątowych i liniowych zmierzonych w terenie
b. skala
c. odwzorowania kartograficzne

Składniki geograficzne :
a. fizjograficzne – zarys linii brzegowej , ukształtowanie powierzchnie , budowa geologiczna, zbiorowiska fauny i flory
b. administracyjno – gospodarcze , lub polityczno – kulturalne – będące bezpośrednim lub pośrednim wynikiem działalności człowieka w środowisku – granice , zakłady przemysłowe
c. uzupełniające - napisy odnoszące się do nazewnictwa , napisy literowe , cyfrowe.

Opisy pozaramkowe - tytuł , legenda , skala , wyjaśnienie znaków umownych zastosowanych na mapie.

P o d z i a ł m a p :

Ze względu na skalę :

a. mapy szczegółowe ( 1:1000 do 1:5000) – mapy miast , osiedli , terenów podmiejskich
b. topograficzne ( 1:5000 do 1:200 000 ) – rzeźba terenu , sieć rzeczna , drogi
c. przeglądowo – topograficzne – ( 1:200 000 do 1:100 0000 ) – sieć komunikacyjna , wodna , większe obszary
d. przeglądowe- (od 1:100 0000 ) – ogólny obraz lądów i kontynentów

Ze względu na treść :
a. ogólnogeograficzne – charakterystyka wielu elementów środowiska geograficznego (mapy hipsometryczne , polityczno- administracyjne)
b. tematyczne – charakterystyka jednego elementu w odniesieniu do zjawisk przyrodniczych , zjawisk społeczno-gospodarczych
c. inżynieryjne – mapy urbanistyczne, górnicze.