Polityka pieniężna Narodowego Banku Państwowego w kontekście akcesjii Polski do strefy euro (2).PDF

P OLITYKA PIENIĘśNA

N ARODOWEGO B ANKU P OLSKIEGO

W KONTEKŚCIE AKCESJI P OLSKI DO STREFY EURO

Spis treści

WSTĘP ................................................................................................................................. 4

ROZDZIAŁ I POLITYKA PIENIĘśNA JAKO INSTRUMENT POLITYKI

MAKROEKONOMICZNEJ PAŃSTWA ................................................. 6

1. P OLITYKA PIENIĘśNA – DEFINICJA , ZAKRES , CELE ........................................................... 7

1.1. Istota polityki pienięŜnej .......................................................................................... 7

1.2. Zakres polityki pienięŜnej ........................................................................................ 9

1.3. Zadania i rola polityki pienięŜnej .......................................................................... 13

2. I NSTRUMENTY POLITYKI PIENIĘśNEJ ............................................................................. 16

2.1. Podział i charakter instrumentów polityki pienięŜnej............................................ 16

2.2. Polityka rezerw obowiązkowych ............................................................................ 17

2.3. Polityka otwartego rynku....................................................................................... 19

2.4. Polityka kredytu refinansowego............................................................................. 20

2.5. Inne instrumenty polityki monetarnej .................................................................... 22

3. M AKROEKONOMICZNE SKUTKI POLITYKI PIENIĘśNEJ ( MODEL IS-LM) .......................... 23

3.1. Istota i załoŜenia modelu ....................................................................................... 23

3.2. Równowaga na rynku towarowym (krzywa IS)...................................................... 24

3.3. Równowaga na rynku pienięŜnym (krzywa LM) .................................................... 27

3.4. Efekty polityki monetarnej ..................................................................................... 30

4. NBP JAKO PODMIOT POLITYKI PIENIĘśNEJ ..................................................................... 34

4.1. NBP polskim bankiem centralnym ......................................................................... 34

4.2. Organizacja NBP ................................................................................................... 34

4.3. Cel NBP ................................................................................................................. 36

4.4. Instrumenty NBP w zakresie polityki pienięŜnej.................................................... 37

ROZDZIAŁ II DROGA DO CZŁONKOSTWA W STREFIE EURO ........................ 40

1. P ROCEDURA PRZYJMOWANIA WSPÓLNOTOWEJ WALUTY ............................................... 41

1.1. Jakim sposobem zastąpić złotego przez euro?....................................................... 41

1.2. Etapy przyjmowania euro ...................................................................................... 43

1.3. Tryb uchylania statusu państwa objętego derogacją ............................................ 45

2. K RYTERIA KONWERGENCJI – ICH ZNACZENIE ................................................................ 46

2.1. Geneza warunków przystąpienia do strefy euro .................................................... 46

2.2. Kryteria zbieŜności i ekonomiczne motywy ich wprowadzenia ............................. 48

2.3. Nominalna a realna konwergencja........................................................................ 51

3. M ECHANIZM K URSÓW W ALUTOWYCH II – CZAS PRÓBY ............................................... 53

3.1. Zasady funkcjonowania ERM II ............................................................................ 53

3.2. Udział w ERM II a wypełnienie kryteriów konwergencji ...................................... 55

4. M IEJSCE NBP W E UROPEJSKIM S YSTEMIE B ANKÓW C ENTRALNYCH ............................ 57

4.1. Cel i organizacja ESBC ......................................................................................... 57

4.2. EBC jako centralny organ wspólnej polityki pienięŜnej ........................................ 60

4.3. Krajowe Banki Centralne Eurosystemu – rola i wymogi ...................................... 61

4.4. NBP jako bank centralny ESBC nie wchodzący w skład Eurosystemu ................. 62

ROZDZIAŁ III ZADANIA NBP W OKRESIE PRZEDAKCESYJNYM DO UGiW . 64

1. S TOPIEŃ REALIZACJI PRZEZ P OLSKĘ PIENIĘśNYCH KRYTERIÓW ZBIEśNOŚCI .............. 65

1.1. Kryterium stabilności cen ...................................................................................... 65

1.2. Kryterium kursu walutowego................................................................................. 70

1.3. Kryterium stopy procentowej................................................................................. 71

2. Z AGROśENIA ZWIĄZANE Z QUASI - SZTYWNYM KURSEM WALUTOWYM .......................... 73

2.1. Systemy kursów walutowych i kryteria ich wyboru ............................................... 73

2.2. Determinanty polityki pienięŜnej w warunkach sztywnego kursu walutowego

(trylemat trójkąta trzech swobód) ......................................................................... 77

2.3. Prawdopodobne problemy z utrzymaniem polskiej waluty w ramach

dopuszczalnego pasma wahań systemu ERM II .................................................... 79

3. D YLEMATY WYBORU STRATEGII PRZYSTĄPIENIA DO STREFY EURO ............................... 81

3.1. Wybór momentu wstąpienia do ERM II ................................................................. 81

3.2. Warunki uczestnictwa w systemie ERM II ............................................................. 84

3.3. Długość pobytu ...................................................................................................... 86

4. P ROPOZYCJA DZIAŁAŃ NBP W PROCESIE AKCESYJNYM DO UG I W ............................. 87

4.1. Uwarunkowania prowadzenia polityki pienięŜnej ................................................. 87

4.2. Uzyskanie monetarnej konwergencji ..................................................................... 89

4.3. Określenie kursu równowagi ................................................................................. 90

4.4. Stabilizacja kursu waluty w ERM II ...................................................................... 93

ZAKOŃCZENIE ............................................................................................................... 95

WYKAZ SKRÓTÓW ....................................................................................................... 97

SPIS RYSUNKÓW............................................................................................................ 99

SPIS TABEL .................................................................................................................... 100

BIBLIOGRAFIA ............................................................................................................. 101

Wstęp

Współcześnie dla gospodarki rynkowej, która jest oparta na społecznym podziale

pracy pieniądz stał się jednym z podstawowych elementów jej funkcjonowania. MoŜliwość

kształtowania jego podaŜy jest zaś istotnym instrumentem polityki gospodarczej państwa.

Mimo, iŜ na tematy związane z Unią Europejską ukazuje się znaczna liczba

publikacji nie ma do tej pory pozycji, która całościowo obejmowałaby kwestie pienięŜnej

strategii ewentualnego przystępowania Polski do unii walutowej. Ukazuje się wiele prac na

temat poszczególnych problemów dotyczących akcesji do strefy euro zawierających takie

kwestie jak teorie optymalnych obszarów walutowych, kryteria konwergencji, rozwiązania

przyjęte przez państwa, które juŜ przyjęły wspólną europejską walutę. Jednak proces

akcesyjny naleŜałoby ująć całościowo.

Podniesiony wyŜej problem sprawił, iŜ pisanie niniejszej pracy było niezwykle

nobilitujące. Pionierstwo stworzenia opracowania obejmującego swoim zakresem zarówno

teorię ekonomiczną, przepisy prawa wspólnotowego, propozycje moŜliwych do

zastosowania rozwiązań wzbogaconych o przykłady działań innych państw w tejŜe materii

było największym motywem jej podjęcia.

Podjęcie tego tematu jest takŜe o tyle ciekawe, Ŝe moŜe on stać się nie tylko

czysto naukowym dyskursem, ale równieŜ dostarczyć wielu drogowskazów w niedalekiej

przyszłości. Po wstąpieniu do Unii Europejskiej Polska jest bowiem zobligowana do

przystąpienia do unii walutowej. Nie ma jednak ściśle określonych ram tego procesu poza

sformułowaniem kilku kryteriów przystąpienia do niej. Tworzy to pole do dyskusji na ten

temat.

Przyczyny napisania pracy łączą się z jej celem. Jak wskazuje sam tytuł chciano,

aby końcowym efektem pracy stała się propozycja działań dla Narodowego Banku

Polskiego w zakresie polityki pienięŜnej. Uwzględniająca zarówno uwarunkowania

prowadzenia polityki monetarnej, wymogi unijne w zakresie akcesji do unii walutowej,

przedstawienie ewentualnych problemów na jakie mogą się natknąć decydenci oraz

propozycje ich rozwiązania. Właśnie osiągnięcie takiej kompletnej analizy przyświecało

pracom nad poniŜszym opracowaniem.

Źródła na których oparto się przy pisaniu pracy są liczne i róŜnorodne. Obejmują

swym zasięgiem zarówno akty prawne, publikacje jak i portale internetowe. MoŜna je

podzielić na trzy grupy: dokumenty organów i instytucji Unii Europejskiej, opracowania

i analizy banku centralnego oraz pozostałe publikacje. Przy charakterystyce teorii

ekonomicznej dotyczącej badanej kwestii pozycjami nie do przecenienia okazały się

opracowania Z. Fedorowicza 1 oraz A. Kaźmierczaka 2 . Opis procedury przystępowania do

unii walutowej opierał się na publikacjach unijnych, a w szczególności Traktacie

z Maastricht 3 . Przy analizie poszczególnych kwestii związanych z wyzwaniami polityki

pienięŜnej oraz poszukiwaniu danych statystycznych największą skarbnicą wiedzy okazał

się portal internetowy Narodowego Banku Polskiego 4 .

Praca rozpoczyna się od przedstawienia teorii ekonomicznej dotyczącej polityki

pienięŜnej oraz omówienia na tym tle celu i instrumentów Narodowego Banku Polskiego

(rozdz. 1). Następna część ukazuje formalne i ekonomiczne kryteria oraz wymogi jakie

naleŜy spełnić aby móc przystąpić do unii walutowej (rozdz. 2). Ostatnia część pracy

została poświęcona pokazaniu prawdopodobnych zagroŜeń i problemów z jakimi moŜe

zetknąć się państwo przystępujące do strefy euro oraz propozycjom ich rozwiązania

(rozdz. 3).

Z. Fedorowicz, Polityka pienięŜna, Poltext, Warszawa 1998.

2 A. Kaźmierczak, Podstawy polityki pienięŜnej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.

3 Traktat o Unii Europejskiej z dn. 7 II 1992 roku.

4 Portal internetowy Narodowego Banku Polskiego: http://www.nbp.pl.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: