Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl
Badania i nauka a programy pomocowe ue wyciąg z materiałów źródłowych
Dla określenia ram czasowych procesu harmonizacji i implementacji prawa wspólnotowego Rząd Rzeczypospolitej Polskiej przyjął 31 grudnia 2002 roku jako datę gotowości Polski do członkostwa w Unii Europejskiej.
Polityka wspólnotowa w dziedzinie nauki i badań realizowana jest poprzez wieloletnie ramowe programy badań i rozwoju technologicznego. Jej celami są: zwiększanie międzynarodowej konkurencyjności przemysłu europejskiego, rozwój potencjału naukowo-technicznego, poprawa warunków życia obywateli UE oraz pomoc w realizacji innych polityk wspólnotowych. Założenia Piątego Programu Ramowego (5 PR) na lata 1998-2002 przewidują również przeciwdziałanie bezrobociu jako jeden z priorytetów polityki naukowo-technicznej UE.
Podstawą prawną tej polityki stanowi rozdział XV Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (Traktat z Maastricht). Artykuł 130 (g) stwierdza, że w dążeniu do osiągnięcia powyższych celów Wspólnota będzie prowadzić następujące działania, które uzupełniają działania prowadzone w państwach członkowskich:
· realizacja programów badań, rozwoju technologicznego i projektów pilotażowych poprzez wspieranie współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami, ośrodkami badawczymi i uniwersytetami,
· wspieranie współpracy w dziedzinie wspólnotowych badań, rozwoju technologicznego i projektów pilotażowych z krajami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi,
· rozpowszechnianie i wykorzystywanie wyników wspólnotowych działań w zakresie badań, rozwoju technologicznego i projektów pilotażowych,
· stymulowanie szkolenia i przemieszczania się badaczy we Wspólnocie.
Polska w pełni podziela założenia, priorytety i cele polityki wspólnotowej w obszarze „Nauka i badania”. Dlatego też Polska zadeklarowała gotowość do przystąpienia do Piątego Programu Ramowego.
Pierwszy program pomocy finansowej PHARE (Poland–Hungary Assistance to Restructuring of their Economies), który był początkowo pomyślany dla wspierania przekształceń gospodarczych na Węgrzech i w Polsce, a następnie i w innych państwach Europy Środkowej i Wschodniej. Program ten został utworzony Rozporządzeniem Rady w roku 1989.
Głównym celem programu PHARE w latach 1990-97 było wspieranie procesu transformacji na drodze do demokracji i gospodarki rynkowej. Środki PHARE były wykorzystywane na różnorodne cele, m.in.: inwestycje w dziedzinie infrastruktury, wspieranie zmian w dziedzinie legislacji, dostosowanie struktur administracyjnych, tworzenie społeczeństwa obywatelskiego.
W ramach Nowej Orientacji PHARE, wynikającej z Decyzji Rady Europejskiej w Luksemburgu w 1997 r. o podjęciu procesu rozszerzania Unii Europejskiej i rozpoczęcia wiosną 1998 r. negocjacji z Polską w sprawie akcesji, podstawowym priorytetem i celem Programu jest przygotowywanie Polski do członkostwa w Unii Europejskiej. Przyznane Polsce fundusze PHARE zostały ukierunkowane na takie priorytetowe cele gospodarcze jak: restrukturyzacja i prywatyzacja przemysłu, rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, promocja eksportu, wspieranie rozwoju regionalnego, oraz tworzenie miejsc pracy w regionach. Do programu należy również wspieranie oświaty, opieki zdrowotnej i badań naukowych:
· opracowanie strategii rozwoju polskiego potencjału badawczo-rozwojowego,
· kształcenie dyrektorów i kadry kierowniczej szkół w zakresie nowych metod zarządzania w szkolnictwie, kształcenie nauczycieli,
· wyposażenie szkół w sprzęt informatyczny, audiowizualny,
· projekty współpracy międzyuczelnianej,
· stypendia indywidualne,
· wprowadzenie jednolitego krajowego systemu egzaminacyjnego dostosowanego do nowych programów szkolnych.
Został utworzony na podstawie Decyzji nr 819/95EC Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej, z dnia 14 marca 1995 r. Zadaniem tego programu jest rozszerzanie współpracy europejskiej w dziedzinie edukacji. Jej różne formy obejmują dzieci, młodzież i dorosłych – od przedszkola po uniwersytet. Celem programu SOCRATES jest kreowanie europejskiego wymiaru w nauczaniu, powiększanie kręgu osobistych doświadczeń o wiedzę na temat innych krajów Europy, rozwinięcie poczucia jedności z Europą oraz wspomaganie procesów przystosowania się do nowych warunków społecznych i ekonomicznych w perspektywie nowej zjednoczonej Europy.
Program SOCRATES obejmuje następujące komponenty:
1. ERASMUS - program dotyczący szkolnictwa wyższego. Jego głównym celem jest wspieranie europejskiej współpracy uczelni wyższych, poprzez wspólne opracowywanie programów nauczania, wymiany kadry akademickiej i studentów oraz uznawanie studentom okresu studiów za granicą i zaliczanie zdanych tam egzaminów.
W ramach poszczególnych Akcji realizowane są następujące działania:
· działania w ramach Kontraktu Uczelnianego: organizacja wizyt przygotowawczych, wyjazdów studentów, wyjazdów nauczycieli akademickich, kursów intensywnych, Europejskiego Systemu Transferu Punktów Kredytowych (ECTS), wspólne opracowywanie programów studiów na poziomie zaawansowanym – Akcja 1;
· stypendia wyjazdowe dla studentów – Akcja 2.
W 1999/2000 uczestniczą w programie 74 uczelnie, na studia zagraniczne wyjechało 3192 studentów oraz 1231 pracowników wyższych uczelni.
2. COMENIUS – program dotyczący szkolnictwa podstawowego i ponadpodstawowego. W ramach poszczególnych Akcji realizowane są następujące działania:
· programowanie współpracy szkół w realizacji Europejskiej Projektów Edukacyjnych –Akcja 1;
· edukacja międzykulturowa oraz kształcenie dzieci imigrantów i Romów – Akcja 2;
· doskonalenie zawodowe pracowników oświaty – Akcja 3.
W 1999 r. Komisja Europejska zaakceptowała 259 polskich wniosków europejskich projektów edukacyjnych. W tymże roku złożono 4 wnioski w ramach Akcji 2. Zaakceptowano 111 wniosków w ramach Akcji 3.
3. LINGUA – program zajmujący się promowaniem nauki języków obcych na wszystkich poziomach nauczania.
· uczestnictwo w Europejskich Programach Współpracy w zakresie kształcenia nauczycieli języków obcych – Akcja A (trzy wnioski polskich instytucji zostały zaakceptowane w 1999 r.);
· doskonalenie zawodowe nauczycieli języków obcych – Akcja B (302 nauczycieli wyjechało na kursy metodyczno-językowe w 1999 r.);
· staże asystenckie dla przyszłych nauczycieli języków obcych – Akcja C (31 polskich asystentów wyjechało oraz trzy polskie uczelnie przyjęły asystentów z zagranicy w 1999 r.);
· rozwój narzędzi i metod służących nauczaniu języków oraz ocenie sprawności językowej – Akcja D (Bruksela zaakceptowała pięć polskich wniosków w 1999);
· wspólne projekty edukacyjne mające na celu wspieranie nauki języków obcych – Akcja E (Bruksela przyznała 14 grantów edukacyjnych w 1999 r.).
4. ODL (nowa nazwa komponentu – MINERWA) – program zajmujący się promowaniem kształcenia otwartego i na odległość, jak również nowych technologii informacji i komunikacji. Polscy partnerzy uczestniczą w trzech projektach.
5. KSZTAŁCENIE DOROSŁYCH (nowa nazwa komponentu – GRUNDTVIG) – program mający na celu promowanie europejskich standardów i polepszanie jakości kształcenia dorosłych. Polscy partnerzy uczestniczą w dziewięciu projektach.
6. ARION – program mający na celu poszerzanie wiedzy na temat systemów edukacyjnych innych krajów Europy poprzez organizację wizyt studyjnych dla osób odpowiedzialnych za kierowanie systemem oświaty. W roku 1998/99 w wizytach uczestniczyło 80 polskich edukatorów. W roku 1999/2000 do stycznia zrealizowano 29 wyjazdów.
7. EURYDICE – Europejska Sieć Informacji o Edukacji, działająca na zasadach współpracy pomiędzy Europejskim Biurem w Brukseli, powołanym przez Komisję Europejską, a krajowymi biurami w 29 krajach, powołanymi przez ministerstwa edukacji.
W ramach Sieci Polskie Biuro EURYDICE:
· kształtuje wizerunek polskiej edukacji w krajach Unii Europejskiej poprzez dostarczanie informacji do Brukseli;
· udostępnia polskim odbiorcom (tj. politykom oświatowym, pracownikom administracji szkolnej różnych szczebli, środowiskom naukowym) informacje o europejskich systemach edukacji.
8. NARIC – polskie biuro w Europejskiej Sieci zajmującej się uznawaniem i porównywalnością wykształcenia. W 1999 r. wydano około 500 opinii dotyczących dyplomów uczelni zagranicznych.
Powstał na podstawie Decyzji Rady Unii Europejskiej z 6 grudnia 1994 r. (94/819/EC) w celu promocji i poprawy jakości oraz innowacyjności systemów kształcenia, doskonalenia i szkolenia zawodowego w Europie. Program wspiera przedsięwzięcia w zakresie kształcenia wstępnego, poradnictwa i doskonalenia zawodowego, kształcenia otwartego i na odległość oraz współpracy uczelni z przedsiębiorstwami.
Dalekosiężnym celem programu jest dostosowanie systemu kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy w zjednoczonej Europie. Program działa w oparciu o konkursy projektów corocznie ogłaszane przez Komisję Europejską oraz Krajowe Biuro Programu Leonardo da Vinci. Projekty mogą składać instytucje i organizacje posiadające osobowość prawną, zaangażowane w rozwój kształcenia zawodowego.
W 1998 i 1999 r. zatwierdzono do realizacji w sumie 169 projektów na 340 zgłoszonych. W ramach Programu Leonardo da Vinci można było ubiegać się o dotację na realizację następujących typów projektów:
· międzynarodowe projekty pilotażowe (w latach 1998-1999 zrealizowano w Polsce 36 projektów);
· międzynarodowe projekty wymian i staży dla uczniów szkół zawodowych, studentów i absolwentów szkół wyższych (w latach 1998-1999 zrealizowano w Polsce 131 projektów);
· badania i analizy mające na celu rozwój wiedzy z zakresu kształcenia i szkolenia zawodowego (w latach 1998-1999 zrealizowano w Polsce dwa projekty).
W roku 1998 w ramach programu LEONARDO DA VINCI zarejestrowano 1049 uczestników staży / wymian, w tym 481 szkół zawodowych (46%), 333 bezrobotnych i młodych pracowników oraz 235 nauczycieli zawodu, instruktorów organizacji szkoleń.
W roku 1999 uczestników było 1588, uczniowie stanowili grupę 662 (42%), młodzi pracownicy i bezrobotni to 478 osób, pozostała grupa - 458 osób.
...
stary_hipis