Mózgowe porażenie dziecięce (łac. paralysis cerebralis infantium, ang. cerebral palsy), nazywana również chorobą Little’a – jednostka chorobowa określająca różnorodne zaburzenia ruchu i postawy, wynikające z trwałego uszkodzenia mózgu we wczesnym stadium rozwoju.Epidemiologia
Do uszkodzeń mózgu najczęściej dochodzi między 26. a 34. tygodniem ciąży. Statystycznie mózgowe porażenie dziecięce występuje u 2/1000 żywo urodzonych dzieci. Ta częstość wzrasta wielokrotnie w grupie wcześniaków. Występowanie mózgowego porażenia dziecięcego u wcześniaków może być związane z przyczyną przedwczesnego porodu, jak i może być następstwem przedwczesnego porodu samego w sobie.
Przyczyny
W powstawaniu odgrywają rolę różne czynniki, w okresie płodowym (niedotlenienie, zakażenia), w okresie okołoporodowym, a nawet ma znaczenie stan zdrowia matki przed poczęciem dziecka. Kiedyś za najczęstszą przyczynę uważano zamartwicę, ale współczesne badania wykazują, że jest to niecałe 10% wszystkich przyczyn mózgowego porażenia dziecięcego. Uszkadzający wpływ zamartwicy zależy od czasu trwania, stopnia nasilenia i od mechanizmów adaptacyjnych płodu, które są uwarunkowane genetycznie.
Objawy
Uszkodzenia mózgu powodują specyficzne powstawanie zaburzeń ruchowych (niedowłady, porażenia, ruchy mimowolne, inkoordynacja), mogą wystąpić zaburzenia w rozwoju umysłowym, mowy, zachowania, oraz padaczka.
Rokowanie
Stan dziecka z mózgowym porażeniem dziecięcym, z punktu widzenia samego zespołu, powinien się poprawiać, a samo porażenie nie postępuje. Leczenie polega przede wszystkim na prowadzeniu rehabilitacji. Stan dzieci często jest bardzo ciężki, rehabilitacja często daje bardzo powolne postępy, a dodatkowo utrudniać ją mogą inne towarzyszące choroby. Po 15. roku życia następuje stopniowe zniekształcenie kości, mięśni. Mimo nawet dużej i systematycznej rehabilitacji postępuje przykurcz mięśni. Dziecko coraz gorzej chodzi i mniej podnosi, a nawet ciągnie nogi za sobą.
Leczenie, stosowane terapieUszkodzenie mózgu, które powoduje porażenie mózgowe, najczęściej nie nasila się, ale również nie ustępuje. Nie oznacza to jednak, że dziecku nie można pomóc. Leczenie porażenia mózgowego polega na określeniu stopnia inwalidztwa (psychicznego, fizycznego, słuchowego lub wzrokowego) i w miarę możliwości redukcji tych ograniczeń do minimum. Sami rodzice nie są w stanie zapewnić dziecku wystarczającej opieki i terapii.Opieka nad chorym wymaga współdziałania z pediatrami, logopedami i fizjoterapeutami oraz nauczycielami, a także, w niektórych przypadkach, z okulistami, laryngologami, ortopedami, terapeutami zajęciowymi, psychologami, pracownikami socjalnymi i wieloma innymi osobami. Zajęcia z fizjoterapii najczęściej prowadzone są w przychodniach, ośrodkach dla osób niepełnosprawnych oraz na turnusach rehabilitacyjnych.Celem ich jest zapobieganie utrwalaniu się zniekształceń poprzez relaksację sztywnych mięśni i ustawianie w najwłaściwszej pozycji chorobowo zmienionych kończyn. Zmniejszenie napięcia mięśni można także osiągnąć stosując odpowiednie leczenia farmakologiczne. Stosuje się także leki neutralizujące drgawki. Dzięki fizykoterapii z użyciem baloników i innych urządzeń ortopedycznych wiele dzieci, które nigdy nie chodziły, może nabyć tę umiejętność.Pomoc logopedy może podnieść zdolność komunikowania się dziecka z otoczeniem, a także zmniejszyć uciążliwości związane z połykaniem i karmieniem.Dzięki zabiegom operacyjnym wiele dzieci może podjąć próby chodzenia za pomocą urządzeń ortopedycznych i nie być przez całe życie skazane na wózek inwalidzki.Jedną z metod rehabilitacji osób niepełnosprawnych jest hipoterapia, a swoją zaletę zawdzięcza koniowi biorącemu udział w terapii. To właśnie obecność konia – “współterapeuty” – sprawia, że jest to wyjątkowa i niepowtarzalna metoda terapeutyczna, dająca zupełnie nowe i niespotykane w innych terapiach możliwości. Jest ona jednak ściśle powiązana z innymi metodami rehabilitacyjnymi i terapeutycznymi i w pełni korzysta z ich dorobku. Dzięki tej terapii możliwe jest przywrócenie sprawności fizycznej i psychicznej.Inną często spotykaną metodą jest dogoterapia. Dogoterapia jest formą terapii kontaktowej z udziałem odpowiednio przystosowanych psów, wspomagająca inne rodzaje terapii (ruchu, mowy, psychoterapię). Może być stosowana u osób z różnymi schorzeniami, przynosząc doskonałe efekty. Jest adresowana zarówno do dzieci, osób dorosłych, jak i starszych. Obecność psa na zajęciach terapeutycznych stanowi doskonałą motywację do podejmowania działań, wprowadza do terapii spontaniczność, radość i daje poczucie bezpieczeństwa. Zadaniem dogoterapii jest pomoc w przywróceniu ludziom zdrowia, uśmiechu i wiary we własne siły. Poprzez dogoterapię można:Rozwijać mowę, wzbogacać słownik.Przełamywać lęk.Rozwijać funkcje poznawcze.Stymulować zmysły, ćwiczyć koncentrację, koordynację ruchów, orientację przestrzenną.Rozwijać myślenie przyczynowo-skutkowe.Stymulować pracę mięśni poprzez wykonywanie ćwiczeń ruchowych.Budować poczucie własnej wartości, pewności siebie, bezpieczeństwa.Podnosić aktywność, uczyć samodzielności, odpowiedzialności.Łagodzić stres, samotność.Rozwijać spontaniczną aktywność.Motywować i mobilizować do podejmowania działań.Uczyć właściwych postaw w stosunku do zwierząt.Uczyć zasad bezpiecznego postępowania z psami.Budować więzi emocjonalne u osób z trudnym kontaktem.Dziecko dotknięte porażeniem mózgowym powinien regularnie badać pediatra (lub inny specjalista), niekiedy przy udziale psychologa, aby ocenić jego ogólny rozwój i poziom inteligencji. Lekarze powinni omówić z rodzicami sposób postępowania, który sprzyja rozwojowi i edukacji dziecka. Wiele dzieci, u których porażenie mózgowe ma postać łagodną, a iloraz inteligencji jest prawidłowy lub bliski prawidłowemu, może uczęszczać do zwykłej szkoły.
Dzieci ze znacznym inwalidztwem i poważnymi zaburzeniami uczenia się muszą być kierowane do jeszcze bardziej specjalistycznych szkół. Rodzicom dziecka chorego na porażenie mózgowe wydaje się niekiedy, że jego rozwój jest bardzo powolny, bez większych szans na poprawę. Nie wolno jednak nigdy tracić nadziei i cierpliwości, a także próbować nietypowych lub nie uzgodnionych z lekarzem metod leczenia
Postaci
Można wyróżnić cztery postaci MPD w zależności od obszaru uszkodzenia:postaci piramidowe (spastyczne)Postaci pozapiramidowe ( atetoza)Pozstać móżdżkowa ( ataksja)Postaci mieszane
Źródła“Pediatria” pod redakcją Krystyny Kubickiej i Wandy KawalecWikipedia.org
Literka.pl - Analiza przypadku dziecka z MPD
Analiza przypadku dziecka z MPD
Data dodania: 2005-10-06 12:30:00
Na potrzeby niniejszej publikacji sformułowano następujący problem postawiony w formie pytania: Jak stymulowac rozwój dziecka upośledzonego w stopniu głębokim?
1. Identyfikacja problemu.
Oliwia urodziła się w 1985 roku. Od urodzenia przebywa w różnych ośrodkach i domach pomocy społecznej. Od 1996 roku jest podopieczną DPS… Jest dzieckiem pierworodnym, ale rodzice zaraz po urodzeniu oddali dziecko pod opiekę państwa. Od roku 1999, dziewczynka uczęszcza na zajęcia rewalidacyjno- wychowawcze.
Do głównych objawów wskazujących na istnienie problemu wskazują następujące symptomy:
1. Dziewczynka ma dziecięce porażenie mózgowe, epilepsję, encefalopatię, nieprawidłowy zapis EEG, leczona farmakologicznie.
2. Przejawia różne fobie i stereotypie.
3. Obserwuje się u niej silne reakcje lękowe na każdą zmianę warunków, sytuacji
4. Występuje tendencja do autoagresji.
5. Wykonuje proste polecenia jednowyrazowe.
6. Nie potrafi współdziałać w grupie.
7. Ma bardzo krótkotrwałą koncentracje uwagi.
8. Obniżona spostrzegawczość, analiza i synteza wzrokowa, orientacja przestrzenna.
9. Najmocniejsza stroną jest sprawność manualna i samoobsługa.
10. Jest wrażliwa na głos opiekuna
11. Wymaga stałej opieki osoby dorosłej, gdyż zdarzają się zachowania nieobliczalne.2.
Geneza i dynamika zjawiska.
Orzeczenie poradni Psychologiczno– Pedagogicznej zawiera minimum informacji diagnostycznych o dziecku. Najczęściej podany jest tylko stopień upośledzenia, zalecenia dotyczące kierunku rewalidacji oraz kilka krótkich informacji o funkcjonowaniu społecznym dziecka. To zbyt mało, żeby ułożyć program terapii z dzieckiem czy plan pracy rewalidacyjno– wychowawczej. Dlatego pierwsze trzy miesiące zostały poświęcone wzajemnej obserwacji i adaptacji do nowego środowiska i otoczenia oraz mojej osoby. Oliwia przyzwyczajała się do mnie, do mojego głosu, ja obserwowałam, co lubi, jak reaguje na różne sytuacje, co lubi, czego się boi i jak się próbuje porozumieć ze mną w razie potrzeby, obserwowałam jej lęki, autoagresję, czynności i ruchy stereotypowe. Początkowo starałam się
niczego dziecku nie narzucać, tylko obserwować, ewentualnie pomagać w różnych zabiegach.
Po trzy miesięcznej obserwacji postawiłam diagnozę funkcjonalną, aby znaleźć odpowiedź na dwa pytania:
1. Na jakim etapie rozwoju znajduje się dziewczynka.
2. Jakie sytuacje, czynności, ćwiczenia mogę wykorzystać dla wspomagania rozwoju dziecka. Aby postawić diagnozę umiejętności funkcjonalnych przeprowadziłam również wywiad z opiekunem prawnym Oliwi oraz osobami które się nią opiekują w DPS. Starałam się znaleźć odpowiedź na pytania:
Jak Oliwia zachowuje się w codziennych sytuacjach?– podczas jedzenia, zabiegów higienicznych, ubierania, zabaw itp.
Co lubi robić i co robi gdy pozostaje sama?
Czego wyraźnie nie lubi, czego się boi?
W jakich miejscach przebywa najchętniej?
Jakie sytuacje wywołują autoagresję?
Jak się porozumiewa z opiekunami?
Czy odróżnia osoby bliskie i obce?
W jakiej pozycji dziecko lubi najbardziej przebywać?
Czy i jak reaguje na wprowadzane zmiany?
Czy reaguje na dźwięki z otoczenia?
Czy lubi słuchać muzyki?
Czy są jakieś preferowane aktywności przez dziecko? Na podstawie odpowiedzi na te pytania i własnej obserwacji, orzeczenia poradni, należałoby postawić diagnozę umiejętności funkcjonalnych, diagnoza ta nie byłaby pełna ponieważ najwięcej mogliby powiedzieć rodzice dziecka, a takich informacji brak, ponieważ rodzice nie interesują się od urodzenia losem dziewczynki. Aby postawić w miarę adekwatną diagnozę, posłużyłam się dodatkowo narzędziem diagnostycznym, czyli Inwentarzem H.C.Gunzburga do Oceny Postępu w Rozwoju Społecznym.
2.2.Inwentarz PPAC Gunzburga do Oceny Postępu w Rozwoju Społecznym
Inwentarz PPAC przeznaczony jest do badania osób upośledzonych w stopniu głębokim. Każde dziecko może się wykazać innym poziomem umiejętności społecznych, a PAC pozwala określić go u każdego dziecka oddzielnie. Dokonanie porównania wyników danego dziecka ze średnią jego wieku rozwojowego jest proste dzięki diagramom kołowym.
Całe pole diagramu jest podzielone na małe pola oznaczone numerami zadań w taki sposób, ze pola najbliższe środka odnoszą się do zadań najłatwiejszych, najłatwiejszych znajdujące się najdalej od środka odnoszą się do zadań najtrudniejszych. Jeżeli dziecko dane zadanie wykonuje, to w diagramie zakreślamy pole odpowiadające temu zadaniu, jeżeli częściowo– zakreślamy słabo, jeżeli nie wykonuje danego zadaniato odpowiadające mu pole pozostawiamy białe. Jeden rzut oka na diagram pozwala ocenić stan jego umiejętności społecznych– widzimy jak wiele pól jest białych. I jak rozkładają się pola zakreskowane. Zdarza się, że dziecko nie wykonuje zadań łatwiejszych, łatwiejszych wykonuje trudniejsze. Wtedy w diagramie pojawiają się białe pola pośrodku pól zakreskowanych. Zadania odpowiadające takim polom, powinny stanowić program pracy na najbliższy okres, ponieważ istnieje tu możliwość, że dziecko zadania nie wykonuje, ponieważ nie stworzono mu okazji aby daną umiejętność mógł opanować. W następnej kolejności należy zwrócić uwagę na zadania, których pola w diagramie zostały słabo zaznaczone, by doprowadzić do takiego stanu, że będzie je można zaliczyć bez zastrzeżeń. W dalszej kolejności należy pracować nad zadaniami, których pola w diagramie znajdują się najbliżej zakreskowanych. Jeżeli dziecko opanuje wszystkie zadania inwentarza łatwiejszego, przechodzi się do trudniejszego i znów mamy dość obszerny program pracy rewalidacyjnej. Tak więc PAC pozwala na zindywidualizowana diagnozę i zindywidualizowany program pracy rewalidacyjnej. Uzyskanie całościowej diagnozy dziecka służy nam do odpowiedzi na pytanie: na jakim etapie rozwoju znajduje się dziecko i w jakim kierunku prowadzić zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze.
2.2.PPAC opracowany dla Oliwi
Z diagramu PPAC możemy łatwo wywnioskować, w jakim kierunku powinna przebiegać praca terapeutyczna, aby wspomóc rozwój dziewczynki. Najbardziej zaburzona jest sfera komunikacji a wymiana informacji jest nieodzownym atrybutem życia. Tymczasem programy szkolne, nawet dla upośledzonych umysłowo oparte są w dużej części na przekazie werbalnym, dlatego niezbędnym
warunkiem efektywnej pracy oligofrenopedagoga, jest zrozumienie roli komunikacji niewerbalnej i wykorzystanie jej w diagnozie, planowaniu pracy i w procesie nauczania.
2.3. Diagnoza umiejętności funkcjonalnych oparta na długotrwałej obserwacji dziecka i PPAC Gunzburga.
Umiejętności związane z poruszaniem się;
Oliwia porusza się samodzielnie, biega, skacze.
Potrafi robić fikołki.
Skakać na piłce typu «skoczek».
Omijać niewielkie przeszkody.
Huśtać się na huśtawce.
Jeździć na rowerku stacjonarnym.Umiejętności samoobsługowe.
Jedzenie i picie
potrafi jeść sama, czasami robi przy tym bałagan
potrafi pić z kubka
posługiwać się łyżkąToaleta i kąpiel
lubi się myć, chętnie chlapie się w wodzie
spłukuje wodę w ubikacji
myje ręce w łazience
wiesza ręcznik na swoje miejsce
Rozbieranie i ubieranie się;
potrafi ściągnąć odzież wierzchnią,
samodzielnie ściąga buty i zakłada obuwie zmienne,
zakłada czapkę,
ma kłopoty z podciąganiem rajstop lub spodni po
wyjściu z toalety,
rzeczy starannie chowa do szafki. Sposoby
poznawania świata i umiejętności poznawcze.
Sposoby poznawania świata;
najchętniej poznaje otoczenie dotykając nowe
przedmioty, czasem wkłada do ust.
manipuluje nimi, potrząsa, czasem odkłada,
jeżeli ją nie interesują, ale nigdy nie rzuca,
wykazuje zainteresowanie dźwiękami otoczenia,
kieruje głowę w kierunku skąd pochodzi dźwięk,
Umiejętności poznawcze
szuka papieru, najchętniej typu brystol,
karton i wszystko targa na drobne kawałki i
wyrzuca do kosza,
po odebraniu jej potrzebnej rzeczy w celu
nie zniszczenia, usiłuje go znaleźć, uderza
głowa o twarde podłoże, krzyczy, domaga
się zwrotu odebranej rzeczy,
zna stałe miejsce przedmiotów i zabawek w
sali, zawsze odkłada i sprząta po sobie;
zna funkcje i przeznaczenie niektórych
przedmiotów;
rozumie proste polecenia i je wykonuje;
postawą ciała, gestem domaga się tego,
czego w danej chwili oczekuje;
naśladuje czynności nauczyciela;
gdy nie chce wykonać polecenia, udaje że śpi.
chętnie układa klocki według podanego wzoru,
wkłada nietypowe kształty w odpowiednie otwory,
układa proste puzzle.
Umiejętności porozumiewania się.
Oliwia bardzo szybko przywiązała się do mojej osoby, bardzo często bierze moją rękę i kładzie sobie na głowie, domaga się głaskania i pieszczot, szczególnie wtedy, gdy ją coś boli, wskazuje ręką na swoje czoło i kieruje moja rękę w miejsce gdzie chce, żeby ją głaskano.
Sposoby, dzięki którym Oliwia porozumiewa się;
ciągnie mnie za rękę w kierunku w którym chce iść;
gdy coś co przyciąga jej uwagę, nie znajduje się w zasięgu jej ręki, popycha mnie w tamtym kierunku;
prowadzi dłoń w określone miejsce ciała, domagając się dotknięcia;
gdy cicho mruczy i uśmiecha się, to znaczy że jest zadowolona;
głośne pomrukiwanie sygnalizuje, że jest niezadowolona;
śmiech otoczenia wywołuje uśmiech na jej twarzy;
bicie się po głowie– oznacza, że chce zmienić zaistniałą sytuację.
Preferencje Oliwi.
Oliwia uwielbia targać papier na drobne strzępki, wtedy jest najszczęśliwsza, chociaż czasem jest to gazetka tematyczna, czy jakaś pomoc do zajęć, na stanowcze nie, reaguje głośnym pomrukiwaniem i niezadowoleniem, stara się sama zdobyć to, co zabronione.
Lubi zbierać wszystkie śmieci gdziekolwiek by nie leżały, nawet te najdrobniejsze, często wkłada je do ust;
W jej otoczeniu wszystko musi mieć swoje miejsce, lubi ład i porządek, nawet zagięty rąbek firany, musi być natychmiast wyprostowany;
Uwielbia, gdy dam jej miskę z wodą, i gdybym pozostawiła jej pełną swobodę myłaby i prała wszystko po kolei, nawet przedmioty, które się do tego nie nadają, chętnie ściera kurze, jest tak wtedy zadowolona, że sama się do siebie śmieje z radości, zawsze wszystko porządnie wyciera ściereczką.
Zachowania
nietypowe.
jak jest niezadowolona
uderza głową w ścianę, o
podłogę, uderzenia są dość
mocne i czasem
pozostawiają ślady;
z wywiadu z opiekunem
DPS, wiem, że niepilnowana
wyskakuje z pierwszego
piętra przez okno, w ten
sposób trzy razy uległa
złamaniom kończyn, często
ucieka z D.P.S. w nieznanym
kierunku.
zbiera wszystkie śmieci,
jakie spodka na swej drodze
i często wkłada je do ust, co
jest niebezpieczne dla jej
zdrowia i życia, bo nie
wiadomo, co znajdzie.
Tak skonstruowana
diagnoza umiejętności
funkcjonalnych, łącznie z
analizą inwentarza PPAC
Gunzberga dała mi
podstawę do zaplanowania
edukacji Oliwii tak, aby
przebiegała zgodnie z jej
potrzebami i możliwościami.
2.4. Arkusz umiejętności i
osiągnięć dziecka.
Arkusz sporządzony na
podstawie obserwacji
dziecka i pracy
rewalidacyjnej w okresie
czasowym (1999–2004).
OLIWIA lat 21.
Arkusz umiejętności i
osiągnięć w zakresie:
Obsługiwania siebie
1. Spożywanie
pokarmów:
Umiejętności
wykształcone:
przyjmuje półstałe i
stałe pokarmy z łyżki,
używa łyżki, ale często
wylewa z niej pokarmy,
samodzielnie pije z
kubka z ustnikiem,
często posługuje się
palcami przy jedzeniu.
Umiejętności słabo
samodzielne jedzenie
(wymaga kontroli
drugiej osoby), picie z
kubka bez ustnika.
niewykształcone:
przygotowanie
jakiegoś pokarmu,
rozwijanie go np.
cukierka, używanie
widelca,
rozpoznawanie
pokarmów.
2. Poruszanie się:
samodzielne
chodzenie, siedzenie,
bieganie.
...
stary_hipis