WSTĘP 7
ROZDZIAŁ I
OBRONA CYWILNA JAKO ELEMENT BEZPIECZEŃSTWA KRAJU 11
1.1. Wyjaśnienie pojęć używanych w pracy 11
1.2. Podstawy prawne działania obrony cywilnej i zarządzania kryzysowego 14
1.3. Obowiązki i uprawnienia organów państwowych i samorządowych
w czasie zagrożenia 17
ROZDZIAŁ II
ROLA I ZADANIA CENTRÓW ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO 33
2.1. Ocena zagrożeń nadzwyczajnych i zapobieganie ich skutkom 33
2.2. Funkcjonowanie i organizacja centrów antykryzysowych na różnych
poziomach administracji 36
ROZDZIAŁ III
ZARZĄDZANIE KRYZYSOWE W POWIECIE CIECHANOWSKIM 41
3.1. Struktura organizacyjna i osobowa Powiatowego Centrum Zarządzania
Kryzysowego 41
3.2. Planowanie i zarządzanie w sytuacjach kryzysowych 43
3.3. Metody komunikacji i powiadamiania 49
PODSUMOWANIE 51
BIBLIOGRAFIA 53
WSTĘP
Jedną z ważniejszych funkcji współczesnego państwa jest zapewnienie obywatelom warunków ochrony przed potencjalnymi i realnymi niebezpieczeństwami związanymi z występowaniem klęsk żywiołowych, terroryzmu (bioterroryzmu) i innych podobnych zdarzeń, powodowanych postępem cywilizacyjnym lub działalnością człowieka, a także wynikających z działań zbrojnych. Prawo do ochrony przed wszelkimi zagrożeniami wynika z ukształtowanych przez cywilizację i przyjętych za powszechnie obowiązujących norm zwyczajowych i prawnych, których podstawowym celem jest umożliwienie człowiekowi realizacji jego najważniejszego prawa naturalnego – prawa do życia, a społeczeństwom i narodom – prawa do przetrwania. Tworzone są więc i doskonalone lokalne, krajowe i międzynarodowe systemy ochrony ludności przed możliwymi zagrożeniami czasu pokoju i wojny. Ich zadania związane są przede wszystkim z przeciwdziałaniem niebezpiecznym zdarzeniom: wczesnym ich wykrywaniem, przedsięwzięciami zapobiegawczo – ochronnymi, ostrzeganiem, alarmowaniem, izolowaniem rejonów zagrożonych, organizowaniem ewakuacji, podejmowaniem działań ratowniczych, udzielaniem poszkodowanym koniecznej pomocy medycznej oraz usuwaniem destrukcyjnych zdarzeń.
Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz.U.07.89.590) tworzy system zarządzania kryzysowego na wypadek wystąpienia zagrożeń wymagających podjęcia szczególnych działań zwłaszcza ze strony organów administracji publicznej i Sił Zbrojnych RP w sytuacjach, które nie spełniają przesłanek wprowadzenia jednego ze stanów nadzwyczajnych (stanu wojennego, stanu wyjątkowego lub stanu klęski żywiołowej), wymagane jest już jednak wdrożenie specjalnych mechanizmów mających na celu zapewnienie skutecznego monitorowania zagrożeń i podejmowania działań w celu ich eliminacji lub przynajmniej znacznego ograniczenia. Powyższa ustawa stanowi, więc naturalne uzupełnienie problematyki stanów nadzwyczajnych. Ustawa będzie zarazem ważnym elementem kierowania bezpieczeństwem narodowym.
Ustawa ma na celu poprawę stanu bezpieczeństwa powszechnego przez zwiększenie efektywności działania organów administracji publicznej w sytuacjach kryzysowych. Obszar bezpieczeństwa powszechnego obejmuje zarówno ochronę życia i zdrowia obywateli, jak również ochronę infrastruktury krytycznej. Instrumentem służącym osiągnięciu przez organy administracji publicznej właściwego poziomu przygotowania do działań w sytuacjach kryzysowych jest całokształt przedsięwzięć planistycznych zdefiniowanych jako "planowanie cywilne".
Zaproponowana regulacja opisuje zadania administracji publicznej, Sił Zbrojnych oraz właścicieli i posiadaczy infrastruktury krytycznej realizowanych w sytuacjach kryzysowych, które rozumiane są jako stan narastającej destabilizacji, niepewności i napięcia społecznego, stwarzający zagrożenie w szczególności dla integralności terytorialnej, życia, zdrowia, mienia, dziedzictwa kulturowego, środowiska lub infrastruktury krytycznej, w tym spowodowane zdarzeniem o charakterze terrorystycznym, charakteryzujący się możliwością utraty kontroli nad przebiegiem wydarzeń albo eskalacji zagrożenia. Utrzymywanie w pełnej gotowości do przeciwdziałania tego rodzaju zagrożeniom profesjonalnych struktur zarządzania kryzysowego pozwoli na prewencyjne likwidowanie ich źródeł, sprawne współdziałanie przy ich eliminowaniu oraz na szybkie usuwanie skutków takich zdarzeń.
Niniejsza praca omawia metody opracowane do ochrony ludności przed potencjalnymi zagrożeniami oraz sposoby reagowania w przypadku wystąpienia zagrożeń lub ich realnej groźby na terenie powiatu ciechanowskiego w województwie mazowieckim.
Praca składa się z trzech rozdziałów. W rozdziale I przedstawiono funkcjonowanie obrony cywilnej jako elementu bezpieczeństwa kraju. Wyjaśniono w nim podstawowe pojęcia używane w pracy, przedstawiono podstawy prawne funkcjonowania obrony cywilnej i zarządzania kryzysowego oraz omówiono obowiązki i uprawnienia organizacji organów administracji państwowej i samorządowej w czasie zagrożenia.
W drugim rozdziale omówiono rolę i zadania centrów zarządzania kryzysowego, w tym ocenę zagrożeń nadzwyczajnych i zapobieganie ich skutkom oraz organizację i funkcjonowanie centrów antykryzysowych na różnych poziomach administracji.
W trzecim rozdziale scharakteryzowano zarządzanie kryzysowe w powiecie ciechanowskim – strukturę organizacyjną i osobową Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego, planowanie i zarządzanie w sytuacjach kryzysowych oraz metody komunikacji i powiadamiania.
Najważniejsze wnioski wynikające z treści pracy i przeprowadzonych analiz przedstawiono w podsumowaniu.
OBRONA CYWILNA JAKO ELEMENT BEZPIECZEŃSTWA KRAJU
1.1.Wyjaśnienie pojęć używanych w pracy
Kryzys - termin pochodzi z greckiego "krisis" i oznacza, w sensie ogólnym, wybór, decydowanie, zmaganie się, walkę, w której konieczne jest działanie pod presją czasu. Kryzys (crisis w języku angielskim) poszerza znaczenie o takie cechy, jak nagłość, urazowość i subiektywne konsekwencje urazu w postaci przeżyć negatywnych.
Ludzkość od początków swego istnienia ma do czynienia z sytuacjami kryzysowymi. Są one wywoływane zdarzeniami losowymi, niepowodzeniami osobistymi oraz porażkami życiowymi. Życie każdego człowieka naznaczone jest ciągłymi zmianami w następstwie krytycznych wydarzeń. Żyjemy w otoczeniu, w środowisku niepewnym, gdzie obok wartości pozytywnych następują również i negatywne, powodujące stan wewnętrznej nierównowagi.
Władysław Kopaliński określa kryzys zgodnie z jego greckim pochodzeniem jako okres przełomu, przesilenie, decydujący zwrot.(słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych).
Reasumując powyższe rozważania, można stwierdzić, co następuję:
· Kryzys to zdarzenie nagłe lub narastające, zagrażające życiu, zdrowiu, mieniu lub środowisku człowieka, przeciwstawienie się któremu wymaga sił i środków przekraczających lokalne możliwości. To inaczej układ wydarzeń powodujący wzrost zagrożenia na określonym obszarze lub uniemożliwiający normalne funkcjonowanie administracji.
· Kryzys to sytuacja, w której istnieje zagrożenie dla podstawowych wartości, interesów i celów partii, grup społecznych lub zagrożone są prawa i swobody obywateli, ich życie i mienie.
· Kryzys jest kulminacją konfliktów w różnych dziedzinach życia społecznego. Konflikty te są wszechobecne, nieuniknione, tkwią bowiem w strukturze społeczeństwa.
Kryzys jest częścią naszego życia, dotyczy nas wszystkich, co ważne jest spodziewany, a nawet pożądany. Wymaga od nas zmian i podejmowania nowych wyzwań i zadań. Z drugiej jednak strony sytuacje kryzysowe wywołują w świadomości społecznej kształtowanie postaw zachowawczych, często rezygnację a nawet skrajny krytycyzm rzeczywistości, zamiast poszukiwania rozwiązań sytuacji trudnych, innych niż te, do których jesteśmy przyzwyczajeni.
Zachowań człowieka nie można w pełni kontrolować i przewidzieć. Nie można też w pełni przewidzieć działania sił przyrody. Możemy jednak ograniczać sytuacje wywołujące kryzys oraz minimalizować skutki. Jednakże nie da się ich wyeliminować do końca. Kryzys jest zjawiskiem szczególnym, występującym w ramach ogólnego, czasami bardzo długiego procesu zmian występujących wokół nas.
Zarządzanie kryzysowe stanowi zespół przedsięwzięć organizacyjnych, logistycznych i finansowych, których celem jest zapobieganie powstawaniu sytuacji kryzysowych, zapewnienie sprawności struktur decyzyjnych na wszystkich szczeblach zarządzania , ciągłej gotowości sił i środków do podjęcia działań, sprawnego reagowania oraz likwidacji skutków zaistniałej sytuacji.
Zarządzanie kryzysowe jest elementem kierowania bezpieczeństwem narodowym, który polega na zapobieganiu sytuacjom kryzysowym, przygotowaniu do przejmowania nad nimi kontroli w drodze zaplanowanych działań, reagowaniu w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych oraz na odtwarzaniu infrastruktury lub przywróceniu jej pierwotnego charakteru. [1]
Sytuacji kryzysowa to sytuacja, w następstwie której mogą powstać zagrożenia i prowadząca w konsekwencji do zerwania lub znacznego naruszenia więzów społecznych przy równoczesnym poważnym zakłóceniu w funkcjonowaniu instytucji publicznych, jednak w takim stopniu, że użyte środki niezbędne do zapewnienia lub przywrócenia bezpieczeństwa nie uzasadniają wprowadzenia żadnego ze stanów nadzwyczajnych, o których mowa w art. 228 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (art. 3 ust. 1 ustawy).
Infrastruktura krytyczna - należy przez to rozumieć systemy oraz wchodzące w ich skład powiązane ze sobą funkcjonalnie obiekty, w tym obiekty budowlane, urządzenia, instalacje, usługi kluczowe dla bezpieczeństwa państwa i jego obywateli oraz służące zapewnieniu sprawnego funkcjonowania organów administracji publicznej, a także instytucji i przedsiębiorców. Infrastruktura krytyczna obejmuje systemy:
a) zaopatrzenia w energię i paliwa,
b) łączności i sieci teleinformatycznych,
c) finansowe,
d) zaopatrzenia w żywność i wodę,
e) ochrony zdrowia,
f) transportowe i komunikacyjne,
g) ratownicze,
h) zapewniające ciągłość działania administracji publicznej,
i) produkcji, składowania, przechowywania i stosowania substancji chemicznych i promieniotwórczych, w tym rurociągi substancji niebezpiecznych (art. 3 ust. 2 ustawy).
Ochrona infrastruktury krytycznej to zespół przedsięwzięć organizacyjnych realizowanych w celu zapewnienia funkcjonowania lub szybkiego odtworzenia infrastruktury krytycznej na wypadek zagrożeń, w tym awarii, ataków oraz innych zdarzeń zakłócających jej prawidłowe funkcjonowanie (art. 3 ust. 3 ustawy).
Planowanie cywilne - całokształt przedsięwzięć organizacyjnych, polegających na opracowywaniu planów, w tym planów reagowania kryzysowego, i programów, mających na celu optymalne wykorzystanie dostępnych sił i środków w sytuacjach kryzysowych oraz w czasie stanów nadzwyczajnych i w czasie wojny, w zakresie zapobiegania sytuacjom kryzysowym, przygotowania do przejmowania nad nimi kontroli, reagowania w sytuacjach kryzysowych oraz odtwarzania infrastruktury i przywracania jej pierwotnego charakteru.
Definicja Cywilnej Obrony w obszarze NATO:
...
stary_hipis