Ministerstwo Gospodarki i Pracy

Departament Rynku Pracy

BEZROBOCIE W POLSCE

w 2004 roku

Kwiecień 2005

SPIS TREŚCI

   WSTĘP

              Niniejsze opracowanie jest kolejnym, przygotowanym w Departamencie, rocznym opracowaniem dotyczącym sytuacji na rynku pracy w 2004 roku i składa się z następujących rozdziałów:

-          rozdział 1 - poziom bezrobocia,

-          rozdział 2 – stopa bezrobocia,

-          rozdział 3 -  wybrane kategorie bezrobotnych: kobiety (3.1.), zwolnieni z przyczyn dotyczących zakładu pracy (3.2.), zamieszkali na wsi (3.3.), bezrobotni w wieku 18-24 lata (3.4.), bezrobotni z prawem do zasiłku (3.5.),

-          rozdział 4 – struktura bezrobotnych według wieku (4.1.), poziomu wykształcenia (4.2.) i czasu pozostawania bez pracy (4.3.),

-          rozdział 5 -  płynność bezrobocia,

-          rozdział 6 – oferty pracy.

W opracowaniu zostały wykorzystane dane ze sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy oraz z następujących publikacji Głównego Urzędu Statystycznego: Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności , Biuletyn Statystyczny.

***

Należy przypomnieć, ze tendencje spadkowe poziomu bezrobocia, rejestrowane od 1994 roku, były ściśle związane z obserwowanym w tym okresie wzrostem gospodarczym (i związanym z nim wzrostem zatrudnienia, głównie w sektorze prywatnym).

Natomiast w 1998 roku tendencje te uległy odwróceniu. Zwolnienie tempa wzrostu gospodarczego w II-giej połowie 1998 roku miało decydujący wpływ  na zmniejszenie liczby pracujących i zahamowanie spadku, a następnie wzrost liczby bezrobotnych.

I tak:

- liczba bezrobotnych w końcu 1998 roku wyniosła 1.831,4 tys. i była zaledwie o 5,0 tys. wyższa od stanu z końca 1997 roku; 

- liczba bezrobotnych w końcu 1999 roku wyniosła 2.349,8 tys. i była o 518,4 tys. wyższa od stanu z końca 1998 roku;

- liczba bezrobotnych w końcu 2000 roku wyniosła 2.702,6 tys. i była o 352,8 tys. wyższa niż w końcu 1999 roku;

-  liczba bezrobotnych w końcu 2001 roku wyniosła 3.115,1 tys. i była o 412,5 tys. wyższa niż w końcu 2000 roku;

-   liczba bezrobotnych w końcu 2002 roku wyniosła 3.217,0 tys. i była o 101,9 tys. wyższa niż w końcu 2001 roku;  

Oznacza to, że od końca 1998r. liczba bezrobotnych wzrosła o 1.385,6 tys. osób, osiągając w końcu 2002 roku nie notowany w historii bezrobocia rejestrowanego poziom 3.217,0 tys. osób oraz natężenie bezrobocia w wysokości 20,0%.   

Rok 2003 był pierwszym w ostatnim „pięcioleciu” rokiem, w którym odnotowano spadek liczby bezrobotnych.

W końcu 2003 roku liczba bezrobotnych wyniosła 3175,7 tys. osób i była o 41,3 tys. niższa niż w końcu 2002 roku przy czym natężenie bezrobocia utrzymało się na niezmienionym poziomie (20,0%).

Wraz ze wzrostową tendencją w kształtowaniu się liczby bezrobotnych w latach 1998-2002 obserwuje się spadek wysokości wskaźnika zatrudnienia w populacji osób w wieku 15-64 lata.

I tak :1)

- w 1998 roku wskaźnik ten wyniósł 58,6%;

- w 1999 roku – 57,5%;

- w 2000 roku -  54,7%;

- w 2001 roku – 52,7%;

- w 2002 roku -  51,2%;

Jednocześnie ze spadkiem liczby bezrobotnych w latach 2003-2004 obserwuje się  wzrost wskaźnika zatrudnienia. W 2003 roku był on nieznaczny, gdyż w IV kwartale wskaźnik zatrudnienia wyniósł 51,4% i wzrósł zaledwie o 0,2 punktu procentowego w porównaniu do IV kwartału 2003, natomiast w IV kwartale 2004 omawiany wskaźnik zwiększył się do poziomu 52,4% czyli był o 1punkt procentowy wyższy. Ten silniejszy wzrost wskaźnika zatrudnienia stymulowany był  w pewien sposób przez spadek liczby bezrobotnych – w 2004 roku był on 4-krotnie silniejszy niż w roku 2003 (176,1 tys. wobec 41,3 tys.).

1) BAEL, GUS (odpowiednio: listopad 1998, luty 1999, IV kwartał 2000, IV kwartał 2001,IV kwartał 2002, IV kwartał 2003, IV kwartał 2004)

1.  POZIOM BEZROBOCIA

Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy w końcu 2004 roku wyniosła 2999,6 tys. osób i była o 176,1 tys. niższa w porównaniu z końcem 2003 roku.

Na przestrzeni 2004 roku bezrobocie spadło o 5,5%, był to więc drugi (po 2003 roku) rok,  w którym odnotowano spadek bezrobocia. Spadek ten był 4-krotnie silniejszy (w 2003 roku wyniósł 1,3%).

Dla przypomnienia wzrost w okresie 1998-2002 kształtował się na poziomie odpowiednio:

- w 1998 roku   -  0,3% ( 5,0 tys. osób);

- w 1999 roku  - 28,3% (518,4 tys. osób);

- w 2000 roku – 15,0% (352,8 tys. osób);

- w 2001 roku – 15,3% (412,5 tys. osób);

- w 2002 roku -   3,3%  (101,9 tys. osób).

Istotne  zahamowanie tempa wzrostu bezrobocia widoczne jest w 2002 roku, kiedy to było ono prawie 5-krotnie słabsze niż w 2001 roku.

Kształtowanie się poziomu bezrobocia w latach 2003–2004 przedstawiono w tabeli 1.

Tab. 1  Bezrobotni według miesięcy w latach  2003-2004