sicaga.docx

ALLELE WIELOKROTNE – allele występujące w więcej niż dwóch postaciach; w danym organizmie mogą występować tylko dwa allele, natomiast w puli genowejpopulacji może być ich wiele. ANTYGEN - każda substancja, która wykazuje dwie cechy: immunogenność, czyli zdolność wzbudzenia przeciwko sobie odpowiedzi odpornościowej swoistej, oraz antygenowość, czyli zdolność do reagowania zprzeciwciałami oraz TCR. CHROMOSOMY PŁCI, heterosomy, allosomy –determinujące płeć chromosomy u rozdzielnopłciowych organizmów eukariotycznych. Płeć osobnika determinuje ich obecność lub ich liczba w stosunku do liczbyautosomów. CECHY PŁCIOWE – właśc. org związane z jego zdolnością do rozrodu. I rzed – jadra jajniki, II – pochwa, pracie, III biust, owłosienie, jablko Adama;CECHY SPRZĘŻONE Z PŁCIĄ – są to geny znajdujące się chromosomach płciowych, [mogą wyst u obu plci]. CECHY ZALEZNE OD PLCI – sa to cechylezace w autosomach ale fenotyp osobnika zalezy od plci osob. przy tym samym genotypie w zależności od plci mogą mieć różny fenotyp np. mahoniowa i czerwona barwa u bydła. CECHY ZWIĄZANE Z PLCIA – cechy których geny leza w autosomach jak i chrom płciowych przy tym samym genotypie cecha wyst tylko u 1plci np. obecność gruczolu mlecznego. DZIEDZICZENIE NA KRZYZ polega na tym ze ceche sprzezona matki dziedzicza synowiea u ojcow – corki, warunkiem jestwyst cechy dominującej u heterozygotycznej plci rodzicielskiej a ceche recesywna uplci homozygotycznej.  FENOGRUPA – grupa antygenow która dziedziczy się jako jedna niezalezna jednostka uwarunkowana 1 genem. GENY WSPÓŁDZIAŁAJĄCE – dopełniające geny 2 lub wiecej par dziedziczących się niezależnie od siebie które współdziałając kształtują jedna ceche;GRUPA KRWI – obecność lub brak antygenu bądź grupy antygenow.HEMIZYGOTA – osoba majaca tylko jeden allel danego genu przy nieobecności drugiego. LETALNOŚĆ - Geny letalne to specjalna grupa genów, których obecność prowadzi do śmierci organizmu. Są one dość częste u roślin i zwierząt. Zwykle są to geny recesywne i dopiero spotkanie się dwu takich alleli powoduje zamieranie organizmu, najczęściej już w okresie rozwoju SUPRESJA - genet. procesy komórkowe prowadzące do zniesienia lub osłabienia skutków mutacji; także zniesienie lub osłabienie zdolności komórek do produkcji przeciwciał pod wpływem obcego antygenu (immunosupresja). . SZEREG ALLELI WIELOKROTNYCH – geny warunkujące tę samą cechę, zajmujące to samo miejsce w chromosomie. TEST KRWI / FORMULA ANTYGENOWA – zestawwszyst antygenow wyst u danego osobnika wszystkich 12stu ukl grupowych.UKŁADY GRUPOWE - tworza określone antygeny występujące w krwinkach czerwonych, krwinkach białych, płytkach krwi i w białkach osocza. Geny letalne – powodujące śmierć ponad 90 % osobników w których genotypach występują. Zależne od stadium rozwoju. Występują geny dominujące pod względem letalności np. barwa platynowego ubarwienia u lisa. Wp. Najczęściej spotykane geny nie dominujące. Przykurcz kończyn.
Geny semiletalne – powodują śmierć od 50-90% osobników
Geny subwitalne - osłabiają wydajność fizjologiczną – śmierć 10-50%. Odchylenia od normy w budowie anatomicznej i procesach fizjologicznych, zmniejszają odporność zw. Na choroby i niekożystne war. Środowiskowe. Wiele wad determinowanych genem subwitalnym dotyczy układu rozrodczego powodującego niepłodność lub utrudnienia w kopulacji np. buchaje ze spastycznym niedowładem kończyn. Kodominacja – zjawisko w genetyce polegające na występowaniu dwóch alleli danego genu, z których żaden nie jest recesywny ani dominujący. W odróżnieniu od dominacji niezupełnej, allele tego genu są sobie równe pod względem siły wzajemnego maskowania się. Jeden i drugi biorą taki sam udział w tworzeniu fenotypu. Oznacza, to że w fenotypie ujawniają się cechy kodowane przez oba geny. FENOGENEZAformacja ontogenetycznego cech fenotypu w wyniku interakcji pomiędzy dziedziczności i środowiska. Transwersja – mutacja genowa, punktowa zmiana chemiczna w obrębie nici DNA, w której zasada purynowa ulega zamianie na pirymidynową lub odwrotnie. Mutacja taka może nie spowodować żadnej zmiany lub zmianę kodu genetyczego. transgresja genetyczna, pojawienie się wśród pokolenia F2 lub potomstwa krzyżówki wstecznej osobników, u których zakres zmienności cechy przekracza zakres zmienności pokolenia rodzicielskiego; transgresja dotyczy dziedziczenia cech ilościowych, warunkowanych przez kilka lub wiele par alleli. Geny kumulatywne (poligeny, wieloczynnikowe, addytywne, wielokrotne) - są to geny warunkujące powstawanie cech ilościowych; należą do różnych par alleli, których działanie sumuje się, kształtując w ten sposób fenotyp. Dziedziczą się zgodnie z prawami Mendla.