Sienkiewicz Henryk, pseudonim Litwos (1846-1916), jeden z najpopularniejszych pisarzy XX wieku, laureat literackiej Nagrody Nobla w 1905r. Urodził się 5 maja 1846r. w Woli Okrzejskiej w zubożałej rodzinie ziemiańskiej. Ze względów ekonomicznych w 1855r. rodzina Sienkiewiczów przeniosła się do Warszawy. W 1858r. młody Henryk rozpoczął naukę w stołecznym Gimnazjum Realnym. We wrześniu 1866r. zdał maturę i od października został studentem na wydziale prawnym Szkoły Głównej Warszawskiej. W 1871r. opuścił uczelnię nie zdając egzaminów końcowych.
W latach 1872-1887 pracował jako reporter i felietonista w Gazecie Polskiej. W latach 1876-1878 jako korespondent Gazety Polskiej przebywał w Ameryce Północnej. W marcu 1878r. wrócił do Europy i na rok osiadł w Paryżu. Tu powstały: „Janko Muzykant”, „Przez stepy” i „Orso”. W 1881r. Henryk Sienkiewicz ożenił się po raz pierwszy, z Marią Szetkiewicz. Szczęście nie trwało jednak długo. 19 października 1885r. pani Maria umarła na gruźlicę. Ze związku tego urodziło się dwoje dzieci Sienkiewicza: Henryk Józef i Jadwiga, które po śmierci matki wychowywały się u dziadków. W latach 1882-1887 Sienkiewicz został redaktorem dziennika Słowo, w którym 2 maja 1883r. ukazał się pierwszy odcinek nowej powieści historycznej. Cykl nazwany Trylogią składa się z utworów: „Ogniem i mieczem”, „Potop” i „Pan Wołodyjowski” obejmujących burzliwe dzieje Polski w XVII w. podczas wojen z Tatarami, Szwedami i Turkami. W 1893r. poślubił Marię Romanowską zwaną Maruszką. Małżeństwo okazało się jednak nieudane, gdyż młodsza od pisarza o 30 lat panna młoda uciekła po dwóch tygodniach do przybranych rodziców Wołodkowiczów. Międzynarodowym sukcesem oraz głównym argumentem dla przyznania Nagrody Nobla stała się powieść z czasów Nerona „Quo vadis”, ukazująca męczeństwo chrześcijan. Podobny charakter miała powieść historyczna z czasów Władysława II Jagiełły i Jadwigi – „Krzyżacy”.
Pod koniec 1899r. zawiązał się w Warszawie komitet dla uczczenia jubileuszu pisarza. Kilka miesięcy trwało zbieranie składek na zakup majątku ziemskiego. Ofiarowano mu w grudniu 1900r. mająteczek Oblęgorek pod Kielcami. W 1904r. autor Trylogii ożenił się po raz trzeci. Wybranką jego została daleka kuzynka Maria Babska. To jej zawdzięczał Sienkiewicz spokój ostatnich lat swojego życia.
10 grudnia 1905r. literatura polska święciła triumf, gdy Henryk Sienkiewicz jako pierwszy polski pisarz odbierał z rąk króla szwedzkiego Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury. Jego przemówienie z tej okazji przypomniało światu, że autor jest Polakiem i że Polska istnieć nie przestała.
Poczytność zyskała powieść dla młodzieży „W pustyni i w puszczy”. Przysporzyła ona autorowi ogromnej popularności wśród dzieci. Książka o przygodach dzielnego Stasia Tarkowskiego i Nel Rowlison oraz ich afrykańskich przyjaciół Kalego i Mei, stała się klasyczną pozycją polskiej literatury dla młodzieży. Mistrzowskie opisy egzotycznej przyrody, żywa, fascynująca akcja i zabawne, wzruszające sceny składają się na powieść, która była ostatnim przebłyskiem geniuszu literackiego Sienkiewicza.
Sienkiewicz zmarł w wieku 70 lat 15 listopada 1916r. w Hotel du Lac. Pogrzeb artysty w niewielkim miasteczku pod Lozanną, ściągnął jego przyjaciół, wielbicieli oraz oficjalne delegacje kilku krajów. 27 października 1924r. odbył się powtórny pogrzeb Henryka Sienkiewicza w podziemiach katedry św. Jana w Warszawie.
Według dzieł Sienkiewicza zrealizowano w Polsce filmy: „Krwawa dola”, „Na jasnym brzegu” i „Bartek Zwycięzca”. Po II wojnie światowej powstały filmy: „Krzyżacy”, „Pan Wołodyjowski”, „Potop”, „Ogniem i mieczem”, „Quo vadis” oraz „W pustyni i w puszczy”.
aga.jaska