Pierwotniaki chorobotwórcze
Śpiączka afrykańska (Trypanosoma gambiense, rhodesiense)
przenoszone przez muchy Tse-Tse (Glossina) . Choroba ta przebiega w 2 fazach - pierwszą zwiastują: gorączka, powiększenie węzłów chłonnych, wątroby i śledziony, przeczulica skórna i wychudzenie. Druga faza, która następuje od kilku tygodni, do kilku miesięcy po zakażeniu, to objawy ze strony układu nerwowego, silne bóle głowy, porażenia nerwów ruchomych, zaburzenia czucia, zmiany psychiczne i -w końcu - śpiączka. W 90% przypadków nieleczeni chorzy giną po 1-4 latach od zarażenia.
Lamblioza (Lamblia intestinalis)
Zakażenie górnego odcinka jelita czczego, wtórne zakażenie może rozwinąć się w dalszych częściach jelita cienkiego i drogach żółciowych; do powikłań należą m. in.: utrata wagi, żółtaczka, dystonia neurowegetatywna, zespoły upośledzonego wchłaniania, zapalenie trzustki, czasem zapalenie wyrostka robaczkowego
Malarie (zimnice, Plasmodium-
vivax, ovale, malariae, falciparums)
przenoszoną przez komary z rodzaju Amopheles; u czł. rozmnażają się w krążących erytrocytach, doprowadzając do ich rozpadu i wysiewu mezozoitów (postaci potomnych) do osocza. Malaria charakteryzuje się rzutami gorączki i dreszczami odpowiadającymi okresowym wysiewom mezozoitów, oraz
niedokrwistością. Przebieg choroby ma charakter przewlekły i nawracający.
Toksoplazmoza (toxoplasma gondii)
występują postacie otorbione (bradyzoity) w tak zwanych cystach, między innymi w mózgowiu, i wegetatywne (tachyzoity). Rozród płciowy odbywa się tylko w enterocytach kota, który okresowo wydala z kałem inwazyjne sporozoity. Człowiek zaraża się sporozoitami (z kału kota), cystami (w surowym mięsie, rzadziej w mleku) lub tachyzoitami (drogą łożyskową, przez przetoczenie krwi i w wyniku zarażenia laboratoryjnego).
Rzęsistkowica (Trichomonas vaginalis)
w 1/8 przypadków inwazji u kobiet i 1/7 u mężczyzn rzęsistkowica ma przebieg ostry - przebiega w postaci plamistego zapalenia pochwy, zapalenia sromu i cewki moczowej u kobiet, oraz stanu zapalnego żołędzi, cewki moczowej i prostaty u mężczyzn
Świdrowiec gambijski
Toxoplasma gondii
Leishmania donovani
p. vivax
leishmaniosis cutis
p.ovale
Balantidioza (Szparkosz okrężnicy Balantidium coli) orzęsek, rozpowszechniony zwłaszcza w strefie tropikalnej
czerwonka (pełzakowica, ameba) inwazją jelita grubego
Blantidium coli
Entamoeba histolytica
Toxoplasma gondi
TYP
PIERWOTNIAK
ŻYWICIEL POŚREDNI
CHOROBA
ŻYWICIEL OSTATECZNY
OBJAWY CHOROBY
WICIOWCE
TRYPANOSOMA GAMBIENSE
MUCHA TSE-TSE
TRYPANOSOMOZA
...
riochin