PODSTAWOWE KATEGORIE I POJĘCIA MAKROEKONOMII
PODSTAWOWE POJĘCIA
Makroekonomia – jest działem ekonomii zajmującym się badaniem sposobu działania gospodarki jako całości; zajmuje się badaniem współzależności między takimi wielkościami gospodarczymi (agregatami) jak: dochód narodowy, konsumpcja, inwestycje, oszczędności, poziom cen, budżet, podaż pieniądza, bilans płatniczy, itp.
Polityka makroekonomiczna – oddziaływanie państwa na gospodarką jako całość w celu wspierania stabilnego i wysokiego poziomu produkcji i zatrudnienia, stabilnego poziomu cen i wzrostu gospodarczego; w prowadzeniu polityki makroekonomicznej państwo wykorzystuje między innymi takie instrumenty jak: podatki, wydatki budżetowe, stopy procentowe.
Model makroekonomiczny – uproszczone opisy zachowań i wzajemnych interakcji zachodzących w rzeczywistości gospodarczej; w sposób uproszczony odwzorowuje zachodzące procesy ekonomiczne.
Rynki makroekonomiczne – rynki łączące gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa i rząd poprzez popyt i podaż na zasoby, produkty i usługi oraz środki finansowe.
Ruch okrężny – proces przepływu zasobów, dóbr i usług oraz płatności pomiędzy gospodarstwami domowymi przedsiębiorstwami i rządem.
Granica możliwości produkcyjnych – graficzna ilustracja kosztu alternatywnego; pokazuje alternatywne kombinacje dóbr, które mogą być wytwarzane w pewnym okresie przy wykorzystaniu w pełni i efektywnie dostępnych zasobów i technologii.
Popyt zagregowany (łączny) - suma, którą gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa i rząd planują wydać na dobra i usługi przy różnym poziomie cen.
Podaż zagregowana- obejmuje ogólną produkcję dóbr i usług wytworzonych w gospodarce przy różnym poziomie cen.
Mierniki aktywności gospodarczej – kategorie makroekonomiczne charakteryzujące stan i zmiany aktywności gospodarczej, np. produkt krajowy, produkt narodowy, dochód narodowy.
Ceny bieżące - ceny ukształtowane w danym okresie działalności gospodarczej kraju.
Ceny stałe (porównywalne) – ceny obowiązujące w okresie przyjętym za bazowy; służą do obliczania realnego PKB.
Ceny rynkowe – ceny kształtowane przez rynek.
Ceny czynników wytwórczych – ceny rynkowe skorygowane o wartość podatków pośrednich oraz dopłaty do cen.
Wielkości nominalne – wielkości oparte o ceny bieżące.
Wielkości realne - wartości nominalnych skorygowane o zmiany cen.
Wskaźnik cen – mierzy przeciętny poziom cen produktów i usług w gospodarce.
Gospodarka otwarta – model makroekonomiczny, w którym do rozważań oprócz gospodarstw domowych, przedsiębiorstw i państwa, włącza się zagranicę.
Dobra pośrednie – dobra częściowo przetworzone; stanowią nakład w procesach produkcyjnych w innych przedsiębiorstwach.
Dobra finalne – dobra nabywane przez ostatecznego użytkownika, np. dobra konsumpcyjne nabywane przez gospodarstwa domowe.
Wartość dodana – jest to różnica między przychodem przedsiębiorstwa pochodzącym ze sprzedaży jego produktów, a sumą jaką musi ono zapłacić za zakupione od innych przedsiębiorstw dobra pośrednie.
Wartość globalna – suma wartości produktów i usług wytworzonych w gospodarce w danym okresie czasu.
Bezrobocie – oznacza sytuację, kiedy część osób aktywnych zawodowo pozostaje bez pracy, mimo chęci i gotowości do jej podjęcia.
Inflacja – oznacza trwały wzrost ogólnego poziomu cen w gospodarce.
Polityka fiskalna – obejmuje posunięcia rządu w sferze wpływów i wydatków budżetowych w celu wywarcia wpływu na ogólny poziom aktywności gospodarczej oraz na podział dochodów.
Polityka monetarna (pieniężna) – polega na regulowaniu przez państwo podaży pieniądza w celu wspierania aktywności gospodarczej i stabilizowania poziomu cen.
Polityka handlowa – oddziaływanie przez rząd na wymianę handlową kraju z zagranicą.
TEST WYBORU
1. Makroekonomia zajmuje się badaniami następujących zjawisk w gospodarce:
a) cykliczny rozwój gospodarki,
b) zmiany poziomu cen w gospodarce,
c) poziomem bezrobociem i zatrudnieniem,
d) znaczenie polityki pieniężnej dla gospodarki.
2. Makroekonomia nie zajmuje się:
a) analizą działań konsumentów,
b) analizą kosztów produkcji,
c) zachowaniem podmiotów i zjawisk przebiegających w gospodarce jako całości,
d) badaniem współzależności między takimi kategoriami jak: dochód narodowy, dochody i wydatki budżetowe państwa, rozmiary bezrobocia, inflacja, rozmiary bezrobocia i zatrudnienia, popyt i podaż pieniądza.
3. Makroekonomia w swoich badaniach kładzie głównie nacisk na:
a) zawodność i niezbędność ingerencji państwa w celu m.in. efektywniejszego wykorzystania zdolności produkcyjnych,
b) sprawność mechanizmów rynkowych,
c) wyjaśnienie jak i dlaczego z upływem czasu gospodarka rozwija się i podlega zmianom,
d) wszystkie powyższe.
4. Makroekonomiści nie wnikają w :
a) zachowania pojedynczych podmiotów gospodarczych,
b) zmiany całego popytu inwestycyjnego,
c) całkowite wydatki na inwestycje,
d) wzrost przeciętnego poziomu cen,
e) żadne z powyższych.
5. Który z poniższych wskaźników ma charakter makroekonomiczny:
a) stopa inflacji,
b) indeks cen towarów i usług konsumpcyjnych,
c) stopa bezrobocia,
d) cena dobra X.
6. Popyt zagregowany maleje, gdy rośnie ogólny poziom cen ponieważ:
a) zmniejsza się siła nabywcza gospodarstw domowych,
b) rośnie stopa procentowa w wyniku inflacji,
c) zmniejsza się eksport netto,
7. Na zmiany popytu zagregowanego wpływają:
a) zmiany dochodów realnych,
b) zmiany stóp procentowych,
c) oczekiwania dotyczące przyszłych dochodów, inflacji, zatrudnienia, stóp procentowych, itp.
d) polityka budżetowa i monetarna.
8. Na zmiany podaży zagregowanej wpływają:
a) zmiany podaży zasobów,
b) zmiany technologii,
c) zmiany wydajności pracy,
d) oczekiwania dotyczące przyszłych zysków, popytu, inflacji, zatrudnienia, stóp procentowych, itp.,
e) polityka budżetowa i monetarna.
9. Suma wartości dóbr finalnych wytworzonych przez gospodarkę krajową w danym czasie to:
a) dochód narodowy,
b) produkt krajowy,
c) produkt narodowy,
d) wartość globalna,
e) wszystkie powyższe.
10. PKB w cenach stałych:
a) koryguje nominalny produkt o skutki wzrostu cen,
b) to realny PKB,
c) to nominalny PKB,
d) wyraża produkcję w cenach istniejących w okresie bazowym.
11. Budżet państwa jest podstawowym instrumentem:
a) polityki handlowej,
b) polityki monetarnej,
c) polityki fiskalnej,
12. Podstawowymi instrumentami polityki handlowej są:
a) wydatki budżetowe,
b) cła,
c) subsydia eksportowe,
d) operacje otwartego rynku,
13. Głównym źródłem dochodów budżetu państwa są:
a) cła,
b) podatki,
c) dochody z prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych,
d) żadne z powyższych.
14. Działalność gospodarczą w państwie można mierzyć sumując:
a) strumienie produktów,
b) strumienie dochodów,
c) strumienie wydatków.
15. W ruch okrężnym strumieni pieniężnych w gospodarce dopływy obejmują::
a) wydatki inwestycyjne,
b) wydatki rządowe,
c) dochody z eksportu,
d) oszczędności.
16. Wartość dodana to:
a) wartość jaką przedsiębiorstwo dodaje do każdego produktu na każdym etapie procesu produkcji,
b) różnica między przychodem przeds...
margo.u