materiały budowlane 12-2009.pdf

Zmieniamy nazwę na

Harsco Infrastructure

Począwszy od stycznia 2010, Hünnebeck łączy siły ze spółkami powiązanymi - Patent w USA oraz

SGB w Wielkiej Brytanii i rozpoczyna ogólnoświatową działalność pod nazwą Harsco Infrastructure.

amy

nazwę

Harsco

Infrastruct

ture

Począwszy

stycznia

010,

Hünnebeck

łączy

siły

spó

ółkami

powiązanymi

Patent

USA

oraz

SGB

Wielkiej

Brytanii

rozpoczyna

ogólnoświatową

ziałalność

pod

nazwą

Harsco

Infr

rastructure.

Harsco Infrastructure

Harsco Infrastructure to część Harsco Corporation,

światowego lidera wśród dostawców usług dla przemysłu,

dysponującego bogatym doświadczeniem i wiedzą

specjalistyczną, zdobytymi podczas realizacji projektów

na całym świecie. Naszym priorytetem jest wykorzystanie

tej sprawdzonej na budowach całego świata wiedzy,

z myślą o zapewnieniu przewagi konkurencyjnej

wszystkim Klientom.

Szczegółowe informacje znajdą Państwo na stronie

www.harsco-i.pl

Harsco

Infra

astructure

1853

Harsco

Infrastructu

ure

część

Harsco

Corporation,

światowego

lidera

wśród

dostawców

usług

dla

przemysłu

dysponującego

gatym

doświadczeniem

wiedzą

1909

Powstanie ﬁrmy

specjalistyczną,

dobytymi

podczas

realizacji

projektów

całym

świecie.

Naszym

priorytetem

jest

wykorzystanie

Powstanie ﬁrmy

tej

sprawdzonej

budowach

całego

świata

wiedzy,

myślą

zapewni

eniu

przewagi

konkurencyjnej

1919

wszystkim

Kliento

Szczegółowe

info

ormacje

znajdą

Państwo

stronie

Powstanie

ﬁrmy

www.harsco-i.pl

ﬁrmy

1929

Harsco Infrastructure stanowi dla swoich Klientów

na całym świecie jedno źródło zaopatrzenia w deskowania,

rusztowania, systemy wsporcze oraz szeroki zakres

zaawansowanych rozwiązań dostępowych dla przemysłu

i budownictwa. Prowadzimy działalność w 36 krajach,

zatrudniamy 8200 pracowników, a obroty ﬁrmy

przekraczają 1,5 miliarda $.

Harsco

Infrastructu

ure

stanowi

dla

swoich

Klientów

całym

świecie

edno

źródło

zaopatrzenia

deskowania

Powstanie ﬁrmy

rusztowania,

syste

emy

wsporcze

oraz

szeroki

zakres

zaawansowanych

rozwiązań

dostępowych

dla

przemysłu

budownictwa.

Pro

owadzimy

działalność

krajach,

1964

zatrudniamy

8200

pracowników,

obroty

ﬁrmy

przekraczają

1,5

miliarda

2000

2005

Połączenie

z Harsco

2010

oąc e e

Harsco

Połączenie

z Harsco

Połączenie

Harsco

Połączenie z Harsco

Harsco

Połączenie

Dalsze informacje na temat Harsco Infrastructure

są dostępne na stronie: www.harsco-i.pl

Infrastructure

Kierunek – przyszłość

przysz

złość

–

są dostępne na stronie:

www.harsc

co-i.pl

Harsco Infrastructure Polska Sp. z o.o.

Łubna 55, 05-532 Baniocha, Tel. +48 22 231 23 00, Fax +48 22 231 23 90

www.harsco-i.pl

astr

uct

olsk

a Sp.

Działając pod jedną międzynarodową marką,

Harsco Infrastructure będzie nadal służyć Klientom na całym

świecie, zapewniając im najwyższy poziom świadczonych usług.

pod

jedną

międz

zynarodową

marką,

będ

zie

służyć

całym

Łubna 55, 05-532 B

anioc

ha,

el. +48

822

231 23 0

0, F

ax +48 22

231 23 90

Harsco

Infrastructure

nadal

Klientom

www

.harsco-i.pl

świecie,

zapewniając

najwyższy

poziom

świadczonych

usług.

Zmienia

ﬁ

Kierunek

Dalsze informacje na temat Harsco

Działając

Harsco Infr

W NUMERZE

TEMAT WYDANIA Ochrona środowiska

ISSN 0137-2971 Cena 18,50 zł

Nakład do 14 500 egz. (w tym VAT 0)

J. Podedworna ABC oczyszczania ściekw komunalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

H.Belicki,P.Kaczmarek,M.Kurkowski Modernizacjairozbudowa

OczyszczalniŚciekwCzajka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

M. Gejdel Bezpieczestwo i szybkoś realizacji Oczyszczalni Ściekw Czajka . . . 9

J. Potrzebowski Technologie Sika uyte w modernizacji i rozbudowie

Oczyszczalni Ściekw Czajka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

B. Somka-Supik, A. ybura Mechanizm uszkodzenia betonu w obiektach

oczyszczalni ściekw przemysłowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Folie izolacyjne firmy Gamrat S.A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

K.Truchan,E.yszyska MasaizolacyjnaSTYROGUMzodpadwstyropianuigumy . . 18

Program NORMAEXPERT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

B. Przybya Badania przewodw kanalizacyjnych podczas ich eksploatacji . . . . . 21

T. Abel Trolining bezwykopowa technologia naprawy rurocigw . . . . . . . . . . . . 24

A.Drgowski Geologiczneiinneśrodowiskoweuwarunkowaniaskładowaniaodpadw . . 26

S. Stpniak Zarys projektu budowlanego rekultywacji składowiska odpadw . . . . 30

A. Preisler Konstrukcja Zakładu Unieszkodliwiania Odpadw

wraz z zapleczem technicznym w Krośnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

M. Majka Zastosowanie odpadw do budowy i eksploatacji składowiska . . . . . . . 34

M. awisza, M. Peroski Geosyntetyki a ochrona środowiska . . . . . . . . . . . . . . . 36

Adres redakcji

00-950 Warszawa, ul. Świętokrzyska 14A

skr. poczt. 1004

tel./fax (022) 827-52-55, 826-20-27

e-mail: materbud@sigma-not.pl

www.materialybudowlane.info.pl

Ogłoszeniaprzyjmujeredakcja

tel./fax(022)826-20-27,827-52-55

orazDziałReklamyiMarketingu

ul.Mazowiecka12,00-950Warszawa,skr.1004

tel./fax(022)827-43-66,826-80-16

Redagujezespł:

Redaktor Naczelny

mgrin.KrystynaWiśniewska

Z-ca Redaktora Naczelnego

mgrDanutaKostrzewska-Matynia

Sekretarz redakcji

mgrin.EwelinaKowałko

Kierownicy Działw:

prof.drhab.in.LechCzarnecki

mgrin.LechMisiewicz

PRAKTYKA BUDOWLANA

P. Golewski, G. L. Golewski Analiza numeryczna połczenia śrubowego ebra

z podcigiem z wykorzystaniem programuAbaqus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

M. Gruszczyski Ocena efektywności domieszek i dodatkw redukujcych

odkształcenia skurczowe kompozytw cementowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

R. Duda Okresowe przegldy techniczne budynkw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

M. Kwietniewski, K. Miszta-Kruk Eksploatacyjna ocena rozwiza

materiałowych sieciowej infrastruktury wodocigowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

PODRĘCZNIK FIZYKI BUDOWLI

M. Niemas Rola pomiarw akustycznych w procesie projektowania

i odbioru budynkw (cz. I) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

Rada Programowa

mgrZbigniewBachman,mgrin.AndrzejDobrucki

(przewodniczcy Rady), mgr Robert Dziwiski,

prof.drhab.in.ZbigniewGiergiczny,drin.Mariusz

Jackiewicz, mgr in. Marek Kapro, in. Jzef

Kostrzewski,mgrPiotrKurach,prof.drhab.in.Adam

ZbigniewPawłowski,prof.drhab.in.LeszekRa-

falski, mgr Wojciech Rzepka, mgr in. Jerzy

Ślusarski,doc.drin.GenowefaZapotoczna-Sytek,

mgrJzefZubelewicz

Redakcja nie zwraca materiałw

niezamwionych, a także zastrzega sobie

prawo redagowania i skracania tekstw

oraz dokonywania streszczeń.

Redakcja nie odpowiada za treść reklam

i artykułw sponsorowanych.

Wszystkiezamieszczonemateriałysobjtepra-

wemautorskim,aichprzedrukwjakiejkolwiekfor-

mieijakimkolwiekjzykujestzabroniony.

Składiłamanie:FOTOSKŁAD

PracowniaPoligraficzna www.ksiega.com.pl

PrzygotowaniewtechnologiiCTP,

drukioprawaLOTOSPoligrafiaSp.zo.o.

www.drukarnia-lotos.pl

SIGMA-NOTSp.zo.o.

WydawnictwoCzasopism

iKsiekTechnicznych

00-950Warszawa,ul.Ratuszowa11

skr.poczt.1004,tel.:(022)818-09-18

Internet:http://www.sigma-not.pl

Prenumerata:e-mail:kolportaz@sigma-not.pl

MURY

Ściany z elementw SILIKATA PLUS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

NORMALIZACJA

D. Tarasiewicz Polskie Normy z dziedziny budownictwa opublikowane

w pierwszej połowie 2009 r. (cz. 5) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

PRAWO W BUDOWNICTWIE

M. Melon Wadium w procedurach przetargowych (cz. II) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

M. Dutkiewicz Procedury zawierania umw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

INFORMATOR GŁWNEGO URZĘDU NADZORU BUDOWLANEGO

Komunikat GINB do właścicieli, zarzdcw i uytkownikw obiektw budowlanych

dotyczcy kontroli bezpiecznego uytkowania obiektw budowlanych . . . . . . . . . . . 64

Departament Prawno-Organizacyjny GUNB wyjaśnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65

RYNEK BUDOWLANY

M. Kowalska Produkcja materiałw budowlanych w padzierniku 2009 roku . . . . 66

Ceny materiałw budowlanych w listopadzie 2009 roku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69

J. Kobylarz Sprzeda produkcji budowlano-montaowej i produkcja sprzedana

budownictwa w okresie stycze padziernik 2009 roku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70

K. iniewska W Gamracie uruchomiono najnowocześniejsz pras

do produkcji wykładzin homogenicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72

TARGI, KONFERENCJE

E. Kowako Bogaty program imprez na POLEKO 2009 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74

J. Molenda Konferencja Przemysł szklarski 2009 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76

Nowoczesne materiały i technologie tematem konferencji w Krakowie . . . . . . . . . . . 78

Targi INFRASTRUKTURA2009 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78

apraszamy do odwiedzenia strony internetowej: www.materialybudowlane.info.pl

oraz Portalu Informacji Technicznej: www.sigma-not.pl

122009(nr448)

EMA YDANIA Ochrona rodowiska

pof. n. d hab. in. olana odedona

ABC oczyszczania

ciekw komunalnych

O czyszczanie ściekw komunalnych polega na usu-

) oraz zawiesin oglnych wyniki kon-

trolianalitycznejprbekśrednichdobowychpobieranychpro-

porcjonalnie do przepywu, w odniesieniu zaś do azotu i fos-

foruśredniarocznawartośtychwskaźnikwwyznaczonaja-

kośredniaarytmetycznazewszystkichwartościwdobowych

prbkachściekwpobranychwdanymroku,adodatkowodla

azotu oglnego przy temperaturze ściekw w reaktorach

biologicznych nie niższej niż 12 C.

Podstawowe rozwizania technologiczne

Wymagania stawiane ściekom oczyszczonym s podstaw

projektowaniaukadwtechnologicznychoczyszczalni,wielko-

ści oraz parametrw pracy reaktorw i urzdze. Najwiksz

grupoczyszczalniściekwwPolscestanowi oczyszczalnie

mechaniczno-biologiczne ,wmniejszymstopniu mechanicz-

no-biologiczno-chemiczne . Lini technologiczn oczyszcza-

niaściekwwmechaniczno-biologicznejoczyszczalniściekw

komunalnych przedstawiono na rysunku 1. W rzeczywistości

każdyobiektpowinienbywyposażonywukadurzdze,kt-

repozwalajnaosiganiewymagastawianychoczyszczonym

ściekom, w zależności od jakości tych ściekw (w szczeglno-

ścistosunkuwgladoazotuifosforu)przymożliwienajniższym

poziomieponoszonychnakadwinwestycyjnychieksploatacyj-

nych zwizanych z oczyszczaniem ściekw i unieszkodliwia-

niemosadwściekowych.Oznaczato,żeniewkażdejoczysz-

czalnibdwystpowaywszystkieurzdzeniawyszczeglnio-

ne na rysunku 1.

waniu z nich zanieczyszcze pywajcych i zawie-

szonych oraz substancji organicznych, a także

zwizkwazotuifosforu,ktreodprowadzanewraz

ze ściekami do wd przyczyniaj si do ich wtrnej eutrofiza-

cji.WPolsceniezbdnystopieoczyszczaniaściekwodpro-

wadzanych do odbiornikw naturalnych określa aktualnie

obowizujcy akt prawny, ktrym obecnie jest rozporzdze-

nie Ministra Środowiska z 28 stycznia 2009 r.

ymagania prawne

Wymagania dotyczce ściekw oczyszczonych zawarte

w rozporzdzeniu odniesiono do piciu wskaźnikw zanie-

czyszcze (ChZT, BZT

, zawiesiny oglne, azot oglny i fos-

for oglny) i zrżnicowano w zależności od wielkości oczysz-

czalni (wyrażonej rwnoważn liczb mieszkacw RLM** )

i rodzaju odbiornika (gleba i wody pynce lub jeziora i ich

dopywy oraz sztuczne zbiorniki usytuowane na wodach py-

ncych). W rozporzdzeniu oczyszczalnie podzielono pod

wzgldem wielkości na 5 grup, obejmujcych odpowiednio

obiekty: nieprzekraczajce 2000 RLM, 2000 9999 RLM,

1000014999RLM,1500099999RLMinajwikszeprze-

kraczajce100000RLM.Wkażdejgrupie niezbdnystopie

oczyszczania okrelono jako dopuszczaln maksymaln

warto danego wskanika zanieczyszczenia w ciekach

oczyszczonych, a w wybranych przypadkach alternatyw-

nie (cznikiem jest sowo „lub”) take jako minimalny

procent redukcji danego zanieczyszczenia . Mimo że

z prawnego punktu widzenia można uzna, że uzyskanie tyl-

kojednegoztychwarunkwjużspeniawymaganiarozporz-

dzenia,powszechnpraktykjestprzyjmowanieostrzejszego

z określonych kryteriw.

Analiza omawianego aktu prawnego pozwala na zwrce-

nie uwagi na kilka istotnych jego aspektw. W przypadku

oczyszczalni ściekw o RLM 10 000 oraz czściowo dla

RLM 10 000 15 000, z ktrych ścieki odprowadzane s wy-

cznie do wd pyncych, nie ma konieczności lub jest bar-

dzoograniczonewymaganieusuwaniazwizkwazotuifos-

foru. Dopuszczalne wartości stżenia zanieczyszcze male-

j wraz z wielkości oczyszczalni ściekw mierzonej RLM:

BZT 5 4015g/m 3 ,ChZT150125g/m 3 ,zawiesinyogl-

ne5035g/m 3 ,azotoglny3010g/m 3 orazfosforogl-

ny51g/m 3 .Najostrzejszewymaganiastawianesściekom

odprowadzanym do jezior lub ich dopyww oraz sztucznych

zbiornikow na wodach pyncych.

Podstaw do rozliczenia oczyszczalni ściekw z osiga-

nych efektw oczyszczania s w przypadku zwizkw orga-

Rys.1.Liniatechnologicznaoczyszczaniaciekwwmechaniczno-

-biologicznej komunalnej oczyszczalni ciekw

Oczyszczanie mechaniczne. Wpocztkowymetapieście-

ki poddawane s mechanicznemu oczyszczaniu, na ktre

skada si cedzenie na kratach lub sitach, oddzielenie zawie-

sinmineralnychwwynikusedymentacjiwpiaskowniku,fakul-

tatywnie flotacja tuszczw w zintegrowanych z piaskowni-

kiem odtuszczaczach, sedymentacja atwo opadajcych za-

wiesin pochodzenia organicznego w osadnikach wstpnych.

Wybr rozwizania dyktowany jest charakterystyk ściekw

i sposobem biologicznego oczyszczania, ktre stanowi kolej-

ny etap cigu technologicznego. Czasem projektanci rezy-

gnuj z osadnikw wstpnych, co w przypadku ściekw o ni-

skimadunkuzwizkworganicznychpozwalanapozostawie-

nie pewnej czści tych zwizkw (niesionej w zawiesinach)

do wykorzystania w reaktorze biologicznym na procesy deni-

tryfikacjiidefosfatacjibiologicznej,bezkoniecznościdoprowa-

dzaniazewntrznegoźrdawgla(obaprocesyprowadzone

s bowiem przez bakterie heterotroficzne wykorzystujce ja-

ko substrat zwizki organiczne).

* * Politechnika Warszawska, Wydzia Inżynierii Środowiska;

** Rwnoważna Liczba Mieszkacw definiowana jako iloraz adunku

zwizkworganicznych dopywajcego dooczyszczalni wcigudoby

(wyrażonegowBZT

12 2009 (nr448)

nicznych (ChZT i BZT

)ijednostkowegodobowegoadunkutychzanie-

czyszczewprzeliczeniunamieszkacawynoszcego60gBZT 5 /(Md).

Ochrona rodowiska EMA YDANIA

Oczyszczaniebiologiczne. Biologiczneoczyszczanieście-

kw polega w istocie na intensyfikacji procesw, jakie maj

miejsce podczas samooczyszczania si odbiornikw natural-

nych.Biorcpoduwagwymaganiaokreślonewrozporzdze-

niu Ministra Środowiska (2009), jego celem w przypadku

oczyszczalni do 10 000 RLM jest usuwanie tylko zwizkw

wglaorganicznego(przyodprowadzaniuściekwdowdpy-

ncych) lub, w pozostaych przypadkach, zwizkw wgla,

azotu i fosforu. Wykorzystuje si w tym celu biomas, dla kt-

rej ścieki staj si źrdem substratw i energii zużywanych

wjejprocesachżyciowych.Celemtechnologicznymjeststwo-

rzenie najkorzystniejszych warunkw dla tej sztucznie prowa-

dzonej hodowli mikroorganizmw, ktrej staym produktem s

oczyszczoneściekiiprzyrostbiomasy.Biomasatraktowanajest

jakoodpad(nazywanyosademnadmiernym)wymagajcy,po-

dobnie jak osad wstpny, skomplikowanego ukadu przerbki

i unieszkodliwiania. Jego koszty czsto przekraczaj 50

wszystkich kosztw zwizanych z realizacj oczyszczalni.

Dobiologicznegooczyszczaniaściekwnajczściejwyko-

rzystywanesobecniereaktoryzzawieszonbiomaswpo-

staci osadu czynnego (stżenie 3 6kg suchej masy/m 3 ) lub

znacznie rzadziej (gwnie w ukadach mieszanych z osa-

dem czynnym) zoża biologiczne, w ktrych biomasa rozwija

si w postaci bony biologicznej przytwierdzonej do materia-

uwypeniajcegozoże.Urzdzeniemsprzżonymzprzepy-

wowym reaktorem biologicznym jest zawsze osadnik wtrny,

w ktrym nastpuje oddzielenie biomasy od oczyszczonych

ściekw. W obu przypadkach udzia w biologicznym oczysz-

czaniu ściekw bior mikroorganizmy tlenowe, dysponujce

jednak mechanizmami umożliwiajcymi ich krtkotrway kil-

kugodzinny pobyt w warunkach anoksycznych (brak tlenu

rozpuszczonego w ściekach i obecnoś tlenu w azotynach

i azotanach) lub w ściśle beztlenowych. Dziki temu możliwe

jest prowadzenie rżnych jednostkowych procesw bioche-

micznych odpowiedzialnych za usuwanie zwizkw wgla

organicznego, azotu i fosforu, ktre wymagaj zrżnicowa-

nych warunkw tlenowych.

Zwizkiwglaorganicznegomogbyusuwaneześciekw

zarwnowwarunkachbeztlenowych(jedyniewewntrzkomr-

kowegromadzeniesubstratuprzezczśbiomasy),anoksycz-

nych(przezbakterieprowadzceprocesdenitryfikacji),jakitle-

nowych (przez wszystkie mikroorganizmy tlenowe, ktre nie

majwcześniejzgromadzonegosubstratuwewntrzuwasnych

komrek). Zmniejszenie adunku zwizkw organicznych

w ściekach jest zadaniem stosunkowo najprostszym.

Usuwanieazotujestprocesembardziejzożonym.Ściekido-

pywajcedooczyszczalnizawierajazotwpostaciazotuamo-

nowego i azotu organicznego, ktry nie zdży by przekszta-

cony do azotu amonowego przez bakterie amonifikacyjne pod-

czas przepywu ściekw sieci kanalizacyjn. Pomijajc czś

azotu amonowego przyswajan na budow nowych komrek,

azotamonowywreaktorzebiologicznymwwarunkachtlenowych

jestutlenianyprzezbakterienitryfikacyjnedoazotuazotanowe-

go (cigle jednak jego iloś w ściekach pozostaje taka sama).

Zmniejszeniestżeniaazotuwściekachnastpujedopierowko-

lejnymprocesienazywanymdenitryfikacj.Azotazotanowyjest

wwczasredukowanydoazotuczsteczkowego,ktryjakogaz

przechodzidoatmosfery.Mikroorganizmymuszwwczasprze-

bywa w warunkach beztlenowych. Wobec obecności w ście-

kach azotu utlenionego w postaci azotanw, dla odrżnienia

odwarunkwściślebeztlenowych,warunkibeztlenowezobec-

ności azotu utlenionego nazywane s środowiskiem niedotle-

nionym, lub anoksycznym.

W przeciwiestwie do azotu, ktry może by usunity tylko

nadrodzebiologicznej(poprzezkolejnozachodzcezudziaem

biomasy procesy jednostkowe: amonifikacja, nitryfikacja, deni-

tryfikacja), fosfor można usun ze ściekw albo na drodze

chemicznej(tzw.chemicznestrcaniefosforu),albozudziaem

wyspecjalizowanej grupy mikroorganizmw zdolnych do nad-

miarowego wizania fosforu ( bakterie akumulujce fosfor

BAP). Cakowite wyeliminowanie lub tylko ograniczenie che-

micznegostrcaniafosforupowodujezmniejszenieilościzuży-

wanych reagentw i nie skutkuje zwikszeniem ilości osadw,

co wpywa na zmniejszenie kosztw eksploatacyjnych oczysz-

czalni. Biologiczne usuwanie fosforu wymaga zabezpieczenia

w ukadzie oczyszczania sekwencji warunkw beztlenowo-tle-

nowych.BAPmagazynujcewswoichkomrkachenergiwpo-

staci acuchw polifosforanowych, mimo że s organizmami

tlenowymi,wśrodowiskubeztlenowymmajzdolnośpobiera-

nia ze ściekw atwo przyswajalnych rozpuszczonych substra-

tw organicznych i przeksztacania ich w endogenn substan-

cjzapasow,ktrbdwykorzystywawkolejnonastpuj-

cych warunkach tlenowych. Poborowi energii na ten cel towa-

rzyszy rozrywanie acuchw polifosforanowych i uwalnianie

ortofosforanw do ściekw. W komorze beztlenowej dochodzi

wic do istotnego zwikszenia stżenia fosforu w ściekach.

WkomorzetlenowejBAPniemuszkonkurowaosubstrator-

ganiczny z innymi mikroorganizmami tlenowymi (jest on już

zmagazynowany wewntrzkomrkowo wcześniej w środowi-

sku beztlenowym), mog si szybciej namnaża, a nadmiar

energii z wykorzystanego substratu gromadzi w postaci we-

wntrzkomrkowych acuchw polifosforanowych, czemu to-

warzyszy intensywny pobr ortofosforanw ze ściekw wyż-

szy w stosunku do uwolnionego ich adunku w fazie beztleno-

wej (z uwagi na zwikszenie liczby komrek BAP w biomasie

osadu czynnego). Usuwanie fosforu z ukadu odbywa si po-

przezodprowadzanieosadunadmiernego(Biotechnologiaście-

kw, 2000). Istnieje pewna grupa BAP, ktra posiada zdolnoś

wizaniafosforutakżewwarunkachanoksycznychwystpuj-

cych bezpośrednio po warunkach beztlenowych wymaga to

jednakzachowaniaodpowiedniegoreżimuprowadzeniaproce-

su,copowoduje,żetensposbdefosfatacjiniejestpowszech-

ny w istniejcych obiektach (Cyganecka i wsp. 2008).

Najczściej obecnie stosowane ukady ze zintegrowanym

usuwaniemazotuifosforunadrodzebiologicznejwykorzystu-

j procesy jednoosadowe z biomas zawieszon w postaci

osadu czynnego, ktra sekwencyjnie musi by poddawana

zmiennymwarunkombeztlenowo-anoksyczno-tlenowym.Pro-

jektowanesystemyoczyszczaniacharakteryzujsiwicrż-

nymi konfiguracjami i rżnym systemem zasilania reaktorw

biologicznych,zawszejednakjeśliistniejekoniecznośusu-

waniaześciekwbiogenwzabezpieczajcmożliwośprze-

pywuściekwprzezzrżnicowanewarunkitlenowe.Przyka-

dy podstawowych rozwiza dla ukadu przepywowego

oczyszczalni przedstawiono na rysunku 2, a na rysunku 3 ko-

lejne fazy pracy reaktora zasilanego ściekami w sposb por-

cjowy, czyli tzw. sekwencyjnego reaktora porcjowego (SBR,

ang. Sequencing Batch Reactor ).

Dlamniejszychoczyszczalniściekw(poniżej10000RLM),

odprowadzajcych ścieki oczyszczone do rzek, ktre zgod-

12 2009 (nr 448)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: