Podręcznik Wizualnych Obserwacji Gwiazd Zmiennch AAVSO.pdf

(5686 KB) Pobierz
414408699 UNPDF
Podręcznik Wizualnych Obserwacji
Gwiazd Zmiennych
AAVSO
Wydanie poprawione - Styczeń 2005
Wydanie polskie – Grudzień 2007
The A merican A ssociation of V ariable S tar O bservers
49 Bay State Road
Cambridge, Massachusetts 02138 U. S. A.
Tel: 617-354-0484
Fax: 617-354-0665
Email: aavso@aavso.org
Web: http://www.aavso.org
414408699.001.png
Tłumacze polscy:
Andrzej Grabowski
Jerzy Speil
COPYRIGHT 2007
by the American Association of Variable Star Observers
49 Bay State Road
Cambridge, MA 02138
U. S. A.
ISBN 1-878174-76-2
ii
414408699.002.png 414408699.003.png
PRZEDMOWA DO WYDANIA 2001
Z dużą przyjemnością prezentujemy zweryikowane i poprawione wydanie Podręcznika Wizualnych
Obserwacji Gwiazd Zmiennych. Z założenia podręcznik ma być wyczerpującym przewodnikiem
obserwacji gwiazd zmiennych. Zawiera on dużo podstawowych informacji z wydanego w 1970r.
przez Margaret W. Mayall, byłej dyrektor AAVSO, Podręcznika Obserwacji Gwiazd Zmiennych,
jak również informacje z różnych materiałów obserwacyjnych AAVSO opublikowanych od tego
czasu. Podręcznik ten dostarcza najnowszych informacji na temat wykonywania obserwacji gwiazd
zmiennych i składania sprawozdań z obserwacji do AAVSO.
Dla nowych obserwatorów podręcznik ten jest podstawowym narzędziem – jedną z publikacji, z
których może on uzyskać wszystkie potrzebne informacje do rozpoczęcia programu obserwacyjnego
gwiazd zmiennych. Z drugiej strony, długoletni i doświadczeni obserwatorzy oraz ci, powracający do
obserwacji gwiazd zmiennych, mogą go uznać przydatnym jako podręczne, szybkie źródło informacji
lub tekst odświeżający, pomocny w odkrywaniu nowych aspektów obserwacji gwiazd zmiennych.
Podręcznik ten zapozna Cię ze znormalizowanymi procesami i procedurami obserwacji gwiazd
zmiennych – bardzo ważną częścią wykonywania i dostarczania Twoich obserwacji do AAVSO.
Znajdziesz tutaj nowe informacje, przedstawione w przydatnej formie, z rozdziałami ułożonymi
według wzrastającej trudności i zgrupowanymi według treści przedmiotu. Dla tych, którzy wolą
mieć istotne informacje w swoim notesie lub foliowych koszulkach, jest wiele stron do skopiowania.
Mamy nadzieję, że podręcznik ten pomoże Ci powiększyć wiedzę o podstawach obserwacji gwiazd
zmiennych, usprawnić pracę z teleskopem i uzyskać więcej przyjemności i satysfakcji z tworzenia
istotnego wkładu do wiedzy o gwiazdach zmiennych, bez względu na to czy jesteś nowicjuszem
czy też doświadczonym obserwatorem, lub tylko obserwatorem „fotelowym”, który chce wiedzieć
więcej o obserwacjach gwiazd zmiennych.
Informacje w tym podręczniku zostały zebrane z różnych publikacji AAVSO i wydane przez Sarę J.
Beck z kadry technicznej AAVSO. Serdecznie dziękuję Sarze za wspaniałą pracę, jaką wykonała
przygotowując to wydanie.
Dodatkowo wielu członków AAVSO, personelu Centrali wniosło wartościowe komentarze i zalecenia
do tego podręcznika. Składamy podziękowania dla Carla Feehrera, Petera Guilbault, Gene
Hansona, Haldun Menali, Paula Norrisa, Ron Royera, Doug Welch i Michaela Saladygi. Szczególnie
dziękujemy Gene Hansonowi zarówno za napisanie rozdziału w tym podręczniku, jak i jego hojny
udział w kosztach publikacji.
Janet A. Mattei
Dyrektor AAVSO 1973-2004
PRZEDMOWA DO WYDANIA Z ROKU 2005
Wydany w 2001 roku „Podręcznik obserwacji wizualnych gwiazd zmiennych” używany był przez
setki miłośników gwiazd zmiennych, od początkujących do doświadczonych obserwatorów. Uważany
jest przez wielu za podstawowe źródło informacji dla obserwatorów wizualnych. Podobnie jak i we
wcześniejszej wersji „Podręcznika ...”, Sara Beck (Asystent techniczny AAVSO) publikując nowe
wydanie w 2005 r. wprowadziła wiele zmian i udoskonaleń. Dzięki udziałowi i poświęceniu czasu
przez wielu wolontariuszy, wydanie to proponujemy w kilku wersjach językowych. Jedną z tych
wersji jest wersja polska, przetłumaczona przez Andrzeja Grabowskiego oraz Jerzego Speila,
natomiast prace nad edycją tej publikacji wykonała Sara Beck z pomocą Gamze Menali. Mamy
nadzieję, że wszystkich obserwatorów ucieszy możliwość przeczytania „Podręcznika ...” w swoim
ojczystym języku.
Arne A. Henden, Dyrektor AAVSO
iii
...jest faktem, że tylko przez obserwacje gwiazd zmiennych amator może
wykorzystać swoje skromne wyposażenie do praktycznego użytku, a
następnie do każdego większego obszaru działalności wiedzy w jej za-
stosowaniu do najszlachetniejszej z nauk.
—William Tyler Olcott, 1911
iv
SPIS TREŚCI
PRZEDMOWA
iii
WSTĘP
vi
Co to są gwiazdy zmienne?
Dlaczego badamy gwiazdy zmienne?
Czym jest AAVSO?
Rozdział1–PRZYGOTOWANIA
1-8
Układanie programu obserwacyjnego
1
Wymagany sprzęt
3
Kilka słów o okularach
4
Mapy Gwiazd Zmiennych AAVSO
6
Rozdział2–WYKONYWANIEOBSERWACJI
9-16
Instrukcja krok po kroku
9
Dodatkowe wskazówki obserwacyjne
11
Pole widzenia
11
Orientacja map
12
Skala jasności
13
Jasność graniczna
13
Identyikacja zmiennej
14
Ocenianie jasności gwiazdy zmiennej
14
Prowadzenie zapisów
15
Rozdział3–OGWIAZDACHZMIENNYCH
17-24
Nazwy gwiazd zmiennych
17
Oznaczenia harwardzkie
18
Tabela 3.1 – Nazwy gwiazdozbiorów i ich skróty 19
Typy gwiazd zmiennych
20-23
Co to jest krzywa jasności?
20
Rozdział4–OBLICZANIEDNIJULIAŃSKICHICZASU 25-31
Instrukcja krok po kroku
25
Przykłady obliczeń
26
Tablica 4.1 – Dziesiętna część dnia JD
29
Tablica 4.2 – Dni Juliańskie 1996-2025
30
Tablica 4.3 – Dziesiętne JD (do czterech miejsc) 31
Rozdział5–PLANOWANIESESJIOBSERWACYJNEJ 32-35
Sporządzenie planu
32
Typowa procedura obserwacyjna
33
Przydatne publikacje AAVSO
34
Rozdział6–DOSTARCZANIEOBSERWACJIDOAAVSO 36-46
Sposoby dostarczania raportów
36
Formatowanie raporu
39
Tablica 6.1 – Wymagana dokładność JD
40
Tablica 6.2 – Skróty komentarzy w raportachAAVSO 45
Rozdział7–PRZYKŁADOWAOBSERWACJA
47-53
Dodatek1–PRZYKŁADYWIELOLETNICHKRZYWYCHJASNOŚCI 55-61
Dodatek2–INNEPROGRAMYOBSERWACYJNEAAVSO 62-65
Dodatek3–DODATKOWEMATERIAŁY
66-71
Indeks
72
v
Zgłoś jeśli naruszono regulamin