3_2_3_07.pdf

LogForum

ISSN 1734-459X

2007

Vol. 3

Issue 2

No 3

> Elektroniczne czasopismo naukowe z dziedziny logistyki <

http://www.logforum.net

TRANSPORT INTERMODALNY W POLSCE

Leszek Mindur 1) Jerzy Wronka 2)

1) Wyższa Szkoła Logistyki, Poznań, Polska

2) Uniwersytet Szczeciński, Szczecin, Polska

STRESZCZENIE. Artykuł składa się z wprowadzenia, trzech części oraz podsumowania. Część pierwsza poświęcona jest

ocenie transportu intermodalnego w Polsce. W części drugiej określono cele i kierunki rozwoju transportu intermodalnego.

Część trzecia prezentuje podstawowe uwarunkowania realizacji celu strategicznego i celów podstawowych rozwoju

transportu intermodalnego. W podsumowaniu ujęto generalne wnioski wynikające z analizy stanu istniejącego oraz wskazano

na niezbędne przedsięwzięcia w celu poprawy istniejącego stanu transportu intermodalnego w Polsce.

Słowa kluczowe: transport intermodalny, system transportu, centra logistyczne.

WPROWADZENIE

Od kilku lat odnotowuje się na polskim rynku transportowym wahania tempa wzrostu oraz brak

stałego i dynamicznego rozwoju przewozów kombinowanych na skutek pogarszającej się jakości

usług kolejowych, wzrostu czasu obsługi jednostek intermodalnych na terminalach, w tym również

i w portach morskich, pogłębiającej się niekonkurencyjności cenowej transportu w stosunku do

transportu samochodowego oraz braku kompleksowych i efektywnych instrumentów polityki

transportowej państwa, wspierających transport kombinowany.

Główne przesłanki rozwoju transportu kombinowanego/intermodalnego w Polsce [Anonim 2004]:

− polityka transportowa UE jest ukierunkowana na rozwój proekologicznych rodzajów transportu,

− Polska jest położona na skrzyżowaniu głównych europejskich korytarzy transportowych,

− ma miejsce wzrost wymiany międzynarodowej, generujący zwiększenie popytu na przewozy

międzynarodowe, szczególnie w tranzycie,

− następuje spadek popytu na przewozy masowe na korzyść towarów wysoko przetworzonych

o wysokiej podatności na technologie transportu kombinowanego,

− poważne rezerwy zdolności przewozowej transportu kolejowego - co oznacza duże możliwości

przejęcia przez kolej części przewozów z transportu drogowego w systemie technologii

transportu.

− sieć drogowa wymaga znacznych nakładów inwestycyjnych [Wronka 2002].

Cytowanie: Mindur L., Wronka J., 2007, Transport intermodalny w Polsce. LogForum 3, 2, 3

URL: http://www.logforum.net/vol3/issue2/no3

Zatwierdzono: 30.05.2007, on-line: 25.06.2007.

Mindur L., Wronka J., 2007, Transport intermodalny w Polsce . LogForum 3, 2, 3.

URL: http://www.logforum.net/vol3/issue2/no3

OCENA ROZWOJU TRANSPORTU INTERMODALNEGO W POLSCE

Do głównych uczestników rynku transportu kombinowanego/ intermodalnego w Polsce należą:

PKP CARGO S.A., Spedcont, Polcont, Polzug, Trade Trans, Cargosped oraz porty morskie, w tym

przede wszystkim Bałtycki Terminal Kontenerowy w porcie Gdynia.

Działalność PKP CARGO S.A. koncentruje się na przewozie - w komunikacji międzynarodowej

i krajowej - kontenerów, naczep i nawozi wymiennych, na zlecenie firm spedycyjnych i operatorów

transportu kombinowanego oraz we własnym zakresie. Przewozy intermodalnych jednostek

transportowych (UTI) realizowane są w systemie przewozów całopociągowych (60% przewozów

intermodalnych ogółem) oraz rozproszonych (40%) w komunikacji międzynarodowej jak i krajowej.

Wielkość i strukturę przewozów intermodalnych wykonanych transportem kolejowym

przedstawiają tabele 1 i 2 oraz rysunki 1 i 2.

Tabela 1 Wielkość przewozów kombinowanych realizowanych przez PKP CARGO S.A.

Table 1. Volumes carried by intermodal transport of PKP CARGO S.A.

Lata

Jednostki

ładunkowe w

przeliczeniu na

TEU w tys.

% wzrostu do

ubiegłego roku

Tonaż

(w tys. ton)

% wzrostu do

ubiegłego roku

% ogółu

przewozów

PKP Cargo S.A.

1995

138,2

20,0

1 361,7

15,0

0,6

1996

195,6

42,0

1 654,8

21,0

0,7

1997

255,9

31,0

2 125,1

28,0

0,9

1998

316,9

23,0

2 401,9

13,0

1,2

1999

257,3

-19,0

1 751,2

-27,0

0,9

2000

272,9

6,0

2 079,4

18,7

1,1

2001

224,6

-17,7

1 968,6

-5,3

1,2

2002

254,5

13,3

2 190,5

11,3

1,4

2003

304,8

19,8

2 301,1

5,0

1,5

2004

358,9

17,7

2 516,5

9,3

1,6

2005

355,6

-0,7

2 404,5

-4,5

1,7

Źródło: obliczenia własne na podstawie materiałów źródłowych PKP Cargo S.A.

W roku 2003 spółka PKP Cargo S.A. przewiozła 192 171 sztuk UTI (w przeliczeniu na TEU -

304,8 tys. jednostek), a w roku 2004 - 225 257 szt. UTI, (w 355,6 tys. TEU), co daje 17,2% wzrostu.

Według informacji źródłowych PKP, przewozy jednostek intermodalnych ogółem, tzn. w komunikacji

krajowej i zagranicznej, wykonane przez spółkę PKP Cargo S.A. wyniosły w latach 2002-2005 w tys.

ton odpowiednio: 2190,6; 2301,1 i 2404,5.

Pozytywnym trendem jest więc wzrost przewozów intermodalnych, choć ciągle ich udział

w kolejowych przewozach towarowych jest znikomy (1,6% wszystkich ładunków).

Wzrost przewozów intermodalnych spowodowany był ożywieniem gospodarczym Polski, a przede

wszystkim tendencją wzrostową eksportu, importu i obrotów krajowych.

Mindur L., Wronka J., 2007, Transport intermodalny w Polsce . LogForum, 3, 2, 3.

URL: http://www.logforum.net/vol3/issue2/no3

Tabela 2 Wielkość przewozów intermodalnych jednostek transportowych według rodzajów (w sztukach)

Table 2. Volumes of intermodal transports according to different types of transport

Rodzaj UTI

Lata

Kontenery

Nadwozia

wymienne

Naczepy

siodłowe

Razem

20’

40’

1999

59 928

76 880

19 312

2 434

158 554

2000

89 224

72 370

36 449

1 259

199 302

2001

70 786

60 183

32 105

675

163 749

2002

74 997

71 977

17 540

430

164 944

2003

78 780

102 204

10 406

781

192 171

2004

92 345

119 895

12 197

820

225 257

2005

93 492

224 824

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych źródłowych PKP Cargo S.A.

3000000

2500000

2000000

1500000

1000000

500000

1995

1996

1998

1999

2000

2002

2003

2004

2005

Tonaż (w tonach) Jednostki intermodalne (w TEU)

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych źródłowych PKP CARGO S.A.

Rys. 1. Wielkość przewozów kombinowanych wykonanych przez PKP CARGO S.A.

Fig. 1. Volumes carried by intermodal transport of PKP CARGO S.A.

W kolejowych przewozach kombinowanych/ intermodalnych dominują kontenery 40' oraz 20' -

udział kontenerów ogółem stanowił blisko 97% przewiezionych w 2005 r. jednostek intermodalnych

w komunikacji międzynarodowej i krajowej łącznie. Liczba przewożonych kontenerów

systematycznie wzrasta, przy czym wzrost ten szczególnie dotyczy kontenerów 40'. Przewozy

kontenerów w ciągu najbliższych lat będą stanowiły największy udział w strukturze przewozów

intermodalnych. PKP dysponują, bowiem określoną liczbą wagonów do przewozów tego rodzaju

jednostek, jak również trwają prace związane z adaptacją wagonów platform na platformy

kontenerowe. Istniejąca sieć terminali kontenerowych zarówno kolejowych jak i prywatnych

umożliwia w miarę sprawne ich przemieszczanie zarówno w komunikacji krajowej jak

i międzynarodowej.

Mindur L., Wronka J., 2007, Transport intermodalny w Polsce . LogForum 3, 2, 3.

URL: http://www.logforum.net/vol3/issue2/no3

200000

180000

160000

140000

120000

100000

80000

60000

40000

20000

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

Kontenery 20' i 40' Nadwozia wymienne Naczepy siodłowe

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych źródłowych PKP CARGO S.A.

Rys. 2. Wielkość przewozów intermodalnych jednostek transportowych według rodzajów (w sztukach)

Fig. 2. Volumes of intermodal transports according to different types of transport

Liczba przewiezionych nadwozi wymiennych zmniejszyła się ponad trzykrotnie w 2004

w porównaniu z rokiem 2002 (z 13373 do 4245 sztuk). Przewóz nadwozi wymiennych (blisko 4,3 %

przewozów intermodalnych ogółem w 2004r.) z przyczyn niezależnych od PKP będzie rozwijał się

wolniej. Zróżnicowane wymiary nadwozi ograniczają znacznie ich przewozy wagonami

kontenerowymi. Zasadniczym warunkiem rozwoju tej technologii transportu jest pełna normalizacja

tych jednostek intermodalnych oraz wprowadzenie zasady ich wymienności.

Przewozy naczep samochodowych mają marginalne znaczenie w przewozach intermodalnych

(0,01% przewozów ogółem) i nie należy oczekiwać aby nastąpił jakiś znaczący wzrost udziału tych

jednostek w przewozach ogółem w następnych latach.

Przewozy intermodalne realizowane są przede wszystkim w relacjach międzynarodowych, których

udział w strukturze przewozów intermodalnych ogółem wyniósł prawie 86% w 2004r. W przewozach

międzynarodowych znaczna część przewozów UTI wykonywana jest regularnymi pociągami

z określonym rozkładem jazdy i za określoną cenę. Są to pociągi tzw. jednego operatora, który

zabezpiecza ładunek do przewozu oraz jest płatnikiem przewoźnego za całą drogę przewozu.

Intermodalne przewozy kolejowe w relacjach międzynarodowych są realizowane przez pociągi

kursujące w następujących relacjach:

Verona - Gliwice i vv.

Przewozi kontenery nadwozia wymienne i naczepy siodłowe

Kursuje 5 razy w tygodniu w obydwu kierunkach

Rotterdam - Warszawa Praga i vv.

Przewozi kontenery

Kursuje 3 razy w obydwu kierunkach

Mindur L., Wronka J., 2007, Transport intermodalny w Polsce . LogForum, 3, 2, 3.

URL: http://www.logforum.net/vol3/issue2/no3

Rotterdam - Małaszewicze

Przewozi kontenery

Kursuje 1 raz w tygodniu

Hamburg - Warszawa Praga - Hamburg

Przewozi kontenery

5 razy w tygodniu w obydwu kierunkach

Bremerhaven - Poznań Franowo- Bremerhaven

Przewozi kontenery

W relacji Bremerhaven - Poznań Franowo kursuje 2 razy w tygodniu

W relacji Poznań Franowo - Bremerhaven kursuje 1 raz w tygodniu

Pruszków - Hamburg i vv.

Przewozi kontenery

Kursuje 6 razy w tygodniu

Pruszków - Duisburg i vv.

Przewozi kontenery, nadwozia wymienne, naczepy siodłowe

3 razy w tygodniu

Prerov - Police Chemia i vv.

Przewozi kontenery.

Kursuje 1 raz w tygodniu w obydwu kierunkach

Pociąg do przewozu nawozu

Gliwice - Picenza i vv.

Przewozi kontenery.

Kursuje 2 razy w tygodniu w obydwu kierunkach

Przewozy intermodalnych jednostek transportowych na polskim odcinku II korytarza

transportowego, tj. na odcinku Małaszewicze - Rzepin - Małaszewicze koncentrują się na

całopociągowych produktach logistycznych, prowadzonych przez dwóch operatorów:

¾ ICF (Intercontainer - Interfrigo)

połączenie Berlin Hul - Małaszewicze - i dalej do różnych stacji WNP tzw. "Ostwind"

połączenie Małaszewicze - Seddin tzw. "Westwind"

połączenie Rotterdam - Małaszewicze - i dalej do różnych stacji WNP

¾ Polzug GmbH

połączenie Bremerhaven - Małaszewicze - i dalej do różnych stacji WNP

Pociąg Ostwind w relacji Berlin Hul - Małaszewicze kursuje 5 razy w tygodniu. Czas przejazdu

przez terytorium Polski wynosi 12 godzin i w obecnych warunkach techniczno-eksploatacyjnych jest

to czas optymalny.

W kierunku odwrotnym dla pociągu Ostwind funkcjonuje pociąg Westwind w relacji

Małaszewicze - Seddin. Pociąg ten kursuje raz w tygodniu. Czas jego przejazdu przez terytorium

Polski wynosi 11,5 godz. I jest to również czas optymalny. Spływające z Brześcia przesyłki dla tego

pociągu są zbierane na terminalu w Małaszewiczach.

Pociągami relacji Rotterdam - Małaszewicze i Bremerhaven - Małaszewicze obecnie kierowana

jest przede wszystkim pomoc humanitarna z Europy Zachodniej na Wschód.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: