Wykład METODYKA EDUKACJI POLONISTYCZNEJ 29.11.08
Jak nauczyć małe dziecko czytać :>??
Najlepszą metoda by nauczyć małe dziecko jest metoda Glena Domana. Metoda ta sprawdza się w pracy z dziećmi z poważnymi uszczerbkami mózgu.
Im wcześniej zacznie się praca z dziećmi tym się osiąga lesze efekty. Nawet z 2/3 letnimi dziećmi można pracować .
Metoda Domana to metoda czytania globalnego.
Doman skierował także swoje zainteresowania na dzieci zdrowe. Uważał, żeby nauka była zabawą. Proces nauki czytania globalnego metodą Domana przebiega z użyciem tzw. bitów informacji: są to starannie przygotowane białe kartoniki (10 cm wysokości, 60 cm szerokości), na których napisane jest słowo w kolorze czerwonym np.: mama (kolor czerwony przyciąga wzrok małych dzieci). Powinno stosować się wielkie litery, tak aby zmieściły się na kartoniku. Wielkie ponieważ droga wzrokowa jest jeszcze niedojrzała. Litery kreślone na kartonikach nie powinny być kaligrafowane, lecz zbliżone swoim wyglądem do liter drukowanych w książce. Nauka czytania metodą Domana przebiega etapowo: Etap I - rozpoczyna się od wprowadzenia 15 słów z najbliższego otoczenia, rodziny. Prezentacja jednego wyrazu połączona jest z głośnym odczytaniem i trwa 1 sekundę - wprowadza się 5 wyrazów (zestaw). Należy je powtarzać 3 razy w ciągu dnia. W drugim dniu powtarzamy początkowo sesję 3 razy i dodajemy zestaw następnych pięciu słów, które pokazujemy również 3 razy dziennie. Trzeciego dnia dodajemy zestaw następnych pięciu słów. Teraz uczymy dzieci trzech zastawów słów po pięć wyrazów w każdym zestawie, pokazywanych 3 razy dziennie. Pierwsze 3 zestawy oglądają dzieci przez tydzień. Po pięciu dniach zaczynamy wymieniać jedno stare słowo z każdego zestawu, układamy nowe i dołączamy dwa nowe zestawy. Etap II - to czytanie wyrażeń dwuwyrazowych. Etap ten rozpoczyna wprowadzenie etykiet z nazwani kolorów. Jest to ważny, pośredni etap pomiędzy pojedynczymi słowami a pełnymi zdaniami. Ze słów, których wcześniej uczyliśmy dziecko, budujemy wyrażenia dwuwyrazowe, np. sok pomarańczowy, niebieski worek itp. Wykonanie kart trzeba podzielić na dwa zestawy po pięć wyrażeń w każdym. Po pięciu dniach wycofujemy po jednym wyrażeniu z każdego zestawu i dodajemy nowe. Na tym etapie czytania potrzebujemy dodatkowych przymiotników. Najlepiej ich użyć w parach przeciwieństw, np. duże - małe, ładne - brzydkie, ciemny - jasny. Etap III - jest to przejście od dwuwyrazowych wyrażeń do prostych zdań. Polega na włączeniu nazw czynności do wyrazu lub wyrażenia dwuwyrazowego i utworzenie krótkiego zdania np. Mama skacze. Proste zdania tworzymy również, dorabiając do kilku kart słowo „jest” i stwarza to możliwość układania dowolnych zdań. Można także zrobić zestaw pięciu zdań. Po kilku dniach dodajemy dwa nowe zdania, wycofując jednocześnie dwa stare. Można również wykonać książeczkę z prostych zdań. Taka książeczka powinna zawierać pięć zdań z ilustracjami do każdego zdania. Powinna mieć wymiary 20 x 45 cm oraz czerwone litery o wysokości 5 cm. Zapisana strona powinna poprzedzać obrazek i być oddzielona od ilustracji. Książka ma na początku 10 stron czytanych 2,3 razy dziennie. Etap IV - to rozbudowane zdania wyrażające bardziej złożoną myśl. Etapem poprzedzającym czytanie rozbudowanych zdań jest wprowadzenie przyimków „w”, „na”, „do” itp. - początkowo w dwuwyrazowych zdaniach, później włączone są w rozbudowane zdanie. Wysokość liter ulega zmniejszeniu do 3 cm. Następuje zmiana koloru czerwonego liter na czarny. Etap V - to książki kupowane lub wykonywane przez matkę. Jest to czas, kiedy dziecko jest gotowe do czytania prawdziwej książki. Staranne przygotowanie takich książeczek jest kluczem do sukcesu z jego pierwszą książką i z wieloma innymi w przyszłości. Książka dla dzieci musi spełniać następujące warunki: 1. Powinna zawierać słownictwo od 50 do 100 słów.2. Powinna mieścić nie więcej niż jedno zdanie na jednej stronie.3. Litery nie mogą być mniejsze niż 2 cm.4. Tekst powinien poprzedzać ilustrację i znajdować się na oddzielnej stronie. Dziecko musi przewrócić stronę, żeby zobaczyć ilustrację po przeczytaniu zdania. Książkę należy wykonać samodzielnie lub skorzystać z gotowej pod warunkiem, że spełnia wyżej wymienione warunki.
ORTOGRAFIA
Nauka poprawnej pisowni nie da się nauczyć ją się po prostu pamięta .
JAK UCZYMY ORTOGRAFI ????
Według podstawy programowej : Dzieci należy zapoznać z poprawnym zapisem wyrazów najczęściej stosowane przez dzieci.
Według programów (zależy to od programów): Dziecko należy zapoznać z regułami pisowni.
Nauczyciele powinni nauczyć „czujności ortograficznej”- uczeń sam musi być świadomy i pewny poprawności wyrazu. Jeśli jednak ma wątpliwości powinno się zastanowić lub skorzystać ze słownika ortograficznego (np. Wesoła szkła). Nauczyciele powinni nauczyć swoich podopiecznych korzystania ze słowników.
ZASADY PRZYŚWIECAJĄCE NAUCE OROTGRAFII :
1. Systematyczność – Należy za każdym razem uczulać dzieci na prawidłowy zapis od najprostszych wyrazów do poważniejszych
2. Zasada profilaktyki – błędom ortograficznym należ zapobiegać. Nauczyciel powianiem przewidzieć z jakimi wyrazami uczniowie będą mieć problemy
3. Zasada stopniowania – trudności ortograficzne należy w sposób stopniowy przekazywać podopiecznym od wyrazów prostych najtrudniejszych. (by zapobiec sytuacji ze dzieci umieją napisać gżegżółka a nie umieją napisać poprawnie góra.
4. Zasada integracji – zasada łączenia ortografii z innymi przedmiotami np. jest biologia i nauczyciel nie zwraca uwagi jak uczniowie piszą słowo grzyb, ponieważ uważa że ortografią należy zajmować się tylko na lekcjach polskiego.
5. Zasada aktywności – zasada ta mówi o tym że większe prawdopodobieństwo ze uczeń zapamięta pisownie jest w tedy jak sprawdzi pisownie danego słowa w słowniku.
6. Zasada poglądowości – właściwy dobór i celowe wykorzystanie różnych środków dydaktycznych.
7. Kolorowa ortografia – zasady kontroli i oceny.
RODZAJE ĆWICZEŃ OROTGRAFICZNYCH
® Przepisywanie ma na celu wyćwiczenie połączenia czynności ruchowej z pamięcią wzrokową. Uczeń zapamiętuje obraz graficzny wyrazu jako całość a następnie reprodukuje go w poprawnej postaci. Tego typu ćwiczenia stosuje się u dzieci młodszych ze względu na ich predyspozycje.
® Pisanie z pamięci to pośrednia forma między przepisywanie a pisaniem ze słuchu. Polega ona na zapamiętywaniu obrazu graficznego pojedynczego wyrazu lub zdania, które następnie zapisuje z pamięci. Wyobrażenia, które powstają w trakcie pisania z pamięci (wzrokowe, słuchowe i ruchowe) rozwijają spostrzegawczość, uwagę oraz świadomość ortograficzną. Pisanie z pamięci obejmuje dwa etapy czynności:
– pierwszy polega na przygotowaniu problemu ortograficznego (a więc odczytaniu i omówieniu występujących trudności ortograficznych) przez nauczyciela i uczniów;
– drugi etap to zapisanie zapamiętanego tekstu przez uczniów, następnie sprawdzenie go i ewentualna korekta.
Przed przystąpieniem do pisania należy uprzedzić uczniów, aby zwracali uwagę na występujące trudności.
® Pisanie ze słuchu czyli dyktando to ćwiczenie, które ma na celu usłyszenie słowa mówionego przez nauczyciela, następnie rozłożenie go na dźwięki i przyporządkowaniu odpowiednich znaków graficznych, a następnie zapisanie go. W procesie nauczania ortografii występują następujące rodzaje dyktand:
– dyktando wprowadzające
– dyktando utrwalające
– dyktando sprawdzające.
® Pisanie z komentowaniem polega na dyktowaniu tekstu przez nauczyciela z równoczesną analizą ortograficzną dokonywaną głośno przez poszczególnych uczniów.
Rozróżniamy następujące rodzaje komentowania:
– komentowanie pełne, w trakcie którego wyjaśniony jest cały zapis tekstu oraz występujące w nim reguły ortograficzne i zjawiska gramatyczne.
– komentowanie pewnych grup wyrazów.
– komentowanie pojedynczych wyrazów oraz tłumaczenie ich pisowni.
® Autodyktanda to połączenie elementów nauczania ortografii z ćwiczeniami stylistycznymi. Tego typu ćwiczenia przydatne są w pisaniu samodzielnych prac – wypracowań. Uczeń ma podane wyrazy, które mogą być wykorzystane w trakcie pisania przez niego pracy na podany temat. Wcześniej jednak wyjaśnione zostają występujące w nich trudności. Bardzo lubiana przez dzieci i młodzież forma ćwiczeń ortograficznych to zadania o charakterze gier dydaktycznych, różnych rozgrywek umysłowych typu: zagadki ortograficzne, krzyżówki, rebusy, łamigłówki, domina wyrazowe, szarady czy piktogramy. Formy zabawowe zawsze stwarzają dobry nastrój oraz wywołują emocjonalne zaangażowanie uczniów, a to sprzyja zapamiętywaniu ortogramów.
monjab