ALKALOIDY- zaw N2, RODZAJE: 1. Poch pirydyny i piperydyny 2. Poch tropanu 3.Izochinolinowe 4.indolowe 5.poch puryn 6.steroidowe 7. O różnej bud chem TYTOŃ SZLACHETNY- objawy:niepokój, podniec, ślinienie, brak przeżuwania, wzdęcia, biegunki, zaburz ruchowe, skurcze toniczno-kloniczne, głośne tony serca SZCZWÓŁ PLAMISTY- KONIINA silny 0,5-0,1g śmierć, wąchanie szkodliwe, pospolity chwast, BYDŁO-ogólne osłabienie, chwiejny chód, porażenie, obniżenie temp c, ciężki oddech, zimna skóra, rozsz źrenic, skurcze mm, porażenie pęcherza- mocz i wydech- mysi zapach, POKRZYK WILCZA JAGODA- ATRIPINA, suchość bł śluz,roszerz źrenic, wzrost akcji serca , spadek napięcias mm gł- wzdęcia, zaparcia, wiotki pęcherz mocz, drgawki i skurcze, wzrost TO, atak furii czasem niedowład, porażenie, depresja, poraż ośr odd SKOPOLAMINA- depresja ukł wegetat i psychomot BIELUŃ DZIĘDZIERZAWA- HIOSCYJANINA, SKOPOL.- jako środek narkotyczny, zdenerwowanie kopanie, gryzienie, szał, piana z pyska, po ataku osłabienie, apatia, chwianie się, upadanie LULEK CZARNY- HIOSC., ATROP ,SKOP , objawy: gorączka, suchość w gardle, rozsz, źrenic, senność, duże dawki-szał i szybka śmierć, MAK LEKARSKI – MORFINA, KODEINA, NARKOTYNA, PAPAWERYNA, opium-, zestalony suchy sok mleczny z nacietych makówek, gwałtowne objawy ale mała śmiert KONIE apatia otępienie, niewrażl na dotyk i igłe, chwiejny chód, drżenie gałek ocznych BYDŁO- nadm ślinienie drżenie mm, wzrost tętna, potem uspokoj posmutn, bezsenność CIELĘTA- odporniejsze, KOZY, OWCE, KRÓLIKI, ŚWINIE- odporne MAK POLNY- READYNA- niebezp dla krów które zjadły dużo czerwonych płatków, GLISTNIK JASKÓŁCZE ZIELE- 20 alk, przypadkowe zatrucia (bo śmierdzi)KOZY- biegunka osłab, chwiejny chód, SWINIE- głuchota, osłabienie, skurcze, lecz objawowe SPORYSZ- BUŁAWINKA CZERW-30alk-ERGOMETRYNA, ERGOPEPTYDYNA i poch ERGOTAMINA, ERGOTOX, ERGOKRYPTYNA, EGOKORNINA gł żyto, SKUTKI skurcze macicy i mm gł nacz,- dł dział- degeneracja nacz- objaw zgorzeli, krwawienia z macicy, poronienia, PRZYCZYNY- ziarna ze sporyszem OBJAWY: przewlekłe- po długim żywieniu zatrutą paszą, biegunka, kulawizna, sztywność, oziębienie, brak wrażl na dotyk – sucha zgorzel skóry- linia demarkacyjna,BYDŁO zm na wymieniu, martwica strzyków, ogonie, ŚWINIE- małżowiny, ryj, ogon, martwica i odpadnięcie, DRÓB- grzebień, kolczyk, dziób, język KONIE- wypadanie włosów z ogona, ostre: po 3-4 dn, nadwr, drżenie silne skurcze kończyn, ślepota, ślinotok, biegunka, ból brzucha, -- depresja, porażenie niedowład ronienia, ZIEMNIAK- SOLANINA- gł kwiaty i kiełki, wchł powoli przez nieuszk bł śl a szybko przy schorzeniach pp, dz drażniące na pp uszkodz nerek, dz hemolityczne, początk pobudz OUN àupośledz, porażenie odd, duże dawki-śpiączka i śmierć, zaburz pp- biegunki, wymioty, kolki, bole, zawroty głowy, najcz dot BYDŁA i ŚWIŃ, OBJAWY: 1, POSTAĆ NERWOWA- GŁ ŚWINIE- gwałtowny przebieg, depresja, obniż pobudliwość, osłabienie, porażenie, zabudz odd i krążenie, możliwa śmierć przy gwałtownych ruchach, 2. POSTAĆ ŻOŁĄDKOWA- CZ ŚWINIE( posmutnienie, brak apetytu, ślinotok, wymioty biegunka, MNIEJ U BYDŁA(wzdęcia, brak żucia, atonia żwacza, cuchnące biegunki, wzrost temp, 3. POST SKÓRNA- te ite- suchy sączący wyprysk na skórze głowy, kończyn, brzucha wymienia, nasady ogona, stawy, wewn str uda, silny świąd, strupy, zgrubienia, zm zapalne, ubytki bł śluz jamy ustnej, zapal spojówek, zakażenia wtórne. ZIMOWIT JESIENNY- KOLCHICYNA- trucizna kom, zaburz podziału, ostre stany ż-j, tox na OUN, poraż ośr odd, kumulacja, TOJAD MOCNY- AKONITYNA- b tox, na ośr odd pobudzàporaż, pobudz ośr motor, wymioty, ozsz źrenic, spadek cieśn. OBJAWY: ślinotok, niepokój, duszność, zgrzytanie zębami, wzrost tętne i odd, chwiejny chód, niedowłady porażenia, drgawki przed śmiercią
GLIKOZYDY- NAPARSTNICA PURPUROWA- kardiotox, kumulacja, najcz jako przedawkowanie leków, OBJAWY: wym, apat, bieg, zwoln akcji serca, zaburz krąż, arytmia, kołatanie serca, wzost cieśn., KONWALIA MAJOWA- po zjedz owoców- hemolit, MIŁEK WIOSENNY
OLEJKI ETERYCZNE- lżejsze od wody, nie rozp, wchł przez skórę ukła odd i pp, wydal: płuca, nerki, kał, ZAST leczn, Kosmet, przem spoż, JAŁOWIEC ZWYCZ, JAŁOWIEC SAWINA, TUJA SOSNA ZWYCZ, MIĘTA PIEPRZOWA, SZAŁWIA LEK- zbyt dużo herbatek zioł
TOKSALBUMINY- fitotox, hemoliza, duże cząst- nie dz dializa, silne zatrucie- objawy pp, uszkodz wątroby, nerek, silniej po podaniu parenteralnym, RĄCZNIK POSPOLITY- RYCYNA, najsilniejsza, 0,0001mg/kg-może być śmiertelna, nasiona(1,2) uszkodz, przeżute są śmiertelne, nieodwracalne uszkodz narządów miąższ, wysięki płuc, gastritis, intestinitis, olej rycynowy- bezp bo poddany obróbce term, OBJAWY pobudz, pp, twarde lub nitkowate tętno, sztywny chód, tężcowe skurcze
POCHODNE POLIACETYLENOWE- POLIINY- Szalej jadowity- silne drgawki, OUN, porażenie ośrodków- nacz i odd, n X- zgon, 3g kłącza- dawka śmiertelna na czł, natychm objawy (ugryzienie kłącza)OBJAWY- niepokój, drżenie, pobudz, częste oddaw moczu, kału, ślinienie, wzdęcie żołądka, drgawki i skurcze od głowy w dół, bicie o ziemię głową, nie może wstać, piana z pyska, woń z pyska- pietrucha
Pszczoły
jad pszczeli (Apis mellifica) 2 główne główne składniki toksyczne:
zasadowe polipeptydy - melitynę i apaminę, MCD-peptyd, enzymy – fosfolipazę A1 i A2, hialuronidazę, histaminę
Mech. toksycznego działania: Melityna :bezpośrednie działanie hemolizujące, zwiększa przepuszczalność naczyń krwionośnych, powoduje skurcz mięśni szkieletowych, serca i żołądka,
wyzwala histaminę, blokuje przewodnictwo nerwowo-mięśniowe, Apamina: pokonuje barierę krew-mózg, działa przede wszystkim na OUN, częściowo go pobudzając, czasami częściowo porażając
MCD-peptyd: działanie ukierunkowane na mastocyty (komórki tuczne),Fosfolipaza A1 i A2:
rozkładają fosfolipidy, w tym lecytynę do lizolecytyny –najsilniejszy biologiczny emulgator
Hialuronidaza – powoduje szybkie rozprzestrzenianie się jadu, Histamina – przekaźnik procesów zapalnych
Osy i szerszenie ich jady: różnią się od jadu pszczelego małą zaw.peptydów, oprócz substancji znajdujących się w jadzie pszczół zawierają:- peptyd – kininę powodujący kurcz mięśnia gładkiego oraz obniżający ciśnienie krwi - aminy biogenne: serotonina, acetylocholina -(szerszenie) – obniżają ciśnienie krwi i wywołują ból; acetylocholina może powodować wadliwe funkcjonowanie serca i mięśni szkieletowych Obj. Zatrucia: ból w miejscu użądlenia, szybko rozprzestrzeniający się obrzęk i stan zapalny, objawy ogólne: podrażnienie, skurcz mięśni, hemoliza krwinek, znaczne zwiększenie przepuszczalności naczyń krwionośnych z wystąpieniem krwawienia z dziąseł i nosa
Ostrege zatrucia- po jednoczesnym użądleniu przez kilkanaście, kilkadziesiąt pszczół/ os: nasilenie wszystkich objawów, z szybko postępującym obrzękiem, duża hemoliza krwinek, prowadząca do zablokowania nerek przez hemoglobinę – ostra, niewydolność nerek, zgon może nastąpić również z powodu porażenia, mięśnia sercowego, dla większości ludzi toksyczność jadów owadzich niska
Jady pszczoły i osy niezależnie od swego działania toksycznego, mają silne właściwości uczulające !!! Przypadki śmiertelne – reakcje alergiczne u uczulonych osobników, reakcje alergiczne prowadzą do wystąpienia potencjalnie śmiertelnego szoku anafilaktycznego – oddziaływanie na układ oddechowy, układ nerwowy i funkcję sercowo-naczyniową, czynniki odpowiedzialne za groźne reakcje alergiczne – mellityna oraz enzymy –hialuronidaza i fosfolipaza A2
Żmija zygzakowata Vipera Berus- w Pl- Bieszczady, chroniona
samce- bladoszary do ciemnobrązowego, samice- oliwkowo-żółtawo-brązowy do czerwonawo-brązowego, na grzbiecie czarno brązowy zygzak i znak V na głowie u obu
Oko- eliptyczne z typową dla żmii pionową szczeliną
Atak- gdy czuje zagroż, zwija się spiralnie i prostuje, odl. bezp- 1m, w zimie hibernuje, nie każde ukąsz= zatr. jadem., 95% przypadków-psy
Toks. – zwierz. dom- znaczna zachorowaln., duża śmierć. m.in. bo ciężko o surowicę
jad- miesz. wysokocząst. białek (głównie proteaz, hydrolaz peptydowych, hialuronidazy, fosfolipazy)- wnikają do naczyń limfatycznych- do krążenia ogólnego
hipowolemia i miejscowy obrzęk- na skutek wzrostu przepuszczalności naczyń (uwoln. histaminy, serotoniny, bradykininy, prostaglandyn i w wyniku bezpośredniego działania jadu na serce i n. krw.)
obj. Klin.- psy najcz. kąsane w nos, wargi, język, opuszki palcowe, dolne części kończyn->obrzęk okolicy twarzowej- utrudnia termoregulację,miejscowy bolesny obrzęk- kilka do 30 min od ukąszenia (maks. 2 h).Brak obrzęku po 2 h wyklucza zatrucie jadem żmii. Obrzęk stopniowo powiększa się, mogą powstawać wylewy krwawe, możliwe utrudnione pobieranie pokarmu i zaburzenie termoregulacji,blade błony śluzowe, siniaki, ślinienie,wymioty, biegunka, odwodn., niepokój, ospałość, depresja, senność, kulawizna, punktowe rany, u psów ukąszonych w głowę na dziąsłach możliwe punkcikowate wybroczyny i wylewy krwawe,początkowo częstoskurcz, później rzadkoskurcz, niedociśnienie, zapaść, wstrząs, gorączka , dreszcze, konwulsje, ból brzucha, ból klatki piersiowej, zaburzenia oddychania, w ciężkich przypadkach silna koagulopatia, niedokrwistość, mocznica, trombocytopenia, hipoproteinemia, hipoalbuminemia, zejścia śmiertelne- zwykle spowodowane niewydolnością nerek lub wątroby, zwykle 5-7 dzień u nieleczonych
zmiany anatom opat.- krwotoki, rozsiane wykrzepianie wewnątrznaczyniowe, martwica wątroby, zawały,krwotoczny obrzęk w miejscu ukąszenia, przekrwienie płuc, uogólniona hemoliza, żółtaczka, zwyrodnienie mięśnia sercowego, wybroczyny w korze nerek
leczenie- b. ważny czas, utrzymać zwierzę w spokoju i w bezruchu tak długo jak to możliwe, jeśli to możliwe, utrzymywać miejsce ukąszenia poniżej poziomu serca, Pierwsz. zas. pierwszej pomocy- nie powodować dodatkowych uszkodzeń, nie manipul. w miejscu ukąszenia, nie zaleca się nacinania, stos. opasek uciskowych- można doprowadzić do zakażenia, zwiększyć krwawienie 1.Agresywna dożylna terapia płynami 2.Wczesne dożylne podanie antytoksyny 3.Monitorowanie hemostazy i parametrów biochemicznych 4.Podanie antybiotyków
antytoksynę przeciw jadowi węży: przy ukąsz. w część twarzową, we wszystkich przypadkach kiedy obrzęk jest duży i rozprzestrz. się poza najbliższy staw za miejscem ukąszenia , jeżeli wystąpi niedociśnienie nie reagujące na dożylną terapię płynami, koagulopatia lub zaburzenia EKG
Preparat Zagreb Antivenom 1 x10 ml lub 2 x 5,5 ml ampułkę- rozpuścić w 2-3 objętościach r-ru izotonicznego w formie powolnej iniekcji i.v.- poprawa ma być szybko, zwłaszcza jeśli podane 18h od ukąsz., jeśli brak można powt. dawkę
Ef. ub.wymioty, gorączka, zaburzenia oddychania, skurcz oskrzeli- adrenalina 0,5-1 ml r-ru 1:1000 s.c.
Dalsze leczenie- objawowe i wspomagające właściwe nawodnienie, monitorować tętno, ciśnienie krwi, oddychanie, ciepłotę ciała, przy dużych obrzękach sterydy i leki przeciwhistaminowe, przeciwbólowe, przy krwawieniach zbadać czy doszło do koagulopatii, czasem niezbędne podanie Wit. K (3-5 mg/kg i.m. lub s.c. dziennie w dawkach podzielonych), i transfuzja krwi przy drgawkach diazepam (0,5 mg kg i.v.) lub znieczulenie ogólne w ciężkich przypadkach monitorować czynność wątroby i nerek.
Mykotoksykozy: Aspergillus, Stachybotrys, Fusarium, Penicilium, prod.mykotoksyn:
Aflatoksyny, Ochratoksyny, Zearalenon, Trichoteceny Czynn.war.wytw. mykotox: obec. grzyba toxynotw., odp. podłoże do rozwoju grzyba dział.synerg- i anag oraz towarz. mikroflora, makro- i mikropier ob w podłożu sposób zbiorów, war. mag. Plonów ,war. mikroklimat.(wilgot. i temp.)
Aflatoksyna(Aspergillus flavus i Aspergillus parasiticus
orzeszki arachidow., ziarna słonecznika,kukurydzy, kakaowym, ryż, jęczmień, pszenica,temp. 22-24 c, wilg. pow.: 80-55% b.odporne na dział. wys. temp. wrażl na dział światła, ogólnie stos war pasteryzacji mogą spowod rozpad aflatoksyn, poch dwufuranokumaryny. Najb rozpowszech 4 pochodne:
Aflatoksyna B1 i B2 , G1 i G2 ,w mleku b1 i b2 czyli m1 i m2 . przez pp, drogą erogenną, przez skórę – przech do tk i pł ustrojowych Obj klin: ataksja, wzrost padnięć, uszkodz wątroby, zap nerek, krwawienia z pp Zm anatomopatologiczne: gł w wątrobie i nerkach, wątroba krucha, koloru białego, czasem zwyr tłuszczowe,nerki obrzękłe, powiększone, zm zwyrod, wybroczyny lub krwawienia do pp
Ochratoksyna: Metabolit 7 gatunków grzybów Aspergillus (np. ochraceus, niger) oraz 6 gatunków Penicillium (verrucosum), temp: 4-30 c, zawart wody w ziarnie powyżej 17%, pleśnie na ziarnie owsa, jęczmienia, kukurydzy, ziarnach kawy, fasoli, susz owocach, rodzynkach, prod sojowych, wchłan: gł z pp, szybka dystryb w org, najwięcej odkłada się w nerkach, nast w wątrobie, mięśniach tk tłusz, Najcz atakuje nerki, rakotwórcza, teratogenne Wydal: z moczem, z kałem. wrażliwe są świnie. Obj klin: Pierwsz: spadek apetytu, zmne zużycie paszy, spowol przyrostów m.c. Char: poliuria, zaham wzrostu, polidypsja, obj klin uwidaczniają się kiedy p. ochratoksyny jest wyższy niż 5-20 mg/kg paszy, przy zatruciach ostrych zaburz w koordynacji ruchów oraz padnięcia zwierząt Zm anst-pat: Nerki: powięk, blada nerka)atrofia kanalików, cętkowanie na pow z możl wystąp drobnych pęch, cysty i śródmiąższowe zwłóknienie cz. korowej, Wątroba: możliwe stłuszczenie Char bark zm w innych narządach u świń bardzo wolny metabolizm, wykrywalna w narządach wewn, mięśniach, tk tłuszcz i krwi, czas zaniku ok. 7 tygi. wyst. ochratoksyny A w mięsie wieprz, krwi i wyrobachgarmaż pochodz wieprz. - przyczynę tzw. nefropatii ochratoksynowej ludzi
Zearalenon Lakton kw fenolorezorcynowego, grzyb Fusarium, kukurydza i zbóż, Temp. poniżej 25 C wilg ok. 16%, Najb wrażliwe świnie, akt estrogenową- nazywany mykoestrogenem, fito estrogenem. Objawy symptomy rujowe Obj przy 5-6 mg zearalenonu/ kg paszy. 100 mg powod całk niepłodność. zespół estrogenny (syndrom hiperestrogenny) –loszek powięk i obrzęk narz płciowych oraz gruczoł sutkowych, wypadnięcie pochwy i odbytu Zaburzenia w rozrodzie: Opóźnione wystąp 1 rui, Ciąże rzekome, Poronienia, Mało liczne mioty
Rodzenie martwych noworodków, Noworodki z wrodzoną rozkrocznością (splayleg) Bezmleczność loch ,Młode rozwijają się wolniej U knurów – zanik jąder U bydła i owiec zaburzenia płodności, przedł rui
Trichoteceny: grzyb Fusarium tempe 8-25 C, wilg 20% Gł eft ich dział: zaham synt białek i zatrzym syntezy DNA i RNA kom szybko dzielących się (przewód pokarmowy, skóra, szpik), zmniejsza p p/ciwciał, immunoglobulin, immunosupresyjne, zaburzenia pp, skóry, neuro Odp za ch u ludzi – żywieniowa toksyczna aleukia (alimentary toxic aleukia) Obj klin:Utrata wagi, słabe przybieranie na wadze Krwawe biegunki Martwice skóry Krwotoki Spadek prod mleka i jajek Obj klin u świń: 1-8 mg/kg paszy Zmniej lub całk zaniechanie pobierania paszy ,Biegunki, wymioty Ostre zap bł śluz , 10-12 mg/kg Zaham przyrostów m.c. Mało liczne mioty, niska masa urodzeniowa prosiąt, Poronienia Zm anatomopatol: Wybroczyny w żołądku, jelitach, sercu, płucach, pęch mocz, Obrzęk tk podskórnej Przy długotrwałym podaw paszy z trichotecenami – uszkodz ukł immunol, spadek odporności Diag: próbki zbrylonej paszy lub porażone pleśnią zboża . próbki surowicy, kału, tkanek chorych zwierząt (nerki i wątroba) Możli ogranicz zawart mykotoksy-nie mamy wpływu na war klimat - wybór odmian mniej podatnych oraz prawidłową agrotechnikę -wczesne rozp ch a nast jej ogranicz poprzez kompleks ochronę roślin - zwalczać też szkodniki i gryzonie – uszkadzają ziarno stwarzając możl porażenia przez grzyby -przeprowadz zbiorów w opt terminie dojrzałości ziarna - monitor temp i wilgot podczas przechow (poniżej 15%) -dod do pasz dod ogran możl namnażania grzybów lub wiążących mykotoksyny
Zatrucia mykotoksynami u małych zw; Aflatoksyna, Womitoksyna (deoksyniwalenol) (Fusarium spp.), Penitrem A (Penicillium crustosum), Rokwefortyna (Penicillium roqnefortii), Nie potwierdzono zatruć mykotoksynami u kotów U psów: młode samce i samice w ciąży, zatrucia ostre Obj.klin – zatrucie ostre:Osłabienie, depresja ,zaburzenia żołądkowo-jelitowe,Krwotoki Żółtaczka ,śmierć Obj klin – zatrucia przewlekłe brak apetytu, depresja,wymioty, biegunka zaburz krzepnięcia .żółtaczka Bad lab: najcz nieprawid p en wątrobowych (alat, aspat, ap), hipoalbuminemia, hiperbilirubinemia, hiperbilirubinuria, wydł czasu krzepnięcia, anemia, trombocytopenia bad karmy, Lecz: zapob dalszej absorpcji, dieta białkowa wys jak, wit k, b12, dextroza
Zatrucia womitoksyną u psów: Deoksyniwalenol (DON)– karma z zaniecz kukurydzy, jęczmienia, pszenicy, owsa Obj klin:Wymioty Biegunka Bolesność brzucha Diag: Analiza karmy Lecz: Zm karmy Wysokiej jakości ,Lecz obj
Zatrucia penitremem A i rokwefortyną u psów: spleśniały ser, chleb, orzechy włoskie, być może penitrem A jest antagonistą glicyny Obj klin: w ciągu 30 min pobudzenie, utrudnione oddych, nadmierne ślinienie, drgawki, nadwrażliwość na bodźce zewn, hipertermia, wyczerpanie, odwodnienie, kw metaboliczna, rabdomioliza Lecz:wywołanie wymiotów / płukanie żołądka węgiel akt. diazepam barbiturany dożylne nawadnianie przez pierwsze 24h
Zatrucia czekoladą
...
kws_14