H.P. Lovecraft - Widmo nad Innsmouth.pdf - H.P. Lovecraft - Frosthark

Widmo nad Innsmouth

file:///D:/Docs/Lovecraft/h_p_lovecraft/Howard%20Phillips%20Lovec...

WidmonadInnsmouth

(TheShadowOverInnsmouth)

H.P.Lovecraft,grudzień1931

&nbspZimą z 1927 na 1928 rok przedstawicielw rządu federalnego przeprowadzili dziwne i tajemnicze

śledztwowsprawiepewnychokoliczności,jakiemiałymiejscewstarymporcieInnsmouthwMassachusetts.Po

razpierwszyusłyszanootymwlutym,kiedydokonanocałejseriiobławiaresztowań,anastępniespalonoi

wysadzonodynamietemprzyzachowaniuodpowiednichśrodkówostroŜnościogromnąilośćrozpadających

się i zjedzonych perzez korniki, najprawdopodobniej opustoszałych domów nad brzegiem morza, gdzie od

dawnaniktniezaglądał.Mniejdociekliwipotraktowalitojakojednązwiększychakcjiwwalcezalkocholizmem.

&nbspCi,którzybaczniejśledziliwszystkienowiny,dziwilisiętakolbrzymiąilościąaresztowanych,takwielką

siłą zmoblilzowaną do przeprowadzenia tej akcji i tajemnicą, jaką otoczono dalsze losy więźniów. Nie było

Ŝadnej rozprawy sądowej, Ŝadnego sprecyzowanego oskarŜenia; nie widziano teŜ nikogo ze schwytanych w

Ŝadnymzlokalnycharesztów.Dochodziłyjakieśmglistewieściochorobieiobozachkoncentracyjnych,apotem,

o osadzaniu tych więźniów w róŜnych obozach wojskowych, ale nic konkretnego. Innsmouth zostało prawie

całkiemwyludnioneinawetjeszczeterazniełatwotamdostrzecśladybudzącegosięŜycia.

&nbspPoniewaŜ spotkało się to z protestem róŜnych liberalnych organizacji, po długich i tajemniczych

dyskusjachzawieziononiektórychichprzedstawicielidokilkuobozówiwięzień.Wkonsekwencjistowarzyszenia

te stały się dziwnie bierne i powściągliwe. Dziennikarze zajmowali bardziej zdecydowane stanowisko, ale

wszystko wskazywało na to, Ŝe większość z nich w końcu zaczęła współdziałać z rządem. Tylko jedno

ilustrowanepismo,zawszedyskredytowanezpowoduzamieszczanianierzetelnychinformacji,wspomniałocośo

łodzipodwodnej,którawystrzeliłatorpedywgłąbrozpadlinymorskiejtuŜzaDiabelskąRafą.Faktten,októrym

przypadkowousłyszanowmarynarskiejspelunce,zdawałasięraczejmałoprawdopodobny,poniewaŜtaniska,

czarnarafaleŜyjakieśpółtorejmiliodportuInnsmouth.

&nbspW całej okolicy i pobliskich miastach bezustannie szeptano na ten temat, ale nie dzielono się tymi

uwagamiznikimzzewnątrz.PewnieprzezcałestuleciarozprawianoozamierającymiopustoszałymInnsmouth

ichoćbywymyślonocośnowego,niemogłobytodorównaćtemukoszmarowi,ojakimnapomykanoiszeptano

od lat. Wiele powodów przyczyniło się do skrytości tutejszych ludzi, toteŜ nie było sensu wywierać na nich

presji.Pozatym,taknaprawdętoniewielewidzieli,gdyŜrozległe,słonebagniska,pusteibezludne,odstraszały

odInnsmouthokolicznychmieszkańców,tychodstronylądu.

&nbspWobectegojaprzełamięówzakazmówieniaotejsprawie.Wynikiajestemotymgłębokoprzekonany

sątakniewątpliwe,Ŝenapomknięcieotym,cozostałoodkrytepodczasstrasznejobławywInnsmouth,nie

moŜeprzynieśćŜadnejszkody,moŜetylkowzbudzićpotwornąodrazę.Ato,cozostałoodkryte,róŜniemoŜna

interpretować.Niemampojęcia,jakduŜoztejopowieścizostałomiprzekazane,alewielemampowodówku

temu,abygłębiejwnikaćwtęsprawę.ZetknąłemsięzniąznaczniebliŜej,niŜkomukolwiekprzypadłotow

udziale,iwyniosłemwraŜenia,któremogąmniejeszczedoprowadzićdonieprzewidzianychsytuacji.

&nbspTowłaśniejauciekłemwpopłochuzInnsmouthwewczesnychgodzinachrannych16lipca1927rokuito

właśnie moje prośby, skierowane do władz o przeprowadzenie śledztwa i aktywną działalność, wyłoniły na

światło dzienne wspomniany epizod. Nie miałem nic przeciw temu, by milczeć, gdyŜ sprawa była świeŜa i

niejasna; teraz jednak, kiedy naleŜy juŜ do przeszłości, kiedy wygasło zainteresowanie i ciekawość ludzi,

zawładnęłomnądziwnepragnienie,abymówićotychstrasznychgodzinachwowymwidmowymporcieśmiercii

bluźnierczejniesamowitości.Samomówienieotympomagamiodzyskaćwiaręwmojąsprawnośćumysłową;

upewnić się, Ŝe nie jestem pierwszym, który uległ tej zaraźliwej, koszmarnej halucynacji. Pomaga mi teŜ w

podjąciudecyzjicodopewnegostrasznegokroku,jakimamzrobićwniedalekiejprzyszłości.

&nbspNigdynawetniesłyszałemoInnsmouth,aŜdoowegodnia,kiedyujrzałemjeporazpierwszyi...jak

dotąd... po raz ostatni. Postanowiłem uczcić moje dojście do pełnoletności wycieczką do Nowej Anglii

zwiedzanie o charakterze antykwarycznym i genealogicznym zaplanowałem jechać prosto ze starego

NewburyportdoArkham,skądwywodziłasięrodzinamojejmatki.Niemiałemsamochodu,podróŜowałemwięc

pociągiem, trolejbusem i autobusem, starając się zawsze o jak najtańszy środek lokomocji. W Newburyport

poinformowanomnie,ŜenajlepiejjechaćdoArkhampociągiem;idopieroprzykasiebiletowejnastacji,kiedy

trochęsięzastanowiłemnadwysokącenąbiletu,dowiedziałemsięoInnsmouth.Postawnykasjerobystrym

wyrazie twarzy, którego akcent świadczył o tym, Ŝe pochodzi z innych stron, zdawał się rozumieć moje

oszczędnościowezabiegiizaproponowałmicoś,czegopoprzednioŜadnazosób,uktórychsięinformowałem,

niezrobiła.

&nbspMógłbypan,wydajemisię,pojechaćstarymautobusempowiedziałzpewnymwahaniemtylkoŜew

tychstronachniktgonieuznaje.JedzieprzezInnsmouthpewniepancośotymsłyszałdlategoludzienie

lubią go. Ptowadzi go facet z Innsmouth Joe Sargent ale chyba nie ma tu wogóle pasaŜerów ani teŜ w

Arkham.Dziwne,Ŝetenautobusjeszczejeździ.Wydajemisię,Ŝejesttani,alenigdyniewidujewnimwięcej

niŜdwie,trzyosoby,wyłącznieludziezsamegoInnsmouth.OdjeŜdŜazrynkusprzeddrogeriiHammondao

dziesiątejranoiosiudmejwieczorem,oilesięcośostatnioniezmieniło.Wyglądanastrasznegogruchota,sa,

nigdyjeszczenimniejechałem.

1 z 23

2007-09-11 10:38

Widmo nad Innsmouth

file:///D:/Docs/Lovecraft/h_p_lovecraft/Howard%20Phillips%20Lovec...

&nbspWtedytowłaśnieporazpierwszyusłyszałemoInnsmouth.KaŜdawzmiankaomieście,niezaznaczonym

namapieaniteŜniewspomnianymwostatnichprzewodnikach,wzbudziłabymojezainteresowanie,adziwne

aluzjekasjeranaprawdęmniezaciekawiły.Miasto,któremogłorodzićtakąniechęćokolicznychmieszkańców,

musibyćwjakiśsposóbniezwykłeiwartechoćbyzwrócenianańuwagiturysty.Jeśliznajdujesiępodrodzedo

Arkham,topoprostuwcześniejwysiądę.Poprosiłemkasjera,Ŝybycośopowiedziałotymmieście.Zamyśliłsię,

poczymzacząłmówićjakbyzpoczuciempewnejwyŜszości:

&nbspInnsmouth?NocóŜ,dziwnetomiasto,połoŜoneprzyujściurzekiManuxet.Niegdyśbyłotocałkiem

duŜemiasto,aprzedwojną,przed1812rokiem,miastoportowe,alewciągustulatrozpadłosię.Niejeździ

tamterazkolej...Głównalinianigdytamtędynieprowadziła,aboczna,zRowley,zostałaskasowanaprzedlaty.

&nbspJest tam więcej pustych domów niŜ ludzi, nic się tam nie robi poza łowieniem ryb i homarów. A

sprzedają swojepołowyalbowArkham,albowIpswitch. Niegdyśbyłotamsporofabryk,alenicznich nie

zostało,jesttylkorafineriazłota,pracującanaminimalnychobrotach.

&nbspKiedyśtarafineriabyłaogromna,ajejwłaściciel,staryMarsh,musibyćbogatszyniŜKrezus.Podobno

ma jakąś skurną chorobę albo teŜ na stare lata coś go pokręciło i dlatego trzyma się z dala od ludzi. Jest

wnukiemkapitanaObedaMarsha,załoŜycielarafinerii.Matkajegobyłacudzoziemkąpowiadają,Ŝepochodziła

zwyspnaMorzuPołudniowymdlategozrobiłsięstrasznyszum,kiedypięćdziesiątlattemuoŜeniłsięzjakąś

dziewczynązIpswich.Zawszerobisiętakiszum,gdychodzioludzizInnsmouth,awtychokolicachkaŜdy,w

któregoŜyłachpłyniekrewmieszkańcaInnsmouth,starasiętoukryć.JednakdzieciiwnukiMarshawyglądają

taksamojakwszyscy.Kiedyśmijepokazano,aleprawdęmówiącstarszychjegodziecijuŜostatniosiętunie

spotyka.Staregonigdyjeszczeniewidziałem.

&nbspAledlaczegowszyscymajątakąniechęćdoInnsmouth?Radzę,młodyczłowieku,abyśniezwaŜałnato,

cosiętutajopowiada.Trudnoludzinakłonić,Ŝebycośmówili,alejakjuŜrazzaczną,niemakońca.Opowiadają

róŜne rzeczy o Innsmouth, najczęściej szeptem, i to od stu lat, a boją się, jak chyba niczego na świecie.

NiektóreichopowieścimogłybypanaubawićnaprzykładokapitanieMarshu,którywszedłwukładyzdiabłem

i z samego piekła sprowadzał demony do Innsmouth, albo o oddawaniu czci samemu szatanowi i składaniu

strasznychofiarwjakimśmiejscukołoportu,naktóreludziesięnatknęlipodobnow1845rokuczymniejwięcej

wtymczasiealejapochodzęzPaton,Vermont,iwtegorodzajuhistorieniewierzę.

&nbspPowinienpanjednakposłuchać,comówiąludzie,paniętającydawneczasy,oczarnejrafieprzybrzeŜnej

nazywająjąDiabelskąRafą.Oddawnasterczynadpowierzchniąwodyiprawienigdysięniekryje,amimoto

trudnobyjąnazwaćwyspą.KrąŜyopowieść,Ŝeniekiedywidaćnaniejcałylegiondiabłówwylegująsiętam

alboteŜwlatujądojakiśpieczarnajejszczycieiwylatują.Powierzchniatejrafyjestnierównaiwyboista,a

rozciągasięwmorzedobrąmilę.Kiedyś,jakjeszczeprzypływałytustatki,marynarzenakładalikawałdrogi,

Ŝebyjątylkoominąć.

&nbspOczywiściemarynarzeniepochodzącyzInnsmouth.MielionizazłekapitanowiMarshowi,Ŝepodobnow

nocycumowałprzytejrafie,kiedybyłaodpowiedniafala.Chybarzeczywiścietakrobił,boukształtowanietej

skałyjestciekawe,noiszukałtamzapewnepiratów,abyćmoŜenawetiznajdował.Mówiłosięjednakojego

kontaktachzdiabłami.Wsumie,wydajemisię,Ŝetowłaśniekapitanprzyczyniłsiędotakzłejreputacjirafy.

&nbspDziało się to jeszcze przed wielką epidemią w 1845 roku, kiedy to wywieziono co najmniej połowę

mieszkańcówInnsmouth.Niestwierdzono,cotobyłazachoroba,prawdopodobnieprzywleczonojąstatkiemz

innychkrajów,moŜezChinalbojeszczezinnychstron.Okropnetobyłozupełneszaleństwo,wyczynianotam

takierzeczy,Ŝenapewnoniewszystkiewieściotamtejszychpoczynaniachprzedostałysiępozamiasto,które

zostałowstrasznymstanie.CiludziejuŜnigdyniewrócili,aterazniematamwięcejniŜtrzystualboczterystu

mieszkańców.

&nbspAlenajbardziejistotnejestto,Ŝeludzieczująjakieśuprzedzenierasoweiwcaletegoniepotępiam.

SamteŜniecierpięludzizInnsmouthiniemamochotynawetwybraćsiędotegomiasta.Myślę,Ŝesiępan

orientujechoćpopańskimakcenciewnioskuję,ŜepochodzipanzZachodujakczęstekontaktymiałynasze

statki z Nowej Anglii z rozmaitymi najdziwniejszymi portami w Afryce, Azji, na południowych morzach i w

róŜnychinnychczęściachświataijakdziwnychludziczasamistamtądprzywoŜono.MoŜesłyszałpanoSalemie,

któryprzywiózłsobieChinkęzaŜonę,atakŜeitym,ŜewokolicyCapeCodwciąŜjeszczeŜyjecałagromada

ludzipochodzącychzwyspFidŜi.

&nbspMieszkańcyInnsmouthmusząmiećcośwspólnegoztakąprzeszłością.Tomiastobyłozawszeodcięteod

resztyokolicyzpowoduotaczającychgobagienirzek,nieznamywięcwszystkichszczegółówtejsprawy.Jest

jednak oczywiste, Ŝe stary kapitan Marsh przywiózł jakieś dziwne istoty, kiedy trzy jego statki powracały w

latach dwudziestych i trzydziestych. Nie ulega wątpliwości, Ŝe nawet teraz jest coś dziwnego w ludziach

mieszkającychwInnsmouth...Niewiem,jaktowyjaśnić,alepoprostuskóraczłowiekowicierpnie.Przekonasię

panpoSargencie,jeŜelipojedziepanjegoautobusem.Niektórzymajądziwaczne,wąskiegłowy,płaskienosyi

wyłupiaste oczy, które wydają się nigdy nie zamykać, a ich skóra teŜ jest jakaś inna. Chropowa i pokryta

parchami, szyja pomarszczona i pofałdowana. Bardzo wcześnie łysieją. Najgorzej wyglądają starzy, choć

szczeŜemówiącniezdaŜyłomisięspotkaćnaprawdęstaregoczłowieka.Chybaumierająspojrzawszywlustro!

Zwierzętaichnieznoszą,mielistrasznekłopotyzkońmi,zanimnastałysamochody.

&nbspNiktztutejszychludzianiteŜzArkhamczyIpswichniechcemiećznimidoczynienia,onisamiteŜ

zresztą stronią, kiedy teŜ przybywają do miasta albo jeśli ktoś z zewnątrz próbuje łowić na ich terenach.

Dziwne,ŜetakajestobfitośćrybwokółportuwInnsmouth,aprawiewcaleichniemawokolicznychwodach,

aleniechpanspróbujełowićunich,tozobaczypan,jakąrobiąnagonkęnaczłowieka.KiedyśprzyjeŜdzalitutaj

pociągiem. Chodzili pieszo do Rowley i tam wsiadali do pociągu, kiedy skasowano boczną linię, ale teraz

przyjeŜdzająautobusem.

&nbspJest w Innsmouth hotel, nazywa się Gilman House, ale nie wydaje mi się, aby był coś wart. Nie

radziłabymsięwnimzatrzymywać.Lepiejniechpantutajprzenocujeipojedziesobiejutroranoautobusemo

dziesiątej.WieczoremoósmejjestautobuspowrotnydoArkham,Kilkalattemuzatrzymałsięwtymhotelu

pewieninspektorzfabrykiimiałjakieśnieprzyjemneprzeŜycia.Zdajesię,Ŝegromadzisiętamdziwnytłum,bo

2 z 23

2007-09-11 10:38

Widmo nad Innsmouth

file:///D:/Docs/Lovecraft/h_p_lovecraft/Howard%20Phillips%20Lovec...

słyszałjakieśrozmowywinnychpokojachchoćwiększośćbyłapodobnopustacogostrasznieprzeraziło.

Byłatocudzoziemskamowa,takmusięzdawało,alenajgorszywydawałmusięjedengłos,którysłychaćbyło

tylkoodczasudoczasu.Brzmiałbardzonienaturalnietakjakbysięprzelewałainspektorniemiałodwagisię

rozebraćipójśćspać.Przeczekałdośwituizsamegoranaumknąłstamtąd.Rozmowatoczyłasięprzezcałą

noc.

&nbspCzłowiek ten nazywał się Casey opowiadał potem, Ŝe mieszkańcy Innsmouth bez przerwy go

obserwowali,wydwałomusię,Ŝeniespuszczalizeńokaaninachwilę.Stwierdził,ŜerafineriaMarshatodziwne

miejscestarabudowlaprzyniŜszychwodospadachnarzeceManuxet.Wszystko,comówił,zgadzałosięztym,

cojuŜprzedtemsłyszałem.Księgihandlowezaniedbane,Ŝadnychrachunkówzprzeprowadzonychtransakcji.

Zawsze otaczano tajemnicą źródło, z którego pochodzi złoto Marsha oczyszczane w tej rafinerii. Nie słychać

było,Ŝebyjesprzedawano,aleparęlattemuwywieźligdzieśogromnąilośćsztabzłota.

&nbspNiegdyśmowiono,Ŝemarynarzeipracownicyrafineriisprzedająpocichujakieśnieznaneobceklejnoty,

noiŜeparęrazywidzianokobietyzrodzinyMarshawtakichwłaśnieklejnotach.Ludziepowiadali,Ŝepewien

kapitan Obed skupował je w jakimś pogańskim porcie, zwłaszcza Ŝe zawsze zamawiał całe stosy szklanych

paciorkówiróŜnychświecidełek,takichsamych,jakie zabieralizwykle marynarze na handelwymienny. Inni

znówprzypuszczli,iwciąŜtakjeszczeuwaŜają,ŜeznalazłukryteskarbypirackienaDiabelskiejRafie.Stary

kapitannieŜyjejuŜodsześćdziesięciulatiniepojawiłsięnatychwodachanijedenwiększystatekodczasu

Wojny Domowej, a jednak Marshowie wciąŜ skupują róŜne miejscowe ozdoby głównie szklane i gumowe

ozdóbki,taksłyszałem.ByćmoŜemieszkańcyInnsmouthlubiąjenosićsąchybatacysamijakkanibaleznad

PołudniowegoMorzaalbodzikusyzGwinei.

&nbspTozarazawczrerdziestymszóstymrokuzniszczyłachybanajlepszychludziwmieście.WkaŜdymrazie

teraz wszyscy wyglądają podejrzanie, a Marshowie i inni bogacze najgorzej. Jak juŜ wspomniałem, w całym

mieścieniemawięcejniŜczterystaosób,choćpowiadają,Ŝewszystkieuliceistniejąjakdawniej.Wydajemi

się,Ŝenapołudniutakichjakoninazywasię"białąhołotą"rozpustnicy,szczwanelisy,robiąjakieśpotajemne

interesy.ŁowiąmnóstworybihomarówiwywoŜącięŜarówkami.Niepojęte,dlaczegoakurattamgromadząsię

ryby,aniegdzieindziej.

&nbspNikt nie jest w stanie wyśledzić tych ludzi, a dla przedstawicieli szkolnictwa czy teŜ urzędników

skarbowychtozupełnykoszmar.MieszkańcyInnsmouthnielubią,abyobcywścibialinoswichŜycie.Słyszałem

nawłasneuszy,Ŝeparuprzedstawicielirządowychihandlowcówcałkiemtamprzepadło,krąŜyteŜwieść,Ŝe

jedendostałpomieszaniazmysłówiterazjestwDanvers.Musieligoczymśbardzonastraszyć.

&nbspDlategowłaśnie,napanamiejscu,niewybierałbymsiętamnanoc.Nigdytamniebyłeminiemamna

toochoty,alesądzę,ŜepobytwtymmieściezadnianiemoŜepanuzaszkodzić,choćtutejsiludzieitegobędą

panuodradzać.JeŜelilubipanzwiedzaćiinteresujesiępanprzeszłością,toInnsmouthświetniesiędotego

nadaje.

&nbspWobectegospędziłemwieczórwbibliotecepublicznejwNewburyport,Ŝebydowiedziećsięczegośo

Innsmouth.Kiedypróbowałempytaćmiejscowychludziwsklepach,restauracjach,garaŜachistraŜypoŜarnej,

napotykałemnajeszczewiększąniechęć,niŜsięspodziewałem,choćprzecieŜuprzedzałmnieotymkasjerna

stacji kolejowej; uznałem, Ŝe nie mam czasu na to, Ŝeby przełamywać tę ich instynktowną powściągliwość.

Objawialijakąśdziwnąnieufność,takjakbykaŜdy,ktosięinteresujeInnsmouth,budziłwnichpodejrzliwość.

ZatrzymałemsięwYMCA,atamtejszyrecepcjonistanajwyraźniejnieradziłmiwybieraćdotegoposępnegp,

chylącegosiędoupadkumiasta;apracownicybibliotekipodzielilitenpogląd.Woczachludziwykształconych

Innsmouthbyłopoprostujaskrawymprzykłademzdegenerowanegomiasta.

&nbspZnajdującesięnapółkachbibliotecznychkronikihistoryczne,dotycząceokręguEssex,nieobjaśniały

wiele. Wyczytałem, Ŝe miasto powstało w 1643 roku, przed Rewolucją słynęło z przemysłu okrętowego, na

początku dziewiętnastego wieku było wspaniale prosperującym portem morskim, a potem ośrodkiem

przemysłowymwykoŜystującymsiłęwodnąrzekiManuxet.Epidemiaizamieszkiw1846rokubyłypotraktowane

pobieŜnie,takjakbyprzynosiłyujmętemuokręgowi.

&nbspNiewiele było zapisów odnośnie schyłku tego miasta, choć znaczenie końcowego rejestru było

niedwuznaczne.PoWojnieDomowejcałyprzemysłograniczyłsiędorafineriiMarsha,ahandelsztabamizłota

stanowił jedyną pozostałość wielkiego niegdyś ośrodka handlowego, no i oczywiście w dalszym ciągu

zajmowanosięrybołóstwem.JednakŜeirybołóstwozczasemstałosięmniejopłacalnezpowoduspadkuceni

konkurencju coraz liczniejszych korporacji, choć wciąŜ połowy wokół Innsmouth były obfite. Cudzoziemcy

rzadkosiętuosiedlali,istniałijrdnakdyskretniezamaskowaneświadectwo,Ŝepróbowałosiętuosiedlićkilku

PolakówiPortugalczyków,aleprzepędzonoichwszczególniedrastycznysposób.

&nbspNajbardziej jednak interesująca była pobieŜna wzmianka na temat osobliwych klejnotów niejasno

związanychzInnsmouth.Wsposóboczywistywywarłyonewpływnacałąokolicę,gdyŜzaznaczono,Ŝeniektóre

okazy znajdują się w Miskatonic University w Arkham i Sali Wystawowej Stowarzyszenia Historycznego w

Newburyport. Fragmentaryczne opisy tych przedmiotów potraktowane były sucho i przezornie, ale dla mnie

kryływsobiejakąśniezaprzeczalnązagadkę.Byłownichcośtakdziwnegoiprowokacyjnego,Ŝeniemogłem

przestaćonichmyślećimimostosunkowopóźnejporypostanowiłemobejrzećmiejscowyeksponatpodobno

duŜy,odziwnychproporcjach,najwyraźniejprzedstawiającytiaręoile,oczywiście,okaŜesiętomoŜliwe.

&nbspBibliotekarzdałmilistpolecającydokustoszawystawy,pannyAnnyTilton,mieszkającejwpobliŜu,ipo

krótkimwyjaśnieniutastarsza,zacnakobietazgodziłasięwprowadzićmniedozamkniętegojuŜbudynku,jako

Ŝegodzinabyłajeszczewzględnieprzyzwoita.Zgromadzonatukolekcjawyglądałarzeczywiściewspaniale,ale

mnieinteresowałtylkotendziwnyprzedmiotlśniącywroguszafyoświetlanejelektrycznąlampą.

&nbspNietrzebabyłospecjalnejwraŜliwościnapiękno,abytofantastyczne,pełnenieziemskiegosplendoru

zjawisko, spoczywające na purpurowej aksamitnej poduszce, przykuło mój wzrok. Nawet teraz jeszcze nie

potrafięopisaćtego,coujrzałem,choćmiałotowyraźniekształttiary,zgodniezopisem,jakiprzeczytałem.Z

przodubyładośćwysoka,wobwodzieduŜaidziwnienieregularna,jakbyprzeznaczonadlagłowyoosobliwym

kształcieelipsy.Materiał,zjakiegozostaławykonana,wskazywałnazłoto.choćnieziemskipołyskmógłrównieŜ

3 z 23

2007-09-11 10:38

Widmo nad Innsmouth

file:///D:/Docs/Lovecraft/h_p_lovecraft/Howard%20Phillips%20Lovec...

świadczyć o jakimś przedziwnym stopie z domieszką róenie pięknego, ale zupełnie nieznanego matalu.

ZachowanabyławstanieniemaldoskonałymimoŜnabygodzinamistudiowaćwprostuderzająconiezwykłei

zagadkowe wzory na jej powierzchni, geometryczne i związane z morzem wykute albo odlane w postaci

wypukłejpłaskoŜeźby,aświadcząceoniewiarygodnym,pełnymgracjimistrzostwie.

&nbspImdłuŜejsięwpatrywałem,tymbardziejmnietarzeczfascynowała,adofascynacjidołączałosiędziwne

niepokojąceuczucie,trudnedookreśleniaczysklasyfikowania.Pomyślałem,Ŝeniepokujbudziwemniejakaś

osobliwośćwykonaniatejtiary,pochodzącejchybazinnegoświata.Wszystkiedziełasztuki,jakiedotychczas

widziałem,charakteryzowałysięprzynaleŜnością,albodojakiegośnarodu,albodojakiejśrasy,alboteŜbyły

nowoczesnymprzetworzeniemznanegokierunku.TatiaranieprzypominałaŜadnegozeznanychokazówsztuki.

NajwyraźniejprzynaleŜaładojakiejśustalonejtechnikicharakteryzującejsięnieprawdopodobnądojrzałościąi

perfekcją, ale zupełnie obcą zarówno dla sztuki Wschodu, jak i Zachodu, dla sztuki staroŜytnej, jak i

nowoczesnej nie widziałem jeszcze dotąd niczego w tym rodzaju ani o niczym podobnym nie słyszałem.

Zdawałsiętobyćprzedmiotpochadzącyzinnejplanety.

&nbspWkrótce jednak stwierdziłem, Ŝe mój niepokój miał jeszcze inne źródło, a były nim obrazkowe i

matematycznewzorynapowierzchnitiary.Wszystkieinnesugerowałyjakieśdawnetajemniceiniepojętegłębie

czasu i przestrzeni, zaś monotonne, powiązane z morzem płaskorzeźby były w swej wymowie prawie

złowróŜebne.Pośródpłaskorzeźbznajdowałysiębaśniowepotwory,odraŜające,groteskoweizłośliwepółryby,

półŜabyktóremusiałychybabyćpowiązanezjakąśpseudopamięciąizdawałysięporzwoływaćdziwneobrazy

z głębokich komórek i tkanek, których trwałe funkcjonowanie naleŜy do pierwotnych i straszliwie odległych

czasów.ChwilamiodnosiłemwraŜenie,ŜekaŜdyzarystychbluźnierczychŜaborybprzesyconyjestkwintesencją

nieznanegoinieludzkiegozła.

&nbspKrótka i prozaiczna historia opowiedziana przez pannę Tilton dziwnie kontrastowała z ogólnym

wraŜeniem,jakiesprawiałatiara.W1873rokuoddałjądolombardunaStateStreetzaśmiesznąsumępewien

pijany człoweik z Innsmouth, który wkrótce potem został zabity w jakiejś bójce. Stowarzyszenie nabyło ją

wprostodwłaścicielalombarduiodrazuumieszczonazostałanawystawiebędącejgodnymdlaniejmiejscem,

wraz z informacją, Ŝe pochodzi prawdopodobnie z Indii Wschodnich albo Indochim, choć było to oparte

wyłącznienaprzypuszczeniach.

&nbspPannaTilton,porównując wszelkiemoŜliwehipotezydotyczącejej pochodzenia i obecności w Nowej

Anglii, skłonna była wierzyć, Ŝe stanowiła część łupu pirackiego znalezionego przez kapitana Obeda Marsha.

PoglądutegoniepodwaŜałybynajmniejbezustanneofertyMarshów.którzy,zchwilągdysiędowiedzieliojej

istnieniu,natychmiastchcielijąkupićproponującwysokącenę.Ipodziśdzieńpowtarzająswojąofertęmimo

zdecydowanejodmowystowarzyszenia.

&nbspKiedywyszliśmyzbudynku,zacnadamapoinformowałamnie,ŜekrąŜywinteligenckichsferachtego

regionu.JeślizaśchodziojejwłasnystosunekdoupiornegoInnsmouthwktórymzresztąjeszczenigdynie

byłatoczujeodrazętotejspołeczności,którawyzbyłasięwszelkiejkultury,izapewniałamnie,Ŝepogłoskio

otaczaniu czcią diabła są częściowo wsprawiedliwione, bo rozpowszechnił się tam jakiś tajemniczy kult i

pochłonąłwszystkieortodoksyjnekościoły.

&nbspZostał nazwany, powiedziała "Ezoterycznym Porządkiem Dagona", i jest z pewnością wynatyrzonym,

quasipogańskim obrzędem zapoŜyczonym sto lat temu na Wschodzie, kiedu to łowiska rybne w Innsmouth

zaczęły znikać. Trwałość tego kultu wśród prostych ludzi jest zjawiskiem naturalnym, jako Ŝe nagle wody

przybrzeŜne zapełniły się rybami i stan ten nadal się utrzymuje, a wkrótce kult rozprzestrzenił się w całym

mieście,wypierająccałkowiciewolnomularstwo,iobrałsobienagłównąsiedzibęstarąMasońskąLoŜęnaulicy

NewChurchGreen.

&nbspWszystkotorazemstanowiłodlapoboŜnejpannyTiltonwystarczającęprzyczynę,dlaktórejunikałatego

starego miasta, opustoszałego i ogarniętego rozkładem; dla mnie stało się to nowym bodźcem. Moje

architektoniczneihistorycznezainteresowaniazostałyterazwzbogaconeoantropologicznezagadki.Takibyłem

podniecony,ŜeprawieprzezcałąnocniemogłemzmruŜyćokawmoimmałympokoikuwYMCA.

&nbspNazajutrzrano,tuŜprzedgodzinądziesiątą,stałemzmałąwalizkąpoddrogeriąHammondanaStarym

RynkuczekającnaautobusdoInnsmouth.KiedyzbliŜałsięczasprzyjazduautobusu,zauwaŜyłem,Ŝesnujący

siętuludzieszybkogdzieśumykająalboprzechodząnadrugąstronęplacu,kołogospoduIdealLunch.Awięc

kasjer na stacji kolejowej nie przesadzał mówiąc o niechęci miejscowych ludzi do Innsmouth i jego

mieszkańców. Po chwili pojawił się na State Street mały rozklelkotany wehikuł, ogromnie sfatygowany,

brudnoszaregokoloru,zakręciłizatrzymałsiętuŜkołomnieprzykrawęŜniku.Domyśliłemsię,Ŝetowłaśnieten

autobus,awkrótceupewniłemsięsprawdziwszynaledwieczytelnejtablicynaprzedniejszybienapis:Arkham

InnsmouthNewburyport.

&nbspByłownimtylkotrzechpasaŜerówciemnowłosych,niechlujnych,oponurychtwarzach,wyglądających

raczejnamłodychludziakiedyautobussięzatrzymał,wysiedliniezdarnieiposzliulicąwmilczeniu,niemalŜe

ukradkiem.KierowcatakŜewysiadłiudałsiędodrogerii,byzrobićtamzakupy.Domyślamsię,ŜejesttoJoe

Sargent,októrymwspominałkasjer;nimjeszczezdołałemwniknąćwjakiekolwiekszczegóły,ogarnęłamnie

nagleawersjadotegoczłowieka,niczymwłaściwienieuzasadniona.Zrozumiałemniechęćtutejszychludzido

podróŜowania autobusem, którego właścicielem i kierowcą jest ten człowiek, albo do odwieszania miasta, w

którymŜyjeonijemupodobni.

&nbspKiedy kierowca wyszedł ze sklepu, przypatrzyłem mu się uwaŜnie, Ŝeby wykryć źródło owego złego

wraŜenia,jakienamniewywarł.Byłszczupły,przygarbiony,wzrostuokołosześciustóp,miałnasobieobskurne

granatowe ubrania, a na głowie mocno zniszczoną golfową czapkę. Miał około trzydziestu pięciu lat, ale z

powodu głębokich bruzd po bokach szyi wyglądał na starszego, jeśli się nie patrzyło na jego ponurą,

pozbawionąwyrazutwarz.Miałwąskągłowę,wyłupiasteniebieskieoczy,niemalwodniste,którezdawałysię

4 z 23

2007-09-11 10:38

Widmo nad Innsmouth

file:///D:/Docs/Lovecraft/h_p_lovecraft/Howard%20Phillips%20Lovec...

nigdyniemrugać,płaskinos,cofnięteczołoipodbródekorazprzedziwnieniezgrabne,jakbyniewykształcone

uszy. Miał duŜe, grube wargi i pokryte gęsto porami zszaŜałe policzki, prawie pozbawione zarostu, tylko

gdzieniegdziewyrastałyznichkępkirzadkich,jasnychwłosów;miejscamiskórajegobyładziwniechropowata,

takjakbyzłuszczałasięzpowodujakeijśskórnejchoroby.RęcemiałduŜe,gęstousiane Ŝyłami,odziwnym

szaroniebieskim zabarwieniu. Palce jego były zaskakująco krótkie w stosunku do całej budowy ciała i

najwyraźniejpodkurczałje,Ŝebyukryćwogromnejdłoni.Kiedytakszedłwstronęautobusu,zauwaŜyłem,Ŝew

jakiśszczególnysposóbpowłóczynogamiiŜemaniespotykanejwielkościstopy.Niemogłemsięnadziwić,Ŝe

zdołałkupićbuty.

&nbspWszystko było na nim wytłuszczone, a to jeszcze bardziej potęgowało moją odrazę. Musiał chyba

pracowaćalbobywaćczęstowporcie,bookropniecuchnąłrybami,alejakaobcakrewpłynęławjegoŜyłach,

nie potrafiłem odgadnąć. Nie wyglądał na Azjatę, Pilinezyjczyka, Lewantyńczyka ani na typ negroidalny, ale

rozumiałem,dlaczegoludzieuwaŜaligozaobcego.JajednakskłonnybyłemuwaŜaćgoraczejzabiologicznego

degenerataaniŜeliobcego.

&nbspKiedyzorientowałemsię,ŜebędęjedynympasaŜeremwtymautobusie,niebyłomiprzyjemnie.Nie

odpowiadało mi podróŜowanie wyłącznie w towaŜystwie tego kierowcy. Nadszedł jednak czas odjazdu,

stłumiłemwięcniechęćiwsiadłemzatymczłowiekiemwręczywszymubanknotjednodolarowyipowiedziawszy

tylkojednosłowo"Innsmouth".Spojrzałnamniezzaciekawieniemwydającmiwmilczeniuczterdzieścicentów

reszty.Usiadłempojegostronie,aledaleko,chciałembowiempodczasjazdypatrzącnamorze.

&nbspWreszcieówzramolaływehikółruszyłzezgrzytemipiskiemikłośnoturkającmijałstarebudynkizcegły

naStateStreetwgęstejchmurzedymudobywającegosięzrurywydechowej.ZauwaŜyłem,Ŝeprzechodniena

ulicystarająsięniepatrzećnaautobusalboudają,Ŝeniepatrzą.PochwiliskręciliśmywlewonaHighStreet,

gdzie jezdnia była juŜ gładsza; przemknęliśmy obok dostojnych starych rezydencji wczesnorepublikańskiego

okresuiobokjeszczestarszychfarmzokresukolonialnego,minęliśmyLowelGreeniParkerRiver,poczym

wjechaliśmywdługi,monotonnypasrozległegonadmorskiegoobszaru.

&nbspDzieńbyłciepłyisłoneczny,jednakŜepiaszczystyteren,porosłyturzycąikarłowatymidrzewami,stawał

się corazbardziej opustoszały. Zoknawidziałem błękitną wodę i piaszczyste zarysy Plum Island, a wkrótce

zjechaliśny prawie na sam brzeg plaŜy, gdyŜ nasza wąska droga zboczyła z głównej szosy prowaszącej do

RowleyiIpswich.NiebyłotujuŜŜadnychdomów,astandrogiświadczyłobardzoniewielkimruchukołowym.

Niskie, zniszczone wiatrem i deszczem słupy telefoniczne miały tylko dwie linie, a co pewien czas

przejeŜdŜaliśmyprzezsfatygowanedrwenianemostkinamałychrzeczkach,którewijącsiępłynęływgłąblądui

potęgowałyjeszczewraŜeniepustkitegoterenu.

&nbspGdzieniegdziewyłaniały się przed moimi oczami nagle kikuty i rozpadające się resztki fundamentów

ponadruchomymipiaskami,świadcząceodawnejtradycji,ojakiejwspominawksiąŜcehistorii,którączytałem,

a mianowicie, Ŝe niegdyś była to Ŝyznam gęsto zaludniona kraina. Zmiana nastąpiła w okresie epidemii w

Innsmouthw1846roku,awśródmieszkańcówpanujeprzekonanie,Ŝematozwiązekzjakimiśtajemniczymi

złymimocami.NaspustoszenietegoterenuwpłynąłteŜbezsensownywyrąbprzybrzeŜnychlasów,copozbawiło

ziemiętakpotrzebnejochronydrzewidaławolnądrogęfalomipiaskomprzenoszonymwiatrem.

&nbspPosuwającsiędalejstraciliśmyzoczuPlumIsland,apolewejstronierozroczyłsięprzednamiwidokna

rozległy Atlantyk. Nasza wąska droga zaczęła się wspinać stromo, a mnie zaczął ogarniać dziwny niepokój,

kiedyzobaczyłemprzedsobąwysokągrań,nakrórejnaszawyŜłobionadrogasięgałanieba.Wydawałosię,Ŝe

autobus będzie się tak wspinać coraz wyŜej, pozostawi za sobą normalną ziemię i wzniesie się w arkana

wyŜszych warstw powietrza i tajemniczego nieba. Zapach morza był teraz prawie złowieszczy, a pochylone

mocne plecy milczącego kierowcy i jego wąska głowa z kaŜdą chwilą stawały się dla mnie coraz bardziej

nienawistne.KiedypopatrzyłemuwaŜniej,przekonałemsię,Ŝetyłjegogłowyjestprawietaksamopozbawiony

włosówjakijegotwarz,tylkoparęzółtychkępekwyrastamunaszarej,szorstkiejskórze.

&nbspItakwjechaliśmynagrań,skądroztoczyłsięwidoknarozległądolinę,gdzierzekaManuxetłączyłąsięz

morzemnapółnocoddługiegołańcuchawzgórznajgęściejskupionychwKingspotHeadiskręcającymwstrone

CapeAnn.NadalekimzamglinymhoryzonciezdołałemzauwaŜyćprzyprawiającyozawrótgłowyzarysgóry,a

naniejtajemniczystarydom,októrymkrąŜyłotakwielelegend;w tej chwilicałą moją uwagęprzykuwała

bliŜszapanoramaroztaczającasięwdole.Zorientowałemsię,ŜeprzedemnąjestjuŜupiorneInnsmouth.

&nbspByłotomiastorozległeigęstozabudowane,alejuŜzdalekaznaminowałjezłowieszczybrakśladów

Ŝycia.Zgęstegoskupiskakominówtylkogdzieniegdzieunosiłsiękłębekdymu,atrzywysokiewieŜesterczały

na tle morza nagie i nie pomalowane. Jedna z nich na szczycie się tozpadała, a tu i ówdzie widniały czrne

czeluście, w których niegdyś były pewnie tarcze zegarów. Ogromną ilość obwisłych, spadzistych dachów o

spiczastychkalenicnajwyraźniejtoczyłorobactwo,akiedyzjechakiśmytrochęniŜej,okazałosię,Ŝewiększość

dachów całkiem się zapadła. Było tam takŜe kilka duŜych kwadratowych domów w stylu gregoriańskim z

kopertowymidachami,kopułamiitarasamiotoczonymiŜelaznąbalustradą.Teznajdowałysięzdalaodmorzai

niektórezachowałysięjeszczewcałkiemniezłymstanie.SramtądciągnęłysięwstronęlądunieuŜywaneteraz

izarosłetrawąszynykolejowezprzechylonymisłupamitelegraficznymi,pozbawoinymidrutów,inapółzatarte

śladystarychdrógdoRowleyiIpswich.

&nbspNajwiększezniszczeniedałosięzauwaŜyćtuŜnadmorzem,choćwsamymśrodkuwypatrzyłembiałą

wieŜę całkiem dobrze zachowanej budowli z cegieł, która wyglądała jak mała fabryka. Przystań, z dawna

zasypanapiaskiem,otoczonabyłastarym,kamiennymfalochronem;nanimtozacząłemodróŜniaćmałefigórki

siedzących rybaków, a na samym końcu fundamenty stojącej tu niegdyś latarni morskiej. Od wewnątrz

falochronuutworzyłsiępiaszczystycypel,nanimzaśspostrzegłemkilkaprzysiadłychchat,płskodennełodziei

porozrzucanewrzeciądzedołowieniahomarów.Wodazdawaładiębyćgłębokatylkotam,gdzierzekaopływała

fabrykęiskręcałanapołudnie,bypołączyćsięzoceanemprzykońcufalochronu.

&nbspTuiówdziesterczałynabrzeguruinyprzystaniwzupełnymrozkładzie,któryimdalejnapołudnie,tym

większy przybierał zasięg. A w głębi morza, mimo wysokiego przypływu, dostrzegłem długą czarną linę,

nieznacznieunoszącąsięnadpowierzchniąwody,akryjącąwsobiejakieśtajemnezło.Domyliłemsię,Ŝemusi

5 z 23

2007-09-11 10:38

H.P. Lovecraft - Widmo nad Innsmouth.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: