Witaminy w kosmetyce(1).doc

witamina E

 -Jest najważniejszym biologicznym antyutleniaczem;
 -Zapobiega przedwczesnemu starzeniu;
 -posiada właściwości ochronne, przeciwko promieniowaniu UV;
 - przyczynia się do uodpornienia na fotoalergie;
 - wpływa na poprawę nawilżenia skóry;
 - jest czynnikiem skutecznie hamującym  powstawaniu i rozwój stanów zapalnych;
 - obniża wrażliwość skóry na czynniki drażniące; -połączenie wit „E” i „A” wpływa pozytywnie na niwelowanie zmian trądzikowych;
 - poprawia mikro cyrkulację w naczyniach krwionośnych skóry właściwej; -przyspiesza gojenie ran i redukuje zabliźnienia skóry;
 - wspomaga ukrwienie tkanki łącznej skóry.
 - Wykorzystanie w kosmetyce: wit „E” jest ważnym składnikiem w kosmetyce pielęgnacyjnej dzięki właściwością utleniającym hamuje procesy starzenia się skóry.
 - Najbardziej skutecznym połączeniem w niwelowaniu wolnych rodników, jest połączenie  wit „E” i „C” -preparaty z wit E skutecznie chronią przed podrażnieniami skóry i oparzeniami słonecznymi.
 - Systematyczne stosowanie preparatów zawierających wit E poprawia powierzchowne ukrwienie skóry, miękkość i elastyczność naskórka, oraz wilgotność skóry. Normalizuje stany zapalne skóry najczęściej w przypadku trądziku i grzybic skóry (połączenie wit A i E działa przeciw trądzikowi).
 - Ze względu na trwałość i właściwości fizyko-chemiczne w kosmetykach wykorzystuje się pochodne wit E i są to przeważnie estry z kwasem octowym, linolowym i nikotynowym.

witamina  B 5

 - Kwas pantatenowy—ze względu na szerokie rozpowszechnienie w przyrodzie i obecność w prawie każdym typie pokarmów ,deficyt wit. B5 spotyka się bardzo rzadko.
Jego objawem są: zaburzenia w układzie nerwowym, -choroby przewodu pokarmowego —skurcze mięśni.
Znacznie częściej dochodzi do niedoboru wit B5 w skórze, pojawiają się zaburzenia w procesie odnowy naskórka co się objawia rogowaceniem, nadmiernym złuszczaniem i zaburzeniami pigmentacji.
 - Kwas pantotenowy występuje: Otręby ryżowe,- płatki owsiane, -groch, -kalafior, ziemniaki, -pomidory, -pomarańcza, -grejpfruty, -poziomki, -truskawki, -drożdże. Produkty zwierzęce: mózg, -wątroba, -ciemne mięso drobiu, -jaja.
 - Jest stosowana głównie wewnętrznie w postaci: zastrzyków, pigułek.
 - Rzadko wchodzi w skład leków dermatologicznych i kosmetyków. Jest to związane z prawie całkowitym brakiem zdolności do przenikania przez warstwę rogową naskórka. Dlatego w preparatach stosowanych zewnętrznie wykorzystuje się prowitaminę B5 czyli pantenol substancję doskonale wchłanianą przez naskórek i docierającą do głębokich warstw skóry właściwej a także do warstwy zarodkowej kom. Włosa oraz trzon włosa. Po wniknięciu w głąb tkanek prowitamina B5  przekształcona jest w wit. B5
 - pełni bardzo ważną rolę w procesach fizjologicznych organizmu.   Należy do silnie działających stymulantów wzrostu i odnowy naskórka i skóry właściwej.
 -  wykazuje silne działanie gojące przy różnych rodzajach uszkodzeń skóry i błon śluzowych;
 -  łagodzi podrażnienia i nieprzyjemne objawy wywołane czynnikami alergennymi;
 -  Jest niezastąpionym skład, kosmetyków łagodzących podrażnienia różnego rodzaju;
 -  Wskazanie cery alergiczne i wrażliwe;
 - Dzięki działaniu przeciw zapalnemu wit, B5 wykazuje działanie ochronne nie dopuszczające do występowania podrażnień;
 - Wykazuje intensywne działanie nawilżające;
 -  Hamuje procesy starzenia się skóry;
 -  Odgrywa podstawową rolę w procesie podziału kom. W mieszku włosowym (jego obecność jest niezbędna do prawidłowego wzrostu włosa);
 -  Pantenol wykazuje zdolność wnikania w głąb płytki paznokciowej nawilża ją;
 -  wzmacnia i uelastycznia.  

witaminy A.

 - Witamina A występuje w roślinach w postaci kartonów;
 -  ważna dla prawidłowego funkcjonowania wzroku, zapobiega kurzej ślepocie;
 -  zapewnia wzrost, jest niezbędna przy powstawaniu chrząstek i kości;
 -  wspomaga gojenie ran;
 -  odgrywa rolę przy funkcjach rozrodczych;
 -  bierze  udział w metabolizmie białek, tłuszczy, węglowod;
 -  wzmacnia system immunologiczny.

Zawarta w kosmetykach witamina A występuje w postaci prowit A czyli B-karotenu, kw. ratynowego lub retinolu.
Wpływ witaminy A na skórę:
 -  niweluje wolne rodniki i unieszkodliwia je;
 -  witamina A bardzo szybko ulega zniszczeniu, dlatego krem z jej zawartością powinien być stosowany regularnie i  często;
 - kompozycja witaminy A i E wykazuje korzystne działanie przeciwtrgchinowe;
 -  efektem normalizującego działania wit A jest wygładzenie, zmiękczenie skóry, poprawa jej kolorytu oraz funkcji ochronnych skóry, a także  zmniejszenie utraty wilg. sk;
 -  w rezultacie działania witaminy A następuje uporządkowanie wzrostu naskórka, retinol wykorzystywany w kosmetykach pobudza wzrost nowych komórek naskórka, zwiększa grubość warstwy żywych kom, spłyca drobne zmarszczki, opóźnia tworzenie się nowych, poprawia jędrność skóry .

witamina C

 -pobudza metabolizm komórkowy i wspomaga mechanizmy obronne org; wykazuje dział odtruwające i odczulające;
 -poprawia odporność organizmu czynności wewnątrzwydzielnicze oraz funkcjonowanie tkanek Łącznej;
 -jest niezbędna do prawidłowej regeneracji kolagenu;
 -stabilizuje funkcjonowanie mózgu spowalniając procesy jego starzenia;
 -niezbędna w proc biosyntezy hormonów, neuroprzekaźników oraz do utrzymania prawidłowego stężenia mikroelementów;
 -dzienna dawka wynosi około 100mg.
 -Stosowanie czystej postaci witaminy C w kosmetyce jest niemożliwe dlatego, że ulega ona szybkiemu utlenieniu. Dlatego stosuje się formę rozpuszczalną w tłuszczach tzw. lipofilową witaminę C, która oprócz dużej stabilności i odporności posiada zdolność do lepszej penetracji w głąb skóry.
 -Najnowszą formą witaminy C wykorzystywaną do produkcji kosmetyków jest fosforan kwasu askorbinowego;
-połączenie witamin E i C stanowi najlepszą obronę przed wolnymi rodnikami;
- witamina C wykazuje zdolności wnikania w głąb skóry właściwej i bezpośredniej aktywacji fibroblastu – kom odpowiedzialne za syntezę kolagenu i elastyny;
 -stwierdzono działanie obronne przed promieniami UVA i UVB;
 -wit. C uszczelnia ścianki włosowate naczyń krwionośnych i tym  samym poprawia ich elastyczność;
 -właściwości rozjaśniające, zakwaszające, pojędrniające.

Witamina E jako źródło młodości
   

Witamina E zwalcza wolne rodniki tlenowe atakujące skórę w środowisku tłuszczowym.

Witamina E (tokoferol) jest często wskazywana, jako numer jeden wśród antyutleniaczy

Jako antyoksydant ta witamina jest tak wysoce skuteczna, że stosuje się ją przemysłowo do zabezpieczania wielu produktów spożwczych przez jełczeniem - margaryn, olei jadalnych w butelkach (rzepakowego, słonecznikowego, itp.), itp. Znajduje również zastosowanie do konserwacji niektórych leków rozpuszczonych w tłuszczu. Najlepiej udokumentowane jest ochronne i antyoksydacyjne działanie witaminy E (tokoferolu) zarówno przy stosowaniu zewnętrznym, jak i doustnym. W zwalczaniu wolnych rodników w środowisku tłuszczowym w tkankach pomaga jej witamina A. Współdziała z nimi witamina C działająca wewnątrz komórki w środowisku wodnym.


Witamina E zapobiega utlenianiu „cegiełek tłuszczowych” błon komórkowych

Błony komórkowe zbudowane są ze specyficznych „cegiełek tłuszczowych”, które mogą ulec utlenieniu i zniszczeniu pod wpływem nadmiaru wolnych rodników tlenowych. Skuteczność witaminy E w neutralizacji wolnych rodników atakujących błony komórek jest własnością bezcenną. Po pierwsze zapewnia ich szczelność i prawidłową strukturę, co warunkuje poprawne czynności fizjologiczne komórek. Po drugie chroni przed degeneracją najważniejszy bastion młodości i witalności - kod genetyczny komórek skóry – DNA. Z tego też względu witamina uznawana jest za istotny czynnik hamujący proces starzenia się. Stabilizując błony komórkowe i lizosomalne zapobiega hemolizie krwinek czerwonych.
Zapobiega utlenieniu tłuszczów we krwi

Witamina E zapobiega utlenieniu tłuszczów we krwi do toksycznych nadtlenków lub aktywnych rodników tlenowych. Przeciwdziała to „zezłośliwieniu” cholesterolu LDL, czym zmniejsza ryzyko miażdżycy, choroby niedokrwiennej serca i innych zaburzeń krążenia, a w konsekwencji niedokrwieniu skóry.
Witamina E powstaje tylko w roślinach – organizmy zwierząt jej nie syntetyzują

Składa się z mieszaniny tokoferoli: alfa, beta i gamma, których najbogatszym źródłem są oleje z nasion zbóż (rzepakowy, słonecznikowe, itp.). Stąd jej forma naturalna otrzymywana z olejów roślinnych charakteryzuje się znacznie większą biodostępnością, niż syntetyczna witamina E, a tym samym wykazuje silniejsze działanie antyoksydacyjne, chroniące organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników i nadtlenków lipidowych. Ta rozpuszczalna w tłuszczach witamina gromadzi się we wszystkich tkankach, jednak szczególnie w wątrobie, sercu, tkance tłuszczowej, mięśniach, jądrach, macicy, gruczołach hormonalnych.
Dzienne zapotrzebowanie na witaminę E

Dzienne zapotrzebowanie na witaminę E – ?-tokoferol wynosi ok. 10 – 15 mg, przy czym dawki rzędu 200 lub więcej mg nie wywołują niepożądanych reakcji organizmu. W naszej diecie obok ?-tokoferolu występują inne odmiany tej substancji o tym samym działaniu. Dlatego przyjęto też uniwersalną jednostkę skuteczności działania tej witaminy, jako – 1 jednostkę międzynarodową witaminy E (IU) = 1 mg ?-tokoferolu. Łatwo przyswajaną i polecana przez nas formą witaminy E są jej naturalne frakcje otrzymywane z olejów roślinnych.

Działania niepożądane

Zazwyczaj preparaty z witaminą E są dobrze tolerowane. Długotrwałe stosowanie dużych dawek może jednak wywołać uczucie zmęczenia, osłabienie mięśniowe, ból głowy, bóle brzucha i nudności. W skojarzeniu witaminy z doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi nasila się działanie tych leków i rośnie ryzyko hipoprotrombinemii. Przeciwwskazaniem suplementacji witaminy E jest nadwrażliwość na tokoferol lub pozostałe składniki preparatu, niedobór witaminy K. Ostrożnie stosować w ciąży i okresie karmienia piersią.

Niebezpieczne interakcje witaminy E

Witamina E podawana doustnie nasila działanie doustnych leków przeciwzakrzepowych (należy zachować odstęp między podaniem tych leków i preparatu oraz podczas leczenia kontrolować czas protrombinowy). Może antagonizować działanie witaminy K, zwłaszcza przy jednoczesnym stosowaniu doustnych leków przeciwzakrzepowych lub estrogenów. Siarczan żelaza inaktywuje witaminę E (należy zachować kilkugodzinny odstęp między przyjęciem obu leków). Witamina E zwiększa wchłanianie, wykorzystanie i magazynowanie witaminy A oraz może zmniejszać zapotrzebowanie na insulinę i glikozydy naparstnicy. Stosowanie innych leków o działaniu przeciwutleniającym (selen, kwas askorbowy, koenzym Q, aminokwasy siarkowe) może łagodzić objawy niedoboru witaminy E. Żywice jonowymienne (cholestyramina, kolestipol) mogą zmniejszać wchłanianie witaminy E (nie podawać jednocześnie z preparatem). Preparaty żelaza nieorganicznego (siarczan, chlorek) inaktywują witaminę E (nie stosować łącznie). Witamina E działa synergicznie z selenem.
 

Wit B1 - tianina
występowanie:
drożdże, kiełki, otręby, groszek, nabiał, podroby, słonecznik, orzechy.
Zwana "witaminą nastroju", ważna dla kobiet w okresie menopauzy. Odpowiedzialna za prawidłową przemianę węglowodorów, syntezę lipidów. Leczy dermatozy, alergie połączone ze świądem, czyraki, stany zapalne i problemy łojotokowe.
Stosowana w: maseczkach, kremach i tonikach do pielegnacji skóry i włosów.

Wit B2 - ryboflawina
Występuje łacznie z witaminą B1. Odpowiedzialna za prawidłowy przebieg oddychania komórkowego. Niedobór powoduje zapalenie skóry i błon śluzowych.
W jamie ustenj
-pęknięcia
-zajady
-chropowaty i bolesny język
W gałce ocznej
-zapalenie rogówki
Niedobór powoduje równierz zmiany łojotokowe na czole, w uszach, fałzie nosowo-policzkowym. Sorstkość cery, zaczerwienienie powiek i przedwczesne zmarszczki.
Wit B2 obok B6 jeste szczególnie ważne w pielęgnacji cery trądzikowej.
Stosowana w preparatach do pielęgnacji jamy ustnej oraz pobudzających porost włosów.
Żródła wit B2: drożdże, sery, jogurty, jaja, warzywa liściaste, ziarna słonecznika, sezamowe, migdały, wątroba.

Wit B6
Występowanie: pestki dyni, drożdże, kapusta, marchew, groszek, owies, kukurydza, banany. Część tej witaminy produkują bakterie jelitowe.
Niedobór:
-łojotok
-siwienie
-bolesność kończyn
-odkładanie się kamieni nerkowych
-stany zapalne kąta skóry nosa oraz rąk i stóp
-stany zapalne błon śłuzowych
Wykorzystywana w leczeniu
-łojotoku
-trądziku młodzieńczego
-otyłości
-zapalenia warg i języka
-zapobiega próchnicy
-opóźnia procesy starzenia

Wit H- biotyna, zwana koenzymem R lub witaminą antyłojotokową.
Oddziaływuje na metabolizm aminokwasów, b iałek, tłuszczy, węglowodanów i kwasu pirogronowego. B ierze udział w tworzeniu kreatyny oraz substancji spajającyh komórki rogowe skóry włosów i paznokci.
Leczenie biotyną polega na podawaniu wit H razem zA i E w formie liposomowej - działa wtedy przeciwzmarszckowo, rozjaśnia plamki starcze, nawilża, usówa worki pod oczami oraz rozszerzone pory.
Niedobór:
-łojotokowe zapalenie skóry, zwłąszcza głowy ( łuszczyca)
-przedwczesne siwienie
-łamliwość włosó
-wypadanie włosów, łupież
-łamliwość paznokci
-skóra przybiera szary odcień, włosy tracą połysk
-bóle mięśni
Wystepowanie:
Wątrubka, mąka sojowa, drożdże, marchew, żóltka jaj, orzechy, grzyby, banany.

Wit PABA - należy do grup wit B.
Występuje:
w płęnoziarnistych prodkuktach zbożowych, przenicy, nasionach słonecznika, wątrobie i nerkach.
Zapobiega sińcom, łysieniu, łagodzi stany zapalne skóry oraz oraz działa regenerująco na komórki t wórcze naskórka.
PABA i jego pochodne wykorzystywane są jako filtry światłochłonne UVB.

Wit B12
Występowanie:
banany, mięso.
Odpowiada za wchłanianie żelaza. Zwana witaminą "świetnego nastroju" - antystresowa.
Poprawia wyglą troficznej i przebarwionej skóry.
Wspomaga leczenie wrzodów.

Wit B15 - wydłuza życie komórek.

Wit Pp
Występowanie:
drożdże, mleko, jeżyny, czarna pożeczka, poziomki, owoce dzikiej róży, liście szałswi, otręby przeniczne, marchew.
Zwana miacyną jest aminem kwasu nikotynowego. Wpływana przemianę wodną w skórze, rozszerza naczeynia krwionośne.
Niedobór powoduje:
-rumienie
-obrzęki
-sączące siępęcherze
- choroby skóry
-szorstkość skóry

Wit B3 - kwas nikotynowy
Odpowiada za zdrowy wygląd skóry.
Leczy fotodermatozy, fotoalergie, trądzik liszaje, zatrucia po kuracji antybiotykowej, hamuje wypadanie włosów.
Wykorzystywana w kosmetyce jako środek łagodzący.
Zastosowanie - w kremach antycellulitowych, kremach spłycających roztępy, w maściach na odmrożenia oraz wodach do włosów.

„ Charakterystyka witamin rozpuszczalnych w wodzie i tłuszczach”

   Przedawkowanie, niedobór lub brak jakiejś z witamin, po wyczerpaniu zapasów organizmu, prowadzi do jednostek chorobowych, które nazywamy w zależności od zaawansowania: hiperwitaminozą (przedawkowanie),hipowitaminozą  (niedobór częściowy) lub awitaminozą (całkowity brak).
   Witaminy rozpuszczalne w wodzie.

   Witaminy rozpuszczalne w wodzie to: C, B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9, B12
   Tiamina (Witamina B1). Zwana jest "witaminą intelektu", jest potrzebna do prawidłowej pracy układu nerwowego i pracy mięśni. Działa korzystnie na system nerwowy i właściwe spalanie węglowodanów i tłuszczów. Ulega rozkładowi pod wpływem wysokiej temperatury. Zalecane dzienne spożycie to ok. 0,5 mg/1000 kcal dziennie. Bogatym źródłem tiaminy jest mięso wieprzowe (szynka), a także drożdże, wątroba, pełne ziarna zbóż, orzechy, ziarno słonecznika, groch, ostrygi, płatki owsiane i kiełki pszenicy. Wynikiem długotrwałego niedoboru tiaminy może być choroba beri-beri. Choroba beri-beri prowadzi do uszkodzeń systemu nerwowego i zmęczenia mięśni. Inne objawy niedoboru to nienaturalny rytm serca, niewydolność krążenia, osłabienie, problemy z poruszaniem się, zaburzenia umysłowe i paraliż. Zbyt wysokie ilości tiaminy uszkadzają system nerwowy. Wywołuje to nadwrażliwość, która prowadzi do osłabienia, bólu głowy, irytacji i bezsenności. Z kolei, przyśpieszony puls może wskazywać na zaburzenia w obrębie układu krwionośnego.
   Ryboflawina (Witamina B2). Jest to żółty barwnik, występujący u roślin i zwierząt. Działa korzystnie na stan komórek oraz przemianę materii. Odgrywa ważną rolę w tworzeniu się czerwonych ciałek krwi i samej krwi. Reguluje funkcjonowanie błon śluzowych. Nie rozkłada się w czasie gotowania, ale traci aktywność pod wpływem światła. Dzienne zapotrzebowanie na ryboflawinę wynosi 0,6 mg/1000 kcal dziennie. Stanowi to około 1,2 mg dziennie. Większego spożycia ryboflawiny wymagają dzieci i ciężarne kobiety, ponieważ witamina ta jest niezbędna do wzrostu. Zapotrzebowanie wzrasta również w sytuacjach stresowych. Bogatym źródłem ryboflawiny są mleko i produkty mleczne, jak ser. Z tego powodu produkty te powinny stanowić część naszej codziennej diety. Ryboflawinę zawiera większość zielonych warzyw (brokuły, szparagi i szpinak) i ziarna zbóż. Niedobór ryboflawiny może wywoływać wysypki skórne, pęknięcia i zaczerwienienia w kącikach oczu i ust, a także nadwrażliwość na światło (fotofobia).
   Niacyna (Witamina B3) kwas nikotynowy, zwana też witaminą PP. Jest niezbędna do prawidłowego działania układu nerwowego, pokarmowego i skóry, do syntezy niektórych hormonów (testosteronu, insuliny, estrogenów). Bierze udział w procesach utleniania komórkowego oraz w przemianie węglowodanów, tłuszczów i białek, zapewnia stały poziom cukru, cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Zapobiega migrenie, uśmierza ból głowy, usprawnia krążenie krwi, obniża wysokie ciśnienie. Jest odporna na działanie wysokiej temperatury i tlenu. Zalecane dzienne spożycie niacyny wynosi 6.6 mg NE (równoważników niacyny)/1000 kcal, lub 13 mg/dzień. Źródłami niacyny są czerwone mięso, drób i ryby, a także wzbogacane pieczywo i inne produkty zbożowe. Do najbogatszych źródeł roślinnych należą grzyby, szparagi i zielone warzywa liściowe. Niedobór niacyny jest przyczyna choroby nazywanej pelagrą (rumieniem lombardzkim). Jej oznaki to zapalenie skóry, biegunka i otępienie. Przewlekły niedobór niacyny powoduje utratę apetytu, osłabienie, zawroty głowy i zaburzenia umysłowe. Na skórze mogą pojawić się stany zapalne, głównie w miejscach wystawianych na działanie słońca. Wysokie ilości niacyny działają na system nerwowy, na poziom lipidów i cukru we krwi, podobnie do narkotyków,. Mogą wystąpić takie objawy jak wymioty, opuchnięty język i omdlenia. Co więcej, może to mieć wpływ na prawidłowe funkcjonowanie wątroby i obniżać ciśnienia krwi.
   Witamina B5 (kwas pantotenowy, pantenol). Jak większość witamin z grupy B wpływa na przemianę materii. Przyspiesza regenerację skóry, uelastycznia ją i wygładza, wpływa na porost włosów, steruje pracą hormonów, jest niezbędny dla właściwego funkcjonowania nadnerczy.
Jej niedobór może być przyczyną stanów zapalnych skóry, siwienia i wypadania włosów, osłabienia odporności.
Bogatym źródłem są drożdże, wątroba, czerwone mięso, ryby, drób, jaja, grzyby, groch, soja, pełne ziarna zbóż, kapusta, kalafior, brokuł, orzeszki ziemne.
Na skutek częstego występowania w różnych artykułach spożywczych, nie obserwuje się u ludzi niedoborów tej witaminy. Dzienne zapotrzebowanie ocenia się na ok. 5-10 mg.
   Witamina B6 (Pirydoksyna, adermina ). Jako koenzym, witamina B6 odgrywają ważną rolę w metabolizmie aminokwasów. Zapotrzebowanie na tę witaminę jest proporcjonalne do spożycia białka, ponieważ białka są zbudowane z aminokwasów. Zalecane dzienne spożycie wynosi 0,16 mg/g białka. Oznacza to, że średnie niezbędne spożycie wynosi 2,0 mg/dziennie dla mężczyzn i około 1,6 mg/dziennie dla kobiet. Wywiera korzystne działanie na funkcjonowanie centralnego systemu nerwowego, zmniejsza objawy stresu, koi podrażnienia skóry i pomaga walczyć z trądzikiem, bo reguluje pracę gruczołów łojowych. Jest niezbędna do wytwarzania czerwonych krwinek i przeciwciał. Duże dawki tej witaminy zmniejszają napięcie przedmiesiączkowe i bóle miesiączkowe. Główne źródła witaminy B6 to czerwone mięso, ryby i drób. Inne źródła to ziemniaki, niektóre zielone warzywa i owoce o barwie różowej. Osoby, które spożywają zbyt małe ilości witaminy B6 odczuwają osłabienie, podenerwowanie i cierpią na bezsenność. Daleko idące skutki niedoboru witaminy B6 to zaburzenia wzrostu, uszkodzenia motoryki mięśni i konwulsje. Wysokie stężenia witaminy B6 w długim okresie powodują uszkodzenia systemu nerwowego, czasem są to zmiany nieodwracalne. Objawy rozpoczynają się od drętwienia stóp, później czucie może zaniknąć w dłoniach i ustach. Dalsze objawy to trudności z poruszaniem się, zmęczenie i bóle głowy. Gdy spożycie ulega zmniejszeniu, objawy zanikają, lecz nie zawsze całkowicie. Z uwagi na rozpowszechnienie tej witaminy w pożywieniu pochodzenia zwierzęcego i roślinnego, ciężkie objawy niedoboru występują bardzo rzadko.
   Kwas foliowy (witamina B9, kwas pteroiloglutaminowy, folacyna, zwana też witaminą M ). Nazwa pochodzi od liścia szpinaku (folium; liść), z którego została po raz pierwszy wyizolowana. Jest niezbędna do wytwarzania czerwonych krwinek w szpiku kostnym. Bierze udział w przemianie materii, zapobiega chorobom serca. Kwas foliowy jest wrażliwy na światło i czynniki utleniające. Dzienne zapotrzebowanie na kwas foliowy wynosi ok. 3 mg/kg masy ciała. Dla mężczyzn dzienne spożycie powinno wynosić ok. 200 mg, a dla kobiet ok. 180 mg. Większe ilości kwasu foliowego są zalecane podczas ciąży i w czasie wzrostu komórek. Najlepszym źródłem kwasu foliowego są warzywa, szczególnie o zielonych liściach, szparagi, rzepa, kukurydza, orzechy, drożdże. Do bogatych źródeł należy wątroba. Niską zawartość kwasu foliowego maja mięso, mleko i produkty mleczne. Niedobór kwasu foliowego, objawia się przedwczesnym siwieniem włosów, trudnościami w zasypia...