Zestaw IV
1.Co to są kłącza. Podaj przykłady roślin.
Zmodyfikowane pędy podziemne(przekształcona łodyga), często o skróconych międzywęźlach, zredukowane liście wykształcają się w formie łusek, z węzłów wyrastają korzenie przybyszowe i pąki boczne, z których rozwijają się pędy nadziemne, pełni funkcję organu spichrzowego i także przetrwalnikowego oraz służą do rozmnażania wegetatywnego. Typy: a)pachymorficzne- zgrubiałe mięsiste b)leptomorficzne -cienkie i długie. Przykłady: konwalia, paciorecznik, kosaciec, funkia, przylaszczka, zawilec gajowy, liliowiec, kalia, sansevieria, jukka, cantedeskia.
2.Wymień terminy wysiewu nasion. Podaj przykłady.
Na miejsce stałe wysiewa się nasiona gatunków mało wrażliwych na niskie temp. termin wysiewu w naszych warunkach to koniec kwietnia i początek maja np. powój trójbarwny, ubiorek gorzki, nasturcja większa, groszek pachnący. Gatunki które są wrażliwe na przymrozki wiosenne wymagają produkcji rozsady. Nasiona wysiewa się od końca grudnia do II połowy kwietnia w szklarni lub inspekcie. Wyróżniamy 3 terminy siewu: 1.siew zimowy(od stycznia do I dekady marca) begonia, żeniszek, petunia, werbena, pelargonia 2.siew wczesnowiosenny(marzec) celozja, lobelia, gazania, niecierpek, goździk ogrodowy 3.siew wiosenny(kwiecień) wyżlin, aster, kocanka ogrodowa, emezja, cynia, aksamitka, złocień.
3.Opisz budowę anturium.
A. uprawne: roślina jednoliścienna, do 90cm wysokości, duże sercowate liście z wcięciem, na długich sztywnych ogonkach, drobne niepozorne kwiaty zebrane są w kwiatostan typu kolba, u nasady której wyrasta barwna podsadka(spatha), czyli przekształcony, efektownie wybarwiony liść, zwany pochwą kwiatostanową, pochwa kwiatostanowa sercowata o powierzchni gładkiej lub pęcherzykowatej i błyszczącej, kolba(spadix) jest prosta, pojedyncze kwiaty są osadzone spiralnie na jej osi.
A. ogrodowe: kwiaty i liście nieco mniejsze, liście wąsko lancetowate 15-30cm, na krótkich ogonkach, wyrastają prawie odziomkowo, kolba kwiatostanowa skręcona.
4.Opisz wymagania uprawowe strelicji.
Duża ilość światła, temp. 22-25’C, w okresie kwitnienia 17-20’C, podłoże ziemia inspektowa+ torf+ obornik+ glina (4:2:1:1), pH 6,5(toleruje 4,5-8,5), wymaga częstego obfitego podlewania, zbyt niska wilgotność powietrza powoduje zwijanie się blaszek liściowych, w IV-V obfite nawożenie N, VI-IX –P i K, duża donica z drenażem.
5.Opisz sposoby rozmnażania gloriozy.
1.Z nasion(kwitnie w 3 roku uprawy), zapylamy od k.V do pocz. VIII; 2.Przez podział bulw(kwitnie po 8-10 tyg. po posadzeniu), sadzenie k.III, zbiór kwiatów poł.V-pocz.VII, zbiór bulw poł.VIII-pocz.IX lub drugi termin: sadzenie k.XI, zbiór kwiatów II/III, zbiór bulw k.V-poł.VI.
6.Scharakteryzuj begonie doniczkowe.
Begoniaceae-begoniowateRośliny o pokroju wzniesionym i zdobnych liściach.
Begonia rex- begonia królewska- gatunek mieszańcowy, roślina kłączowa; ogonki liściowe owłosione, czerwono zabarwione, liście duże, sercowate, ukośnie osadzone na ogonkach, w zależności od odmiany różnej barwy.
Begonia masooniana 'Iron Cross'- Begonia Masona 'Żelazny Krzyż'- liście owalne, ząbkowane, pomarszczone, z ciemnobrązowym krzyżem na środku blaszki.
Stanowisko: jasne do pólcienistego, nie lubi przeciągów; podlewanie: regularnie miękką wodą; temp. >13'C zimą, >15'C latem, B masona >16'C zimą
7.Wymień rośliny doniczkowe kwitnące zimą.Cyklamen perski, fiołek afrykański, storczyki, gazania, kalanchoe, gwiazda betlejemska, zygokaktus, hippeastrum,
8.Podaj termin wysiewu nasion i długość cykli produkcji syningii.
termin siewu: początek XII-koniec I; przy rozmnażaniu generatywnym cykl produkcji trwa 5-6 miesięcy
9.Wymień rośliny doniczkowe z rodziny Gesneriaceae.
Ostrojowate: Sępolia fiołkowa, skrętnik ogrodowy, syningia ogrodowa, eschynantus okazały, kolumna szorstka.
10.Podaj wymagania uprawowe kaktusów naziemnych.
Słoneczne stanowisko, temp. Podczas wegetacji 25-32’C, w okresie spoczynku 10-12’C, podlewanie na podstawkę(ziemia w doniczce powinna wyschnąć pomiędzy kolejnymi dostawami wody, w okresie zimowania nie podlewamy, podłoże mineralne przepuszczalne z niewielką ilością próchnicy, nawozimy specjalnymi nawozami dla kaktusów, zraszanie miękką wodą stosujemy wczesna wiosną gdy wyjmujemy je po zimie.
11.Omów pędzenie krokusów.
Do pędzenia polecany jest krokus wiosenny – Crocus vernus var. neapolitanus.
Terminy i zasady pędzenia:
połowa grudnia: wykopywanie bulw 1 – 10 czerwca: po oczyszczeniu 1 tydzień 34oC; 2 tygodnie 20oC; do 10 sierpnia 17oC; do czasu chłodzenia 17oC
połowa stycznia: wykopywanie bulw 5 – 15 czerwca; po oczyszczeniu do 1 sierpnia 20oC; do czasu sadzenia ok. 15 października 17oC
połowa lutego: wykopywanie bulw 5 – 15 czerwca; po oczyszczeniu ok. 15 sierpnia 20oC; do czasu sadzenia ok. 15 października – 1 listopada 17oC,
połowa marca: wykopywanie bulw 5 – 15 sierpnia; po oczyszczeniu do końca września 23oC; do końca X 20oC; od czasu sadzenia koniec listopada 17oC
Obwód cebuli 9 – 10cm na najwcześniejszy termin.
Termin sadzenia: połowa września do początku XI.
Łączny czas chłodzenia krokusów 14 – 15 tygodni.
Kwitnienie krokusów po 3 – 4 tygodniach, pędzenie w szklarni.
Temp. w szklarni 12 – 18oC, a w lutym – marcu 10 – 15oC.
Przy dłuższym okresie chłodzenia – rośliny gorszej jakości, występują papierowe kwiaty.
W dołownikach brak możliwości sprawdzenia temperatury.
12.Podaj zasady uprawy tulipanów.
Sadzimy na glebach żyznych, próchnicznych o wysokim poziomie wód gruntowych, ph 6,5-7,5, na rok przed sadzeniem cebul 70-100t/ha obornika w końcu lata i głęboka orka, wiosną nawozy fosforowe i potasowe, wysiew roślin motylkowatych i potem w lipcu ich przyoranie, przed sadzeniem orka głeboka, nawozy fosforowe i potasowe, sadzenie cebul po 2-3 tyg. po uleżeniu się gleby, wapnowanie co 3-4 lata, płodozmian: wariant I: 1.wyka jara 2.cebulowe 3.branżowe 4.mieszanki motylkowe wariant II: 1.zbożowe 2.okopowe 3.motylkowe 4.tulipany; Termin sadzenia cebul: 15 IX – 15 X, wysadza się na zagony płaskie lub lekko wzniesione, szerokości 100-120cm, długość dowolna i przejścia między zagonami 50cm; sadzimy na głębokość 3-krotną wielkości cebuli; Potrzeby nawozowe(kg/ha): N 150-200, P2O5 120-180, K2O 240-360, MgO 120-140; Zaprawianie cebul: Topsin M70 0,7% + Kaptan zaw. 50 WP 1,5% przez 15 min. Metody sadzenia: 1.zagonowa z wybieraneim ziemi 2.zagonowa bez wybierania ziemi 3.maszynowa; Prace pielęgnacyjne: okrywanie na zimę, zwalczanie chwastów, nawadnianie plantacji podczas kwitnienia, selekcja roślin, ogławianie kwiatów, ochrona roślin; Zbiór i przechowywanie cebul: *Wykopywanie cebul: corocznie przy reprodukcji a także amatorsko w ogrodach, ręcznie(łopatą), maszynowe, pługiem *Suszenie cebul 25-30’C 24-48h, wilg. 60-80% *Czyszczenie: 2tyg. po osuszeniu *Sortowanie: na wielkość wg obwodu cebul *Przechowywanie cebul: pomieszczenia suche, przewiewne, z regulacją temp. z wymianą powietrza, w skrzynkach ażurowych, 2 tyg. 25’C, do sierpnia 20-23’C, a następnie 17-20’C.
13.Scharakteryzuj rośliny dwuletnie i podaj przykłady.
Rośliny, których cykl rozwojowy trwa przez 2 sezony wegetacyjne, w pierwszym sezonie wytwarzają organy wegetatywne, a w drugim kwitną, wydaja nasiona i zamierają. Nasiona roślin dwuletnich wysiewa się w zimnym inspekcie lub na rozsadniku od maja do sierpnia. Przed zimą rośliny te musza wytworzyć duże rozety liściowe a w organach wegetatywnych zgromadzić materiały zapasowe. Okres kwitnienia(np. malwy, naparstnicy) rozpoczyna się po 13-14 miesiącach a roślin najniższych po 3-7 miesiącach od wysiewu nasion. Rozsadę w odpowiedniej rozstawie sadzi się na miejsce stałe jesienią lub po przezimowaniu na wiosnę. Są to podstawowe gatunki do jesiennego i wiosennego obsadzenia rabat kwietników skrzynek i pojemników. Także na kwiat cięty oraz pędzi w szklarni z przeznaczeniem na małe bukieciki np. stokrotki. Przykłady: Prawoślaz różowy, Niezapominajka leśna, Goździk brodaty, Stokrotka pospolita, Naparstnica purpurowa, Fiołek ogrodowy, Dzwonek ogrodowy wielokwiatowy, Miesiącznica roczna, Mak syberyjski nago łodygowy.
14.Wymień 5gat. roślin jednorocznych uprawianych z siewu.
Powój trójbarwny, Ostróżka letnia, Dimorfoteka pomarańczowa, Gipsówka, Słonecznik zwyczajny, Mietelnik, Ubiorek gorzki, Limnantes, Czarnuszka damasceńska, Nasturcja większa, Rezeda wonna, Tujałka zatokowa, Suchokwiat roczny, Portulaka wielkokwiatowa, Nagietek lekarski, Kosmos podwójnie pierzasty, Dynia ozdobna, Klarkia wytworna, Nachyłek barwierski, Eszolcja kalifornijska, Kukurydza ozdobna, Szarłat zwisły, Chaber bławatek, Groszek pachnący, Smagliczka nadmorska, Łubin mieszańcowy, Lewkonia dwurożna, Mak lekarski, Wilec purpurowy
15.Wymień podkładki do okulizacji róż i opisz etapy produkcji krzewów w szkółce.
Rosa canina cv. Brög, R. canina cv.Pollmeriana, R. canina cv. Inermis, R. canina cv. Schmid's Ideal, R.canina cv. Senf, R. canina cv. Pfänders, R. multiflora, R. rubiginosa, R. dumetorum cv. Laxa, R. chinensis 'Major Leemans'
Róże można rozmnażać generatywnie- przez wysiew nasion, oraz wegetatywnie - przez okulizację, szczepienie, sadzonkowanie i odkłady.
Róż szkachetnych nie rozmn. się z nasion. Rozmn. z nasion stos. jest w hodowli nowych odm., w prod. podkładek, w rozmn. róż parkowych i gat. dzikich.
Nasiona zbieramy, gdy tylko owoce zaczynają się wybarwiać na czerwono, opóźnienie zbioru nasion powoduje silne zdrewnienie łupiny nasion.
Nasiona róż, aby mogły wykiełkować muszą przejść okres spoczynku, poddaje się je stratyfikacji (miesza z wilgotnym piaskiem) i przetrzymuje w temp. 0-5 oC przez 3 miesiące (R. multiflora) lub 18 miesięcy (R. canina).
Nasiona po stratyfikacji wysiewa się wczesną wiosną w rzędy, co 15-20cm lub rzutowo na zagonach i przykrywa 1-2cm warstwą gleby. Kiełkowanie trwa do 2 miesięcy. Wschody pojawiają się na przełomie kwietnia i maja. Kiedy siewki mają 1-2 liście pikuje się je co 5-10cm. Przy rzadszym siewie można podcinać siewkom korzenie. Jesienią siewki wykopuje się, sortuje i dołuje lub sadzi do szkółki. Najlepszym terminem sadzenia podkładek jest wiosna. Przed sadzeniem pędy podkładki należy przyciąć ok. 15cm nad szyjką korzeniową a korzenie skrócić ok. 15cm pod szyjką korzeniową.
Rozsada róży wielokwiatowej: 5-8cm, termin sadzenia do gruntu koniec I dekady maja. Sadzimy, co 12-18cm w rzędzie i 80cm rząd od rzędu. Szyjka korzeniowa powinna być tuż nad powierzchnią gleby.
W połowie sierpnia wykonuje się okulizację, metodą tradycyjną – w literę T.
Wczesną wiosną ziemię okrywającą szyjkę korzeniową odgarnia się, a koronę podkładki wycina się ostrym sekatorem, jednym cięciem ok. 1cm nad oczkiem. Ze śpiących pączków podkładki bardzo często wyrastają dzikie pędy – odrosty, które musimy usuwać.
Kiedy wyrastające z oczek pędy osiągną wysokość ok. 15cm i będą miały 4-5 liści uszczykuje się je nad 3 liściem. Uszczykiwanie przeprowadza się 2-3 razy, aby młode róże szlachetne dobrze się rozkrzewiły.
Okulanty można wykopywać czasem już od kończ września, a na pewno od początku października, wykopywanie należy zakończyć zanim temp. zacznie spadać poniżej 0 oC. Krzewy wykopuje się z jak największą ilością korzeni, liście należy jak najszybciej usunąć aby ograniczyć transpirację.
Wykopane okulanty przycina się, sortuje i dołuje zakrywając pędy do 2/3 wysokości ziemią. Krzewy można przechowywać również w chłodni. Podczas przewożenia na większą odległość korzenie należy zabezpieczyć przed wyschnięciem.
Produkcja podkładek dla róż piennych trwa 3 lata. Otrzymuje się je z najsilniejszych siewek, wysadzanych od razu na jesieni na zagony w rozstawie 25-30 x 80-90cm. Przez 2 lata krzewy powinny być starannie pielęgnowane. Nie można ich ciąć. Jesienią drugiego roku pozostawia się jeden długi (1,5 – 2m) prosty, silny, wyrastający z szyjki korzeniowej pęd.
Krzewy wykopuje się jesienią, gdy pędy są już dostatecznie zdrewniałe. Po wykopaniu wszystkie pędy się wycina pozostawiając jeden najsilniejszy. Oczyszcza się go z kolców i bocznych gałęzi pozostawiając na wierzchołku jedynie małą koronkę bez liści. Korzenie skraca się do 25cm. Przygotowane w ten sposób krzewy dołuje się a wiosną sadzi na zagonach i latem okulizuje zakładając 2 oczka po przeciwnych stronach pędu.
Szczepienie jest obecnie rzadko stosowane.
16.Scharakteryzuj kosaćce kłączowe.
Charakteryzują grubymi, przewężającymi się kłączami
Kosaciec bródkowy, kosaciec niemiecki (Iris germanica L.) – gatunek byliny z rodziny kosaćcowatych (Iridaceae). Pochodzi prawdopodobnie z basenu Morza Śródziemnego, uprawiany w wielu innych krajach[2]. Kwitnie w maju i na początku czerwca.
Morfologia
Rośliny tego gatunku dorastają do ok. 80 cm wysokości. Mają szablaste liście i rozgałęziony pęd kwiatowy. Poszczególne kwiaty o budowie typowej dla kosaćców – zewnętrzne trzy listki okwiatu są odgięte, a trzy znajdujące się wewnątrz są wzniesione. Wzdłuż środkowej części listków wywiniętych na zewnątrz wyrastają krótkie włoski zwane bródką (stąd nazwa). Listki okwiatu są niebieskoliliowe, podczas gdy bródka ma barwę żółtą. Gatunek jest bardzo zmienny – uzyskano liczne odmiany uprawne różniące się znacznie wielkością roślin i kwiatów.
Zastosowanie i uprawa
Wymaga żyznych próchniczych gleb oraz słonecznego lub półcienistego miejsca. Źle rośnie na glebie kamienistej i piaszczystej. Zwłaszcza w okresie wzrostu i kwitnienia potrzebuje dużo wody. Kosaciec bródkowy stosowany jest na bylinowe rabaty jak również na kwiaty cięte. Rozmnażanie, a także przesadzanie, należy wykonywać od początku sierpnia do października.
Łodyga Pusta, wzniesiona, do 80 cm wysokości. Wyższa od 2-6 równowąskich liści.
Kwiaty Przeważnie występują po dwa, niekiedy po 3-4 na jednym pędzie. Działki okwiatu o szerszej nasadzie. Biało-niebieskie, żyłkowane zwężają się nagle bez strefy przejściowej w żyłkowany "paznokieć". Ciekawostką są spotykane w tych samych miejscach co roku białe – albinotyczne formy kwiatostanów .
Biologia Bylina, geofit. Występuje na torfowiskach niskich m.in. na wilgotnych łąkach trzęślicowych, niekiedy na ich obrzeżach np. w ziołoroślach czy nawet w mokrej psiarze. Niewielkie kępy z osobnikami kosaćca można spotkać też w rowach melioracyjnych oraz w pobliżu zbiorowisk roślinnych: rokicin z wierzbą rokitą oraz łozowisk z wierzbą szarą na łąkach. Podłożem są żyzne gleby bagienne zawierające wapń, wyłącznie w nieuprawianych siedliskach. W górzystych terenach tylko w dolinach. Gatunek charakterystyczny związku Molinion caeruleae. Kwitnie w maju i czerwcu.
Kosaciec japoński pochodzenie: Azja (Japonia), strefa mrozoodporności: 4 do 9, stanowisko: słoneczne; wilgotne lub mokre, wysokość: 60-80 cm, ...
rotheden