agroturystyka.pdf

Agroturystyka

Tereny wiejskie w Polsce to piękne krajobrazy, czyste powietrze, bogactwo natury, zabytki

architektury, regionalna kuchnia, kultura ludowa oraz Ŝyczliwi gospodarze. Coraz więcej

osób decyduje się na wypoczynek na wsi, w gospodarstwach agroturystycznych. Popyt rodzi

podaŜ, i wielu gospodarzy decyduje się na udostępnienie gościom swoich pomieszczeń.

Skutkiem tego jest systematyczny wzrost bazy gospodarstw agroturystycznych.

Agroturystyka obejmuje świadczenie usług turystycznych w czynnych gospodarstwach

rolnych, natomiast turystyka wiejska odnosi się do świadczenia usług turystycznych przez

gospodarstwa domowe na obszarach wiejskich, które nie prowadzą działalności rolniczej.

ZałoŜenie gospodarstwa agroturystycznego nie jest skomplikowane. Uruchomienie takiej

działalności wymaga minimum formalności w urzędzie gminy. Bardziej liczy się pomysł

na przyciągnięcie turystów i oferowane im atrakcje. Oprócz regionalnej kuchni, bardzo często

w ofertach pojawiają się wycieczki bryczką, urządzanie grilla czy teŜ ogniska, sporty wodne,

wypoŜyczanie rowerów itd.

Spore znaczenie ma lokalizacja gospodarstwa agroturystycznego. Planując otwarcie takiej

działalności warto wziąć pod uwagę walory otoczenia, które będą magnesem

przyciągającym przyjeŜdŜających.

Najmniej formalności związanych z załoŜeniem gospodarstwa agroturystycznego mają

rolnicy, dla których podstawą utrzymania jest uprawa ziemi czy hodowla, a którzy

agroturystykę chcą traktować jako dodatkowe źródło dochodu. W tym przypadku ustawa

o swobodzie działalności gospodarczej z dnia 2 lipca 2004 r. (Dz. U. Nr 173 poz. 1807

z późn. zmianami) nie przewiduje obowiązku rejestracji działalności gospodarczej.

Dla podtrzymania dotychczasowej polityki ułatwiania rolnikom nowo rozpoczynającym

świadczenie usług agroturystycznych, a takŜe świadczącym te usługi dodatkowo, w ramach

działającego gospodarstwa rolnego, w art. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej

ustalono, Ŝe przepisów tej ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie

w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa,

leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a takŜe wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaŜy

posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych

z pobytem turystów.

Ograniczenie to ma charakter wyjątku od ogólnej zasady, w związku z czym, powinno być

interpretowane w sposób ścisły. W związku z tym, naleŜy określić pojęcia:

1) kto jest rolnikiem,

2) co oznacza świadczenie usług w gospodarstwie rolnym,

3) zakres usług agroturystycznych.

Definicję ustawową rolnika zawiera art. 6 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu

społecznym rolników (Dz. U. z 1998 r. Nr 7 poz. 25 z późn. zm.), zgodnie z którym, przez

rolnika rozumie się pełnoletnią osobę fizyczną, zamieszkującą i prowadzącą na terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek, działalność rolniczą

w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym, w tym równieŜ w ramach grupy

producentów rolnych, a takŜe osobę, która przeznaczyła grunty prowadzonego przez siebie

gospodarstwa rolnego do zalesienia. Posiadaczem jest właściciel lub osoba działająca

w przekonaniu, Ŝe jest właścicielem(posiadacz samoistny), natomiast posiadaczem

zaleŜnym np. dzierŜawca, uŜytkownik czy inna osoba, której prawo do korzystania

z posiadanego gospodarstwa wynika z umowy zawartej z właścicielem (posiadacz zaleŜny).

W definicji rolnika pojawia się odwołanie do pojęcia gospodarstwa rolnego, dlatego

znaczenie mają definicje gospodarstwa rolnego.

Według art. 55 [3] kodeksu cywilnego, za gospodarstwo rolne uwaŜa się grunty rolne wraz

z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeŜeli

stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz wraz z prawami

i obowiązkami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.

Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników, uznaje w art. 6 pkt 4 za gospodarstwo rolne

kaŜde gospodarstwo słuŜące prowadzeniu działalności rolniczej, to znaczy produkcji

roślinnej lub zwierzęcej, w tym produkcji ogrodniczej, sadowniczej, pszczelarskiej, rybnej

i leśnej. W art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (tekst jednolity

Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969) za gospodarstwo rolne dla celów podatku rolnego uwaŜa

się obszar uŜytków rolnych, gruntów pod stawami oraz sklasyfikowanych w ewidencji

gruntów i budynków jako uŜytki rolne, gruntów pod zabudowaniami związanymi

z prowadzeniem tego gospodarstwa o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha. To znaczy,

Ŝe suma tych gruntów musi przekraczać 1ha fizyczny, lub o powierzchni uŜytków rolnych

przekraczającej 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się

w posiadaniu (o którym była mowa powyŜej) osoby fizycznej lub osoby prawnej

albo jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej.

KaŜda z przedstawionych wyŜej definicji została sformułowana w innym celu dla potrzeb

innej ustawy, jednak dla stosowania przepisów o działalności gospodarczej moŜna przyjąć,

Ŝe gospodarstwo rolne to grunty, budynki, urządzenia i inwentarz faktycznie słuŜący

produkcji rolnej.

W konsekwencji, świadczenie usług w gospodarstwie rolnym oznacza świadczenie

ich w oparciu o zabudowania, grunty i inne zasoby tego gospodarstwa, bez zmiany

ich charakteru i naruszenia podstawowej funkcji zachowania zdolności do produkcji rolnej.

Budynki i obszary o zmienionej trwale funkcji nie mogą być uznane za część gospodarstwa

rolnego. Kryterium to jest podstawowe w odniesieniu do innych usług turystycznych, dotyczy

zatem np. usług rekreacyjnych, jazdy konnej, przewozów bryczką, wynajmowania łódek,

udostępniania łowisk itp.

Natomiast wynajmowanie pokoi oraz sprzedaŜ posiłków domowych moŜe odbywać się takŜe

w oparciu o inne zasoby niŜ grunty i budynki słuŜące produkcji rolnej, jednak pod warunkiem,

Ŝe świadczy je rolnik, tzn. osoba prowadząca (realnie) działalność rolniczą, a działalność

ta ze względu na jej rozmiar i wyodrębnienie nie spowoduje utworzenia nowego

przedsiębiorstwa. Stąd przepisy o podatku dochodowym wyraźnie mówią o wynajmowaniu

pokoi w budynku mieszkalnym oraz posiłkach domowych.

Rolnik, który chce wynajmować pokoje na terenie swojego gospodarstwa, miejsca

do ustawienia namiotu, a takŜe sprzedawać posiłki domowe lub świadczyć inne usługi

związane z pobytem turystów, musi jedynie zgłosić ten fakt w urzędzie gminy, który włączy

prowadzone przez niego gospodarstwo agroturystyczne do ewidencji gospodarstw

agroturystycznych.

Zwolnienie z obowiązku rejestracji działalności gospodarczej jest jednak uzaleŜnione

od spełnienia przez rolnika jednego warunku. Jego baza noclegowa nie moŜe mieć więcej

niŜ pięć pokoi. W przypadku, gdy rolnik wynajmuje np. 6 pokoi, jest to juŜ traktowane jako

prowadzenie zwykłej działalności gospodarczej.

Ułatwieniem dla rolników prowadzących działalność agroturystyczną jest fakt, Ŝe nie płacą

oni podatku dochodowego od osób fizycznych.

Podatek dochodowy od osób fizycznych opłacany jest na podstawie ustawy z dnia 26 lipca

1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2000 r.

Nr 14 poz. 176 z późn. zm.). Podatek ten z zasady dotyczy kaŜdej osoby fizycznej

osiągającej dochody, chyba, Ŝe odrębny przepis zwalnia z tego podatku.

Zwolnienie obejmuje w szczególności dochody objęte podatkiem rolnym, a takŜe szereg

innych dochodów, np. w turystyce wiejskiej. Art. 21 pkt 43 ustawy o podatku dochodowym

od osób fizycznych przewiduje zwolnienie z podatku dochodowego od osób fizycznych

dochodów z tytułu wynajmowania pokoi gościnnych przez osoby, które spełniają

równocześnie poniŜsze warunki:

budynki mieszkalne, w których wynajmowane są pokoje naleŜą

do gospodarstwa rolnego; pojęcie gospodarstwa rolnego zgodnie z ustawą

o podatku dochodowym jest takie samo jak w art. 1.2. ustawy o podatku

rolnym: to obszar uŜytków rolnych, gruntów pod stawami oraz,

sklasyfikowanych w operatach ewidencyjnych jako uŜytki rolne, gruntów pod

zabudowaniami związanymi z prowadzeniem tego gospodarstwa o łącznej

powierzchni przekraczającej 1 ha lub o powierzchni uŜytków rolnych

przekraczającej 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących

się w posiadaniu osoby fizycznej lub osoby prawnej albo jednostki

organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, w tym przypadku

ustawodawca nie wymaga, aby wynajmujący był czynnym rolnikiem,

pokoje wynajmują osobom przebywającym na wypoczynku, oznacza to,

Ŝe zwolnienie nie dotyczy wynajmowania pokoi na stałe, wynajmowania

robotnikom sezonowym, podnajmowania mieszkań i itp.; w takich sytuacjach,

gdy najemcą nie jest osoba przebywająca na wypoczynku, naleŜy sporządzić

umowę najmu, z której czynsz będzie opodatkowany na tzw. zasadach

ogólnych lub w sposób zryczałtowany, o czym poniŜej,

wynajmowane pokoje znajdują się w budynkach mieszkalnych; nie podlegają

zwolnieniu z podatku dochody uzyskane z wynajmowania domków

turystycznych, a takŜe pomieszczeń w budynkach np. gospodarczych,

adaptowanych na cele usługowe; budynek ma charakter mieszkalny, jeŜeli

jest decyzja administracyjna, dopuszczająca go do uŜytkowania jako

mieszkalny lub jeŜeli pełni funkcję mieszkalną np. są w nim zameldowani stali

mieszkańcy,

budynki mieszkalne, w których wynajmowane są pokoje muszą być połoŜone

na terenach wiejskich, tzn. poza granicami administracyjnymi miast, jeŜeli

budynek połoŜony jest w mieście, nie ma znaczenia fakt, Ŝe naleŜy on do

gospodarstwa rolnego oraz Ŝe jego właściciel jest rolnikiem, z tytułu

wynajmowania w takim budynku zwolnienie z podatku nie przysługuje; dla

przykładu, jeŜeli ktoś prowadzi gospodarstwo rolne połoŜone poza granicami

miasta, ale sam mieszka w mieście i tam wynajmuje pokoje, nie ma prawa do

zwolnienia z podatku, natomiast gdyby w tym gospodarstwie połoŜonym na

wsi dysponował budynkiem mieszkalnym, mógłby wynajmować w nim pokoje

korzystając ze zwolnienia, nawet gdyby sam mieszkał w innym budynku

połoŜonym w mieście,

liczba wynajmowanych pokoi nie przekracza pięciu; do tej liczby wlicza się

jedynie pokoje oddawane do wyłącznej dyspozycji gości, bez jadalni, bawialni,

werandy itp. pomieszczeń ogólnie dostępnych; pokojem jest pomieszczenie

samodzielne, nawet jeŜeli posiada połączenie dodatkowymi drzwiami z innym

pomieszczeniem; jeŜeli ktoś wynajmuje więcej np. siedem pokoi, to nie moŜe

uznać dochodu z pierwszych pięciu za zwolniony z podatku, a z pozostałych

dwóch za opodatkowany – powinien opodatkować wszystkie pokoje; ale nie

ma obowiązku wynajmowania wszystkich posiadanych, nawet wolnych,

pokoi – decyzja naleŜy do wynajmującego; zwolnienie nie obejmuje odrębnie

opłacanego wynajmu miejsca pod ustawienie przyczep i namiotów, takŜe

w obrębie działki siedliskowej, a tym bardziej odrębnych pól namiotowych.

Zwolnienie przysługuje kaŜdemu, kto spełnia te warunki, nawet jeŜeli osiąga dodatkowe

dochody z innego tytułu. Zwolnienie obejmuje takŜe dochody uzyskane z tytułu wyŜywienia

gości mieszkających w wynajmowanych pokojach.

Dochody zwolnione w tej sytuacji z opodatkowania nie łączą się, dla celów podatkowych,

z innymi dochodami.

Rolnik, który prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie wykraczającym

poza wyłączenie z art. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, powinien spełnić

szereg obowiązków administracyjnych, bowiem zyskuje status przedsiębiorcy.

Wpis do ewidencji gospodarczej dokonywany jest w urzędzie gminy, właściwym ze względu

na miejsce zamieszkania przedsiębiorcy. Wnioski o wpis do ewidencji są powszechnie

dostępne, zarówno w siedzibach urzędów gminy, jak i na ich stronach internetowych. Tego

typu działalność wiąŜe się z obowiązkami wobec urzędu skarbowego, zakładu ubezpieczeń

społecznych itd. Obowiązek taki powstaje bez względu na liczbę wynajmowanych pokoi.

W branŜy agroturystycznej, podobnie jak w kaŜdej innej, panuje spora konkurencja, dlatego

część takich gospodarstw wybiera specjalizację, której celem jest skuteczniejsze

przyciągnięcie turystów. Jednym ze sposobów na to jest tworzenie gospodarstw

ekologicznych, czyli tzw. ekoturystyka, która jest definiowana jako wypoczynek u rolnika,

prowadzącego czynne gospodarstwo rolne, z zachowaniem określonych standardów,

np. oferowanie ekologicznych pomieszczeń, ekologicznej Ŝywności z certyfikatem itd.

Zasady otrzymania certyfikatu określa ustawa o rolnictwie ekologicznym. Zainteresowanie

prowadzeniem takich gospodarstw jest coraz większe, obecnie jest ich kilkaset. Dodatkową

zachętą są dopłaty, jakie moŜe otrzymać z tego tytułu rolnik z Unii Europejskiej.

Wszelkie informacje na temat prowadzenia działalności agroturystycznej zainteresowane

osoby mogą uzyskać w Ośrodkach Doradztwa Rolniczego. Specjaliści z ODR-ów

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: