egzystencjalnysad.pdf

PEF—©CopyrightbyPolskieTowarzystwoTomaszazAkwinu

EGZYSTENCJALNYSD —nazwapierwotnegoaktupoznawczego,bezpo-

±rednioujmuj¡cegoistnienierzeczyjednostkowej—bytu;nazwazdaniatypu

„Aistnieje”,wyst¦puj¡cegowsystemiemetaﬁzykiklasycznej,b¦d¡cegowerba-

lizacj¡tegoaktu.

Nazwa„s¡degzystencjalny”funkcjonujetylkowj¦zykuwspółczesnejme-

taﬁzykiklasycznej.S.e.uznawanes¡zajedyneaktywyra»aj¡ceformalniepo-

znawczeprze»ycieaﬁrmacjirealnegoistnieniabytu.Wswejstrukturzes.e.

s¡s¡damidwuterminowymi,bezorzecznikowymi,nieprzydzielaj¡orzecznika

dopodmiotu,leczstwierdzaj¡aktistnieniabytu;nieb¦d¡cs¡damipredyka-

tywnymi,s.e.nies¡analizowanewlogiceformalnej.S.e.toaktypoznawcze

bezpo±redniostwierdzaj¡ceistnieniejakiego±konkretu;nast¦pujewnichnajbar-

dziejpierwotneiautentycznezetkni¦ciesi¦poznawczezbytem.S.e.s¡s¡dami

szczególnegorodzaju:niepolegaj¡nał¡czeniulubdzieleniupoj¦¢,leczaﬁr-

muj¡lubneguj¡istnienieczego±.Poprzezs.e.stwierdzamyrzeczywisto±¢jako

realnieistniej¡c¡.Poj¦cie„s¡degzystencjalny”przysługujezarównoczynno±ci

s¡dzeniaegzystencjalnego,jakiwytworowitejczynno±ci—s.e.jakopewnej

strukturzepoznawczej.S.e.formalniewyra»amyzdaniem„Aistnieje”,gdzie

przez„A”rozumiemyjakikolwiekkonkret,przez„istnieje”stwierdzamy,»e„to

otoA”jestrealne,rzeczywiste.Stwierdzenieistnieniawyra»onews.e.jestak-

tempoznawczymbezpo±rednim,bezznakowym,ł¡cz¡cymnaszrzeczywisto-

±ci¡.Jesttopierwszaipodstawowa,cało±ciowaodpowied¹poznawczapozna-

j¡cegopodmiotunaistniej¡c¡rzeczywisto±¢.Jakoaktpoznania,któryprzezze-

tkni¦ciezfaktycznieistniej¡cymbytemumo»liwiarozpocz¦cieludzkiego»ycia

poznawczego,czylirealizacj¦mo»no±cipoznawczej,s.e.jestwyrazemaktu-

alizacjiczłowiekajakobytupoznaj¡cego.S.e.stanowi¡podstaw¦racjonalnego

»yciaczłowieka,s¡racj¡poznawalno±cirzeczy,podstaw¡realizmupoznawcze-

goipunktemwyj±cia(jakoaktypierwszezarównowsensiegenetycznym,jak

iuzasadnie«epistemicznych)wpoznaniunaturalnym,przednaukowymoraz

wnaukowympoznaniuﬁlozoﬁcznym,wyja±niaj¡cym±wiatistniej¡cy.

W±róds.e.wyró»niasi¦:

1)s.e.bezpo±rednie,któreaﬁrmuj¡wprostistnienieprzedmiotu.S¡one

rezultatemzetkni¦ciaaparatupoznawczegopodmiotuzistniej¡cymkonkretem.

S¡dytemo»napodzieli¢na:a)s¡dydotycz¡cerzeczywisto±cizewn¦trznejwsto-

sunkudopoznaj¡cegokonkretu,którymo»eby¢uj¦tywyra¹nie(„Janistnieje”)

lubniewyra¹nie(„co±istnieje”);b)s¡dystwierdzaj¡ceistnieniepodmiotupozna-

j¡cego,czyliistnienie„ja”(„jaistnieje”),b¦d¡cepoczuciemsamo±wiadomo±ci

podmiotu,któretowarzyszywszelkimaktom,czynno±ciomspełnianymprzez

podmiot;

2)s.e.po±rednie(„duszaistnieje”,„materiaistnieje”,„formaistnieje”,„Bóg

istnieje”),powstaj¡cejakowynikprzeprowadzonegorozumowania,którego

przesłankamis¡s.e.bezpo±rednie.

Bezpo±rednies.e.s¡jedynymaktempoznania,skupionymwprostnareal-

nym,aktualnymistnieniurzeczy.Stanowi¡oneprost¡reakcj¦nazetkni¦ciesi¦

poznawczepodmiotuzjakim±realnymbytem,s¡najwcze±niejszymiaktamipo-

znawczymi,kontaktuj¡cymipodmiotztranscendentnymwstosunkudoniego

przedmiotemiumo»liwiaj¡cymiwszelkiedalszepoznawczeuj¦ciaprzedmiotu.

Ws¡dzietymintelektzapomoc¡słowa„jest”oznaczauj¦ciepierwszegoiza-

razempodstawowegoakturzeczywisto±ci.Jednocze±niezintelektualn¡aﬁrma-

egzystencjalnys¡d 1

PEF—©CopyrightbyPolskieTowarzystwoTomaszazAkwinu

cj¡istnieniapoznawanegoprzedmiotu,ws.e.zachodzinajbardziejcało±ciowe

(mglistejeszcze)uj¦cieprzezzmysłyjegostronytre±ciowejjako„tegoczego±,

coistnieje”.Aﬁrmacjaistnieniajestniezale»naodpoznaniazmysłowego,cho¢

jestznimrównoczesna;maonabezwzgl¦dnyprymatepistemicznywstosun-

kudouj¦ciatre±ci;percepcjatre±cijestzawieszonanauj¦ciuistnienia.Musimy

pozna¢,»eco±istniejerealnie,bymócmniejlubbardziejdokładniepoznawa¢

tre±¢tego,czegoistnieniebezpo±redniouj¦li±my.

S.e.s¡zawszes¡damijednostkowymi.Niemas.e.dotycz¡cychprzedmio-

tówogólnych,poniewa»przedmiotyogólnew±wiecierealnymnieistniej¡,lecz

s¡jedyniewytworamimy±li.S.e.ogólneniemiałybywi¦cprzedmiotuaﬁrmacji.

Stwierdzenieistnieniaprzedmiotudo±wiadczanegowpoznaniujesttak

oczywiste,spontaniczneinatychmiastowe,»eulegaprzeoczeniu,dlategowpo-

znaniupotocznyms.e.zwykleniewyst¦puj¡wpostaciuwyra¹nionej;maj¡one

swenat¦»eniaifazyuwyra¹nienia—odprostegoreagowaniapoznawczegona

obecny,realnieistniej¡cyprzedmiotdowyakcentowanejaﬁrmacjiaktuistnienia

isformułowaniategows¡dzie„Aistnieje”.

Momentaﬁrmacjiistnieniadecydujeopierwotno±cis.e.wstosunkudo

wszystkichinnychaktówpoznawczych.Wi¡»¡si¦ztymnast¦puj¡cecechys.e.:

bezpo±rednio±¢,prereﬂeksyjno±¢iponadprawdziwo±¢.

S.e.s¡takimpoznaniemrzeczy,przyktórymnietworzysi¦»adenpo±red-

nicz¡cyznak—poj¦cie,lecznast¦pujebezpo±rednistykzsamymistnieniem,

dlategos¡dytes¡s¡damibezorzecznikowymi.Naszaktpoznawczy(istnienie

wtórne)kontaktujesi¦tubezpo±redniozistnieniembytu—realnegokonkretu.

Istnienie,b¦d¡csamowsobieczym±ró»nymodistoty,czyliodtre±ci,niewy-

wołujeprzypoznawaniu»adnejodbitki,»adnegoznaku,jegouj¦ciejestzatem

poznaniembezpo±rednimrzeczy,któraswymistnieniemoddziałujewprostna

poznaj¡cypodmiot.

S.e.s¡poznaniemprereﬂeksyjnym,gdy»b¦d¡caktamicałkowiciewypeł-

nionymiprzedmiotowo±ci¡rzeczyzewn¦trznejdopodmiotu,niepozostawiaj¡

miejscana±wiadomo±¢podmiotupoznaj¡cego,którawydobywanajestwdo-

datkowymakciereﬂeksji.Ws.e.niemazdwojenianapodmiotiprzedmiot

poznania;gdyaﬁrmujemyistnienieczego±,niestwierdzamyjeszczeformalnie,

»eto„ja”(podmiot)poznaj¦.Aktpoznaniaistnienianiejawisi¦poznaj¡cemu

podmiotowijakopoznanie,alejako„obecno±¢”rzeczywisto±ci.Wtejpierwotnej

sytuacjipoznawczejbrakujeelementujakiejkolwiektwórczejdziałalno±cipod-

miotu,zaznaczaj¡cejsi¦wewszystkichinnych,wtórnychwobecs.e.aktach

poznania,zwróconychnienasamoistnienie,alenatre±¢przedmiotupoznania.

S.e.,jakoaktpoznanianiereﬂeksyjnego,gwarantujerealizmwszystkichinnych

aktówpoznania,nieprowadzibowiemdouznaniapodmiotuzawarunekza-

chodzeniapoznania.

Stwierdzenieistnieniabytu,któredokonujesi¦ws.e.,jestpoznaniempo-

nadprawdziwo±ciowymwtymsensie,»ejestwarunkiemprawdyws¡dach

orzecznikowych,umo»liwiabowiemstwierdzenierelacjizgodno±cis¡duorzecz-

nikowegozfaktycznymstanemrzeczy.Prawda,polegaj¡canazgodno±ci—do-

strze»onejprzezintelektiwyra»onejws¡dzieorzecznikowym—mi¦dzytre±ci¡

poznaniaafaktycznymstanemrzeczy,suponujekonieczno±¢poznaniaistnienia

rzeczy,którychs¡ddotyczy.S.e.daj¡podstaw¦doodró»nianiastanówreal-

nychodnierealnych.Jednocze±niebrakingerencjijakichkolwiekpo±redników

egzystencjalnys¡d 2

PEF—©CopyrightbyPolskieTowarzystwoTomaszazAkwinu

poznawczychpodczasujmowaniaistnieniaws.e.sprawia,»es.e.s¡poznaniem

nieomylnym,którekontaktujeczłowiekazrealnym±wiatemwsposóbniepod-

wa»alny.Przystwierdzeniuistnienianiemapomyłek,poniewa»aﬁrmacjanie

mo»ezaistnie¢bezobecno±ciprzedmiotu.

Powy»szewła±ciwo±cis.e.kwaliﬁkuj¡jedoswoistejkategoriiaktów

istrukturpoznawczychcharakteryzuj¡cychsi¦specyﬁczn¡form¡itre±ci¡.S¡dy

teodró»niasi¦ods¡dóworzecznikowych,tzw.s¡dówlogicznychtypu„Sjest

P”(s¡dydetertioadiacente).Charakterystycznywbudowies.e.jestbrak

orzecznika(P);s¡totzw.s¡dybezorzecznikowe(desecundoadiacente).Tre±¢

s.e.stanowiuj¦ciesamegoistnieniaprzedmiotu,nieza±wyst¦puj¡cews¡dach

orzecznikowychuj¦cierelacjiprzynale»no±cijakiej±cechydoprzedmiotu.

Specyﬁkas.e.zwi¡zanajestzrol¡,jak¡spełniawnichsłowo„jest”.Ws¡-

dachorzecznikowych„jest”wyst¦pujejakoł¡cznikispełniafunkcj¦kohezyj-

n¡—ł¡cz¡cpodmiotzorzeczeniemwjedn¡gramatyczn¡,s¡dow¡cało±¢,oraz

funkcj¦asercyjn¡—stwierdzaj¡c¡zgodno±¢tre±cis¡duzoznaczan¡przeze«

rzeczywisto±ci¡.Ws.e.„jest”spełniafunkcj¦aﬁrmacyjn¡—stwierdzarealneist-

nieniekonkretnejrzeczy.Funkcjaaﬁrmacyjnatonajbardziejpodstawowafunk-

cja„jest”,wktórejsłowotomasensegzystencjalny,anieł¡cznikowy;słu»y

doformalnegostwierdzenia,»eprzedmiotistnieje,aniedookre±laniaprzez

orzecznik,jakiprzedmiotjest.Funkcjekohezyjnaiasercyjna„jest”opieraj¡si¦

najegogł¦bszej,pierwotniejszejfunkcjiaﬁrmacyjnej,formalnietylkows.e.

wyst¦puj¡cej.

Egzystencjalnycharakters¡dóworzecznikowychusiłowałwykazywa¢

F.Brentano,posługuj¡csi¦dwuznaczno±ci¡słowa„jest”(wsensieł¡czniko-

wymiegzystencjalnym).Sprowadzenies.e.dos¡dóworzecznikowych,iod-

wrotnie,niejestmo»liwebezutratyegzystencjalnego,wła±ciwegosensus.e.,

coudowodniłÉ.Gilson( L’êtreetl’essence ).Aﬁrmacjaistnieniadokonanaws.e.

jestspecyﬁcznymaktemintelektu,niesprowadzalnymdoinnychaktów.S.e.

aﬁrmuj¡istnienieaktualneprzedmiotu,natomiasts¡dyorzecznikowestwier-

dzaj¡tre±ci,którymprzysługujeistnienie,dotycz¡wi¦cistnieniapotencjalnego,

stwierdzaj¡istnienierelacji,czylipoł¡czenialubrozdzieleniajakich±cechle»¡-

cychwnaturzerzeczy.Rozgraniczeniami¦dzys.e.as¡damiorzecznikowymi

nienaruszaj¡s¡dylokacyjne(np.„Janjestwdomu”),nies¡oneszczególnym

przypadkiems.e.,b¦d¡cymprzej±ciemdos¡dóworzecznikowych,ales¡—jak

wykazujeM.A.Kr¡piec( J¦zyki±wiatrealny )—odmian¡s¡dóworzecznikowych,

stwierdzaj¡cychrelacj¦przedmiotudojegootoczenia.Analizas¡dóworzeczni-

kowychwskazuje,»eichsensowno±¢ostateczniezakładaformalnestwierdzenie

istnieniabyturealnegodokonanews.e.S¡dyorzecznikowe,cho¢formalniedo

s.e.nies¡sprowadzalne,tojednakjesuponuj¡jakoepistemiczn¡racj¦swojej

prawdziwo±ci.Dzi¦kiswejegzystencjalnejfunkcji,„jest”ws.e.wyra»apo-

znawczykontaktzrzeczywisto±ci¡,któryjestgwarantemprawdziwo±cis¡dów

orzecznikowych.adnes¡dyorzecznikoweformalnieiwprostniestwierdzaj¡

istnieniarzeczy;istnienieniejestwnichuj¦teexplicite,jestwnichzawartejedy-

nieimpliciteimo»eby¢domniemane.Takiedomniemaniejestsłuszne,alenie

jestrównowa»nezformalnymstwierdzeniemistnienia.Ws.e.,poprzezktóry

aﬁrmujemyistnieniebytu,„jest”wyst¦pujewswoimpodstawowym,istotnym

znaczeniu.Inneznaczenia„jest”(jakoł¡cznika)nabudowanes¡natymsensie

pierwotnymiwi¡»¡si¦zludzk¡zdolno±ci¡abstrahowania.

egzystencjalnys¡d 3

PEF—©CopyrightbyPolskieTowarzystwoTomaszazAkwinu

Niesprowadzalno±¢dosiebies.e.is¡dóworzecznikowychjestosadzona

zarównowstrukturzesamychs¡dów,ichsensie,jakiwstrukturzebytowej,

wktórejistnienieka»degoprzedmiotuniejestjegocech¡,leczczynnikiem

konstytuuj¡cymrealno±¢bytu.

Podstawow¡struktur¦rzeczywisto±ci(bytu)stanowiistnienieirealizuj¡ca

si¦podistnieniem(istniej¡ca)tre±¢.Istnienieitre±¢(istota)s¡czynnikamirealnie

wyst¦puj¡cymiwka»dymbytowymprzypadku.Istnienie,jakoaktostateczny,

stanowinaczeln¡doskonało±¢bytu.Wstosunkudoistnienia—akturzeczy,isto-

tarzeczystanowimo»no±¢.Takiejstrukturzerzeczywisto±ciprzyporz¡dkowane

jestludzkiepoznanie,zdolneuj¡¢irealn¡tre±¢,iaktistnienia.

Istnienie,b¦d¡celementemtranscendentnymwstosunkudoistoty,ró»nym

odistotyimaterii,niedasi¦uj¡¢zapomoc¡poj¦ciab¦d¡cegoznakiemtre-

±ci.Jestonojednakpoznawalne,dzi¦kiczemunaszepoznanieiwszelkieinne

czynno±ciodnosz¡si¦do±wiatarealnego.Ws.e.intelektwprostujmujeto,co

wbyciejestnajgł¦bsze—konstytuuj¡cybytaktistnienia.Istnienie,jakoró»ne

odtre±ci,niemo»eutworzy¢»adnegoznaku.S.e.,czylipoznawczaaﬁrmacja

rzeczywisto±ci,jestwi¦cpoznaniembezpo±rednim,przyktórymniewyst¦puj¡

»adnepo±rednicz¡ceznaki.Strukturalnezdwojenies.e.,składaj¡cychsi¦zpoj¦-

ciaprzedstawiaj¡cegoistot¦(„A”)iczasownikaoznaczaj¡cegoistnienie(„jest”),

jestadekwatnedostrukturyrzeczywisto±ci,wktórejzło»eniezistotyiistnie-

niawyst¦pujewka»dymbycie(pozaAbsolutem).S.e.aﬁrmujezło»eniejakiej±

konkretnejtre±ci(istoty)zaktemjejistnienia,ł¡cz¡cwtensposóbwmy±lito,co

zł¡czonejestwrzeczywisto±ci.Intelektwakcies.e.ujmujebezpo±redniosamo

istnieniekonkretnejrzeczy.Poniewa»jednakistnienienigdyniewyst¦pujejako

czynniksamodzielny,alezawszewrazzaktualizowan¡przezsiebiemo»no±ci¡,

któr¡urzeczywistnia,wprzypadkurzeczymaterialnychistnienieznajdujesi¦

wtranscendentalnejrelacjidomaterii(jakoaktrzeczymaterialnej)iniemo»e

beztejmateriiby¢zrozumiałe,niemo»eby¢uj¦tejakoodizolowaneodmaterii.

St¡dintelekt,dostrzegaj¡ct¦relacj¦,natychmiastł¡czyistnieniezkonkretnym

przedstawieniemrzeczy,znajduj¡cymsi¦wpoznaniuzmysłowym.Poł¡czenie

uj¦tegointelektualnieistnieniazkonkretn¡tre±ci¡uj¦t¡przezzmysłyjestfunk-

cj¡tzw.rozumuszczegółowego,awi¦cfunkcj¡zarównointelektualnego,jak

izmysłowegopoznania.Wtymszczególnymprzypadkunast¦pujepoł¡czenie

działaniazmysłuzdziałaniemintelektu,prowadz¡cedoutworzeniajednego

skutku—poznaniaistniej¡cegokonkretu.Wyra»atozdanie,b¦d¡ceartykula-

cj¡s.e.—„Aistnieje”.Zdanietowskazuje,»es.e.zawierawsobiepewne,

niewyra¹nejeszcze,uj¦cietre±ciowejstronykonkretu(„A”—czyli„co±”)oraz

stwierdzeniejegoistnienia.Niejesttozatemaﬁrmacjaistnieniabeztre±ciowe-

go,alezawszeuj¦cieistnieniawpowi¡zaniuztre±ci¡,którejonoprzysługuje.

Jako»eniemaistnieniabezczego±,coistnieje,przetouj¦cietre±cirzeczyist-

niej¡cejtowarzyszyzawszeuj¦ciuistnienia.Jednocze±niews.e.wyra¹nyjest

prymatuj¦ciaaspektuegzystencjalnegonadtre±ciowym.Ws¡dachtychaﬁrmu-

jemypoznawczorzeczzewzgl¦dunaistnienie.Uj¦cieistnieniajestracj¡uj¦cia

tre±ci,któr¡corazlepiejpoznajemywdalszychaktachintelektualnegopozna-

nia,skupionychnatre±ciowejstroniebytu,mog¡cychsi¦corazbardziejoddala¢

odpierwotnieaﬁrmowanegokonkretu.Wprzypadkus.e.(jakwprzypadku

ka»degos¡du)mamywi¦cdoczynieniazeswoistymskładaniemirozkłada-

niem,ztym»ewprzeciwie«stwiedos¡dóworzecznikowych,polegaj¡cychna

egzystencjalnys¡d 4

składaniuidzieleniupoj¦¢,którereprezentuj¡tylkotre±¢,s.e.s¡odbiciem

podstawowejstrukturyrzeczywisto±cizło»onejzistotyiistnieniaiwyst¦puje

wnichzło»eniez—reprezentuj¡cegoistot¦—wyobra»eniowegokonkretnego

przedstawieniaorazzczasownikawprostoznaczaj¡cegoistnienie.Wprzypad-

kus.e.po±rednich,b¦d¡cychwynikiemargumentacji,orazwprzypadkus.e.

bezpo±rednich,dotycz¡cychistnieniawłasnychaktówpsychicznychpoznaj¡cego

podmiotu,brakujewspółudziałupoznaniazmysłowego.

S.e.pełni¡doniosł¡rol¦wsystemierealistycznejmetaﬁzyki—s¡wniej

punktemwyj±cia(s.e.bezpo±rednie)orazpunktemdoj±cia(s.e.po±rednie)—

nadaj¡całemusystemowirysegzystencjalny,zakorzeniaj¡cgowrzeczywisto±ci.

Formalne,bezpo±rednieuj¦cieistnieniarzeczywisto±cijestdlasystemuﬁlozoﬁi

konieczne,bymógłonzajmowa¢si¦wyja±nianiembytów,czylistanówrealnych,

aniesamymikonstrukcjamimy±lowymi.

Stwierdzenieistnieniabytówrealnych,tworz¡cych±wiatzewn¦trzny,czy

te»stwierdzeniewłasnegoistnieniapodmiotowego(obateaktys¡aktamipier-

wotnymi,epistemologiczniemaj¡tensamstatus,jednakwaspekciepsychicz-

nymtrzebauzna¢swegorodzajuwtórno±¢poznania„ja”wstosunkudopozna-

nia±wiatazewn¦trznego,polegaj¡c¡natym,»estwierdzenieistnienia„ja”supo-

nujeaﬁrmacj¦istnienia±wiata;pierwszapoznawczareakcjaczłowiekajestskie-

rowananazewn¡trzpodmiotu,anieegotycznie),stanowibaz¦ipunktwyj±cia

wwyodr¦bnianiubytujakoprzedmiotumetaﬁzyki.S.e.bezpo±redniestykaj¡

człowiekazrzeczywisto±ci¡—jesttopierwsze,spontaniczneiniezreﬂektowane

zetkni¦cie,wktórymbytjawisi¦jakojaka±tre±¢istniej¡ca.Nast¦pstwems.e.

wpoznaniupotocznymjestutworzeniepoj¦ciabytujakopierwszego,najbar-

dziejpotencjalnegoprzedmiotupoznania.Okre±lasi¦jejako„ensutprimum

cognitum”.Jesttopierwszeintelektualnepoj¦ciebytu,b¦d¡cejegonajbardziej

potencjaln¡inajbardziejniezdeterminowan¡,nieokre±lon¡percepcj¡.Stanowi

onopodstaw¦wszelkichoperacjimy±lowych,zniegowywodz¡si¦wszystkie

naszepoj¦cia,ł¡czniezpoj¦ciamimetaﬁzycznymi.Dzi¦kis.e.topierwszepo-

j¦ciebytuzwi¡zanejestzistnieniem.Takienajbardziejpierwotneipodstawowe

uj¦cie,b¦d¡cerezultatempierwszychaktóws.e.,mo»nascharakteryzowa¢jako

spontaniczn¡separacj¦.Aktytejseparacjitowła±nies.e.—jedyneaktymo-

g¡ceuj¡¢realnebytowaniekonkretów.Ujawniaj¡one,wyró»niaj¡ioddzielaj¡

konieczneczynnikiwewn¡trzbytowepoto,bydostrzecizaaﬁrmowa¢ichnieroz-

dzielnyzwi¡zek.Pierwszerezultatytejspontanicznejseparacjizostaj¡formalnie

wyra»onews.e.niewyra¹nym:„co±istnieje”.Wramachseparacjispontanicznej

wyodr¦bniamyprzedmiotyrealnego±wiataizakre±lamygranicerealnegopo-

znania.Jakowyra»eniaj¦zykowe,b¦d¡cerezultatemwerbalizacjipierwotnych

aktówpoznawczejaﬁrmacjiistnieniabytu,s.e.charakteryzuj¡si¦nieograniczo-

nymzakresemorzekania,ujmujemywnichbowiemkonieczneipowszechne

czynnikikonstytuuj¡cerealno±¢bytu.Przedmiotmetaﬁzyki,czylibyt,któryzo-

stajeuformowanywwynikutejspontanicznejseparacji,pojmowanyjestjako

„co±,coistnieje”.

Topierwsze,niewyra¹nejeszczerozumieniebytuzostajeuwyra¹nione

natereniemetaﬁzykiwprocesieseparacjimetaﬁzycznej,prowadz¡cejdo

wyodr¦bnieniaprzedmiotumetaﬁzyki(bytujakobytu)iutworzeniajegopoj¦cia.

Bezpo±rednies.e.,stwierdzaj¡ceistnieniekonkretnychbytów,dostarczaj¡

wmetaﬁzycepierwszychdanychiprowadz¡dostwierdzeniapierwotnegoplu-

egzystencjalnys¡d 5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: