Toczenie.pdf

WSKiZ

Technologia materiałów

TOCZENIE

Technologia materiałów

TOCZENIE

Opracowanie:

mgr in Ň . Michał OCZKOWSKI

- 1 -

WSKiZ

Technologia materiałów

TOCZENIE

PRZEDMIOT: Technologia materiałów

TEMAT: TOCZENIE

OBOWI ġ ZUJ ġ CE ZAGADNIENIA:

Budowa tokarki uniwersalnej

Klasyfikacja i przeznaczenie tokarek

Typowe prace wykonywane na tokarkach

Zasady toczenia

LITERATURA:

[1] Okoniewski S., Technologia metali - cz. IV, WSiP, Warszawa, 1982.

[2] Dmochowski J., Uzarowicz A., Obróbka skrawaniem i obrabiarki, PWN, Warszawa 1980.

[3] Dudik K. Poradnik tokarza, WNT 1966

[4] Jemielniak K.., Obróbka skrawaniem, PWN, Warszawa, 1998.

[5] Grzesik W., Podstawy skrawania materiałów metalowych, WNT, 1998.

[6] Poradnik In Ň yniera, Obróbka skrawaniem, Tom I, WNT, Warszawa 1991.

- 2 -

WSKiZ

Technologia materiałów

TOCZENIE

1. CEL Ę WICZENIA

Celem ę wiczenia jest ogólne zapoznanie si ħ z:

- zasadami toczenia, procesem toczenia

- budow Ģ i obsług Ģ tokarki uniwersalnej,

- klasyfikacj Ģ i przeznaczenie tokarek,

- typowymi pracami wykonywanymi na tokarkach,

2. ZASADY TOCZENIA, PROCES TOCZENIA

Proces toczenia jest jednym z procesów obróbki skrawaniem. Obróbk ħ skrawanie

przeprowadza si ħ na maszynach roboczych zwanych obrabiarkami. Zadaniem tych

maszyn jest nadanie półwyrobom z metali, tworzyw sztucznych i innych materiałów

skrawalnych wymaganych kształtów, wymiarów i gładko Ļ ci powierzchni.

Charakterystyczne jest powstawanie podczas obróbki skrawaniem materiału odpadowego

tzw. Wióra. W celu zdj ħ cia z przedmiotu obrabianego pewnej okre Ļ lonej warstwy

materiału w postaci wióra nale Ň y wprawi ę przedmiot obrabiany lub narz ħ dzie w ruch.

Układ tych ruchów jest cech Ģ charakterystyczn Ģ ka Ň dej metody obróbki.

W Przypadku toczenia przedmiot obrabiany wykonuje ruch obrotowy, ostrze

narz ħ dzia wykonuje ruch prosto lub krzywoliniowy w płaszczy Ņ nie przechodz Ģ cej

najcz ħĻ ciej przez o Ļ obrotu przedmiotu obrabianego. Mo Ň emy wyró Ň ni ę dwa typy ruchów:

- ruch główny (roboczy) – ruch obrotowy przedmiotu obrabianego, decyduje o szybko Ļ ci

i mocy skrawania,

- ruch posuwowy (pomocniczy – ruch narz ħ dzia, od którego zale Ň y wielko Ļę warstwy

skrawanej.

Ruch główny

Warstwa

skrawana

Powierzchnia

obrobiona

Przedmiot

obrabiany

Ruch

posuwowy

Powstaj Ģ cy wiór

Narz ħ dzie

- nó Ň tokarski

Rys 1. Skojarzenie ruchów przedmiotu obrabianego i narz ħ dzia

- 3 -

WSKiZ

Technologia materiałów

TOCZENIE

W procesie obróbki skrawaniem działanie ostrza narz ħ dzia na obrabiany materiał ma

na celu wywołanie w warstwie skrawanej napr ħŇ e ı przekraczaj Ģ cych granic ħ

wytrzymało Ļ ci materiału, co w nast ħ pstwie prowadzi do oddzielenia si ħ warstwy

skrawanej od obrabianego przedmiotu. Proces ten powoduje powstanie wióra. Działanie

ostrza narz ħ dzia na obrabiany materiał wywołuje równie Ň zjawisko zgniotu w obszarze

warstwy skrawanej „g” przed ostrzem oraz w warstwie podpowierzchniowej „h”.

Uwidocznione jest to na rysunku 2. Zmiany te maj Ģ wpływ na wła Ļ ciwo Ļ ci mechaniczne

oraz gładko Ļę powierzchni obrobionej.

Rys. 2. Obszar utwardzonego materiału podczas skrawania

Warunki skrawania:

Przebieg procesu skrawania charakteryzuj Ģ znacznej mierze warunki skrawania.

Warunki te okre Ļ lamy nazw Ģ parametrów skrawania. Najwa Ň niejszymi parametrami

skrawania s Ģ szybko Ļę skrawania, gł ħ boko Ļę skrawania i posuw. Od tych parametrów

zale ŇĢ : warto Ļę oporów skrawania, dokładno Ļę wymiarów, gładko Ļę obrobionej

powierzchni oraz trwało Ļę ostrza i wydajno Ļę obróbki.

– Szybko Ļ ci Ģ skrawania – nazywamy drog ħ , któr Ģ w jednostce czasu przebywa kraw ħ d Ņ

skrawaj Ģ ca narz ħ dzia wzgl ħ dem powierzchni obrabianego przedmiotu w kierunku

głównego ruchu roboczego. Obracaj Ģ cy si ħ na tokarce przedmiot o Ļ rednicy „d” wykonuje

w ci Ģ gu jednej minuty „ n” obrotów. Wobec tego punkt „A” znajduj Ģ cy si ħ na

powierzchni wałka przeb ħ dzie w ci Ģ gu jednego obrotu drog ħ wzgl ħ dem wierzchołka no Ň a

wynosz Ģ c Ģ p*d, czyli tyle ile wynosi obwód wałka – rysunek 3. Je Ň eli wałek wykona w

ci Ģ gu jednej minuty „n” obrotów to droga, któr Ģ przeb ħ dzie w tym czasie punkt „A”,

wyniesie p*d*n. Wiec szybko Ļę skrawania podczas toczenia wyniesie:

= p

d ×

1000

Rys. 3. Droga punktu podczas jednego obrotu tocznego wałka

- 4 -

WSKiZ

Technologia materiałów

TOCZENIE

– Gł ħ boko Ļ ci Ģ skrawania – nazywamy odległo Ļę powierzchni obrabianej od obrobionej

mierzon Ģ w kierunku prostopadłym do powierzchni obrobionej. Gł ħ boko Ļę skrawania

podczas toczenia (rysunek 4) wyra Ň amy zale Ň no Ļ ci Ģ :

−

– Posuwem – w przypadku toczenia nazywamy warto Ļę przesuni ħ cia no Ň a podczas

jednego obrotu obrabianego przedmiotu – rysunek 4. Posuw oznaczamy liter Ģ „p”.

Podczas toczenia nó Ň mo Ň e wykonywa ę ruch posuwowy w kierunku równoległym do

prowadnic ło Ň a tokarki o wówczas nazywamy go – posuwem wzdłu Ň nym . Je Ň eli podczas

toczenia nó Ň wykonuje ruch prostopadły do kierunku ło Ň a, to taki posuw nazywamy –

posuwem poprzecznym .

Rys. 4. Zmiana poło Ň enia no Ň a tokarskiego po jednym obrocie wałka

Narz ħ dzia do toczenia:

Podstawowym narz ħ dziem w procesach toczenia jest nó Ň tokarski. Składa si ħ on z

dwóch zasadniczych cz ħĻ ci: chwytu i ostrza no Ň a – rysunek 5.Chwyt no Ň a tokarskiego

słu Ň y do zamocowania narz ħ dzia w imaku tokarki. Ostrze jest cz ħĻ ci Ģ robocz Ģ narz ħ dzia

ukształtowan Ģ z kilku powierzchni:

Powierzchnia natarcia

Główna kraw ħ d Ņ

skrawaj Ģ ca

chwyt

Pomocnicza

powierzchnia

przyło Ň enia

Powierzchnia przyło Ň enia

Przej Ļ ciowa powierzchnia

przyło Ň enia

Rys. 5. Powierzchnie ostrza no Ň a tokarskiego

- 5 -

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: