spawanie.odt

Podstawy konstrukcji maszyn. Semestr III

Praca kontrolna

Stanowisko robocze do spawania gazowego Palnik 1 (rys. 11.15) jest połączony przewodami gazowymi 2 z reduktorami 3 i 4. Reduktor 3 obsługuje butlę tlenową 5, a reduktor 4 — butlę 6, zawierajaca     acetylen. Na niektórych stanowiskach roboczych zamiast butli z acetylenem stosuje się wytwornicę acetylenową, wyposażoną zazwyczaj w oczyszczacz oraz bezpiecznik wodny. W skład wyposażenia stanowiska roboczego wchodzą jeszcze stół roboczy, taboret dla spawacza, narzędzia pomocnicze i odzież ochronna.

Podstawowymi narzędziami pomocniczymi na stanowisku robczym spawacza są: młotek, szczotki stalowe oraz komplet kluczy do mocowania zaworów na butlach oraz otwierania butli z acetylenem. Młotek ze stali, zakończony na jednym końcu ostro, a na drugim płasko, służy do odbijania żużla ze spoiny. Szczotka z cienkiego drutu stalowego jest przeznaczona do oczyszczania spoiny.

Zadaniem odzieży ochronnej jest ochrona spawacza przed szkodli­wym wpływem warunków pracy. Ze względu na charakter procesu spawacz powinien być zabezpieczony przed promieniowaniem płomie­nia i stopionego metalu oraz przed odpryskami metalu i topnika. Z tego powodu spawacz na stanowisku spawania gazowego używa do ochrony oczu okularów zaopatrzonych w przyciemnione szkła. Przed wpły­wem ciepła i odprysków stopionych metali chronią spawacza rękawi­ce skórzane, fartuch oraz specjalne ubranie.

Stanowisko robocze spawacza osłania się zasłonami w celu ochrony otoczenia przed wpływem promieniowania.

Palniki do spawania.

Palnik spawalniczy jest urządzeniem, w którym następuje dokladne wymieszanie się gazów (np. acetylenu i tlenu), po czym mieszanina tych gazów spala się u wylotu dyszy palnika, tworząc płomień acetylenowo -tlenowy.

Podział palników do spawania. Palniki do spawania gazowego, zgodnie z normą PN-80/M-69180, dzieli się według różnych kryteriów.

Zależnie do wydajności palnika rozróżnia się palniki o wydajności maksymalnej:

   1) do 1601/h (palniki wielkości 0)

•                                   do 6301/h (palniki wielkości 1),

•                                   do 25001/h (palniki wielkości 2),

•                                   powyżej 2500 1/h (palniki wielkości 3).

Zależnie od rodzaju gazu palnego rozróżnia się palniki:

•                                   acetylenowe — A,

•                                   wodorowe — H.

Zależnie od sposobu wytwarzania mieszanki palnej palniki dzieli się na:

•                                   smoczkowe (inżektorowe) — I,

•                                   bezsmoczkowe (bezinżektorowe) — B.

Zależnie od ciśnienia zasilania gazu palnego są palniki

•                                   niskiego ciśnienia — N (ciśnienie gazu palnego 0,5 ÷10 kPa),

•                                   wysokiego ciśnienia — W (ciśnienie gazu palnego powyżej 10 kPa).

Palniki niskiego ciśnienia i wysokiego ciśnienia są przeważnie palnikami smoczkowymi (inżektorowymi), jednak palniki wysokiego ciśnienia mogą być budowane jako bezsmoczkowe (bezinżektorowe) i wówczas zwane są palnikami równoprężnymi.

Palniki bezsmoczkowe wysokiego ciśnienia są bardzo rzadko używane, jako mniej praktyczne przy spawaniu, gdyż nie można ich stosować na stanowisku niskiego ciśnienia (stanowisko niskiego ciśnienia składa się z butli tlenowej i wytwornicy niskiego ciśnienia). Palniki bezsmoczkowe wysokiego ciśnienia pracują przy dopływie tlenu i acetylenu pod jednakowym ciśnieniem, tj. mniej więcej 20 ÷ 80 kPa, zależnie od wydajności palnika.

Do spawania gazowego głównie są stosowane palniki smoczkowe, które mogą pracować jako palniki niskiego i wysokiego ciśnienia. Mają one łatwą regulację płomienia i można stosować je na stanowiskach niskiego i wysokiego ciśnienia (stanowisko wysokiego ciśnienia składa się z butli tlenowej i acetylenowej lub z butli tlenowej i wytwornicy wysokiego ciśnienia).

Palnik do spawania — smoczkowy — produkcji krajowej przedstawia rys. 145. Na rękojeści palnika są umieszczone dwa zawory — acetylenowy 2 i tlenowy 3 — służące do regulacji ilości gazów dopływających do palnika. Rękojeść palnika ma dwa łączniki, z których jeden służy do przyłączenia węża acetylenowego A, a drugi — do przyłączenia węża tlenowego T. Przeciwna część rękojeści palnika jest połączona z nasadką 4. Nasadka ta z jednej strony ma wkręconą dyszę 5, a z drugiej strony komorę mieszankową, z którą łączy się smoczek 7.

Zawory butli tlenowych i acetylenowych.

Wszystkie butle stalowe przeznaczone na gazy sprężone, skroplone i rozpuszczone pod ciśnieniem muszą być zaopatrzone w odpowiednie zawory butlowe, które stanowią niezbędne urządzenia do zamykania i otwierania przepływów gazów między butlą a stanowiskiem roboczym spawacza.

Zawory butli tlenowych. Zawory butli tlenowych (rys. 127) wykonuje się przeważnie z prasowanego mosiądzu. W dolnej części zaworu znajduje się nagwintowany króciec stożkowy 1, wkręcany w otwór stożkowy butli. Z boku zaworu znajduje się nagwintowany króciec boczny 2, do którego przykręca się reduktor. Wewnątrz zaworu są umieszczone dwa wrzeciona: wrzeciono górne 4, na którym jest osadzone kółko pokrętne 3 — do otwierania i zamykania zaworu, zabezpieczone od góry sprężynką 5 i na­krętką wrzecionową 6, oraz wrzeciono 7, nagwintowane, z koreczkiem ebonitowym 8 w dolnej części. Koreczek przylega do szyjki wewnętrznej zaworu i otwiera lub zamyka przepływ tlenu. Zawór można uszczelnić przez dokręcenie nakrętki 9 lub wymianę uszczelki fibrowej 10. Między kółkiem 3 a nakrętką 9 znajduje się pierścień ślizgowy 11.

Rys. 127. Przekrój zawo­ru butli tlenowej

Rys. 128. Otwieranie zaworów butlowych: a) przedmuchiwa­nie zaworu, b) otwieranie po przyłączeniu reduktora

Jeżeli nastąpi zatłuszczenie zaworu tlenowego, czemu należy bezwzględ­nie zapobiegać, trzeba go dokładnie przemyć specjalnym rozpuszczal­nikiem, a następnie dokładnie przedmuchać. Zawór butlowy należy przedmuchać przed rozpoczęciem pracy, korzystając z wylotu króćca bocznego zaworu (rys. 128a). Po przyłączeniu reduktora do zaworu tlenowego należy zawór otwierać powoli obiema rękami (rys. 128b).

Zawory butli acetylenowych.

Zawory do butli acetylenowych są wykony­wane ze stali, ponieważ do wyrobu części stykających się z acetylenem używanie miedzi lub jej stopów o zawartości miedzi większej niż 65% jest zakazane (acetylen w połączeniu z miedzią wytwarza związki wybuchowe, tzw. acetylenki miedzi).

Korpus zaworu acetylenowego w dolnej części ma gwint stożkowy (rys. 129). W tej części zaworu jest umieszczona wkładka filcowa 1, zatrzymująca aceton porywany przez strumień gazu w czasie spawania. W środku zaworu znajdują się dwa wrzeciona: górne 2 i dolne 3. Przez pokręcenie kluczem wrzeciona 2 dociska się wrzeciono dolne 3. Klucz w czasie spawa­nia powinien być zawsze założony na górne wrzeciono zaworu. W dolnej części wrzeciona 3 znajduje się korek ebonitowy 4. Zawór jest uszczel­niony uszczelką gumową lub skórzaną 5. W razie nieszczelności zaworu do­kręca się dławik 6 i zabezpiecza nakrętkę dławikową 7, która ma lewy gwint.

Zawory do butli propanowych. Zawory do butli propanowych i butano­wych (rys. 130) są wykonywane z prasowanego mosiądzu. Są to zawory przeponowe, mające między dwoma wrzecionami przeponę gumową, zapobiegającą ulatnianiu się propanu (propan               ze względu na swoją lepkość i gęstość — łatwo miesza się z powietrzem i tworzy mieszankę wybuchową). Przepona może być wykonana z brązu fosforowego, two­rzywa sztucznego lub gumy.

Uszczelki do zaworów i innych urządzeń tlenowych wykonuje się z fibry, teflonu lub tarflenu (tworzywa sztuczne), a do acetylenu i propanu —z gumy.

Reduktory tlenowe i acetylenowe

Aby zapewnić ciągłość pracy podczas spawania lub cięcia metali oraz w procesach pokrewnych spawalnictwu, konieczne jest stosowanie odpo­wiednich urządzeń gwarantujących stałą dostawę gazów do stanowiska spawalniczego. Urządzeniami takimi są zawory redukcyjne, nazywane również reduktorami.

Reduktory spełniają dwa zasadnicze zadania:

•                                   redukują ciśnienie gazu pobieranego z butli lub rurociągu do ciśnienia wymaganego przy spawaniu lub cięciu;

•                                   samoczynnie utrzymują ciśnienie robocze na jednakowym poziomie, niezależnie od systematycznego spadku ciśnienia w butli lub rurociągu.

Reduktory tlenowe. Zanim przyłączy się reduktor do zaworu butlowego należy przedmuchać zawór butli, otwierając go powoli; podczas tej czynności należy stać z boku otworu wylotowego króćca bocznego zaworu. Po przedmuchaniu zawór należy zamknąć i przykręcić do niego reduktor, a przedtem sprawdzić, czy uszczelka fibrowa w nakrętce łącznika jest w należytym stanie oraz czy nie ma zanieczyszczeń olejem lub smarem. W razie uszkodzenia uszczelki należy wymienić ją na nową, a ślady zanieczyszczeń dokładnie usunąć rozpuszczalnikiem. Następnie należy zluzować śrubę nastawną reduktora, odkręcając ją w lewo.

Na rysunku 132 przedstawiono przekrój reduktora tlenowego jedno­stopniowego typu RBT-10. Po otwarciu zaworu butlowego tlen przepływa łącznikiem 1 do komory wysokiego ciśnienia 2, przy której jest umie­szczony manometr 3, wskazujący ciśnienie w butli. Przy pokręcaniu śruby nastawnej 4 w prawo sprężyna 5 przesuwa w górę przeponę gumową 6; wraz z iglicą podnosi się zaworek redukcyjny (korek ebonitowy) 7. Przy takim ustawieniu reduktora tlen przepływa z komory wysokiego ciśnienia 2 do komory niskiego ciśnienia 8, do której jest podłączony manometr 9,

              wskazujący ciśnienie robocze. Po odkręceniu zaworu odcinającego 10 tlen

              przepływa łącznikiem 11 do palnika.

Gdy ciśnienie w komorze niskiego ciśnienia 8 wzrośnie na skutek mniejszego zużywania tlenu, zatkania dyszy palnika lub przerwania pracy,