Podczas trwania praktyki w świetlicy socjoterapeutycznej nr 5 znajdującej się przy Stowarzyszeniu Pomocy Bliźniemu im. Brata Krystyna w Gorzowie zapoznałam się z historia stowarzyszenia, jego misją, celami i zadaniami jakie stawia sobie świetlica, działalnością profilaktyczno – terapeutyczną, pracą wolontariuszów, z dokumentacją (którą przedstawię jako załącznik do raportu) oraz zebrałam liczne doświadczenia podczas obserwacji oraz uczestnictwa w zajęciach prowadzonych w ośrodku. Po króćce omówię organizacje i charakter pracy jaki zebrałam podczas obserwacji na praktyce.
Stowarzyszenie Pomocy Bliźniemu im. Brata Krystyna w Gorzowie Wlkp. zostało założone dnia 26.11.1992r. Powstało ono z inicjatywy jego pierwszego i jedynego Prezesa - mgr inż. Augustyna Wiernickiego. Głównym celem Stowarzyszenia - od początku istnienia - było prowadzenie działalności charytatywnej i pomocowej, co zostało szczegółowo ujęte w Statucie organizacji, a przejawiło się w realizowanych programowo przedsięwzięciach.
W Centrum funkcjonuje Świetlica Młodzieżowa Gorzowskiego Zrzeszenia Młodzieży, która oprócz codziennej programowej pracy wychowawczo - profilaktycznej, prowadzi działalność mającą na celu szerzenie idei wolontariatu. Młodzież z GZM pomaga na co dzień wychowawcom świetlic w opiece nad dziećmi. Młodzi ludzie są założycielami Kawiarenki Bezalkoholowej, która mieści się w Centrum. Aktualnie na terenie Gorzowa, gminy Deszczno i gminy Lubiechnia Wielka Stowarzyszenie prowadzi 16 świetlic dla około 500 osób: dzieci i młodzieży. Czynne są one przez cały rok szkolny, w godzinach od 14.30 do 18.30.
W świetlicach pracuje wykwalifikowana kadra pedagogiczna, którą wspierają młodzi wolontariusze (na dzień dzisiejszy jest to ok. 200 osób). Celem działalności świetlic jest zapewnienie dzieciom opieki, stworzenie warunków do nauki własnej, pomoc w nauce, rozwijanie zainteresowań i uzdolnień wychowanków, łagodzenie niedostatków wychowawczych w rodzinie oraz eliminowanie zaburzeń osobowościowych.
Celem Stowarzyszenia jest niesienie pomocy materialnej i duchowej wszystkim, którzy pomocy potrzebują.
a)prowadzenia jadłodajni dla ubogich, b)udzielania pomocy rzeczowej i finansowej dla ludzi ubogich, dotkniętych wypadkami losowymi, bezdomnych, bezrobotnych oraz dla rodzin wielodzietnych, c)udzielania pomocy dzieciom i młodzieży poprzez m. in. prowadzenie świetlic socjoterapeutycznych, organizowanie wypoczynku, w tym wycieczek, obozów, półkolonii i kolonii, 2)prowadzenie profilaktyki i opieki zdrowotnej dla bezdomnych, bezrobotnych i ubogich, 3)podejmowanie działań w obszarze walki z przemocą oraz udzielanie pomocy ofiarom przemocy, a także działania na rzecz ochrony praw kobiet, 4)prowadzenie ośrodka poradnictwa, szkoleń zawodowych i społecznych, aktywizacji bezrobotnych i osób zagrożonych zwolnieniem z pracy, 5)inicjowanie i organizowanie działalności młodzieżowej, w tym: a)w zakresie współpracy międzynarodowej, b)w zakresie organizacji imprez kulturalnych, turystycznych, sportowych i rekreacyjnych, c)zajęć szkoleniowych oraz imprez edukacyjnych i formacyjnych, d)organizowania imprez i akcji proekologicznych, 6)prowadzenie działalności na rzecz osób niepełnosprawnych, w tym w zakresie: a)rehabilitacji, b)sportu, rekreacji i wypoczynku, c)realizowania programów edukacyjnych, 7)prowadzenie działań profilaktycznych i pomocowych w obszarze uzależnień i zagrożeń patologią społeczną, w szczególności alkoholizmem i narkomanią, 8)inicjowanie działań w zakresie integracji europejskiej oraz organizowanie imprez międzynarodowych w zakresie szeroko rozumianej działalności charytatywnej, pomocowej i społecznej, 9)przwadzenie ośrodka prognoz i analiz zjawisk i procesów społecznych, w tym: a)działalności obywatelskiej, w tym działalności publicznej w zakresie informacji edukacyjnej i ostrzegawczej, a także upowszechniania i ochrony wolności, praw człowieka i swobód obywatelskich oraz działań wspomagających rozwój demokracji b)współpracy ze środkami masowego przekazu, c)działalności wydawniczej, 10)prowadzenie zbiórek rzeczowych i środków pieniężnych, przyjmowanie darowizn pieniężnych, rzeczowych i majątkowych, 11)tworzenie agend gospodarczych umożliwiających prowadzenie działalności podstawowej, 12)prowadzenie działań w zakresie promocji i organizacji wolontariatu, 13)prowadzenie działań na rzecz mniejszości narodowych, 14)organizowanie i udzielanie pomocy ofiarom katastrof, klęsk żywiołowych, konfliktów zbrojnych i wojen, tak w kraju jak i za granicą, 15)prowadzenie działań na rzecz podtrzymywania tradycji narodowej, pielęgnowania polskości oraz rozwoju świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej, 16)podejmowanie działań na rzecz wspomagania rozwoju wspólnot i społeczności lokalnych oraz na rzecz rozwoje przedsiębiorczości . 17) udzielania pomocy dzieciom i młodzieży poprzez m. in. organizowanie wypoczynku, w tym obozów i kolonii
Świetlica środowiskowa jest placówką opiekuńczo-wychowawczą, która wspiera rodzinę w wychowywaniu dzieci w godzinach popołudniowych. Istnieje od 1998 roku. Prowadzona jest przez wolontariuszy Stowarzyszenia Pomocy Bliźniemu im. Brata Krystyna w Gorzowie Wlkp. Pod okiem wychowawców i wielu młodych ludzi - wolontariuszy, uczestnicy spędzają czas przyjemnie i pożytecznie w gronie rówieśników.
Świetlica przeznaczona jest dla dzieci w wieku od 7 do 13 lat, które potrzebują pomocy w odrabianiu zadań domowych, wolą przebywać z rówieśnikami zamiast samotnie siedzieć w domu. Placówka czynna jest w dni nauki szkolnej w godzinach od 14:00 do 18:00. Rok świetlicowy trwa od 15 września do 15 czerwca. Zapisy do świetlicy odbywają się za zgodą rodziców u kierownika świetlicy.
Do świetlicy przychodzą dzieci z zeszytami i podręcznikami. Pierwsza godzina mija na odrabianiu lekcji i nauce.Znaczną pomocą są korepetycje z języka polskiego, niemieckiego, angielskiego oraz matematyki. Dzieci mogą korzystać z podręcznej biblioteczki wyposażonej w książki encyklopedyczne, atlasy, słowniki. Następne godziny przeznaczone są na wspólną modlitwę, ciepły posiłek, zajęcia rekreacyjne i rozmowy z dziećmi. W tym czasie dzieci mogą korzystać z komputerów, brać udział w zajęciach plastycznych, muzycznych, teatralnych, tanecznych i sportowych. Świetlica organizuje zabawy edukacyjne, ruchowe i integracyjne. Odbywają się dyskoteki, różnego rodzaju konkursy i quizy. W świetlicy znajduje się znaczny zasób gier planszowych.
Poza pracą cykliczną świetlica organizuje dzieciom wypoczynek letni i zimowy, zabawy przy muzyce, pielgrzymki, piesze wycieczki i gry terenowe. Przygotowuje słodkie niespodzianki na "Mikołaja" i "Dzień Dziecka". Organizuje wspólne przeżywanie Wigilii i śniadania Wielkanocnego. Opiekunowie i dzieci wspólnie uczestniczą w praktykach religijnych.
Działania wychowawcze zmierzają do rozwijania osobowości młodego człowieka w duchu wartości chrześcijańskich. W programie świetlicy uwzględniona jest profilaktyka uzależnień, a wychowanie pro rodzinne jest głęboko zakorzenione w pracy wychowawczej. Wszystkie formy i metody oddziaływania na dzieci oparte są na jednolitych, konsekwentnych zasadach moralnych, jakimi jest Dekalog.
Podczas pracy w świetlicy zapoznałam się celami i zadaniami świetlicy do których należy:
a) zapewnienie opieki wychowawczej;b) tworzenie warunków do nauki własnej i pomocy w kryzysach szkolnych, rodzinnych, rówieśniczych oraz osobistych;c) rozwój uzdolnień wychowanków;d) łagodzenie niedostatków wychowawczych w rodzinie i eliminowanie zaburzeń osobowościowych w oparciu o wartości chrześcijańskie;e) pomoc socjalna, pomoc w nauce, dożywianie;f) stała współpraca z rodziną dziecka, a przede wszystkim z ośrodkiem pomocy społecznej, szkołą oraz sądem.
Świetlica jest placówką dobroczynną, która działa przede wszystkim w oparciu o wolontariuszy, którzy posiadają dar pracy i opieki nad dziećmi.Placówka działa jako jednostka zintegrowana w ramach całego systemu pomocy koordynowanej przez Zarząd Miasta i Centrum Pomocy Rodzinie.
Wolontariusz – jako pomoc wychowawcy i kierownika
1. Wolontariuszem może być osoba zatrudniona w oparciu o umowę z wolontariuszem, pełnoletnia, nie karana;2. Wolontariusz jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej i nieszczęśliwych wypadków;3. Został poinformowany o specyfice pracy wychowawczej;4. Zobowiązuje się do zachowania tajemnicy w sprawach dotyczących dzieci i znajdujących się w placówce i ich rodzin;5. Wykonuje pracę pod nadzorem kierownika świetlicy, uczestnicy w realizacji programów;6. Wolontariusz wspiera pracę kierownika poprzez organizowanie kół zainteresowań oraz rozwijanie indywidualnych zdolności dzieci.W ramach działań skierowanych ku młodzieży chcemy rozbudowywać strukturę wolontariatu wspierającego pracę świetlicy tak, by każdy młody człowiek znalazł w niej swoje miejsce. Mają to być działania dwukierunkowe:Realizacja programu profilaktycznego i terapeutycznego dla młodzieży zagrożonejProgram wspierania rozwoju indywidualnego wolontariuszy oraz przygotowanie ich do pracy w świetlicy
Na bazie tych działań oraz dzięki wspieraniu inicjatyw wolontariuszy (tworzenia własnego klubu, młodzieżowego pośrednictwa pracy-np. na wzór amerykańskich pośrednictw opiekunek dla dzieci itp.) chcą stworzyć silną grupę działaczy młodzieżowych, którzy posiadają wiedzę i umiejętności potrzebne każdemu, kto chce pomagać innym. Być może z czasem z tej grupy będzie można wybrać ludzi potrafiących działać na wzór "street-worker'ów".Pełnoletni opiekunowie świetlicy pracują na podstawie "Umowy wolontariackiej" opracowanej zgodnie z wymogami ustawowymi i zawierającej postanowienia dotyczące praw i obowiązków wolontariusza. Młodsi wolontariusze pracują pod opieką dorosłych i są zobowiązani do podpisania "Deklaracji o bezpieczeństwie". Wszyscy wolontariusze podpisują każdorazowo listę obecności. Na prośbę wolontariusza kierownik świetlicy przekazuje mu "Opinię o pracy wolontariusza".
Świetlice mają na celu profilaktykę pierwszorzędową :Profilaktyka pierwszorzędowa dotyczy ogółu dzieci i młodzieży promuje zdrowy styl życia oraz opóźnianie wieku inicjacji alkoholowej i narkotycznej. Realizowana jest przede wszystkim w świetlicy poprzez działania informacyjne. Na tym poziomie profilaktyki realizuje się działania profilaktyczno-wychowawcze i bardziej specjalistyczne programy profilaktyczne. W ramach działań własnych świetlicy będzie tu: stwarzanie przyjaznego klimatu zarówno w grupie rówieśniczej jak i na poziomie dziecko - nauczyciel udzielanie wsparcia w sytuacjach trudnych wypracowanie wspólnej polityki świetlicy wobec palenia picia odurzania się poprzez jasne konsekwentne określenie wymagań co do zachowania uczniów reakcje na ich nieprawidłowe zachowanie budowanie dobrej współpracy z rodzicami i pozyskiwanie ich do współpracy jako sojuszników działań wychowawczych i profilaktycznych pomoc w nauce dla tych którzy mają trudności wczesne rozpoznawanie grup ryzyka, wczesna pomoc psychologiczno-pedagogiczna, diagnoza udostępnianie rodzicom i uczniom informacji o specjalistycznej pomocy poza świetlicą szkolenia Rad Pedagogicznych w zakresie profilaktyki zagrożeń i umiejętności wychowawczych. Profilaktyka pierwszorzędowa, skierowana do grupy niskiego ryzyka, polega na promowaniu zdrowego stylu życia i zapobieganiu zagrożeniom. Jej celem jest opóźnianie inicjacji lub zachęcanie do abstynencji.Profilaktyka i TerapiaProgram opiera się na czynnikach ryzyka i roli rodziny jako elementu chroniącego przed zaburzeniami zachowań u dzieci. Celem długofalowym jest umacnianie rodziny w jej prawidłowym funkcjonowaniu, ochrona więzi emocjonalnych, budowanie klimatu zaspokajającego potrzebę miłości, akceptacji i bezpieczeństwa.Głównym celem działań jest wyrobienie w dzieciach właściwych umiejętności psychologicznych i społecznych. W tych rodzinach, w których występują anomalie życia rodzinnego, dzieci mają zaburzony obraz rodziny i własnej osoby. Często tylko dzięki świetlicy dziecko poznaje swoje prawa i obowiązki wobec siebie, innych ludzi i społeczności. Uczy się odpowiedzialności za własne decyzje, poczucia własnej godności, zasad współżycia w grupie i tolerancji. Wychowawcy w świetlicy starają się wytworzyć wokół dziecka taką atmosferę i otoczenie społeczne, by mogło ono budować własny system odporności na obciążenia wewnętrzne i zewnętrzne. To w przyszłości może zaowocować wyższą kompetencją szkolną, społeczną i poznawczą oraz aktywnym podejściem do problemów życiowych i ich rozwiązywania. Każde pozytywne doświadczenie społeczne niesie ze sobą treści, które mogą być korygujące. Dlatego staramy się wywoływać dodatnie emocje i budować takie relacje między dziećmi oraz między dziećmi i dorosłymi, które pozwolą uczestnikom kolonii dostrzec pozytywne aspekty życia.
Zapoznałam się także z następującymi dokumentami:
1. ramowym planem dnia świetlicy
2. kalendarzem pracy świetlic stowarzyszenia pomocy bliźniemu w roku szkolnym 2008-2009
3. programami profilaktycznymi dla osób zagrożonych narkomanią oraz eksperymentujących z narkotykami
4. opiniami uczestników ze specjalistycznymi problemami z poradni psychologiczno – pedagogicznej
5. kartami wycieczek/ imprez ośrodka
6. karta wolontariusza
7. umowa zawarta pomiędzy rodzicem dziecka a kierownikiem
8. kartą dziecka
9. karta zgłoszeniową
10. dziennikiem wychowawcy
Podczas trwania praktyki pomagałam podopiecznym w odrabianiu zadań domowych, tłumaczyłam zadania sprawiające trudności oraz niezrozumiałe, a następnie sprawdzałam poprawność wykonywanych zadań. Wspierałam nie tylko wychowawców ale także kierownika podczas zajęć specjalistycznych tj. organizowania Dnia Matki, przygotowywanie i przedstawienia dramy podczas wyjścia poza teren ośrodka tzn. na Małych Formach Teatralnych, obserwowałam zachowanie się dzieci podczas spotkania ze Strażnikiem Miejskim, obserwowałam dzieci w licznych zajęciach plastycznych, muzycznych oraz teatralnych. Uczestniczyłam w życiu świetlicy podczas wyjścia do kina ( z okazji Dnia Dziecka), konkursach fotograficznym oraz rysunkowym, który miał na celu „Bezpiecznie spędzam wakacje”, oraz podczas swobodnych i kierowanych gier i zabaw w ośrodku.
listopadowy-chomik