Estetyka jako nauka funkcjonuje od XVIII wieku. Teoretyczna z założenia, staje się przydatna wówczas, gdy jej treść dotrze bezpośrednio do społeczeństwa.
Trudno jest wyodrębnić przedmiot badań estetyki, jako jednolitej i samodzielnej dyscypliny naukowej. Są to jednak nade wszystko dzieło sztuki, proces twórczy artysty, przeżycie estetyczne oraz wartość estetyczna. Uwzględniony musi być jednak aspekt, z uwagi na który wybrane zagadnienia należą do zainteresowań estetyki.
a) DZIEŁO SZTUKI – najstarsza teoria estetyki, to nauka o pięknie. Konsekwencją tego jest uznanie, że doskonałe piękno jest dla człowieka nieosiągalne. Istnieją dzieła znacznie różnorodne jak i różnorodne nań reakcje. Za przedmiot estetyki uznaje się wszystko to, co może być rozpatrywane w aspekcie podobanie i niepodobania. Każdemu podoba się co innego- nie ma piękna absolutnego, nie ma specjalnej dziedziny określanej mianem sztuki.
Piękno realizuje się w dziele sztuki, ale przestało być nadrzędną ideą , wyrazem tego, co nieosiągalne. Natura powstała, zanim powstał człowiek. Sztuka powstała w wyniku pracy. Od czasów najdawniejszych traktuje się sztukę jako sprawność natury technicznej i jako odwzorowanie świata.
Dzieło nie musi być traktowane jako twór izolowany (izolacja od reszty rzeczywistości – genezy, rozlicznych funkcji, związków z innymi dziedzinami życia) albo jako twór historyczny. Estetyka uwzględnia jego rozmaite konteksty. Pozwala to uzyskać nowe spojrzenie na problematykę wartości estetycznej i jej odbioru.
Brak powszechnej teorii dzieła sztuki- fenomen sztuki jest zbyt złożony, bo zamknąć go w jednej regule. Można powiedzieć, że jest przedmiotem ograniczonym od reszty świata – tworzy własny, specyficzny świat artystyczny. Jest tworem celowym człowieka, zawierającym ślad jego indywidualnych zamierzeń. Trzeba rozpatrzyć specyficzny aspekt, w jakim rozpatrywane jest dzieło sztuki. Jest on wyznaczony przez:
§ wydobycie struktur i jakości cechujących dzieło
§ dążenie do określenia wartości estetycznej
Dzieło stanowi więc przedmiot estetyki, o ile ujmowane jest z uwagi na jego swoistość, różność w stosunku przedmiotów nie będących dziełami sztuki.
b) TWÓRCA – znane są 2 sposoby ujęcia zagadnienia twórczości artystycznej:
§ sprowadzenie wszelkich spraw z zakresu estetyki do problematyki twórcy – dzieło jako wyraz autentycznych przeżyć artysty
§ zagadnienia związane z twórca nie należą do estetyki, gdyż człowiek jako realny nie może być przedmiotem zainteresowań estetyki.
Nieuwzględnienie problematyki twórcy prowadzi jednak do traktowania dzieł sztuki jako tworów przypadkowych, gdzie nie jest ważny wysiłek osobisty człowieka.
Proces twórczy jest traktowany jako ekspresja osobowości artysty. Kluczem do zrozumienia dzieła są przekazy mówiące o rzeczywistych zamiarach twórcy, jego uczuciach i doświadczeniach. Do motywów właściwych pracy twórczej należą:
§ wzgląd na dzieło, by stworzyć twór doskonały
§ wzgląd na odbiorcę, by było ono czytelne
Estetyka bada istotne cechy procesów twórczych, starając się ująć wielość możliwości w ramy uogólnień, odnaleźć coś wspólnego w procesach tworzenia muzyki, poezji itp.
c) PRZEŻYCIA ESTETYCZNE
Aisha7