02.11.2004                                                                                                                               Chirurgia [W5]

Ostre schorzenia jamy brzusznej

Ułożenie anatomiczne wyrostka robaczkowego

Najczęstsze ostre schorzenie jamy brzusznej – ostre zapalenie wyrostka robaczkowego

Powikłania – śmiertelne

Stałe objawy zap wyr rob – nie ma typowych objawów

Zap wyr rob może przebiegać pod różnymi maskami, bo są różne możliwości ułożenia wyr rob.:

·         miednicze (wzdłuż moczowodu więc może dawać ojawy jak w zapaleniu drogi wyprowadzającej mocz)

·         biodrowe

·         międzypętlowe

·         za j cienkim (krętym)

·         zaotrzewnowo

·         za kątnicą (nie dając żadnych obj otrzewnowych)

·         bocznie

Miejscowe objawy ostrego zapalenia wyr rob:

·         ból trzewny w nadbrzuszu

somatyzacja bólu trzewnego (6 – 12 godzin)

·         ból somatyczny w okolicy prawego dołu biodrowego

·         napięcie mięśniowe

·         objaw otrzewnowy

·         bębnica i wzdęcie okolicy prawego dołu biodrowego

·         objaw Kadera

·         objaw Rovsinga

·         objaw Jaworskiego

·         bolesność podczas badania per rectum

Ogólne objawy ostrego zap wyr rob:

·         nudności, wymioty

·         zatrzymanie gazów i stolca

·         gorączka < 380 C (tzn że rzadko przekracza 380)

·         przyspieszone tętno > 100/min

Badania dodatkowe:

·         morfologia ( wzrost krwinek białych ale mierne podwyższanie, leukocytoza nie przekracza 12 tyś)

·         bad moczu

·         USG jamy brzusznej

Podstawą rozpoznania ostrego zapalenia wyr rob jest szczegółowy wywiad lekarski i staranne badanie fizykalne chorego.

Ostre zapalenie uchyłków esicy

Esica – tam najczęściej pojawiają się uchyłki (esica – lewa strona); uchyłki ulegają stanom zapalnym

Zapalenie uchyłków podobne jest do zapalenia wyr rob ale jest inne leczenie i inne rokowania

Uchyłki – żadko perforacja, leczenie zachowawcze

Ostre zapalenie uchyłków esicy

„o ostrym zapaleniu uchyłków esicy myśl jak o lewostronnym zapaleniu wyr rob, któ®e przeważnie leczone jest nieoperacyjnie”.

Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego – następstwo jakiegoś schorzenia

Kamica pęcherzyka żółciowego

Czynniki ryzyka

·         K 3-5 x częsciej niż M

·         50 % osób w wieku > 60

·         przebyte ciąże

·         otyłość

·         hypercholesterolemia

·         cukrzyca

·         przebyta resekcja żołądka i jelit

·         leki antykoncepcyjne

Objawy ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego

·         ból w prawej okolicy podżebrowej

·         nudności, wymioty

·         bolesność uciskowa w prawej okolicy podżebrowej

·         obrona mięśniowa

·         objaw otrzewnowy

·         objaw Chełmońskiego (przy nabraniu powietrza dno pęcherzyka żółciowego zbliża się do otrzewnej)

·         objaw Murphy’ego (oddech nie jest pełny, dno pęch żółc zliża się do otrzewnej i to powoduje ból)

·         podwyższona temp ciała (38 – 390 C)

·         przyspieszone tętno

Powikłania ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego

·         wodniak p.ż.

·         ropniak p.ż. (nadkażony wodniak)

·         rozlane żółciowe zapalenie otrzewnej

·         ropień okołopęcherzykowy

·         przetoka wew

·         żółciowe zapalenie otrzewnej bez perforacji

ropień – ograniczone zbiorowisko ropy mające własną torebkę

ropniak – stan ropy szerzący się w jamach ciała

Diagnostyka ostrego pęcherzyka żółciowego – m.in. USG jamy brzusznej

Zapalenie dróg żółciowych

Objawy:

·         żółtaczka mechaniczna

·         gorączka (w granicach 39- 400)

·         dreszcze (związane z wysiewem bakterii chorobotwórczych w krążeniu)

Ostre zapalenie trzustki

Najczęstsza przyczyna:

1)     kamica pęcherzyka żółciowego

2)     alkohol

3)     nieznana etiologia – idiopatyczna zapalenia trzustki

czynniki ryzyka:

·         kamica żółciowa 50%

·         alkohol 30%

Objawy ostrego zapalenia trzustki

·         ból w nadbrzuszu promieniujący do pleców

·         częste , gwałtowne wymioty

·         rozlana bolesność nadbrzusza

·         wzdęcie brzucha

·         porażenie perystaltyki – cisza w brzuchu

·         objaw otrzewnowy

·         obrona mięśniowa

·         objaw Grey – Turnera

·         objaw Cullena

·         wstrząs

·         czerwonosine zabarwienie twarzy

Rozpoznanie ostrego zapalenia trzustki

·         aktywność amylazy we krwi i moczu

·         liczba krwinek białych

( gdy spada w surowicy to wzrasta w moczu; )

Rozpoznanie ostrego zapalenia trzustki

·         Przeglądowe zdjęcie RTG jamy brzusznej (podobne objawy jak przy perforacji narządów mających światło)

-          pętla wartownika

-          wzdęta poprzecznie

·         USG

·         TK z kontrastem (skala Baltazara – jak daleko trzustka została strawiona ) podstawa do zakwalifikowania lub nie do operacji

Kryteria Ransona

Przedziurawiony wrzód żołądka

Enzymy trawiące trzustkę działają w różne strony

Leczenie chirurgiczne martwiczo – krwotocznego zapalenia trzustki

·         metoda zamknięta

·         metoda leczenia „brzuch na otwarto; 10-20 płukań

Powikłania ostrego zapalenia trzustki

·         cukrzyca

·         pseudotorbiele (torbiele nie mające pełnej ściany , torbiele prawdziwe – wrodzone)

·         ropnie

przy przewlekłym zapaleniu trzustki (lub usunięciu tylko części strawionej trzustki) silne dolegliwości bólowe – trzustka leży na splocie trzewnym, słonecznym

1