nie-boska-komedia_____Krasiński.pdf

Zygmunt Krasiski

Nie–Boska komedia

„Do bdów, nagromadzonych przez przodków, dodali to, czego nie znali ich przodkowie

— wahanie si i boja; — i stao si zatem, — e zniknli z powierzchni ziemi i wielkie

milczenie jest po nich”.

Bezimienny

„To be, or not to be, that is the question”.

Hamlet

Powicone Marii

CZ PIERWSZA

Gwiazdy wokoo twojej gowy — pod twoimi nogi fale morza — na falach morza tcza

przed tob pdzi i rozdziela mgy — co ujrzysz, jest twoim — brzegi, miasta i ludzie

tobie si przynale — niebo jest twoim — chwale twojej niby nic nie zrówna. —

Ty grasz cudzym uszom niepojte rozkosze. — Splatasz serca i rozwizujesz gdyby

wianek, igraszk palców twoich — zy wyciskasz — suszysz je umiechem i na nowo

umiech strcasz z ust na chwil — na chwil kilka — czasem na wieki. — Ale sam co

czujesz? — ale sam co tworzysz? — co mylisz? — Przez ciebie pynie strumie

piknoci, ale ty nie jeste piknoci. — Biada ci — biada! — Dzieci, co pacze na onie

mamki — kwiat polny, co nie wie o woniach swoich, wicej ma zasugi przed Panem od

ciebie. —

Skde powsta, marny cieniu, który zna o wietle dajesz, a wiata nie znasz, nie

widziae, nie obaczysz? Kto ci stworzy w gniewie lub w ironii? — Kto ci da ycie

nikczemne, tak zwodnicze, e potraﬁsz uda Anioa chwil, nim zagrzniesz w boto,

nim jak paz pójdziesz czoga i zadusi si muem? — Tobie i niewiecie jeden jest

pocztek —

Ale i ty cierpisz, cho twoja bole nic nie utworzy, na nic si nie zda. — Ostatniego

ndzarza jk policzon midzy tony harf niebieskich. — Twoje rozpacze i westchnienia

opadaj na dó i Szatan je zbiera, dodaje w radoci do swoich kamstw i zudze — a Pan

je kiedy zaprzeczy, jako one zaprzeczyy Pana. —

Nie przeto wyrzekam na ciebie, Poezjo, matko Piknoci i Zbawienia. — Ten tylko

nieszczliwy, kto na wiatach pocztych, na wiatach, majcych zgin, musi wspomina

lub przeczuwa ciebie — bo jedno tych gubisz, którzy si powicili tobie, którzy si stali

ywymi gosami twej chway. —

Bogosawiony ten, w którym zamieszkaa, jak Bóg zamieszka w wiecie, niewidziany,

niesyszany, w kadej czci jego okazay, wielki, Pan, przed którym si uniaj

stworzenia i mówi: „On jest tutaj”. — Taki ci bdzie nosi gdyby gwiazd na czole

swoim, a nie oddzieli si od twej mioci przepaci sowa. — On bdzie kocha ludzi i

wystpi mem poród braci swoich. — A kto ci nie dochowa, kto zdradzi za wczenie i

wyda na marn rozkosz ludziom, temu sypniesz kilka kwiatów na gow i odwrócisz si, a

on zwidymi si bawi i grobowy wieniec splata sobie przez cae ycie. — Temu i

niewiecie jeden jest pocztek.

ANIO STRÓ

Pokój ludziom dobrej woli — bogosawiony poród stworze, kto ma serce — on jeszcze

zbawion by moe. — ono dobra i skromna, zjaw si dla niego — i dzieci niechaj si

urodzi w domu waszym. —

CHÓR ZYCH DUCHÓW

W drog, w drog, widma, lecie ku niemu! — Ty naprzód, ty na czele, cieniu naonicy,

umarej wczoraj, odwieony w mgle i ubrany w kwiaty, dziewico, kochanko poety,

naprzód. —

W drog i ty, sawo, stary orle wypchany w piekle, zdjty z palu, kdy ci strzelec

zawiesi w jesieni — le i roztocz skrzyda, wielkie, biae od soca, nad gow poety. —

Z naszych sklepów wynid, spróchniay obrazie Edenu, dzieo Belzebuba — dziury

zalepiem i rozwiedziemy pokostem — a potem, pótno czarodziejskie, zwi si w chmur

i le do poety — wnet si rozwi naokoo niego, opasz go skaami i wodami, na

przemian noc i dniem. — Matko naturo, otocz poet!

Wie — koció — nad kocioem Anio Stró si koysze.

[ANIO STRÓ]

Jeli dotrzymasz przysigi na wieki, bdziesz bratem moim w obliczu Ojca niebieskiego.

Wntrz kocioa — wiadki — gromnica na otarzu. —

KSIDZ

Pamitajcie na to. —

Wstaje para — M ciska rk ony i oddaje j krewnemu — wszyscy wychodz — on sam

zostaje w kociele.

[M]

Zstpiem do ziemskich lubów, bom znalaz t, o której marzyem — przeklstwo mojej

gowie, jeli j kiedy kocha przestan. —

Komnata pena osób — bal — muzyka — wiece — kwiaty. — Panna Moda walcuje i po

kilku okrgach staje, przypadkiem napotyka ma w tumie i gow, opiera na jego

ramieniu.

PAN MODY

Jake mi pikna w osabieniu swoim — w nieadzie kwiaty i pery na wosach twoich —

poniesz ze wstydu i znuenia — o, wiecznie, wiecznie bdziesz pieni moj. —

PANNA MODA

Bd wiern on tobie, jako matka mówia, jako serce mówi. — Ale tyle ludzi jest tutaj

— tak gorco i huczno. —

PAN MODY

Id z raz jeszcze w taniec, a ja tu sta bd i patrze na ci, jakem nieraz w myli patrza

na suncych anioów. —

PANNA MODA

Pójd, jeli chcesz, ale ju si prawie nie mam. —

PAN MODY

Prosz ci, moje kochanie. —

Taniec i muzyka.

Noc pochmurna — Duch zy pod postaci dziewicy, lecc —

[DUCH ZY]

Niedawnom jeszcze biegaa po ziemi w tak sam por — teraz gnaj mnie czarty i ka

wit udawa. —

Kwiaty, odrywajcie si i lecie do moich wosów. —

wieo i wdziki umarych dziewic, rozlane w powietrzu, pynce nad mogiami, lecie

do jagód moich. —

Tu czarnowosa si rozsypuje — cienie jej puklów, zawinijcie mi nad czoem. — Pod

tym kamieniem zgasych dwoje ócz bkitnych — do mnie, do mnie ogie, co tla w nich!

— Za tymi kraty sto gromnic si pali — ksin dzi pochowano — suknio atasowa,

biaa jak mleko,oderwij si od niej! — Przez kraty leci suknia do mnie, trzepoczc si jak

ptak — a dalej, a dalej. —

Pokój sypialny — lampa nocna stoi na stole i blisko owieca Ma picego obok ony. —

Skde przybywasz, nie widziana, nie syszana od dawna — jak woda pynie, tak pyn

twoje stopy, dwie fale biae — pokój witobliwy na skroniach twoich — wszystko, com

marzy i kocha, zeszo si w tobie.

Gdzie jestem! — ha, przy onie — to moja ona. —

Sdziem, e to ty jeste marzeniem moim, a otó po dugiej przerwie wrócio ono i

rónym jest od ciebie. — Ty dobra i mia, ale tamta… Boe — co widz — na jawie —

DZIEWICA

Zdradzie mnie.

Przeklta niech bdzie chwila, w której pojem kobiet, w której opuciem kochank lat

modych, myl myli moich, dusz duszy mojej…

ONA

Co si stao — czy ju dzie — czy powóz zaszed? — Wszak mamy jecha dzisiaj po

róne sprawunki. —

Noc gucha — pij — pij gboko. —

ONA

Moe zasab nagle, mój drogi? Wstan i dam ci eteru

Zanij. —

ONA

Powiedz mi, drogi, co masz, bo gos twój niezwyczajny i gorczk nabiegy ci jagody. —

wieego powietrza mi trzeba. — Zosta si — przez Boga, nie chod za mn — nie

wstawaj, powiadam ci raz jeszcze. —

Ogród przy wietle ksiyca — za parkanem koció. —

Od dnia lubu mojego spaem snem odrtwiaym, snem aroków, snem fabrykanta

Niemca przy onie Niemce — wiat cay jako zasn wokoo mnie na podobiestwo moje

— jedziem po krewnych, po doktorach, po sklepach, a e dzieci ma si mi narodzi,

mylaem o mamce. —

Bije druga na wiey kocioa.

Do mnie, pastwa moje dawne, zaludnione, yjce, garnce si pod myl moj —

suchajce natchnie moich — niegdy odgos nocnego dzwonu by hasem waszym. —

Boe, czy Ty sam uwici zwizek dwóch cia? czy Ty sam wyrzek, e nic ich

rozerwa nie zdoa, cho dusze si odepchn od siebie, pójd kada w swoj stron i ciaa,

gdyby dwa trupy, zostawi przy sobie? —

Znowu jeste przy mnie — o moja — o moja, zabierz mnie z sob. — Jeli zudzeniem,

jelim ci wymyli, a ty si utworzya ze mnie i teraz objawiasz si mnie, nieche i ja

bd mar, stan si mg i dymem, by zjednoczy si z tob. —

DZIEWICA

Pójdzieszli za mn, w którykolwiek dzie przylec po ciebie? —

O kadej chwili twoim jestem. —

DZIEWICA

Pamitaj. —

Zosta si — nie rozpraszaj si jako sen. — Jeli piknoci nad piknociami, pomysem

nad wszystkimi myli, czegó nie trwasz duej od jednego yczenia, od jednej myli? —

Okno otwiera si w przylegym domu.

GOS KOBIECY

Mój drogi, chód nocy spadnie ci na piersi; wracaj, mój najlepszy, bo mi tskno samej w

tym czarnym, duym pokoju. —

Dobrze — zaraz. —

Znik duch, ale obieca, e powróci, a wtedy egnaj mi, ogródku i domku, i ty, stworzona

dla ogródka i domku, ale nie dla mnie.

GOS

Zmiuj si — coraz chodniej nad rankiem. —

A dzieci moje — o Boe!

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: