antygona.pdf

Ta lektura , podobnie jak tysiące innych, jest dostępna on-line na

stronie wolnelektury.pl .

Utwór opracowany został w ramach projektu Wolne Lektury przez

fundację Nowoczesna Polska .

SOFOKLES

Antygona

ł.  

 

• ANTYGONA, córka Edypa

• ISMENA, jej siostra¹

• CHÓR TEBANSKICH STARCÓW

• KREON, król Teb

• STRAŻNIK

• HAJMON, syn Kreona

• TYREZJASZ, wróżbita

• POSŁANIEC.

• EURYDYKA, żona Kreona

• POSŁANIEC drugi

o a



O ukochana siostro ma, Ismeno,

Czy ty nie wiǳisz, że z klęsk Edypowych

Żadnej za życia los nam nie oszczęǳa?

Bo nie ma cierpień i nie ma ohydy,

Nie ma niesławy i hańby, które by

Nas pośród nieszczęść pasma nie dotknęły.

Cóż bo za rozkaz znów obwieścił miastu

Ten, który teraz właǳę w ręku ǳierży?

Czyś zasłyszała? Czy uszło twej wieǳy,

Że znów wrogowie goǳą w naszych miłych?



O Antygono, żadna wieść nie doszła

Do mnie, ni słodka, ni goryczy pełna,

Od dnia, gdy braci straciłyśmy obu,

W bratnim zabitych razem pojedynku.

¹ ynoa — bratanica, córka brata.

Odkąd tej nocy odeszły Argiwów

Hufce², niczego więcej nie zaznałam

Ni ku pociesze, ni ku większej trosce.



Lecz mnie wieść doszła, i dlatego z domu

Cię wywołałam, by rzecz ci powierzyć.



Cóż to? Ty jakieś ciężkie ważysz słowa.



Obowiązek, Roǳina

O tak! Czyż nie wiesz, że z poległych braci

Kreon jednemu wręcz odmówił grobu?

Że Eteokla, jak czynić przystoi,

Pogrzebał w ziemi wśród umarłych rzeszy,

A zaś obwieścił, aby Polinika

Nieszczęsne zwłoki bez czci pozostały,

By nikt ich płakać, nikt grześć się nie ważył;

Mają wiec leżeć bez łez i bez grobu,

Na pastwę ptakom żarłocznym i strawę.

Słychać, że Kreon czcigodny dla ciebie,

Co mówię, dla mnie też wydał ten ukaz

I że tu przyjǳie, by tym go ogłosić,

Co go nie znają, nie na wiatr zaiste

Rzecz tę stanowiąc, lecz grożąc zarazem

Kamienowaniem ukazu przestępcom.

Tak się ma sprawa, teraz wraz ukażesz,

Czyś godną rodu, czy wyrodną córą.



Gdy taka dola, to cóż, o nieszczęsna,

Prując czy snując bym mogła tu przydać?



Patrz, byś wspomogła i poparła siostrę.



W jakimże ǳiele? Dokąd myśl twa mierzy?



Ze mną masz zwłoki opatrzyć braterskie.



Więc ty zamierzasz grzebać wbrew ukazom?



Tak! brata mego, a dodam… i twego;

Bo wiarołomstwem nie myślę się kalać.

² Ag — Polinik zebrał swe zastępy w Argoliǳie, czyli w Argosie.

 Antygona





Niczym dla ciebie więc zakaz Kreona?



Niczym, on nie ma nad moimi prawa.



Biada! o rozważ, siostro, jak nam ojciec

Zginął wśród sromu i pośród niesławy,

Kiedy się jemu błędy ujawniły,

A on się targnął na własne swe oczy;

Żona i matka³ — dwuznaczne to miano —

Splecionym węzłem swe życie ukróca;

Wreszcie i bracia przy jednym dnia słońcu

Goǳą na siebie i morderczą ręką

Jeden drugiemu śmierć srogą zadaje.

Zważ więc, że teraz i my pozostałe

Bezsilność

Zginiemy marnie, jeżeli wbrew prawu

Złamiemy wolę i rozkaz tyrana.

Baczyć to trzeba, że my przecie słabe,

Do walk z mężczyzną niezdolne niewiasty;

Że nam ulegać silniejszym należy,

Tych słuchać, nawet i sroższych rozkazów;

Ja więc, błagając o wyrozumienie

Zmarłych, że muszę tak ulec przemocy,

Posłuszna będę władcom tego świata,

Bo próżny opór urąga rozwaǳe.



Ja ci nie każę niczego, ni, choćbyś

Pomóc mi chciała, wǳięczne by mi było,

Miłość silniejsza niż

śmierć

Lecz stój przy twojej myśli, a ja tego

Pogrzebię sama, potem zginę z chlubą.

Niechaj się zbratam z mym kochanym w śmierci

Po świętej zbrodni; a dłużej mi zmarłym

Miłą być trzeba, niż ziemi mieszkańcom,

Bo tam zostanę na wieki; tymczasem

Ty tu znieważaj święte prawa bogów.



Ja nie znieważam ich, nie będąc w mocy

ǲiałać na przekór stanowieniom władców.



Rób po twej myśli; ja zaś wnet podążę,

By kochanemu bratu grób usypać.



O ty nieszczęsna! serce drży o ciebie.

³ ona ata — odnosi się do Jokasty, matki i żony Edypa, która po odkryciu swego położenia

z rozpaczy się powiesiła.

 Antygona





Nie troszcz się o mnie; nad twoim radź losem.



Ale nie zdraǳaj twej myśli nikomu,

Kryj twe zamiary, ja też je zataję.



O nie! mów głośno, bo ciężkie ty kaźnie

Ściągnąć byś mogła milczeniem na siebie.



Z żarów twej duszy mroźne mieciesz słowa.



Lecz miła jestem tym, o których stoję.



Jeśli podołasz w trudnych mar pościgu.



Jak nie podołam, to zaniecham ǳieła.



Nie trza się z góry porywać na mary.



Kiedy tak mówisz, wstręt buǳisz w mym sercu

I słusznie zmierzisz się także zmarłemu;

Pozwól, bym ja wraz z moim zaślepieniem

Śmierć bohaterska

Spojrzała w oczy grozie; bo ta groza

Chlubnej mi śmierci przenigdy nie wydrze.



Jeśli tak mniemasz, idź, lecz wieǳ zarazem,

Żeś nierozważna, choć miłym tyś miła.

Ó

O słońca grocie, coś jasno znów Tebom⁴

Błysnął po trudach i znoju,

Złote dnia oko, przyświecasz ty niebom

I w Dirki⁵ nurzasz się zdroju.

Witaj! Tyś sprawił, że wrogów mych krocie

W ǳikim pierzchnęły odwrocie.

Bo Polinika gniewny spór

Krwawy zażegł w ziemi bój,

Z chrzęstem zapadł, z szumem piór

Śnieżnych orłów lotny rój,

⁴Wersy -: liczba wierszy w ten sposób podana odnosi się do wierszy tekstu oryginalnego.

⁵Dirke — źródło na północny zachód od Teb.

 Antygona



I zbroice liczne błysły,

I z szyszaków pióra trysły.

I wróg już wieńcem ǳid groźnych otoczył

Siedmiu bram miasta garǳiele,

Lecz pierzchł, nim w mojej krwi strugach się zbroczył,

Zanim Hefajstos⁶ ognisty w popiele

Pogrążył mury, bo z tyłu nawałem

Runął na smoka⁷ Ares z wojny szałem.

Bo Zeus nie cierpi dumnych głów,

A wiǳąc ich wyniosły lot

I złota chrzęst, i pychę słów,

Wypuścił swój piorunny grot⁸

I w zwycięstwa samym progu

Skarcił butę w dumnym wrogu.

A ugoǳony wznak na ziemię runie

Ten, który w namiętnym gniewie

Miasto pogrzebać chciał w ognia całunie

I jak wicher dął w zarzewie.

Legł on od Zeusa gromu powalony,

Innym znów Ares inne znaczy zgony.

Bo siedmiu — siedmiu strzegło wrót,

Na męża mąż wymierzył dłoń,

ǲiś w stosach lśni za zwycięstw trud

Ku Zeusa czci pobitych broń.

Ale przy jednej miasta bramie

Nie błyszczy żaden chwały łup,

Gǳie brat na brata podniósł ramię,

Tam obok trupa poległ trup.

Więc teraz Nike,⁹ czci syta i sławy,

Zwraca ku Tebom radosne swe oczy,

Po twardym znoju i po walce krwawej

Rzezi wspomnienie niech serca nie mroczy;

Idźmy do świątyń, a niechaj na przeǳie

Teb skoczny Bakchus¹⁰ korowody wieǳie.

Lecz otóż wiǳę, jak do nas tu zdąża

Kreon, co ziemią tą włada,

Nowy bóstw wyrok go w myślach pogrąża,

Ważne on plany waży i układa.

⁶Hefajstos — bóg ognia, tu w znaczeniu: pożar.

⁷ na oa — bo Adrastos, najprzedniejszy wśród najeźdźców, miał smoka wyrzeźbionego na tarczy.

⁸ onny got — jeden z siedmiu książąt, którzy najechali Teby, olbrzymi Kapaneus, runął rażony

od gromu Zeusa.

⁹Nike — bogini zwycięstwa, także: samo zwycięstwo.

¹⁰Bakchus uroǳił się rzekomo w Tebach z matki Semeli, dlatego nazywano go ta bogiem.

 Antygona



Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: