instruktorogrodowyradzi.doc

Instruktor ogrodowy radzi

Szanowni Państwo. W zakładce naszej strony „Forum ogrodu” można zadawać pytania do Instruktorów społecznej Służby na temat zagospodarowania, użytkowania działki oraz ochrony roślin. Na najczęściej zadawane pytania opracuję obszerny materiał, oparty na wiedzy zaczerpniętej z książek, opracowań naukowców i własnej wiedzy.

Poniżej przedstawiam ogólne informacje na temat ochrony roślin przed często występującymi na działkach chorobami oraz pytania i odpowiedzi do instruktora.

CHOROBY NA KTÓRE TRZEBA UWAŻAĆ !!!

Kędzierzawość liści brzoskwini.

Jest to bardzo groźna choroba grzybowa występująca na liściach brzoskwini oraz nektaryny. Jej występowanie obserwuje się od wiosny do połowy lata. Liście porażonych drzew są zgrubiałe, zdeformowane a blaszka liściowa pofałdowana i krucha i przebarwiona (przypomina trochę uszkodzenie liści przez mszycę).Na porażonych liściach pojawia się szarobiały nalot, liście początkowo czerwienieją później brunatnieją aż w końcu opadają. Drzewo porażone przez tą chorobę znacznie mniej owocuje i traci odporność na przemarzanie. Grzyb wywołujący kędzierzawość liści brzoskwini zimuje w pąkach i na pędach.

Zwalczanie choroby należy przeprowadzić wczesną wiosną w momencie nabrzmiewania pąków. Zabieg wykonujemy kilka razy ze względu na nierównomierne nabrzmiewanie pąków (około 2-3 razy). Na silnie porażonych drzewach zabieg pierwszy należy wykonać jesienią podczas opadania liści. Stosowanie oprysków w momencie wystąpienia objawów nie daje żadnych pozytywnych skutków.

Czym zwalczać ?

Chorobę zwalczamy jednym z fungicydów takich jak: Carpene 65 WP, Sylit 65 WP, Pomarsol Forte 80 WG.

Drodzy działkowcy nie prześpijcie okresu oprysków! W zamian drzewo obsypie Was pysznymi owocami.

.

Szara pleśń .

Szara pleśń, choroba roślin spowodowana przez grzyby z rodzaju Botrytis, atakująca zwłaszcza truskawki i maliny. Na liściach i owocach pojawiają się jasnobrązowe plamy, które następnie pokrywają się szarawym, puszystym nalotem, owoce masowo gniją. W latach wilgotnych szara pleśń może powodować olbrzymie straty w plonach.

Zapobieganie polega na opryskiwaniu plantacji preparatami grzybobójczymi i starannym usuwaniu resztek porażonych roślin. Niestety, jak dotychczas nie ma odmian odpornych na grzyba wywołującego chorobę, a powodującego masowe gnicie truskawek, zwłaszcza w lata mokre. Jaka będzie pogoda w czasie dojrzewania nie można przewidzieć, lepiej więc zastosować profilaktykę w postaci oprysków ochronnych. Dla skutecznej ochrony przeciwko szarej pleśni należy wykonać co najmniej 3 opryski, sukcesywnie w miarę rozwoju kwiatów. Pierwszy oprysk na początku kwitnienia, drugi w czasie pełni kwitnienia, a trzeci pod koniec kwitnienia. Chłodna i wilgotna pogoda znacznie wydłuża kwitnienie, wówczas może zaistnieć konieczność wykonania 1, a nawet 2 dodatkowych zabiegów.

Do ochrony truskawek przeciwko szarej pleśni stosuje się wiele preparatów, np. Switch 62,5 WG lub Signum 33 WG. W sklepach ze środkami do ochrony można nabyć i inne środki zarejestrowane do tego celu.

To jest ważne !

Działkowcy często przesypiają okres walki z tą chorobą. Zakażenie szarą pleśnią następuje w momencie kwitnienia truskawek a skutek choroby zauważamy w czasie zbiorów. Często wtedy działkowcy próbują podejmować walkę, jednak to już zdecydowanie za późno.

Mączniak amerykański agrestu.

Mączniak amerykański agrestu, coraz częściej można spotkać na naszym agreście duże nasilenie tej choroby. Oprócz porażenia liści dochodzi często do porażenia owoców. Występująca na nich brunatna , grzybnia czyni je zupełnie nie przydatnymi do spożycia. Najważniejsze jest wycinanie porażonych pędów już w okresie wczesnowiosennym. Równie ważne jest wycinanie silnie porażonych pędów w okresie sezonu wegetacyjnego, gdyż grzyb obumiera na wysychających pędach. W przypadku dużego nasilenia choroby krzewy należy opryskiwać po kwitnieniu i po zbiorze owoców preparatami roślinnymi ze skrzypu polnego lub chemicznymi: Nimrod 250 EC, Bayleton 5 WP,  Topsin M 500 SC.

Brunatna zgnilizna owoców drzew ziarnkowych i pestkowych.

Brunatna zgnilizna owoców drzew ziarnkowych i pestkowych, jeszcze do niedawna uważana była za chorobę atakującą wyłącznie owoce. Obecnie coraz częściej obserwujemy symptomy obumierania krótko-pędów (w przypadku jabłoni, grusz) i pędów (w przypadku jabłoni, wiśni czy śliw). Choroba ta stanowi coraz

poważniejsze zagrożenie w uprawie wiśni. Obserwujemy tam nie tylko obumieranie kwiatów, ale także jednorocznych pędów. Powoduje to znaczne straty w plonie. Pozostawienie chorych pędów (a także porażonych owoców) na drzewie stanowi zagrożenie w następnym sezonie wegetacyjnym dla rozwijających się kwiatów oraz owoców. Skutek choroby śliw obserwujemy najczęściej w okresie dojrzewania. Porażenie jednak następuje dużo wcześniej na kilkanaście czy kilkadziesiąt dni wcześniej. Sprzyja zakażeniu wilgotna czy deszczowa pogoda. Uszkodzone owoce w postaci "mumi" pozostają na drzewie do następnego roku, są one siedliskiem dla grzybów, więc bezwzględnie należy je usuwać. W przypadku wiśni czy śliw z chorobą można walczyć stosując odpowiednie preparaty np. w okresie białego pąka kwiatowego, opryskiwanie wyciągiem z krwawnika lub odwarem ze skrzypu polnego lub chemicznie: Miedzian 50 WG, Topsin M 70 WP.

W mokre lata zabieg można powtórzyć na przełomie maja i czerwca.

                                               Parch jabłoni

Duża ilość opadów w okresie wiosenno-letnim stwarza optymalne warunki dla zakażeń i rozwoju grzyba Venturia inaequalis będącego sprawcą choroby. Jednak również w latach, w których wiosną nie ma opadów, w wielu regionach naszego kraju już w drugiej połowie maja pojawiają się także – często powszechnie – objawy chorobowe na liściach w sadach towarowych objętych chemiczną ochroną. Tak więc w sezonach, w których łatwo prowadzić szeroko pojętą ochronę roślin, również popełniane są błędy.

W krajach zachodniej Europy sadownicy wraz z naukowcami oraz pracownikami instytucji zajmujących się ochroną roślin i doradztwem lepiej sobie radzą z zapobieganiem i zwalczaniem parcha jabłoni. Panuje u nas pogląd, że strategia zwalczania tej choroby oparta jest na takich samych zasadach, jak w innych krajach Unii Europejskiej. Stosowane są takie same lub podobne fungicydy, prowadzona jest sygnalizacja zagrożeń, a technika zabiegów ochrony roślin jest porównywalna. Po przeanalizowaniu jednak programów ochrony roślin w Polsce i Niemczech w poszczególnych latach zauważymy istotne różnice.

W Niemczech podstawą zwalczania jest prognozowanie i sygnalizacja, prowadzone przez wyspecjalizowane placówki administracji terenowej. Wielu sadowników dodatkowo dysponuje urządzeniami do sygnalizacji zagrożeń grzybem V. inaequalis. Podstawą ochrony przed parchem jabłoni jest niedopuszczenie do infekcji pierwotnych. Jak długo jest to możliwe, stosowane są więc preparaty kontaktowe (zapobiegawcze). Nie występuje tu ryzyko pojawienia się form patogenu odpornych na substancje aktywne tych fungicydów.

W Polsce w okresie infekcji pierwotnych zbyt często stosowane są preparaty o działaniu układowym. Jest to niepotrzebne i nieefektywne ze względu na małą masę liści oraz w sytuacji, gdy nie doszło jeszcze do zakażeń. Fungicydy układowe wykazują przy tym stosunkowo krótkie działanie (2–3 dni) zabezpieczające przed spodziewanymi infekcjami. Preparaty o działaniu interwencyjnym i leczniczym powinny być stosowane dopiero w sytuacjach, gdy wykonanie zabiegu nie było możliwe ze względu na długotrwałe opady.

W chemicznym zwalczaniu parcha jabłoni najważniejsze czynniki to: prawidłowy termin zabiegu, dobór właściwego fungicydu oraz znajomość cyklu rozwojowego patogenu. Warunkiem skutecznej ochrony jest także znajomość działania stosowanego fungicydu. W Niemczech (według Pflanzenschutzdienst NRW) do zwalczania parcha jabłoni dopuszczone są fungicydy o działaniu kontaktowym. Grupę preparatów o działaniu zapobiegawczym stanowią: Delan SC 750, Dithane Ultra WP, Euparen Multi 50 WG, Funguran, Kumulus (odpowiednikiem są preparaty zawierające siarkę), Mal­vin. W Polsce preparaty zawierające kaptan i Merpan oraz Stroby WG Discus 500 WG i Flint Zato 50 WG. Preparatami o działaniu interwencyjnym są: Baycor, Benocop (Punch Bis 400 EC), Systhane 20 EW oraz preparaty o działaniu interwencyjnym i zapobiegawczym: Chorus, Scala (Mythos 300 SC) i Vision (Clarinet 200 SC).

Życzę smacznego !

 

Opracowano na podstawie miesięcznika Działkowiec

Pytania do instruktora

Pytanie:
Chciałbym się dowiedzieć jak zwalczać powój, jakie środki chemiczne stosować aby go wyniszczyć ?

Odpowiedź:
Według Dr Hanny Legutowskiej z SGGW w celu zwalczenia powoju polnego można zastosować Roundup Ultra 360. Zwalcza on również perz i wiele chwastów trwałych: osty, ostrożeń polny, pokrzywę zwyczajną, mniszek lekarski, mlecz polny. Jest to bardzo silny herbicyd, wnikający przez liście do całej rośliny, również do jej części podziemnej powodując ich zamieranie. Pierwsze objawy działania środka (żółknięcie i więdnięcie) są widoczne po upływie 7-10 dni od zabiegu. Całkowite zamieranie następuje po około 3 tygodniach. Wysoka temperatura i wilgotność powietrza oraz silne nasłonecznienie przyspieszają jego działanie. Przed przystąpieniem do zwalczenia powoju należy dokładnie zasłonić sąsiednie uprawy tak, aby preparat nie dostał na nie. Opryskiwanie przeprowadza się przy bezwietrznej pogodzie i bardzo ostrożnie, gdyż nawet śladowa ilość preparatu, która spadnie na jakąkolwiek zieloną część rośliny uprawnej (drzewa i krzewy) może je zniszczyć. Bardzo wrażliwe są również pnie młodych drzew.

Zalecana dawka - na 1 litr wody to 30-40 ml Roundupu.

Do walki z chwastami zamiast oprysku można też zastosować specjalny aplikator (mazacz) lub zwykły pędzel nasączony herbicydem, którym nanosi się roztwór na określone chwasty. Do mazania, Roundup stosuje się w dużym stężeniu 1:2 (na jedną porcję herbicydu przypadają dwie porcje wody). Mazanie należy przeprowadzać dwukrotnie, drugi raz w przeciwnym kierunku do pierwszego. W ten sposób można zwalczać powój lub inne chwasty rosnące w bliskim sąsiedztwie roślin uprawnych.
W momencie zabiegu powój powinien w pełni wykształcić co najmniej dwa liście właściwe.
Uwaga: przy stosowaniu herbicydów konieczne jest przestrzeganie zaleceń podanych na opakowaniu lub dołączonej instrukcji.

Pytanie:
Jakie warzywa można sadzić blisko siebie. Które znoszą swoje sąsiedztwo a
które nie tolerują się wzajemnie.

Odpowiedź:
Według pani mgr Elżbiety Sikory z IW w Skierniewicach dobrze dobrane sąsiedztwo roślin wpływa korzystnie na wzrost plonów oraz na zachowanie równowagi biologicznej. Wpływa też na ograniczenie występowania chorób i szkodników. W Polsce dopiero od niedawna zaczęto prowadzić badania naukowe na ten temat, (wykazano np. że obsadzanie grządki z ogórkami bazylią znacznie hamowało rozwój mączniaka rzekomego), chociaż w uprawach warzyw stosowano od dawna "różne korzystne układy" - na podstawie wieloletnich obserwacji. Większość zaleceń odnośnie prawidłowego doboru gatunków roślin korzystnie sąsiadujących ze sobą, to dane cytowane głównie z wieloletnich doświadczeń niemieckich. Z popularnych gatunków warzyw, np. buraki - doskonale znoszą sąsiedztwo cebuli, fasoli karłowej, soi, porów, kapusty, kalarepy, pomidorów, kopru, grochu, sałaty, rzodkiewki, selera, ogórków (i wzajemnie). Cebulę dobrze jest siać czy sadzić obok marchwi i porów. Dynia lubi sąsiedztwo fasoli, kukurydzy, nasturcji. Fasola dobrze rośnie obok kukurydzy, dyń, ogórków, selerów, ziemniaków, mięty i cząbru. Groch można siać prawie obok wszystkich gatunków z wyjątkiem cebulowych (czosnek, cebula, szczypiorek, szalotka). Należy unikać sadzenia pomidorów w pobliżu upraw ogórków oraz ziemniaków. Przy pomidorach zaleca się sadzić bazylię.

Ziemniaki wczesne powinny dobrze plonować posadzone obok upraw kapusty, szpinaku, kukurydzy, bobu, fasoli. Złe natomiast jest tu sąsiedztwo marchwi, pomidorów, grochu, selerów, słonecznika i ogórków. Szpinak dobrze reaguje na sąsiedztwo rzodkiewki (taki układ często się obserwuje w uprawach amatorskich).
Jeżeli dobiera się gatunki do uprawy współrzędnej, to muszą być spełnione warunki (przynajmniej 1): - rośliny sąsiadujące ze sobą nie powinny przeszkadzać sobie wzajemnie we wzroście części nadziemnej i korzeni (konkurencja o wodę, światło i składniki pokarmowe), - rośliny obok siebie rosnące powinny pobudzać wzajemnie swój rozwój, - właściwe sąsiedztwo powinno powodować zwiększenie odporności na choroby lub powodować odstraszanie szkodników, - wykorzystanie kolejności zbioru (np. sałata, kalarepa, kapusta późna, ogórki, pory, cebula, rzodkiewka - zbiera się w różnych okresach wegetacji)

Na działkach, czy w wiejskich ogrodach (o tradycjach wieloletnich) już od dawna stosowano następujące sąsiedztwo upraw: np. przemiennie w rzędzie jeden seler jeden por lub rząd selerów, rząd porów. Kilka rzędów ziemniaków - kilka bobu, kilka rzędów ziemniaków kilka kapusty, lub kukurydzy.

Koper najlepiej rośnie, gdy posiany jest w różnych miejscach działki - rzutowo: pojedyncze grupy roślin. Zawsze rośnie on lepiej niż w uprawie jednorodnej na oddzielnej grządce (jest mniej atakowany przez choroby i szkodniki), trochę kłopotliwe może być tu odchwaszczanie, szczególnie roślin jeszcze małych.

Należy unikać uprawy po sobie roślin z tego samego gatunku lub z tej samej rodziny. Wskazane jest łączenie upraw warzywnych z roślinami przyprawowymi (np. bazylia, majeranek, melisa) lub ozdobnymi: aksamitka, nagietek, nasturcja, wilczomlecz.

Pytanie:

Jak skutecznie wykarczować pniaki po ściętych drzewach bez uciążliwego wyrywania ich z ziemi ?

Jeżeli nie masz sił ani ochoty na wyrywanie pnia z ziemi, to w odwiercone otwory w pniu (lub wydłubane dziury) wsyp saletrę amonową i cały pień szczelnie przykryj ziemią. Po 2 latach nie będzie po nim śladu.

Pytanie:

Owoce pomidorów są twarde, szkliste, zbudowane z białawej, twardej tkanki, zaczyna się to od ogonka i postępuje w dół. Pomidory są praktycznie niejadalne. Co może powodować takie złe wykształcenie pomidorów i jak zapobiec zarazie? Dziękuje z góry za pomoc.

To typowe objawy zarazy ziemniaczanej. Ochrona chemiczna może dać jakieś rezultaty ale pod warunkiem, że zostanie zastosowana już w najwcześniejszym stadium choroby. Z opisu wynika, że obecnie jest już za późno na ochronę chemiczną. Działkowcy bronią się przed tą chorobą w następujący sposób:

1.     duże odległości pomiędzy roslinami, co najmniej tyle by się nie stykały,

2.     uprawa pomidorów z dala od ziemniaków,

3.     duże nasłonecznienie,

4.     obrywanie dolnych liści by nie dotykały ziemi!,

5.     podlewanie wcześnie rano a nie wieczorem, nie moczyć liści ani łodyg podczas podlewania,

6.     wszystkie paliki (końcówki, które będą w ziemi) do podpierania pomidorów opalić w ognisku (przetrwalniki grzyba są odporne na mróz),

7.     nie nawozić obornikiem tylko kompostem,

8.     nie stosować nawozów azotowych,

9.     spalić (usunąć lub głęboko zakopać) porażone liście, owoce, całe rośliny,

10. opryskać jednorazowo w okresie zawiązywania owoców odwarem z łusek cebuli a jeszcze lepiej odwarem ze skrzypu polnego ale co 4-7 dni lub roztworem "Bioseptu 33 SL" (ekologiczny),

11. wysadzać odmiany odporne na zarazę.

Z chemicznych środków ochrony poleca się: Acrobat MZ 69 WP, Bravo plus 500 SC, Curzate M 72,5 WP, Dithane M-45 80 WP, Ridomil MZ 72 WP i inne (ale nikomu nie doradzam stosowania chemicznych środków).

Pytanie:

Mam problem z czereśnią - pojawiły się wycieki (żywicy, gumy) zaczęła usychać, co robić - bo szkoda drzewa, daje smaczne owoce.

Rak bakteryjny drzew owocowych można zwalczać tylko wczesną wiosną w okresie nabrzmiewania pąków takimi preparatami jak: Miedzian 50 WP, Champion 50WP.
Jeżeli jednak zatakowany jest pień drzewa, to nic nie pomoże. Drzewo należy wyciąć. Aby ustrzec się przed rakiem drzewa, należy przestrzegać zasad podanych na stronie: http://podszarotka.republika.pl/kora.html