Konie – choroby układu oddechowego

Herpeswirusy

Herpeswirus koni typ 1

ü       Ronienia (masowe i sporadyczne)

ü       Zapalenia dróg oddechowych

ü       Zaburzenia neurologiczne

ü       Śmiertelność noworodków

Herpeswirus koni typ 2

ü       Niepatogenny (zapalenie spojówek?)

Herpeswirus koni typ 3

ü       Otręt koni

Herpeswirus koni typ 4

ü       Zapalenia dróg oddechowych (sporadycznie ronienia lub zaburzenia neurologiczne?)

Herpeswirus koni typ 5

ü       Niepatogenny

Właściwości EHV-1 i EHV-4

ü       Dość wrażliwe poza organizmem

ü       W temperaturze 56°C giną po 30 minutach

ü       Ale w mniejszych – dłużej zakaźne (do 40 dni)

ü       EHV-1 i EHV-4 mają zarówno wspólne jak i typowo swoiste glikoproteiny otoczki[1]

Występowanie zakażeń EHV-1 i EHV-4

ü       Na całym świecie, tylko u koniowatych

ü       Większość koni zakaża się EHV-4 w I roku życia i dorosłe w 100% pozarażane

ü       EHV-1 rzadsze infekcje, ale też rozpowszechnione

Epidemiologia zakażeń EHV-1 i EHV-4

ü       Źródło: chore zwierzęta oraz bezobjawowi nosiciele

ü       Długotrwałe (dożywotnie?) zakażenia latentne (tkanka limfatyczna, zwoje nerwu trójdzielnego)

ü       Ich reaktywacja: stałe krążenie EHV-4 (rzadziej EHV-1) w skupiskach, co powoduje zachorowania u młodych[2]

ü       Wydalanie EHV-1: kaszel, prychanie, ronienie, nasienie

ü       Wydalanie EHV-4: kaszel, prychanie (ronienie, nasienie?)

ü       Kontakt bezpośredni dominuje w szerzeniu infekcji EHV-1 i EHV-4 (kaszel, ewentualnie krycie)

Patogeneza infekcji EHV-1

Namnożenie wirusa w nabłonku górnych dróg oddechowych z[3] lub bez rhinopneumonitis (wtórne infekcje bakteryjne)

Wirus w monocytach dociera do regionalnych węzłów chłonnych

Namnaża się w śródbłonku (à uszkodzenia)

Wiremia w leukocytach

                            Płód                                                                                    OUN

                            Zakrzepy, niedokrwienie, niedotlenienie (à śródbłonek)

              Infekcja płodu                                                                                    Reakcja Arthusa?

              Ronienie                                                        Niedowłady, porażenia (mieloencefalopatia)

Przebieg infekcji herpeswirusem koni typ 1

(Equine Herpesvirus type 1 – EHV-1)

ü       Zakażenia bezobjawowe

ü       Ronienia pod koniec ciąży

ü       Zapalenie dróg oddechowych

ü       Niedowłady i porażenia

ü       Śmiertelność noworodków

Patogeneza infekcji EHV-4

Namnożenie wirusa w nabłonku górnych dróg oddechowych z lub bez rhinopneumonitis (wtórne infekcje bakteryjne)

Wirus w monocytach dociera do regionalnych węzłów chłonnych

Przebieg infekcji EHV-4

ü       Zakażenia bezobjawowe

ü       Zapalenie dróg oddechowych

ü       Ronienia (wyjątkowo)

ü       Niedowłady i porażenia (wyjątkowo)

ü       Śmiertelność noworodków (?)

Zjawiska immunologiczne przy infekcji dróg oddechowych źrebięcia wirusem EHV-1 i EHV-4

ü       Krótkotrwała odporność (około 3 miesiące) (à po przebyciu zakażenia naturalnego)

ü       Więc wiele źrebiąt przechodzi liczne reinfekcje („trening immunologiczny” i na ogół każda następna przebiega łagodniej)

ü       Aż u dorosłego konia stają się one bezobjawowe (à drogi oddechowe, ale u klaczy może dojść do poronienia)

Odporność u klaczy po poronieniu w wyniku zakażenia EHV-1

ü       Około roku?

ü       Niejasne mechanizmy odpornościowe

ü       Często wysokie miana przeciwciał nie zapobiegły ronieniu

ü       Klacze z niskim poziomem przeciwciał nie zawsze ronią po zakażeniu zjadliwym wirusem EHV-1

ü       Więc chyba odporność komórkowa

(à tak, więc można powiedzieć, że klacz roni na tle EHV-1 jeden raz w życiu)

Inne niejasności odnośnie do odporności po infekcji EHV-1 i EHV-4

ü       Rola zakażeń latentnych[4] (relacje latencja a odporność)

ü       Odporność krzyżowa EHV-1 a EHV-4 (à chyba zbyt słaba)

Rozwój szczepionek przeciw EHV-1

ü       Inaktywowany wirus w rozcierach tkanek

ü       Inaktywowany lub atenuowany wirus zaadoptowany do chomików

ü       Szczepionki z wirusem namnożonym w hodowli komórkowej (atenuowane lub inaktywowane)

ü       Szczep RAC-H

ü       Obecnie mieszane szczepionki EHV-1 + EHV-4

Problemy oceny skuteczności szczepionek przeciw EHV-1

ü       Koń drogim zwierzęciem doświadczalnym

ü       Niejasne mechanizmy odpornościowe

ü       Zawodność zakażenia eksperymentalnego (challenge)

ü       W obserwacjach terenowych:

o        Tylko część poronionych płodów bada się laboratoryjnie

o        Często nieregularne szczepienia

Opinie co do skuteczności szczepionek (EHV-1)

ü       Początkowo wiele danych, że skuteczne

ü       Potem zwracano uwagę na słabą odpowiedź humoralną po wielu rynkowych preparatach

ü       Potem na ronienia EHV-1 u regularnie szczepionych klaczy

ü       Potem producenci zalecali coraz częstsze szczepienia (z 2 szczepień w każdej ciąży na 3 szczep. w każdej ciąży, też nawet klacz ciężarną, co miesiąc)

ü       Długotrwałe obserwacje nie potwierdzają, iż po wprowadzeniu szczepień liczba ronień się zmniejszyła

ü       Producenci wykazywali, że nagminnie nie są przestrzegane terminy i programy szczepień

Co dalej ze szczepieniami przeciw EHV-1 i EHV-4?

Nowe formy stosowania dotychczasowych szczepionek?

ü       Donosowo?

Doświadczalne szczepionki nowej generacji

ü       ISCOM (immunostymulating complexes)

ü       Szczepionki delecyjne (np. bez genu kinezy tymidynowej)

ü       Szczepionki rekombinowane (np. z wirusa ospy)

ü       Szczepionki z DNA

Otręt – zapalenie zewnętrznych narządów płciowych

U samic – przede wszystkim pochwa

U samców – napletek, żołądź prącia

·         Nie zagraża ciąży, ale stanowi problem podczas krycia (może doprowadzić do zrostów u ogiera)

·         Pozostają białe plamy po przebytym otręcie

Wirusowe zapalenie tętnic koni

Posmutnieniem apatia, gorączka, wysypka na skórze (szyja), wysypka na błonach śluzowych (górna warga), niechęć do ruchu.

Poza tymi objawami ogólnymi:

·         Obrzęki np. moszny, powiek, kończyn

·         Silne przekrwienie spojówek, czasami tendencja do lekkiej żółtaczki à brudny czerwony („pink eye”)

·         Silny wypływ z worków spojówkowych oraz wypływ z nosa

Występowanie

§          Od stuleci u koni i koniowatych

§          Miała różne nazwy (często mylona z grypą i herpeswirusowym ronieniem)

§          W latach 50-tych w USA poznano etiologię i nazwa arteritis (EVA), arteritis equorum (ang. Equine viral)

§          Potem w Szwajcarii, Austrii a w Polsce od 1970 roku

§          ...