1.opisac stany równowagi atmosferycznej
- stan równowagi stałej ~ (cienkie strugi dymu) warunki tej równowagi ustalają się nocą, napływ chłodnego powietrza, ruchy powietrza nad zimną powierzchnią
- równowaga chwiejna ~ (potężne chmury) – podczas dnia, silne promieniowanie, rozwój konwekcji, gdy powietrze przesuwa się nad rozgrzaną powierzchnią, adwekcja ciepłego powietrza
2.opisac chmury kłębiaste
Chmury kłębiaste wpływają silniej niż lodowe cirrusy na bilans promieniowania atmosfery i powierzchni ziemi, ponieważ zmniejszają one przepuszczalność atmosfery zarówno dla promieni słonecznych, jak i fal długich promieniowania podczerwonego. Wysoka zdolność odbijania przez te chmury światła słonecznego powoduje, że w przypadku bardzo gęstych i wysoko sięgających cumulusów około 80 procent promieniowania słonecznego jest odbijane.
Chmury kłębiaste dzielimy na:
Cumulusy
Cirrocumulusy
Cumulonimbusy
Stratocumulusy
Altocumulusy
3. przyczyny powstawania mgły
Dlaczego tworzą się mgły? (rodzaje):
- radiacyjne ~ z wypromieniowania,
- adwekcyjne ~ gdy ciepła masa powietrza napływa nad zimne podłoże,
- z odparowania (wymieszania) ~ np. zjawisko parowania lasu, rzek,
- smog miejski (nadmierna ilość zarodków kondensacji)
4. jakie ważne wiatry związane są z nieciągłością troposfery?
5. Jak wieją wiatry na Półkuli Południowej jak jest efekt Coriolisa
Siła Coriolisa powoduje odchylenie lotu ciała poruszającego się po powierzchni ziemi ku równikowi w kierunku zachodnim na obu półkulach, a w kierunku wschodnim gdy ciało porusza się w stronę któregoś z biegunów.
6. Jakie wiatry wieją na Syberii
Wyż polarny
7. Jak tarcie wpływa na prędkość i kierunek wiatru
z działaniem siły tarcia (przy powierzchni Ziemi) - w wyższych warstwach atmosfery
Wniosek: Im wyżej w atmosferze, tym szybciej wieją wiatry, gdyż brak jest oddziaływania sił tarcia, mamy doczynienia ze skrętem wiatru.
8. cyrkulacje lokalne
cyrkulacja LOKALNA
- powstawanie bryz (w nocy bryza lądowa, a w dzień bryza morska)
- cyrkulacje okresowe (generowanie czynnikami termicznymi),
- cyrkulacje nieokresowe
Skutkiem cyrkulacji lokalnej są BRYZY. Powstają one na skutek różnicy temperatur pomiędzy obszarem nad morzem a obszarem nad lądem.
9. jaka jest różnica między gradientem sucho adiabatycznym a gradientem rzeczywistym
Suchoadiabatyczny gradient odnosi się do wznoszącego powietrza o wilgotności względnej poniżej 100% a rzeczywisty odnosi się do nieruchomego powietrza.
10. cyrkulacje termiczna
Cyrkulacja termiczna – wywołana róznicą temperatur (ciepło odpływa z obszarów gorących w kierunku obszarów chłodnych)
Siła która wywołuje ruch powietrza to SIŁA GRADIENTU CIŚNIENIA (powietrze porusza się po liniach prostych z p1 à p2
Prędkość przepływających warstw powietrza zależy od oddalania ośrodków (mała odległość – duża prędkość).
11. opisać strukturę atmosfery
Podział atmosfery ze wg na rozkład temp wraz z wysokością
Termosfera- gwałtownie rośnie temp
Mezosfera- temp gwałtownie spada
Stratosfera- temp rośnie wraz z wysokością,
Troposfera- spada wraz z wysokością (około 7km nad biegunami, ok. 14km nad równikiem)
Tropopauza – sfery przejściowe, między 60o i 30oC pojawia się nieciągłość w tropopauzie i występują tu turbulencje (gwałtowana zmiana temp i ciśnienia)
Podział atmosfery ze wg na zmianę składu:
* Homosfera < 100km, Heterosfera > 100km
* Ozonosfera – podwarstwa stratosfery (20-30km)
* Jonosfera – zachodzą w niej procesy jonizacji gazów (Mezosfera, termosfera i wyżej)
* Magnetosfera – zajmuje bliżej niesprecyzowany obszar
12. Czy siła Coriolisa jest po to by równoważyć gradient ciśnień?
Siła Coriolisa powoduje odchylenie od linii prostej toru ruchu ciał poruszającego się w układzie obracającym się. Gdy równoważą się siła Coriolisa i siła gradientu ciśnienia wtedy występuje wiatr geostroficzny.
13. . Dlaczego podczas bryzy morskiej nie tworzą się chmury?
wilgotne chłodne powietrze wpływa na powierzchnie lądu ogrzewa się i unosi do góry i następuje kondensacja pary wodnej i tworzą się nad lądem chmury (mogą występować burze, gdy występuje równowaga chwiejna).
14. Z jakiego kierunku wieją wiatry w klimacie podzwrotnikowym?
Pasaty – Wieją one ze strefy wyżów zwrotnikowych ku strefie niżów równikowych
15. dlaczego w obszarze nizinnym tworzą sie chmury?
wilgotne chłodne powietrze wpływa na powierzchnie lądu ogrzewa się i unosi do góry i następuje kondensacja pary wodnej i tworzą się nad lądem chmury(mogą występować burze, gdy występuje równowaga chwiejna).
16. co to jest pionowy gradient-definicja, rodzaje( Suchoadiabatyczny i wilgotnoadiabatyczny), i jaki ma wpływ na atmosferę.
Pionowy gradient temperatury – zjawisko zmiany temperatury wraz z wysokością w atmosferze a także wielkość określająca zmianę temperatury w atmosferze ziemskiej, przypadającą na jednostkę wysokości.
suchoadiabatyczny gradient temperatury – równy około 1 °C/100 m, ma miejsce gdy powietrze ma wilgotność na tyle małą, że nie zachodzi w nim skraplanie ani parowanie kropelek wody
wilgotnoadiabatyczny gradient temperatury – równy około 0,6 °C/100 m, ma miejsce gdy powietrze jest nasycone parą wodną a podczas wznoszenia zachodzi skraplanie pary wodnej; jest on mniejszy od gradientu suchoadiabatycznego, ponieważ rozprężające się wraz ze wzrostem wysokości powietrze pobiera ciepło skraplania od pary wodnej przemieniającej się w kropelki wody
Gradient umożliwia określenie stanu równowagi w atmosferze. W zależności od wielkości gradientu powietrze znajduje się w stanie równowagi:
stałej (ok. 0,5 °C/100 m)
chwiejnej (ok. 1,2 °C/100 m)
obojętnej (ok. 1 °C/100 m)
17. co to jest ochłodzenie radiacyjne.
Występuje wtedy, gdy ziemia traci ciepło przez wypromieniowanie.
18. cyrkulacja lokalna- opisać
Bryza miejska – miasto jako wyspa ciepła powodująca różnicę temperatur
Wiatr górski nocny – powietrze się ochładza i spływa ku dolinom.
Wiatr górski dzienny – szczyty ogrzewają się i zasysają powietrze z dolin.
Czynniki wywołujące cyrkulację lokalną:
a) temiczne,
b) baryczne (okresowe)
19. Wymienić jakie siły wpływają na zmianę kierunku i wartości wiatru
siła tarcia, Coriolisa, odśrodkowa
20. klasyfikacja chmur
I. W zależności od wysokości zalegania:
a) wysokie > 6km,
b) średniego zasięgu5 km,
c) niskie 2 km
II. Ze względu na skład:
a) wodne (niskie),
b) mieszane ( wod/lód),
c) lodowe (wysokie)
III. Ze względu na kształt (wygląd):
a) pierzaste: Cirrus (wysokie),
b) kłębiaste: Cumulus,
c) warstwowe: Stratus,
d) o rozciągłości pionowej: Nimbus (deszczowe)
21. co to są turbulencje
TURBULENCJE W ATMOSFERZE
- wywołane są siłami tarcia a przede wszystkim: różnicami gęstości, temperatury powietrza, co wiąże się też z różnicą prędkości.
Wyróżniamy :
a) turbulencje mechaniczną – wywołana szorstkością podłoża (lecz występuje też w wyższych warstwach atmosfery),
b) turbulencja termiczna.
5 przyczyn turbulencji w atmosferze:
1) prądy konwekcyjne,
2) prądy strumieniowe,
3) góry (wzrasta udział turbulencji mechanicznej),
4) poruszający się przed nami samolot,
5) mikrouderzeniowa (są najbardziej niebezpieczne podczas lądowania i startu)
CAT ~ turbulencja czystego nieba
22. gradient ciśnień
Gradient ciśnienia (gradient baryczny) - wektor zmiany ciśnienia atmosferycznego wyrażony w hektopaskalach (hPa) i mierzony na dystansie 111 km (60 Mm) w kierunku spadku ciśnienia.
Prędkość wiatru zależy bezpośrednio od gradientu ciśnienia - im gradient jest większy, tym silniejszy wieje wiatr.
Wartość gradientu na mapach synoptycznych obrazuje z kolei gęstość izobar - im odległość między nimi jest mniejsza, tym większy jest gradient i tym samym silniejszy wieje wiatr.
23. cumulonimbus, stratus, chwiejność i grad. Co tu nie pasuje i dlaczego
Stratus, ponieważ
24. typy frontów.
Fronty atmosferyczne:
a) front ciepły,
zwiastun:
- na 800m przed linią frontów pojawia się chmura Cirrus,
- pojawia się opad atmosferyczny (nie zbyt intensywny ale trwający do 3 dni) z chmury Nimbostratus,
- Cirrus przechodzący w Cirrostratus na 800-1000m przed linią frontu,
- spokojne nasuwanie się powietrza ciepłego po mało nachylonym klinie,
- powstaje cały system chmur (Cirrus, Cirrostratus, Altostratus),
- opady ciągłe,
- zmiana kierunku z SE na SW,
- temperatura wzrasta i zachmurzenie zmniejsza się, ciśnienie obniża sie
b) front chłodny
- chmura soczewkowata Ac,
- ostra atakująca masa chłodna (duży kąt nachylenia masy frontalnej do powierzchni Ziemi),
- gwałtowne fronty zastępujące prowadzące do powstawania chmury Cumulonimbus,
- opady przelotne o charakterze burzowym,
- zmiana kierunku wiatru z SW na NW,
- temperatura zaczyna się obniżać,
- ciśnienie gwałtownie spada a następnie rośnie
c) front okluzji (gdy front chłodny dogoni front ciepły i wyniesie go do góry)
- okluzja ciepła ~ gdy front goniący jest cieplejszy niż masa pierwotnego powietrza,
- okluzja chłodna ~ gdy front goniący jest chłodniejszy niż masa pierwotnego powietrza
25. czym rożni sie front polarny od prądu morskiego polarnego.
front polarny
front atmosferyczny powstały między masą powietrza polarnego a masą powietrza zwrotnikowego.
Prąd morski - duże i niemal niezmienne ruchy wody w oceanach wywołane różnicami temperatur, ruchem obrotowym Ziemi, występowaniem wiatrów stałych bądź zasoleniem.
26. skąd pochodzą główne masy powietrza
Przebieg pogody związany jest ściśle z ruchem mas powietrza, które wyodrębniają się w troposferze w procesie ogólnej cyrkulacji atmosfery. Masa powietrza charakteryzuje się tym, że zajmuje ogromny obszar, nieraz rzędu wielu milionów km2, wewnątrz którego występuje mniej więcej jednakowa, pionowa zmienność temperatury, wilgotności, stopnia zanieczyszczenia itp. W masie powietrza utrzymującej się przez dłuższy czas nad określonym obszarem kształtuje się właśnie, w wymiku oddziaływania podłoża (wymiany ciepła i pary wodnej z tym podłożem), charakterystyczny dla niej pionowy rozkład wymienionych parametrów fizycznych i określony typ pogody. Obszar, w którym formuje się masa powietrza nosi nazwę obszaru źródłowego. Uformowane w głównych obszarach źródłowych cztery podstawowe masy powietrzne - arktyczna (antarktyczna), polarna, zwrotnikowa i równikowa - oddzielone są od siebie wąskimi strefami przejściowymi. Strefy te noszą nazwą frontów atmosferycznych.
27. siła odpowiedzialna za powstawanie wiatrów.
Na zachowanie się mas powietrza mają wpływ praktycznie jedynie dwie siły: ciężkości i siła parcia, wywierana przez cząsteczki sąsiednie, działająca we wszystkich kierunkach.
28. jakie są przyczyny inwersji
- najczęściej spotykamy się z typem inwersji radiacyjnej (przy gruncie), która zanika przy pojawieniu się promieniowania – jest to tzw wypromieniowanie Ziemi. Oddziałuje ono najsilniej podczas bezchmurnych nocy, kiedy to następuje gwałtowny spadek temp której najniższe wartości notujemy przy powierzchni Ziemi. Taki przypadek warstw inwersyjnych obserwujemy też na górnej powierzchni chmur.
Warstwa inwersji hamuje rozwój pionowych ruchów w atmosferze. Inwersja radiacyjna w niektórych okresach roku może być niekorzystna z punktu widzenia rozprzestrzeniania zanieczyszczeń.
- Inwersja orograficzna ~ tworzy się na różnych wysokościach obszarów górskich. W górach bardzo często nocą szczyty zaczynają się chłodzić (brak roślinności), zimne powietrze zaczyna spływać wzdłuż boków górskich, wynosząc do góry warstwy ciepłe. Zimne warstwy mogą zalegać na pewnych wysokościach – tworzą się wręcz zastoiska zimnego powietrza. Inwersje te widoczne są w okresie zimy, nawet do marca kiedy to powstają „morza mgieł”.
- Inwersja z osiadania (smog) ~ nad obszarem wysoko zalega zimne powietrze zaczyna ono osiadać i ogrzewać się, na pewnej wysokości linie prądu zaczynają się rozpływać. Tworzy się też warstwa inwersji i zanieczyszczenia nie mogą się rozprzestrzeniać w atmosferze!!!.
Proces taki trwać może kilka dni – inwersja ta jest przyczyną powstawania smogów miejskich. Inwersja ta jest najbardziej niekorzystna jeśli chodzi o rozprzestrzenianie zanieczyszczeń (wzrasta ich koncentracja)
- inwersja frontalna wysoka ~ związana z nadejściem frontu ciepłego. Ciepłe powietrze zaczyna napywać na chłodne i tworzy się warstwa pośrednia.
29. opisać halny lub fen
Fen– ciepły i suchy wiatr wiejący z gór w doliny. W wyniku zmian fizycznych następuje ogrzewanie i osuszanie spadającego powietrza oraz gwałtowne ocieplenie w obszarze jego oddziaływania - nawet o 10-20 stopni Celsjusza w ciągu kilkunastu minut. W Tatrach ten wiatr nosi nazwę halny.
30. stanem równowagi chwiejnej
równowaga chwiejna ~ (potężne chmury) – podczas dnia, silne promieniowanie, rozwój konwekcji, gdy powietrze przesuwa się nad rozgrzaną powierzchnią, adwekcja ciepłego powietrza
...
czapi8