CHARAKTERYSTYKA SPAWANIA GAZOWEGO1. ŹRÓDŁEM CIEPŁA PRZY SPAWANIU GAZOWYM JEST REAKCJA SPALANIA ACETYLENUZ TLENEM.UZYSKANIE WŁAŚCIWEJ MIESZANKI GAZÓW, ZAPALENIE JEJ ORAZ KIEROWANIE POWSTAŁYM PŁOMIENIEM ODBYWA SIĘ ZA POMOCĄ SPAWALNICZEGO PALNIKA GAZOWEGO. W CZASIE SPAWANIA NA OGÓŁ STOSUJE SIĘ SPOIWO, TZN. DRUT O ODPOWIEDNIM SKŁADZIE CHEMICZNYM. ULEGA ON STAPIANIU W PŁOMIENIU PALNIKA, RÓWNOCZEŚNIE Z BRZEGAMI ŁĄCZONEGO MATERIAŁU, TWORZĄC JEZIORKO CIEKŁEGO METALU. JEZIORKO TO PO ZAKRZEPNIĘCIU PRZEKSZTAŁCA SIĘ W SPOINĘ. W ZALEŻNOŚCI OD STOSUNKU OBJĘTOŚCIOWEGO TLENU DO ACETYLENU POWSTAJĄ TRZY RODZAJE PŁOMIENI:
• PŁOMIEŃ NORMALNY,
• PŁOMIEŃ NAWĘGLAJĄCY, • PŁOMIEŃ UTLENIAJĄCY
METODY SPAWANIA GAZOWEGO
ROZRÓŻNIAMY TRZY ZASADNICZE METODY SPAWANIA GAZOWEGO:
A) SPAWANIE METODĄ W LEWO-POLEGA NA PROWADZENIU PALNIKA OD STRONY PRAWEJ DO LEWEJ. SPOIWO PODCZAS SPAWANIA PROWADZI SIĘ POD KĄTEM OKOŁO 45°. PRZY SPAWANIU METODĄ W LEWO SPOIWO JEST PROWADZONE PRZED PALNIKIEM. PŁOMIEŃ PALNIKA ROZTAPIA BRZEGI METALU, TWORZĄC OTWOREK W DOLNEJ CZĘŚCI SPAWANEGO MATERIAŁU.BARDZO WAŻNE JEST ABY SPOIWO CAŁY CZAS BYŁO W OBRĘBIE PŁOMIENIA, GDYŻ ROZGRZANY JEGO KONIEC W ZETKNIĘCIU Z POWIETRZEM SZYBKO SIĘ UTLENIA I SPAWACZ WPROWADZA DO SPOINY TLENKI.
B) SPAWANIE METODĄ W PRAWO-STOSUJE SIĘ PRZEWAŻNIE DO GRUBSZYCH MATERIAŁÓW(PONAD 3MM) WYMAGAJĄCYCH UKOSOWANIA BRZEGÓW. PALNIKIEM NIE WYKONUJE SIĘ ŻADNYCH RUCHÓW POPRZECZNYCH, LECZ PROWADZI SIĘ GO RÓWNOMIERNIE RUCHEM PROSTOLINIOWYM WZDŁUŻ BRZEGÓW SPAWANYCH.. METODĘ SPAWANIA W PRAWO STOSUJE SIĘ DO ROBÓT ODPOWIEDZIALNYCH, ZWŁASZCZA RUROCIĄGÓW PRZEZNACZONYCH DO PRACY NA WYSOKIE CIŚNIENIE I TRUDNE WARUNKI EKSPLOATACYJNE C) METODĘ SPAWANIA W GÓRĘ -STOSUJEMY DO WSZYSTKICH GRUBOŚCI MATERIAŁU, PRZY CZYM MATERIAŁ O GRUBOŚCI POWYŻEJ 4MM POWINIEN BYĆ SPAWANY PRZEZ DWÓCH SPAWACZY JEDNOCZEŚNIE. PALNIK PROWADZI SIĘ RÓWNOMIERNYM RUCHEM PROSTOLINIOWYM, A SPOIWO RUCHEM SKOKOWYM. METODA TA POZWALA NA ŁATWIEJSZE UTRZYMANIE OCZKA ORAZ MNIEJSZE ZUŻYCIE GAZÓW.2. SPAWANIE ELEKTRYCZNE ELEKTRODĄ OTULONĄ TO PROCES ŁĄCZENIA METALI POLEGAJĄCY NA MIEJSCOWYM NADTAPIANIU ICH KRAWĘDZI ORAZ ELEKTRODY Z NASTĘPNYM KRZEPNIĘCIEM I STYGNIĘCIEM UZYSKANEJ W TYM PROCESIE SPOINY. ŹRÓDŁEM CIEPŁA, KTÓRE POWODUJE NADTAPIANIE MATERIAŁÓW, JEST ŁUK ELEKTRYCZNY TWORZĄCY SIĘ MIEDZY ELEKTRODĄ A SPAWANYM DETALEM. ZJAWISKO ŁUKU ELEKTRYCZNEGO JEST PODOBNE DO ISKRZENIA WYSTĘPUJĄCEGO PRZY ZBLIŻANIU DO SIEBIE DWÓCH PRZEWODÓW BĘDĄCYCH POD WYSOKIM NAPIĘCIEM. ISKRZENIE W TYM PRZYPADKU TO PRZEPŁYW PRĄDU ELEKTRYCZNEGO, KTÓREMU UDAJE SIĘ PRZEBIĆ CIENKĄ WARSTWĘ POWIETRZA I POPŁYNĄĆ Z JEDNEGO PRZEWODU DO DRUGIEGO. ŁUK ELEKTRYCZNY STOSOWANY DO SPAWANIA JEST WYŁADOWANIEM ELEKTRYCZNYM O DUŻYM NATĘŻENIU I NISKIM NAPIĘCIU (W ZAKRESIE 10-2000 A
I 10-50 V). ABY MÓGŁ WYSTĄPIĆ ŁUK ELEKTRYCZNY MIĘDZY ELEKTRODĄ A MATERIAŁEM SPAWANYM, PRZESTRZEŃ GAZOWA MIĘDZY NIMI MUSI BYĆ ZJONIZOWANA. DO SPAWANIA STOSUJE SIĘ DWA PRĄDY SPAWANIA: STAŁY(DC), ORAZ ZMIENNY(AC). BIEGUNOWOŚĆ ELEKTROD JEST ZALEŻNA OD PRĄDU SPAWANIA ORAZ OD RODZAJU OTULINY. NORMALNA BIEGUNOWOŚĆ TO: (-) NA ELEKTRODĘ, A (+) NA MATERIAŁ. OTULINA ELEKTRODY:
- UŁATWIA ZAJARZENIE ŁUKU,
- UŁATWIA JONIZACJĘ,
- DZIAŁA ODTLENIAJĄCO,
- DZIAŁA USZLACHETNIAJĄCO,
3 SPAWAME METODĄ TIG
METODA TIG PRAKTYCZNIE UMOŻLIWIA SPAWANIE PRAWIE WSZYSTKICH METALI I ICH STOPÓW, A TAKŻE ŁĄCZENIE ZE SOBĄ. RÓŻNYCH METALI. PRZY-
KŁODAWO SPAWAĂ MOŻNA STALE STOPOWE, ŻELIWO, METALE NIEŻELAZNE JAK MAGNEZ, ALUMINIUM, MIEDŹ, A TAKŻE METALE RZADKIE: TYTAN, CER. STOPIWO JEST :. CZYSTE I ZWARTE,A ZŁĄCZE SPAWANE ODZNACZA SIĘ BARDZO DOBRYMI WŁAŚCIWOŚCIAMI METALICZNYMI. SPAWANIE METALI NIEŻELAZNYCH I ICH STOPÓW NIE WYMAGA UŻYWANIA TOPNIKÓW, STOSOWANYCH PRZY INNYCH METODACH SPAWANIA I BĘDĄCYCH CZĘSTO ŹRÓDŁEM KOROZJI. METODA TIG STOSOWANA JEST RÓWNIEŻ Z POWODZENIEM DO NAPAWANIA, A W SZCZEGÓLNOŚCI DO NAPAWANIA NOWYCH I REGENERACJI ZUŻYTYCH NARZĘDZI, NA PRZYKŁAD FREZÓW, TŁOCZNIKÓW,WYKROJNIKÓW. ~METODA CECHUJE MOŻLIWOŚĆ SPAWANIA WE WSZYSTKICH POZYCJACH, DOBRE FORMOWANIE SIĘ WARSTWY GRANIOWEJ, NIEZNACZNE ODKSZTAŁCENIA WOBEC DUŻEJ KONCENTRACJI CIEPŁA.ZWYKLE SPAWA SIĘ BLACHY O GRUBOŚCI OD 1 DO 10 MM. METODA TIG STOSOWANA JEST GŁÓWNIE W PRZEMYŚLE: A) LOTNICZYM (MG, A1 I ICH STOPY, STAL STOPOWA), B) CHEMICZNYM I BROWARNICZYM (AL, CU, STAL NIERDZEWNA), C) BUDOWY TURBIN 'GAZOWYCH, D) ELEKTRO-TECHNICZNYM, E) ELEKTRONICZNYM.
ISTOTA METODY TIG
ŁUK JARZY SIĘ MIEDZY ELEKTRODĄ NIETOPLIWĄ (WOLFRAMOWĄ) A PRZEDMIOTEM SPAWANYM. ELEKTRODĘ, ŁUK I JEZIORKO SPAWALNICZE CHRONI STRUMIEŃ ARGONU, HELU LUB MIESZANKI TYCH OBOJĘTNYCH GAZÓW PRZED SZKODLIWYM DZIAŁANIEM OTACZAJĄCEGO POWIETRZA SPOIWO W KSZTAŁCIE PRĘTA, DOPROWADZANE DO MIEJSCA SPAWANIA POD KĄTEM OKOŁO 15°, STAPIA SIĘ W LUKU PODOBNIE JAK TO MA MIEJSCE PODCZAS SPAWANIA GAZOWEGO. SPOIWO MOŻE TEŻ BYĆ DOPROWADZANE W SPOSÓB CIĄGŁY, POD POSTACIŔ DRUTU ODWIJAJĄCEGO SIĘ Z BĘBNA. SPAWAĆ TEŻ MOŻNA BEZ DODATKU SPOIWA. TEN LUB INNY SPOSÓB ZALEŻNY JEST OD GRUBOŚCI BLACH I SPOSOBU ICH PRZYGOTOWANIA DO SPAWANIA. BLACHY O GRUBOŚCI DO 5 MM SPAWA SIĘ JEDNOWARSTWOWO.Z ELEKTROD NIETOPLIWYCH NAJBARDZIEJ ODPOWIEDNIĄ OKAZAŁA SIĘ ELEKTRODA WOLFRAMOWA (ŚREDNICA OD 0,5 DO 8 MM). ŻYWOTNOŚĆ (TRWAŁOŚĆ) ELEKTRODY JEST TYM DŁUŻSZA, A PUNKT TOPLIWOŚCI TYM WYŻSZY, IM CZYSTSZA (CHEMICZNIE) JEST ELEKTRODA. NIEZNACZNY DODATEK DWUTLENKU TORU TH02 LUB DWUTLENKU CERU CE02 DO ELEKTRODY WOLFRAMOWEJ ZWIĘKSZA EMISJĘ ELEKTRONÓW, WPŁYWA NA ŁATWIEJSZE ZAJARZENIE ŁUKU I JEGO TRWAŁOŚĆ (STABILNOŚĆ), ZEZWALA NA WIĘKSZE OBCIĄŻENIE PRĄDOWE, A PONADTO PRAWIE CAŁKOWICIE ELIMINUJE WĘDROWANIE ŁUKU. WŁASNOŚCI TE POŻĄDANE SĄ ZWŁASZCZA PRZY MAŁYCH NATĘŻENIACH PRĄDU. TRWAŁOŚĆ (ŻYWOTNOŚĆ) ELEKTRODY WOLFRAMOWEJ WYNOSI OKOŁO 40 GODZIN NIEPRZERWANEJ PRACY. ŻRÓDŁO PRĄDU DO SPAWANIA METODĄ TIG STOSOWANE JEST ZARÓWNO ŹRÓDŁO PRĄDU STAŁEGO(BIEGUNOWOŚĆ UJEMNA, A W JEDNYM TYLKO PRZYPADKU DODATNIA), JAK I PRĄDU PRZEMIENNEGO W ZALEŻNOŚCI OD RODZAJU MATERIAŁU RODZIMEGO, PRZECIWNIE NIŻ W PRZYPADKU ELEKTROD OTULONYCH, KTÓRYCH BIEGUNOWOŚĆ ZALEŻNA JEST GŁÓWNIE OD RODZAJU OTULINY. SPOIWO PRZEWAŻNIE O TYM SAMYM SKŁADZIE CO MATERIAŁ RODZIMY.
METODĄ TIG, PRĄDEM STAŁYM O BIEGUNOWOŚCI UJEMNEJ SPAWA SIĘ
STALE WĘGLOWE, STOPOWE I WYSOKOSTOPOWE (NIERDZEWNE, KWASOODPORNE), MIEDZ, OŁÓW, SREBRO, TYTAN, CYRKON I ICH STOPY. NIE SPAWA SIĘ METALI LEKKICH.
METODĄ TIG, PRĄDEM STAŁYM O BIEGUNOWOŚCI DODATNIEJ (Z UWAGI NA WŁASNOŚCI OCZYSZCZAJĄCE) SPAWA SIĘ METALE O TRUDNO TOPLIWEJ WARSTWIE TLENKÓW MAŁYMI NAPIĘCIAMI PRĄDU ZE WZGLĄDU NA SILNE GRZANIE SIĘ ELEKTRODY. 0BECNIE DO TEGO CELU STOSUJE SIĘ JEDNAK PRZEWAŻNIE PRĄD PRZEMIENNY.
METODĄ TIG, PRĄDEM PRZEMIENNYM SPAWA SIĘ METALE POKRYWAJĄCE SIĘ
WARSTEWKĄ TRUDNO TOPLIWYCH TLENKÓW, JAK NP. ALUMINIUM I JEGO STOPY LUB MAGNEZ I JEGO STOPY.
SPAWANIE PLAZMOWE
EMETODA SPAWANIA PLAZMOWEGO (PAW — PLASMA ARC WELDING) JEST BARDZO PODOBNA DO METODY TIG. W ZASADZIE STANOWI JEJ ROZSZERZENIE, MAJĄCE NA CELU ZWIĘKSZENIE WYDAJNOŚCI PROCESU. W PROCESIE SPAWANIA PLAZMOWEGO SĄ WYKORZYSTYWANE DWA OSOBNE STRUMIENIE GAZU: GAZ PLAZMOWY, KTÓRY PRZEPŁYWA OTACZAJĄC ELEKTRODĘ WOLFRAMOWĄ I KTÓRY TWORZY SŁUP ŁUKU PLAZMOWEGO, ORAZ GAZ OSŁONOWY, KTÓRY CHRONI JEZIORKO CIEKŁEGO METALU. STOSOWANE SĄ TRZY ODMIANY METODY PAW:
1. SPAWANIE MIKROPLAZMOWE (NATĘŻENIE PRĄDU SPAWANIA MIEŚCI SIĘ W PRZEDZIALE OD 0,1 A DO 20 A).
2. SPAWANIE PLAZMOWE (NATĘŻENIE PRĄDU SPAWANIA MIEŚCI SIĘ W PRZEDZIALE OD 20 A DO 100 A).
3. SPAWANIE PLAZMOWE Z TZW. „OCZKIEM” (NATĘŻENIE PRĄDU SPAWANIA PRZEKRACZA 100 A), W KTÓRYM ŁUK PLAZMOWY PRZENIKA PRZEZ CAŁĄ GRUBOŚĆ SPAWANEGO MATERIAŁU. METODA TA JEST SZEROKO STOSOWANA, GDY TRZEBA UZYSKAĆ ZŁĄCZA WYSOKIEJ JAKOŚCI, W PRZEMYŚLE LOTNICZYM (TAKŻE W KONSTRUKCJACH KOSMICZNYCH), PRZETWÓRCZYM, CHEMICZNYM I PETROCHEMICZNYM.
SPAWANIE W OSŁONIE ARGONU (METODA MIG).
MA ONO ZASTOSOWANIE DO SPAWANIA ALUMINIUM I JEGO STOPÓW, MIEDZI I JEJ STOPÓW ORAZ STALI WYSOKOSTOPOWYCH. ŁUK ELEKTRYCZNY JARZY SIĘ MIĘDZY SPAWANYM MATERIAŁEM MECHANICZNIE PODAWANYM DRUTEM. SPAWANIE ODBYWA SIĘ W ATMOSFERZE ARGONU LUB HELU. ZARÓWNO ARGON JAK I HEL SĄ GAZAMI CHEMICZNIE OBOJĘTNYMI, A ICH WPŁYW NA PRZEBIEG SPAWANIA I WŁASNOŚCI SPOINY MA CHARAKTER FIZYCZNY. ODMIENNE WŁAŚCIWOŚCI OBU GAZÓW POWODUJĄ, ŻE ICH WPŁYW NA PROCES SPAWANIA JEST RÓŻNY. RODZAJ UŻYTEGO GAZU WPŁYWA RÓWNIEŻ NA KSZTAŁT I WIELKOŚĆ SPOINY; WYSOKI WSPÓŁCZYNNIK PRZEWODZENIA CIEPŁA HELU SPRAWIA, ŻE WZRASTA ŚREDNICA „RDZENIA” ŁUKU, CO POCIĄGA ZA SOBĄ ZMNIEJSZENIE KONCENTRACJI CIEPŁA- SPOINA STAJE SIĘ „PŁYTSZA” I SZERSZA. Z KOLEI STOSOWANIE ARGONU PROWADZI DO TEGO, ŻE GŁĘBOKOŚĆ WTOPIENIA JEST DOŚĆ ZNACZNA, A DZIEJE SIĘ TAK NA SKUTEK DUŻEJ KONCENTRACJI CIEPŁA W WĄSKIM ŁUKU WYWOŁANEJ MAŁYM WSPÓŁCZYNNIKIEM PRZEWODZENIA CIEPLNEGO.
DO SPAWANIA METODĄ MIG STOSUJEMY ELEKTRODY:
SPG1, SPG4, SPG2, SPG1N1.
SPAWANIE W ATMOSFERZE DWUTLENKU WĘGLA ( METODA MAG).
SPAWANIE W OSŁONIE DWUTLENKU WĘGLA STOSUJE SIĘ DO ŁĄCZENIA ELEMENTÓW KONSTRUKCYJNYCH ZE STALI WĘGLOWYCH I NISKOSTOPOWYCH ORAZ STALIWA. ZASADA SPAWANIA W ATMOSFERZE CO2 JEST PODOBNA DO SPAWANIA DRUTEM W ATMOSFERZE ARGONU (METODA MIG). ZAMIAST ATMOSFERY ARGONU STOSUJE SIĘ W TEJ METODZIE ATMOSFERĘ DWUTLENKU WĘGLA, DLATEGO URZĄDZENIA DO SPAWANIA METODĄ MIG I MAG SĄ TE SAME. DOZUJE SIĘ TYLKO INNY GAZ. OPRÓCZ DWUTLENKU WĘGLA DO OSŁONY ŁUKU STOSUJE SIĘ MIESZANKI GAZOWE, W SKŁAD, KTÓRYCH WCHODZĄ GAZY OBOJĘTNE: ARGON I HEL ORAZ GAZY AKTYWNE: DWUTLENEK WĘGLA, TLEN, WODÓR I AZOT. DODAWANIE AKTYWNEGO SKŁADNIKA POLEPSZA WARUNKI JARZENIA SIĘ ŁUKU, ZMNIEJSZA ILOŚĆ ROZPRYSKÓW, A TAKŻE OGRANICZA WPŁYW UGIĘCIA ŁUKU. DODATEK DWUTLENKU WĘGLA DO ARGONU ZWIĘKSZA GŁĘBOKOŚĆ WTOPIENIA I WPŁYWA KORZYSTNIE NA WIELKOŚĆ I KSZTAŁT LICA. DO SPAWANIA METODĄ MAG STOSUJEMY ELEKTRODY: WG. PN SPG3S, SPG4S, SPG3S1,SPG4S1
WG. NORMY EUROPEJSKIEJ EN440, EBDSG2 –HUTA BAILDON, G423CG3SI1
SPAWANIE METODĄ TIME.
SPAWANIE METODĄ TIME CHARAKTERYZUJE SIĘ GŁĘBOKIM WTOPIENIEM PRZY BARDZO WYSOKIEJ WYDAJNOŚCI. TAK WYSOKIE PARAMETRY UZYSKANO DZIĘKI SPECJALNEJ OSŁONIE GAZOWEJ ŁUKU, W SKŁAD KTÓREJ WCHODZĄ: ARGON, HEL, DWUTLENEK WĘGLA, TLEN. W METODZIE TEJ GAZY WCHODZĄCE W SKŁAD MIESZANKI NIE TYLKO TWORZĄ OSŁONĘ ŁUKU I JEZIORKA CIEKŁEGO METALU, ALE ODDZIAŁYWAJĄ DODATKOWO NA PRZEBIEG SAMEGO PROCESU; ARGON STABILIZUJE PROCES JARZENIA SIĘ ŁUKU, HEL ZWIĘKSZA JEGO PRZEWODNOŚĆ CIEPLNĄ, ZAŚ TLEN I CZĘŚCIOWO DWUTLENEK WĘGLA PODNOSZĄ JEGO MOC CIEPLNĄ, A TAKŻE WPŁYWAJĄ NA OBNIŻENIE NAPIĘCIA POWIERZCHNIOWEGO. PRĘDKOŚĆ SPAWANIA W METODZIE TIME SĄ BARDZO DUŻE OSIĄGAJĄC NIEKIEDY WARTOŚĆ 1800 [M/H].
DO SPAWANIA METODĄ TIME STOSUJEMY ELEKTRODY: SPG4, SP18-8.
6.SPAWANIE LASEROWE POLEGA NA STAPIANIU OBSZARU STYKU ŁĄCZONYCH PRZEDMIOTÓW CIEPŁEM OTRZYMANYM W WYNIKU DOPROWADZENIA DO TEGO OBSZARU SKONCENTROWANEJ WIĄZKI ŚWIATŁA KOHERENTNEGO, O BARDZO DUŻEJ GĘSTOŚCI MOCY, OK. L02 DO 1011 W/MM2 . SPAWANIE ODBYWAĆ SIĘ MOŻE TECHNIKĄ Z JEZIORKIEM SPOINY, JAK W KLASYCZNYM SPAWANIU ŁUKOWYM, LUB TECHNIKĄ Z PEŁNYM PRZETOPIENIEM ZŁĄCZA, W JEDNYM PRZEJŚCIU LUB WIELOWARSTWOWO, BEZ LUB Z MATERIAŁEM DODATKOWYM, CZYLI TECHNIKĄ Z OCZKIEM SPOINY. BARDZO DUŻE GĘSTOŚCI MOCY WIĄZKI LASEROWEJ ZAPEWNIAJĄ, ŻE ENERGIE LINIOWE SPAWANIA SĄ NA POZIOMIE MINIMALNYCH ENERGII WYMAGANYCH DO STOPIENIA ZŁĄCZA, A STREFA WPŁYWU CIEPŁA I STREFA STOPIENIA SĄ BARDZO WĄSKIE. JEDNOCZEŚNIE ODKSZTAŁCENIE ZŁĄCZY JEST TAK MAŁE, ŻE SPAWANE PRZEDMIOTY MOGĄ BYĆ WYKONYWANE NA GOTOWO, A PO SPAWANIU NIE JEST WYMAGANA DODATKOWA OBRÓBKA MECHANICZNA. WYRÓŻNIA SIĘ LASERY MAŁEJ MOCY, KTÓRE SĄ WYKORZYSTYWANE W ELEKTRONICE DO SPAWANIA PUNKTOWEGO ORAZ LASERY DUŻEJ MOCY (POWYŻEJ 1,5 KW) POZWALAJĄCE SPAWAĆ Z OCZKIEM. W PRZYPADKU SPAWANIA LASEREM NIE JEST POTRZEBNA PRÓŻNIA, PONIEWAŻ WIĄZKA BEZ PRZESZKÓD PRZENIKA PRZEZ POWIETRZE. PRZEZ TO SPOINA JEST NARAŻONA NA ZANIECZYSZCZENIA I WYMAGANE JEST STOSOWANIE GAZÓW OCHRONNYCH. DO SPAWANIA UŻYWANE SĄ ZARÓWNO LASERY CO2 JAK I ND:YAG.
ZALETY SPAWANIA LASEROWEGO:
WYSOKA GĘSTOŚĆ MOCY (SPAWANIE TYPU KAPILARNEGO)
MAŁE DYSTORSJE,
WĄSKA SPOINA,
WĄSKA STREFA WPŁYWU CIEPŁA.
WYSOKA PRĘDKOŚĆ PROCESU,
NIE WYMAGA SPOIWA,
SPAWANIE Z WYSOKĄ PRECYZJĄ,
WYSOKA CZYSTOŚĆ PROCESU,
MOŻLIWOŚĆ ŁĄCZENIA MATERIAŁÓW TRUDNOSPAWALNYCH,
1 SPAWANIE ŁUKIEM KRYTYMSPAWANIE ŁUKIEM KRYTYM POLEGA NA STAPIANIU BRZEGÓW ŁĄCZONYCH ELE-
MENTÓW ZA POMOCĄ ŁUKU ELEKTRYCZNEGO, KTÓRY JARZY SIĘ POD WARSTWĄ SPECJAL-
NEGO TOPNIKA (PROSZKU) POMIĘDZY KOŃCEM DRUTU ELEKTRODOWEGO A PRZED-
MIOTEM SPAWANYM (RYS. 2.4). METODĘ TĘ STOSUJE SIĘ NAJCZĘŚCIEJ DO SPAWANIA
BLACH I KONSTRUKCJI ZE STALI NISKOWĘGLOWEJ I NISKOSTOPOWEJ O GRUBOŚCI WIĘK-
SZEJ NIŻ 4 MM. WYDAJNOŚĆ SPAWANIA TĄ METODĄ JEST OKOŁO 20 RAZY WIĘKSZA OD
RĘCZNEGO SPAWANIA ŁUKOWEGO. POZA TYM JAKOŚĆ ZŁĄCZA JEST LEPSZA, A KOSZT WYKONANIA SPOIN NIŻSZY. SPAWANIE LUKIEM KRYTYM ODBYWA SIĘ PRZEWAŻNIE AUTOMATYCZNIE. WÓZEK AUTOMATU NAPĘDZANY SILNIKIEM ELEKTRYCZNYM PORUSZA SIĘ PO SPAWANEJ KONSTRUKCJI. DRUT ELEKTRODOWY JEST PODAWANY ZA POMOCĄ SPECJALNEGO PODAJNIKA, POŁĄCZONEGO Z SILNIKIEM ELEKTRYCZNYM. DO SPAWANIA STOSOWANY JEST GOŁY DRUT (NP. SPGL) POKRYTY CIENKĄ WARSTWĄ MIEDZI, CHRONIĄCĄ PRZED KOROZJĄ ORAZ TOPNIK, KTÓRY CHRONI SPOINĘ PRZED DOSTĘPEM TLENU I AZOTU Z POWIETRZA, A TAKŻE ZAPOBIEGA SZYBKIEMU STYGNIĘCIU SPOINY.
2. SPAWANIE ELEKTROŻUŻLOWE
W PIERWSZEJ FAZIE PROCESU SPAWANIA ELEKTROŻUŻLOWEGO JEST ZAJARZANY ŁUK ELEKTRYCZNY MIĘDZY ELEKTRODĄ I SPAWANYM MATERIAŁEM. TOPNIK PRZYKRYWAJĄCY OBSZAR ZŁĄCZA ZACZYNA SIĘ TOPIĆ I POWSTAJE JEZIORKO PŁYNNEGO ŻUŻLA, KTÓREGO GŁĘBOKOŚĆ SIĘ POWIĘKSZA. GDY TEMPERATURA ŻUŻLA WZROŚNIE I TYM SAMYM ZWIĘKSZY SIĘ JEGO PRZEWODNOŚĆ ELEKTRYCZNA, ŁUK ZGAŚNIE, A PRĄD ELEKTRYCZNY BĘDZIE PRZEPŁYWAŁ PRZEZ PŁYNNY ŻUŻEL. PONIEWAŻ PŁYNNY ŻUŻEL POSIADA PEWNĄ REZYSTANCJĘ, W WYNIKU PRZEPŁYWU PRĄDU POWSTAJE ENERGIA CIEPLNA NIEZBĘDNA DO PROWADZENIA PROCESU SPAWANIA. SPOINA POWSTAJE W PRZESTRZENI OGRANICZONEJ STAŁYMI LUB RUCHOMYMI, CHŁODZONYMI WODĄ, MIEDZIANYMI NAKŁADKAMI ORAZ POWIERZCHNIAMI ZŁĄCZA SPAWANYCH MATERIAŁÓW. W TRAKCIE PROCESU GŁOWICA SPAWALNICZA PRZEMIESZCZA SIĘ PIONOWO W GÓRĘ. W ZALEŻNOŚCI OD GRUBOŚCI SPAWANYCH MATERIAŁÓW MOŻE BYĆ STOSOWANA JEDNA LUB WIĘCEJ TOPLIWYCH ELEKTROD. JEŻELI MATERIAŁ JEST BARDZO GRUBY ELEKTRODA MOŻE BYĆ PROWADZONA RUCHEM WAHADŁOWYM.
ZALETY METODY:
* WYSOKA WYDAJNOŚĆ,
* NISKI KOSZT PRZYGOTOWANIA ZŁĄCZA;
* WYKONYWANIE ZŁĄCZA W JEDNYM PRZEJŚCIU, BEZ WZGLĘDU NA GRUBOŚĆ SPAWANYCH MATERIAŁÓW,
* BRAK KĄTOWYCH ODKSZTAŁCEŃ ZŁĄCZY CZOŁOWYCH,
* NIEWIELKIE NAPRĘŻENIA POPRZECZNE,
* ZMINIMALIZOWANE RYZYKO POWSTAWANIA PĘKNIĘĆ WODOROWYCH.
SŁABĄ STRONĄ TEJ METODY JEST TO, ŻE UŻYWANE W NIEJ DUŻE ILOŚCI ENERGII PRZYCZYNIAJĄ SIĘ DO POWOLNEGO STYGNIĘCIA ZŁĄCZA, W WYNIKU CZEGO W STREFIE WPŁYWU CIEPŁA WYSTĘPUJE DUŻY ROZROST ZIARNA. UDARNOŚĆ MATERIAŁU W STREFIE WPŁYWU CIEPŁA JEST NIEWYSTARCZAJĄCA, ABY SPEŁNIĆ WYMAGANIA STAWIANE KONSTRUKCJOM SPAWANYM Z GWARANTOWANĄ ODPORNOŚCIĄ NA PĘKNIĘCIA W NISKICH TEMPERATURACH, CZYLI Z ODPORNOŚCIĄ NA PĘKNIĘCIA KRUCHE.
PROCES NAPAWANIA
NAPAWANIE JEST PROCESEM NAKŁADANIA WARSTWY STOPIONEGO METALU
(NAPOINY) NA PRZEDMIOT METALOWY Z RÓWNOCZESNYM POWIERZCHNIOWYM
PRZETOPIENIEM MATERIAŁU PODŁOŻA. SCHEMAT STREFY NAPAWANIA PRZEDSTAWIONO
NA RYSUNKU 9.1. PRZETOPIENIE PODŁOŻA JEST NIEZBĘDNYM WARUNKIEM UZYSKANIA
POPRAWNEJ WARSTWY NAPAWANEJ. WŁASNOŚCI STREFY WTOPIENIA, STANOWIĄCEJ
WARSTWĘ PRZEJŚCIOWĄ POMIĘDZY NAPOINĄ A MATERIAŁEM PODŁOŻA WPŁYWAJĄ
W ZASADNICZY SPOSÓB NA OSTATECZNY WYNIK NAPAWANIA. WIELKOŚĆ STREFY WTO-
PIENIA WPŁYWA RÓWNIEŻ NA PROCES NAGRZEWANIA MATERIAŁU RODZIMEGO, WY-
WOŁUJĄC OKREŚLONE ZMIANY JEGO WŁASNOŚCI. PODCZAS NAPAWANIA POWSTAJE JEZIORKO CIEKŁEGO METALU (RYS. 9.2), W KTÓRYM MIESZA SIĘ ROZTOPIONY METAL PODŁOŻA (MATERIAŁU RODZIMEGO) I DRUTU ELEKTRODOWEGO. NAD CIEKŁYM METALEM ZNAJDUJE SIĘ WARSTWA CIEKŁEGO ŻUŻLA, KTÓRY POWSTAJE ZE STOPIONEGO TOPNIKA (OTULINY). CIEKŁY METAL I CIEKŁY ŻUŻEL OSŁONIĘTE SĄ GAZEM OSŁONOWYM. W CIEKŁYM JEZIORKU ZACHODZI SZEREG ZJAWISK
CIEPLNO-METALURGICZNYCH, MAJĄCYCH WPŁYW NA EFEKT NAPAWANIA. NAPAWANIE STOSUJE SIĘ W CELU:
• NADANIA OKREŚLONYCH WŁASNOŚCI FIZYCZNYCH LUB CHEMICZNYCH POWIERZCH-
NIOM PRZEDMIOTÓW METALOWYCH, GŁÓWNIE PODWYŻSZAJĄCYCH TWARDOŚĆ,
ODPORNOŚĆ NA ŚCIERANIE, ODPORNOŚĆ, NA DZIAŁANIE KOROZJI ITP.;
• REGENERACJI CZĘŚCI MASZYN I URZĄDZEŃ TECHNICZNYCH PRZEZ UZUPEŁNIENIE
UBYTKÓW METALU, POWSTAŁYCH NA SKUTEK WYTARCIA, WYBICIA, KAWITACJI LUB
KOROZJI. METODY NAPAWANIA METODY NAPAWANIA METALI SĄ NASTĘPUJĄCE:
• ŁUKOWE RĘCZNE ELEKTRODAMI TOPLIWYMI (OTULONĄ, RDZENIOWĄ, WIĄZKĄ ELEK-
TROD, LEŻĄCĄ PŁYTKOWĄ) LUB ELEKTRODĄ NIETOPLIWĄ (WĘGLOWĄ);
• ŁUKIEM KRYTYM, DRUTEM ELEKTRODOWYM PEŁNYM LUB RDZENIOWYM ORAZ
ELEKTRODĄ TAŚMOWĄ (PÓŁAUTOMATYCZNE I AUTOMATYCZNE);
• ŁUKOWE, W OSŁONIE GAZÓW OCHRONNYCH LUB OBOJĘTNYCH, ELEKTRODĄ TOPLIWĄ
(RĘCZNE, PÓŁAUTOMATYCZNE I AUTOMATYCZNE) LUB ELEKTRODĄ NIETOPLIWĄ Z ZA-
STOSOWANIEM DRUTU LITEGO;
• ELEKTROŻUŻLOWC; PRĄDAMI WIELKIEJ CZĘSTOTLIWOŚCI;
• PLAZMOWE;
• ELEKTROWIBRACYJNE (ELEKTROIMPULSOWE).
lestan