SCHIZOFRENIA.docx

SCHIZOFRENIA

Schizofrenia jest to zaburzenie psychotyczne, które charakteryzuje się zniekształceniem odbioru rzeczywistości oraz zaburzeniem w funkcjonowaniu.

Częstość występowania schizofrenii:

·         ryzyko zachorowania w ciągu życia na tą chorobę wynosi 1%

·         w takim samym stopniu dotyka kobiet i mężczyzn

Różnice płciowe dotyczą wieku, w jakim choroba się rozpoczyna:

·         u mężczyzn początek schizofrenii zaczyna się wcześniej, tj. pomiędzy 15 – 25 rokiem życia, niż u kobiet, u których choroba ta pojawia się w wieku 25 – 35 lat.

·         różnice w występowaniu schizofrenii dotyczą także statutu społeczno – ekonomicznego:

·         w warstwach uboższych społeczeństwa jest największy odsetek schizofreników (jest to najprawdopodobniej spowodowane samą chorobą, tzn. to choroba powoduje, że osoba zmienia na niższy swój status ekonomiczny: na skutek schizofrenii wiele osób traci pracę, relację z innymi ludźmi, z najbliższymi)

W rozwoju choroby ważny jest jej początek: im wcześniej osoba zachoruje, im wcześniej pojawią się charakterystyczne dla niej objawy, tym gorzej.

Schizofrenia dziecięca: dotyczy ok. 0,5 – 1 % dzieci
Schizofrenia późna: dotyczy ok. 10 % osób po 40. roku życia

Przyczyny schizofrenii:
Zachorowanie na schizofrenię może być spowodowane:

Czynnikami biologicznymi:
a)uwarunkowania genetyczne
b)urazy przed– i okołoporodowe (schizofrenia w znacznej części występuje u osób, których matki w drugim trymestrze ciąży przechodziły infekcje wirusowe)
c)nadmierna ilość dopaminy, czyli neuroprzekaźnika w ośrodkowym układzie nerwowym

Czynnikami rodzinnymi:
a)często osoby chore wychowywały się w rodzinach, w których występowały nieprawidłowe sposoby komunikowania się: bardzo silnie naładowane emocjonalnie i krytykujące, natarczywe i ingerujące, wywołujące poczucie winy

Czynnikami psychospołecznymi:
a)występowanie nadmiernej ilości stresu przez dłuższy okres czasu
b)urazy psychiczne, wywołane np. przez jakieś tragiczne, traumatyczne doświadczenie
c)nadużywanie substancji psychoaktywnych: alkoholu, narkotyków

Schizofrenię można stwierdzić, jeśli zespół poniższych objawów jest obecny od minimum 1 miesiąca.

Najbardziej charakterystycznym objawem dla schizofrenii jest:

·         rozszczepienie osobowości, tj. równoczesne przeżywanie sprzecznych rzeczy, sprzeczność różnych sfer psychicznych

·         autyzm: zaabsorbowanie światem przeżyć zewnętrznych, zamknięcie się w sobie

POZYTYWNY
halucynacje (inaczej omamy, czyli błędne spostrzeżenia powstające bez bodźców zewnętrznych:

·         słuchowe

·         wzrokowe

·         smakowe

·         węchowe

·         dotykowe

·         komentujące zachowanie pacjenta

·         dyskutujące o pacjencie

·         pochodzące z różnych części ciała

·         urojenia (czyli fałszywy sąd, który trwa pomimo dowodów na jego nieprawdziwość:

·         urojenia tożsamości religijnej lub politycznej, 

·         nadludzkiej mocy / możliwości,

·         urojenia prześladowcze

·         błędne skojarzenia

·         dziwaczne zachowanie

·         małe upośledzenie poznawcze

NEGATYWNY

·         spłycenie afektu (reakcje emocjonalne są nieadekwatne)

·         ubóstwo języka

·         aspołeczność (społeczne wycofywanie się, zainteresowanie się światem przeżyć wewnętrznych)

·         apatia

·         duże upośledzenie poznawcze

·         znacząca i szeroko zakrojona zmiana zachowania

·         utrata zainteresowań

·         bezcelowość

·         bezczynność

·         zaabsorbowanie sobą

Dotychczas nieznane jest skuteczne postępowanie lecznicze schizofrenii. Jej leczenie polega głównie na łagodzeniu objawów i zapobieganiu nawrotów.  Ważną rolę w skutecznym leczeniu schizofrenii odgrywają długoterminowa farmakoterapia, jak również oddziaływania środowiskowe i psychologiczne.

Miejsce leczenia
W zależności od rodzaju i stopnia ciężkości zaburzenia, pacjent jest leczony pozostając w swoim środowisku lub zostaje przyjęty do szpitala psychiatrycznego. Leczenie szpitalne jest wskazane w przypadku, gdy u osoby występuje pierwszy epizod psychozy oraz wtedy, gdy:

·         osoba zagraża sobie lub innym ludziom

·         osoba zaniedbuje swoje podstawowe potrzeby

Dodatkowo, zgodne z obowiązującymi przepisami prawa (art. 29), do szpitala może być przyjęta osoba bez jej zgody wtedy, gdy:

·         jej dotychczasowe zachowanie wskazuje, że nieprzyjęcie do szpitala psychiatrycznego spowoduje znaczne pogorszenie jej stanu psychicznego

·         gdy jest niezdolna do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, a uzasadnione jest przewidywanie, że leczenie w szpitalu psychiatrycznym przyniesie poprawę jej stanu zdrowia

·         o potrzebie przyjęcia orzeka sąd opiekuńczy na wniosek rodziny, przedstawiciela ustawowego lub osoby sprawującej opiekę 

·         do wniosku dołącza się opinię psychiatry (tylko publiczna placówka)

 
Leczenie farmakologiczne
W większości przypadków leczenie schizofrenii jest długoterminowe i może trwać przez całe życie. W zależności od ciężkości zaburzenia stosuje się postępowanie lecznicze trwające od około 6 do 8 miesięcy. Po tym okresie można próbować stopniowo odstawiać leki.

W zależności od objawów schizofrenii:

·         czy są to tzw. objawy pozytywne, do których zalicza się: urojenia, omamy, zdezorganizowane myślenie;

·         czy tzw. objawy negatywne, w skład których wchodzą między innymi apatia i ubóstwo myślenia oraz wypowiedzi, stosuje się różne leki przeciwpsychotyczne.

Tradycyjne leki przeciwpsychotyczne stosuje się w przypadku objawów pozytywnych. Jednak są one nieskuteczne i niewskazane przy występowaniu objawów negatywnych, ponieważ mogą one prowadzić do ich nasilenia. Należy zwrócić uwagę, że stosowanie tych leków jest związane z ryzykiem wystąpienia innych, niepożądanych objawów tj. zespół parkinsonowski czy ostre dystonie.

W przypadku występowania objawów pozytywnych stosuje się atypowe leki przeciwpsychotyczne (tzw. nowoczesne lub drugiej generacji), które rzadziej wywołują niepożądane skutki uboczne (tj. zespół parkinsonowski czy dystonia), aczkolwiek nie eliminują ich w zupełności.
Brak zadawalającej poprawy stanu zdrowia psychicznego pacjenta pomimo zastosowania leków przeciwpsychotycznych może świadczyć o występowaniu tzw. schizofrenii lekoopornej.

Leczenie psychologiczne
Istnieje coraz więcej dowodów na to, że oddziaływanie psychologiczne może mieć znaczny wpływ na poprawę stanu zdrowia psychicznego chorego oraz wzmocnić efekty farmakoterapii.

W zależności od objawów choroby, stosuje się następujące sposoby pomocy:

·         terapia poznawczo-behawioralna – stosowana w celu łagodzenia objawów choroby oraz zwiększa samoświadomość pacjenta związana z chorobą

·         psychologiczna interwencja w rodzinie – polega na wzmacnianiu więzi rodzinnych, ułatwianiu wyrażania emocji oraz regulowaniu zachowań między członkami rodziny; ułatwia ponowną adaptacje w społeczeństwie i zmniejsza prawdopodobieństwo nawrotu choroby 

·         poradnictwo, wsparcie oraz edukacja 

·         treningi umiejętności społecznych

Leczenie środowiskowe
Jest to leczenie indywidualnie dopasowane do pacjenta. Bierze w nim udział szereg różnych instytucji (od pracowników socjalnych po miejsce pracy). Ważne jest odpowiednie skoordynowanie opieki nad pacjentem oraz bieżące śledzenie istniejących objawów i nawrotów choroby.

Odpowiednio przeprowadzone leczenie farmakologiczne, psychologiczne i środowiskowe znacznie zmniejsza liczbę przyjęć i okres pobytu chorych w  szpitalu psychitrycznym.

Postać schizofrenii rezydualna: