Niedrożność jelit ( ileus )
Prawidłowa motoryka i pasaż jelitowy są zatrzymane z powodu:
blokady mechanicznej
zaburzeń czynnościowych
Niedrożność może być:
całkowita częściowa
Niedrożność mechaniczna jeśli nie jest szybko leczona może doprowadzić do zgonu.
Przyczyny:
najczęstszą przyczyną niedrożności mechanicznej jelita cienkiego są zrosty pooperacyjne, a następną przepukliny
rak jest najczęstszym czynnikiem etiologicznym niedrożności jelita grubego
Niedrożność porażenna to zaburzenia prawidłowej perystaltyki przewodu pokarmowego, które uniemożliwia przesuwanie treści jelitowej
Rzekoma niedrożność okrężnicy (zwana także zespołem Ogilviego)
objawy podobne jak w niedrożności mechanicznej
brak zmian organicznych przewężających światło jelita
występuje najczęściej u osób w podeszłym wieku z przewlekłymi schorzeniami ( zastoinowa niewydolność krążenia, obrzęk śluzakowaty, przewlekła niewydolność nerek )
Wywiad:
nasilający się kurczowy ból brzucha
dołączają nudności, wymioty
zatrzymanie stolca
w niedrożności jelita cienkiego ból ma tendencję do lokalizacji w okolicy około pępkowej i pojawia się napadowo w okresach 5-minutowych
ból w niedrożności jelita grubego zwykle jest mniej intensywny i umiejscawia się w podbrzuszu.
wymioty w niedrożności jelita grubego występują w późniejszym okresie, a zawartość ich jest ciemna, kałowa
ciągły, silny ból sugeruje możliwość zadzierzgnięcia jelit, stanu groźnego dla życia.
niemożność oddania stolca i gazów (zatrzymanie) obserwuje się w pełnej niedrożności mechanicznej
oddanie stolca lub gazów w krótkim okresie od początku wystąpienia objawów nie wyklucza niedrożności mechanicznej
okresowa gwałtowna biegunka u pacjenta z napadowym bólem brzucha sugeruje niedrożność niepełną
niedrożność porażenna: stały i łagodny ból brzucha
rzekomej niedrożności jelitowej często towarzyszy duże wzdęcie brzucha z wymiotami lub bez
Dokładny wywiad dotyczący przebytych zabiegów operacyjnych urazów oraz istniejących schorzeń brzucha i miednicy (guz, kamica żółciowa, choroba wrzodowa, uchyłkowatość)
Przyczyny niedrożności mechanicznej u dorosłych:
g Przeszkody w świetle
kamienie żółciowe ciała obce
polipy zaklinowanie stolca
g Nieprawidłowości w ścianie:
guz zwężenie niedokrwienne wgłobienie
zapalenie jelit (odcinkowe, popromienne) zapalenie uchyłków
g Przyczyny zewnętrzne:
zrosty przepuklina guz skręt (zawęźlenie) schorzenia ginekologiczne
patologiczne masy wewnątrz jamy brzusznej (ropień, krwiak, ciało obce itp.)
Przyczyny niedrożności porażennej u dorosłych
g Przyczyny brzuszne: podrażnienie otrzewnej (uraz, podrażnienie chemiczne, infekcja)
Przyczyny naczyniowe (niedostateczne ukrwienie z tętnicy krezkowej, zakrzepica żylna, zapalenie naczyń krezki, zadzierzgnięcie jelit)
Schorzenia zaotrzewnowe (krwiak zaotrzewnowy, złamania, ostre choroby urologiczne)
g Przyczyny pozabrzuszne:
Przyczyny umiejscowione w klatce piersiowej (zapalenie płuc, zawał serca ściany dolnej)
Przyczyny układowe (zaburzenia elektrolitowe, posocznica, mocznica, zaburzenia metaboliczne) Stosowanie leków (antycholinergicznych, antyhistaminowych, opiatów)
g Przyczyny idiopatyczne
Badanie fizykalne:
Stan ogólny: niepokój, poty
Ocena czynności życiowych: Tachykardia i spadek ciśnienia tętniczego mogą wskazywać na duży niedobór płynów ustrojowych, posocznicę lub zapalenie otrzewnej. Temperatura ciała bywa podwyższona.
Rak jelita grubego
Objawy raka:
g prawa połowa okrężnicy:
bóle w prawym podbrzuszu
niedokrwistość ( krew utajona w stolcu)
pojawienie się wyczuwalnego przez powłoki brzuszne guza
g lewa połowa okrężnicy:
zaparcia, wzdęcia
wąskie, ołówkowate stolce (zwężenie światła jelita)
obecność krwi w stolcu ( ponad 60% przypadków)
biegunki na przemian z zaparciami
g odbytnica:
krew w stolcu ( 85% przypadków )
zaparcia, wąskie stolce
stałe parcie na stolec lub uczucie niepełnego wypróżnienia
bóle okolicy krzyżowej
Ostre zapalenie dróg żółciowych (cholangitis acuta) jest bakteryjnym powikłaniem zaburzenia drożności dróg żółciowych, wywołanym najczęściej przez Escherichia coli, Klebsiella, Enterobacter. Niedrożność dróg żółciowych najczęściej spowodowana kamicą przewlekłą, rzadziej nowotworem trzustki, brodawki większej dwunastnicy i dróg żółciowych.
Objawy:
gorączka z dreszczami
Kolkowy ból w prawym podbrzuszu Triada Charcota
żółtaczka Pentada Reynoldsa
zaburzenia świadomości
obniżenie ciśnienia tętniczego krwi
odbarwione , jasne stolce
ciemny mocz
Leczenie :
dieta ścisła antybiotyki
wyrównanie zaburzeń wodno-elektrolitowych leki przeciwbólowe, rozkurczowe, witamina K
Ostre zapalenie trzustki (pancreatitis acuta): jego istota polega na samotrawieniu się trzustki przez uaktywnione enzymy trzustkowe
Główną rolę w powstaniu choroby odgrywają:
zastój soku żółciowego w następstwie kamieni żółciowych, zwężenia brodawki Vartera
czynniki bakteryjne i toksyczne w przypadkach zapalenia wirusowego
ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego
zaburzenia krążenia
choroby dróg żółciowych
alkohol
W mechanizmie powstawania choroby ważną rolę odgrywa wzmożone ciśnienie w przewodach trzustkowych, zarzucanie żółci i treści dwunastniczej co powoduje uczynnienie trypsynogenu w obrębie trzustki. Powstała w ten sposób trypsyna rozczepia białka gruczołu i prowadzi do samotrawienia.
Objawy (postać obrzękowa, martwiczo-krwotoczna, ropna):
silny stały ból w nadbrzuszu i lewym podżebrzu, promieniuje do lewej łopatki
brzuch wzdęty, bolesny na ucisk
okolica lędźwiowa bolesna
trzustka wyczuwalna, powiększona
objawy porażennej niedrożności jelit z zatrzymaniem gazów i stolca
niewydolność krążenia, wstrząs
czerwone zabarwienie twarzy, żółtaczka
ciężki stan ogólny
Diagnostyka:
diastazy w surowicy krwi, leukocytoza, wapń w surowicy krwi, RTG przeglądowe, punkcja jamy brzusznej
Powikłania:
martwica ropień bezmocz niedodma płuc
niedrożność żółtaczka wstrząs wysięk
Leczenie:
zwalczanie bólu, wstrząsu, zaburzeń wodno-elektrolitycznych, wydzielania trzustkowego
zapobieganie zakażeniom i niewydolności nerek
Przepukliną brzuszną (hernia abdominalis) nazywamy wrodzone luba nabyte przemieszczenie się pod skórę poprzez otrzewną części narządów jamy brzusznej. Narządy te zawarte są w worku utworzonym przez otrzewną ścienną.
wady wrodzone
osłabienie powłok i wzmożone działanie tłoczni brzusznej (duży wysiłek fizyczny, przewlekły, uporczywy kaszel, zaparcia, liczne porody)
ubytek w ścianie brzucha ( niezarośnięty otwór pępkowy, zbyt szeroki kanał pachwinowy, blizna pooperacyjna)
Otwór w ścianie brzucha to wrota ( kanał pachwinowy to przepuklina pachwinowa, kanał udowy to przepuklina udowa)
Przepuklina posiada worek zawierający różne narządy jamy brzusznej. Są to narządy ruchome tj. jelito cienkie, okrężnica, sieć. To co znajduje się w worku nazywamy zawartością przepukliny. Bardzo duża przepuklina nazywana jest olbrzymią
Rodzaje:
wolna lub odprowadzalna
uwięźnięta – nie można odprowadzić jej zawartości do jamy brzusznej, ucisk we wrotach powoduje zastój krwi w naczyniach uwięźniętego odcinka i obrzęk, co może doprowadzić do martwicy zawartości i zapalenia otrzewnej
Najczęściej spotykamy przepukliny pachwinowe ( mężczyźni). Jej wrota stanowi pierścień pachwinowy zewnętrzny. Niekiedy zawartość przepukliny pachwinowej może przenieść Siudo worka mosznowego – przepuklina mosznowa
Przepuklina udowa: występuje częściej u kobiet. kanał udowy prowadzi naczynia krwionośne z jamy brzusznej w kierunku kończyny dolnej, jest bardzo wąski - ta przepuklina często więźnie.
Przepuklina pępkowa występuje u małych dzieci, otyłych kobiet, po licznych porodach.
Przepuklina brzuszna w bliźnie pooperacyjnej jest najczęściej wynikiem rozejścia się zeszytych w czasie operacji powłok brzusznych z powodu ropienia rany, kaszlu, otyłości.
Rzadziej spotykamy przepukliny linii białej i kulszowe.
Zdarzają się przepukliny wewnętrzne rozworu przełykowego przepony, przeponowe.
Przepuklinie mogą nie towarzyszyć żadne objawy, czasem bóle, ciążenie czy pieczenie w okolicy przepukliny, zawłaszcza w czasie kaszlu lub wysiłku. Wyraźne i ostre objawy pojawiają się w chwili uwięźnięcia. Są typowe dla mechanicznej niedrożności jelit ( ból, nudności, wymioty, zatrzymanie gazów, stolca, wzdęcia). Objawom towarzyszy bolesność uciskowa.
olgata