WYBRANE TOKI I LEKCJE Z WYCHOWANIA FIZYCZNEGO W NAUCZANIU POCZĄTKOWYM
Cechy charakterystyczne zabaw, gier ruchowych, gier drużynowych i zespołowych
Zabawy i gry ruchowe – obok zabaw manipulacyjnych, naśladowczych, gier dydaktycznych – stanowią jedną z najbardziej interesujących form zabawowych dzieci i młodzieży.
Zabawa to taki rodzaj aktywności, w którym dominują naturalne formy ruchu:
marsze, czworakowanie,biegi, rzuty, skoki, a zasady i przepisy w nich obowiązujące są proste. Jeżeli w zabawach będzie wprowadzona rywalizacja, to powinna mieć charakter indywidualnego współzawodnictwa o to kto najlepiej, najszybciej lub najładniej wykona ćwiczenie. Uczestnicy mogą stanowić jeden zespół, mogą być też podzieleni na mniejsze grupy.
„Jedną z istotnych cech zabawy prostej jest to, że bawiący się może w każdej chwili opuścić grupę lub dołączyć do niej może nowy uczestnik, co nie zmienia zupełnie charakteru i przebiegu zabawy.”
Biorąc pod uwagę dominujący charakter czynności w zabawie, wyodrębniono ich rodzaje:
1. zabawy ze śpiewem,
2. zabawy orientacyjno-porządkowe,
3. zabawy na czworakach,
4. zabawy bieżne,
5. zabawy rzutne,
6. zabawy skoczne,
7. zabawy kopne.
Podstawowym elementem różniącym zabawy od gier jest współzawodnictwo między rywalizującymi drużynami występujące we wszystkich rodzajach gier. W grach większego znaczenia nabiera skuteczność, dokładność wykonania poszczególnych zadań ruchowych. W grach ruchowych wszyscy uczestnicy wykonują te same ruchy, najczęściej są to ruchy wyuczone o bardziej złożonym stopniu trudności. Zasady obowiązujące w grze ruchowej są takie same dla wszystkich startujących, a na wynik końcowy pracuje cały zespół (przykładem mogą być „wyścigi rzędów”).
Najwyższą formą gier ruchowych jest gra drużynowa. Wymaga ona największej umiejętności i sprawności fizycznej. Wspólną cechą wszystkich gier drużynowych jest stosowanie następujących zasad:
- gra odbywa się na czas,
- o zwycięstwo walczą jednocześnie dwie drużyny z jednakową liczbą zawodników,
- grę prowadzi sędzia.
Przepisy w grach drużynowych mogą być w miarę swobodnie zmieniane i dostosowywane do warunków oraz umiejętności uczestników. Taktyka, jaką zastosują w czasie gry zawodnicy, najczęściej wynika z przebiegu gry i decydują o niej sami grający. W grach drużynowych wszyscy uczestnicy wykonują podobne czynności ruchowe, nieuzasadnione jest szkolenie specjalistów w zależności od pozycji zajmowanej w czasie gry.
Najbardziej złożoną formą gier są sportowe gry zespołowe, gdzie rywalizacja podejmowana jest przez dwa równe pod względem liczby startujących osób, zespoły. Wymagają one wcześniejszego wyuczenia skomplikowanych elementów technicznych i dydaktycznych z poszczególnych rodzajów gier. Wyraźna staje się również specjalizacja związana z pełnionymi funkcjami(bramkarz a zawodnik z pola). W grach tych przepisów nie można zmieniać dowolnie, są bowiem ściśle ustalone przez międzynarodowe federacje, a ich przestrzeganie na boisku kontrolowane jest przez przygotowanych do tej roli sędziów.
Taktyczne zadania dla całej drużyny ustala trener i on wraz zespołem oceniany jest przede wszystkim za wynik.
I b. Tok lekcji zabaw i gier ruchowych z ćwiczeniami kształtującymi wg A. Kalinowskiego.
Część I - czynności organizacyjno- porządkowe
- zabawa ze śpiewem
- zabawa lub gra orientacyjno- porządkowa
Część II [A] - ćwiczenia kształtujące ( ćw. ramion, tułowia w płaszczyźnie
strzałkowej, nóg, tułowia w płaszczyźnie czołowej, ramion i nóg, tułowia w płaszczyźnie mieszanej, mięśni grzbietu, równoważne,
podskoki).
Część II [B] - zabawa lub gra na czworakach lub z mocowaniem
- zabawa lub gra bieżna
- zabawa lub gra rzutna
- zabawa lub gra skoczna
Część III - zabawa ze śpiewem, marsz lub pląs
- czynności organizacyjno-porządkowe
II. Tok lekcji gier drużynowych z zabawami i grami ruchowymi
- zabawa lub gra orientacyjno-porządkowa
Część II [A] - zabawa lub gra na czworakach lub z mocowaniem
Część II [B] - fragment gry z elementami taktyki
- gra (uproszczona, szkolna lub właściwa)
Część III - zabawa lub gra o charakterze uspokajającym
- czynności organizacyjno- porządkowe
III. Tok lekcji zabaw i gier ruchowych z elementami zespołowych gier sportowych.
- zabawa lub gra ożywiająca lub dyscyplinująca
Część II [A] - ćwiczenia kształtujące
- gra ruchowa
Część II [B] - zabawy lub gry ruchowe z elementami techniki danej gry zespołowej:
mini-koszykówka mini-siatkówka mini- piłka ręczna mini- piłka nożna
- podania - przyjęcia - podania - uderzenia
- chwyty - podania - chwyty - przyjęcia
- rzuty - zagrywki - rzuty - prowadzenia
- kozłowanie - zbicia - kozłowanie - strzały
- zwody - zastawianie - zwody - zwody
- zabawy i gry ruchowe z elementami taktyki danej gry zespołowej
- gra drużynowa o charakterze danej gry zespołowej
- czynności organizacyjno - porządkowe
IV. Tok lekcji z przewagą ćwiczeń gimnastycznych wg Denisiuka
Część [II] A
- ćwiczenia kształtujące
- zabawa lub gra ożywiająca
Część II [B] - ćwiczenia stosowane i użytkowe
- ćwiczenia zwinności
- ćwiczenie siły (zwisy i podpory)
- ćwiczenie równowagi na przyrządach
- ćwiczenia skoczności (skoki gimnastyczne)
- biegi, rzuty
Część III - zabawa ze śpiewem lub zabawa, gra lub ćwiczenie uspokajające
lub korektywne
- czynności organizacyjno – porządkowe
V. Tok lekcji zabaw i gier ruchowych z elementami lekkiej atletyki.
Część I - czynności organizacyjno – porządkowe
Część II - zabawa lub gra bieżna
Część III - zabawa lub gra uspokajająca
VI. Tok lekcji w trudnych warunkach (klasa, korytarz)
Część I - czynności porządkowe
- zabawa orientacyjna
Część II - ćwiczenia kształtujące
- zabawa bieżna
- zabawa (orientacyjna lub bieżna, skoczna, rzutna, uspokajająca)
Część III - ćwiczenia rozluźniające, oddechowe, korektywne
- ćwiczenia końcowe
KSZTAŁTUJĄCYMI (SALA ZASTĘPCZA)
Zadanie główne: nauka zabawy „Kto zmienił miejsce”
Zadanie dodatkowe: doskonalenie ćwiczeń kształtujących w ławkach
Zadanie poznawcze: zapoznanie z nową formą (nietypowe warunki)
Zadanie wychowawcze: wdrażanie do zgodnego współdziałania w zespole
Tok lekcji
Treść i przebieg ćwiczeń, zabaw
Dozowanie
1.Organizacyjno-
porządkowe
1.Przewietrzenie klasy, otwieranie okien, czysta podłoga.
2. Przygotowanie się do zajęć
3. Zbiórka w ławkach, powitanie, podanie zadań lekcji,
bezpieczeństwo.
4 min
2. Zabawa ze śpiewaniem „Trzy rogi”
„Trzy rogi”
Dzieci śpiewają i naśladują ruchami rąk słowa piosenki:
„Mój kask ma 3 rogi,
3 rogi ma mój kask,
bo gdyby nie 3 rogi,
to nie byłby, mój kask”
Przy każdym powtórzeniu piosenki opuszczają powtarzające się słowo np. mój kask i wskazują na siebie.
5 razy
3. Zabawa orientacyjno – porządkowa „Rób tak- nie rób tak”
„Rób tak – nie rób tak”
Nauczyciel wykonuje różne ruchy mówiąc „ albo rób tak, albo nie rób tak” uczeń, który się pomylił daje” fanta”.
Część II A ćwiczenia ramion
Dzieci siadają w ławkach. Ugięcie pionowe ramion. Krążenie łokciami od przodu ku górze.
6 razy
Ćwiczenie tułowia w pozycji strzałkowej
Dzieci stoją. Wykonują skłony z pogłębieniem.
Ćwiczenia nóg
chomisiaczki