Baśnie Braci Grimm..doc

Temat: Twórczość Braci Grimm.

Dla przypomnienia...

Baśń- jeden z podstawowych gatunków epickich zazwyczaj niewielkich rozmiarów, odwołujący się zwykle do folkloru. Dominują w niej elementy fantastyki; opowiada o siłach nadprzyrodzonych, cudownych zdarzeniach, nadnaturalnych postaciach. Jedną z ważniejszych cech baśni jest nieokreślony czas akcji. Zawiera ludową mądrość, przedstawia wierzenia ludowe i magiczne; baśń może być osnuta na podaniach, legendach.

Baśnie braci Grimm tłumaczone były na wiele języków.

W Polsce Baśnie dla dzieci i młodzieży po raz pierwszy ukazały się w 1895 roku.

Na ich podstawie pisano sztuki, układano tańce, kręcono filmy, wystawiano opery.

Stały się nieodłączną częścią dzieciństwa dzieci na całym świecie.

Baśnie braci Grimm od wielu lat poruszają wyobraźnię dziecka. Któż nie zna Czerwonego Kapturka, Jasia i Małgosi, Królewny Śnieżki czy Kopciuszka. A to tylko kilka postaci ze świata cudów, baśni i tajemnicy. To oni po raz pierwszy zastosowali zwroty, bez których baśnie trudno sobie wyobrazić: "dawno, dawno temu", "za górami, za lasami", czy "żyli długo i szczęśliwie".

Niestety baśnie braci Grimm są chyba najokrutniejsze ze wszystkich baśni dla dzieci.

Warto je przeczytać choćby po to, by poznać dawne spojrzenie na moralność, szczęście etc. Z drugiej strony baśnie te nie zawsze nadają się dla dzisiejszych dzieci - często przepełnione są okrucieństwem. Przykładem może tu być historia o macosze.

(nienawidziła pasierba, więc zrobiła z niego potrawkę i dała do zjedzenia mężowi)

"Kiedy chłopczyk zajrzał do skrzyni, diabeł znów podszepnął coś macosze; i... trach! zatrzasnęła wieko ucinając dziecku głowę, która potoczyła się między czerwone jabłka. (...) Zeszła na dół do swej komory, z górnej szuflady komody wyjęła chustkę, przyłożyła głowę chłopca do jego szyi i owiązała chustką, tak że nic nie było znać (...), wsadziła mu jabłko do ręki.

[...]

- Matko - odezwała się Maryjka - braciszek siedzi przed drzwiami i jest całkiem biały, i trzyma w ręku jabłuszko. Prosiłam go, by mi to jabłuszko dał, a on nic nie odpowiedział; i tak mi się jakoś strasznie zrobiło.

- Idź do niego jeszcze raz - rzekła matka - a jeśli ci znów nie odpowie, to trzepnij go porządnie.

Maryjka poszła i poprosiła raz jeszcze:

- Braciszku, daj mi jabłko!

A że brat wciąż milczał, trzepnęła go porządnie. Wtedy głowa mu odpadła; dziewczynka, przerażona, zaczęła płakać i krzyczeć i pobiegła do matki, wołając:

- Ach, mamo, urwałam braciszkowi głowę - i wciąż płakała, ani rusz nie mogła się uspokoić.

- Maryjko - rzekła matka - i coś ty zrobiła! Ale teraz bądź cicho, żeby się nikt nie dowiedział, ponieważ nie możemy już nic poradzić, zrobimy z niego potrawkę.

Wzięła chłopczyka, pokrajała go na małe kawałeczki, wrzuciła do garnka i sporządziła potrawkę.”

Dobrym przykładem jest również:

"Bezręka dziewczyna" fragment.

"Wtedy diabeł zagroził mu, ostrzegając:

- Jeśli tego nie uczynisz, ciebie zabiorę i będziesz mój!

Ojca strach obleciał i przyrzekł mu posłuszeństwo. Poszedł do córki i powiedział:

- Moje dziecko, muszę odrąbać ci obie ręce, bo inaczej diabeł mnie uprowadzi, ze strachu mu to obiecałem. Pomóż mi w mej niedoli i przebacz krzywdę, jaką ci wyrządzę!

Dziewczyna odpowiedziała:

- Kochany ojcze, rób ze mną, co chcesz, jestem przecież twoim dzieckiem.

I wyciągnęła obie ręce, a on je odrąbał."

"Roszpunka" zawiera m.in. scenę, w której jeden z głównych bohaterów wypada z okna i pada na ciernie, które wykłuwają mu oczy.

Dlaczego baśnie są straszne...

Taki właśnie jest cel baśni - pokazywanie, że świat nie jest różowy i przyjazny jak mama, ale że istnieje również zło i smutek... że zdarzają się źli ludzie, złe uczynki. Uzmysławiają też, że ze złem można i należy walczyć, że dobro zwycięża, a zło zostaje ukarane. Baśnie oswajają z tym, co mroczne, straszne, niezrozumiałe, pogmatwane, choć nieuniknione i często spotykane.

Straszna baśń, którą mama czyta wtulonemu w nią malcowi, nie tylko oswaja z istnieniem na świecie zła, ale też pomaga dziecku radzić sobie z jego własnym strachem.

Na szczęście nie wszystkie baśnie Braci Grimm są okrutne. np.

Opowieść o Czerwonym Kapturku, prezentuje przygody znanej wszystkim dzieciom dobrej dziewczynki, ubranej w czerwoną pelerynkę, niosącej kosz z łakociami do babci mieszkającej w lesie. O przygodzie jaką przeżyła idąc w odwiedziny do chorej Babci i o tym jak przechytrzyła złego wilka.

Morał: dziewczynka już wie, że w ciemnym lesie czyha na nią wiele niebezpieczeństw, że nie wolno zbaczać z głównej drogi ani rozmawiać z nieznajomymi, a także że zawsze trzeba słuchać poleceń rodziców.

Należy nauczać dzieci od najmłodszych lat miłości, dobroci i pomagania innym oraz dać im wiarę, ze zawsze może być lepiej, trzeba wpoić im odrobinę optymizmu na przyszłe życie.

Takie właśnie cechy charakteru wzbudza "Kopciuszek" jest najlepszą historią miłosną, która nie wymaga nawet żadnej prezentacji. Wspaniale przedstawiony jest sposób ukazania miłości łączącej dwie osoby z diametralnie różnych środowisk. W opowieści bohaterka zmienia się z "szarej myszki" w "księżniczkę". Bajki, które mają dobre zakończenie zawsze wpływają pozytywnie na dziecko, czynią go pewniejszym siebie i pozwalają mu nabrać siły i wiary w lepsze jutro.

„Królewna śnieżka”. Znana wszystkim dzieciom baśń o Królewnie Śnieżce, która prześladowała zazdrosna o jej urodę czarownica. Dzięki pomocy krasnoludków i leśnych zwierząt udaje się pokonać złe moce i ocalić Śnieżkę, która wraca do zamku, by poślubić dobrego i szlachetnego księcia... Dobro zawsze zwycięża.

„Jaś i Małgosia”. Baśń o rodzeństwie, które zostało wygnane przez macochę do lasu. Poszukując drogi do domu dzieci trafiły do domku z chleba, ciasta i cukru, w którym mieszkała samotna staruszka. W rzeczywistości okazała się ona złą czarownicą zamykając Jasia w klatce i każąc Małgosi go karmić, aby chłopiec był wystarczająco tłusty by nadawał się do zjedzenia. Gdy czarownica chciała upiec dzieci w rozpalonym piecu, Małgosia wepchnęła ją do środka i uwolniła Jasia. Dzieci znalazły w chatce dużo różnych klejnotów i załadowały nimi kieszenie. Szczęśliwie wróciły do domu. Zła macocha już nie żyła, a ojciec bardzo ucieszył się z widoku swoich dzieci. W tej baśni na szczęście zwyciężyło dobro, kształtuje ona w dzieciach chęć do przezwyciężania strachu.

„O wilku i siedmiu koźlątkach”. Opowieść o siedmiu młodych koźlątkach zostawionych samych w domu przez mamę. Matka przestrzegała koźlątka żeby nikomu nie otwierały drzwi pod jej nieobecność, chyba że zobaczą jej białą łapkę. Podstępny wilk poszedł do młynarza i wrócił do koźlątek z biała łapką, a one otworzyły mu drzwi. Gdy wróciła mam, jedno ocalałe koźlątko opowiedziało jej o całej sytuacji, że wilk zjadł pozostałe rodzeństwo. Mama wydostała swoje dzieci z brzucha śpiącego wilka  a w ich miejsce włożyła kamienie przez które wilk wpadł do studni. Wśród koźlątek zapanowała radość. Opowieść ta uczy dzieci aby nie ufały obcym osobom i nie otwierały drzwi nieznajomym.

Baśnie braci Grimm, są też niezwykle pouczające, wiele w nich mądrych przesłań, uczą nas dokonywania właściwych wyborów .