Tradycje i zwyczaje Świąt Wielkanocnych.doc

„Tradycje i zwyczaje Świąt Wielkanocnych”

(konspekt zajęć hospitowanych)

Cel główny:

-        Zapoznanie uczniów z tradycjami, zwyczajami i symbolami Świąt Wielkanocnych.

Cele szczegółowe:

-        Zapoznanie ze znaczeniem potraw umieszczonych w koszyczku wielkanocnym.

-        Poznanie sposobów zdobienia jajek.

-        Poznanie nazw jajek wykonanych konkretną techniką zdobniczą.

-        Zapoznanie z zabawą muzyczno – ruchową „Ciasto”.

-        Rozwijanie umiejętności wypowiadania się na dany temat.

-        Kształtowanie przywiązania do tradycji rodzinnych.

-        Budzenie szacunku dla tradycji i przeżyć związanych z okresem Świąt Wielkanocnych.

-        Rozwijanie i przekazywanie tradycji świątecznych.

-        Kształcenie zdolności manualnych.

-        Wdrażanie do staranności i dokładności wykonywanych prac.

-        Stworzenie miłej świątecznej atmosfery.

Metody: słowna, zabawowa, pokazowa, praktycznego działania.

Formy: praca z całą grupą, indywidualna, grupowa.

Środki dydaktyczne: magnetofon, płyta CD – „Klanza”, zdjęcia jajek zdobionych różnymi technikami, farby Window Color, wzory witraży przedstawiających motywy wielkanocne
(kurczaczki i jajka).

Miejsce: świetlica szkolna.

Termin realizacji: marzec 2008 r.

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

1.      Wprowadzenie:

·         Nauczyciel wita się z dziećmi. Zadaje pytanie: Jaka zbliża się teraz pora roku?

Ø      Dzieci odpowiadają – wiosna.

·         A jakie zmiany zachodzą wiosną w przyrodzie?

Ø      kwitną pierwsze kwiatki (przebiśniegi, sasanki, forsycje, kaczeńce, krokusy itd.), przylatują ptaki, robi coraz cieplej, dni są coraz dłuższe, przyroda budzi się do życia.

·         Wiosną przypadają bardzo ważne święta, które będziemy obchodzić już za kilkanaście dni. Czy wiecie jak te święta się nazywają?

Ø      Dzieci odpowiadają: Święta Wielkanocne.

Prowadzący przekazuje, że właśnie Święta Wielkanocne będą tematem naszych dzisiejszych zajęć.

2.      Część główna:

·        Po czym można poznać, że zbliżają się Święta Wielkanocne?

Ø      Sprzątamy, robimy zakupy, pieczemy ciasta, kupujemy świąteczne ozdoby, wysyłamy kartki itd.

·         Nauczyciel mówi: Wielkanoc to najważniejsze obok Bożego Narodzenia święto chrześcijańskie. Miliony ludzi na całym świecie obchodzą w tych dniach rocznicę śmierci i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Ze świętami wielkanocnymi związanych jest wiele tradycji.

·         Czy wiecie co oznacza słowo „tradycja”?

Ø      Tradycja – to przekazywanie z pokolenia na pokolenia zwyczajów, legend, baśni, zasad postępowania.

·         Jak nazywa się czas poprzedzający Święta Wielkanocne?

Ø      Wielki Post.

·         Ile trwa Wielki post?

Ø      40 dni

·         Jak nazywa się ostatni tydzień przed świętami?

Ø      Wielki Tydzień.

·         Każdy dzień Wielkiego Tygodnia ma swoje tradycje, która przybliża czas radosnego, wiosennego świętowania. Od jakiego dnia rozpoczyna się Wielki Tydzień?

Ø      Od Wielkiej Niedzieli.

·         Kto wie jak inaczej nazywa się ta niedziela i dlaczego?

Ø      Niedziela Palmowa, na pamiątkę uroczystego wjazdu Jezusa do Jerozolimy. Oznacza gotowość pójścia za Jezusem na bój aż do zwycięstwa. Podczas Mszy Świętej czyta się Pasję, czyli opis Męki Pańskiej.

·         Nauczyciel uzupełnia wypowiedzi.

     Niedziela Palmowa nazywana jest także Kwietną lub Wierzbną, ludzie idą do kościoła
    z palmami i święcą je. Tradycyjne palmy wielkanocne przygotowuje się z gałązek
    wierzby, która w kościele jest znakiem zmartwychwstania i nieśmiertelności duszy.

   Z palmami wielkanocnymi wiąże się wiele ludowych zwyczajów i wierzeń:

-        poświęcona palma chroni ludzi, zwierzęta, domy, pola przed wszelkim złem,

-        poświęcona palma wkładana za ramę świętego obrazu strzegła od ognia i piorunów,

-       poświęconą palmą należy pokropić rodzinę, co zabezpieczy ją przed chorobami
i głodem,

-       wysoka palma przyniesie długie i szczęśliwe życie.

·         Co robimy w Wielki Piątek?

Ø      W Wielki Piątek buduje się w kościołach groby Chrystusa.

·         A co robimy w Wielką Sobotę?

Ø      W Wielką Sobotę w domach rano przygotowujemy święconkę. Następnie idziemy
z koszyczkiem przybranym bukszpanem i przykrytym białą serwetką do kościoła, aby poświęcić pokarmy. Wielka sobota to ostatni dzień postu.

·         My dzisiaj wspólnie również przygotujemy taki wielkanocny koszyczek, oczywiście na niby. Będę czytała Wam zagadki, a Wy będziecie odgadywać jakie pokarmy do takiego koszyczka należy włożyć.

W cebulowych łupinkach

lub w farbkach kąpane

w prześliczne desenie

ręcznie malowane ..... (jajka).

·         Krótka rozmowa na temat malowania jajek. Jedną z tradycji wielkanocnych jest wspólne malowanie jajek. Czy wiecie dlaczego kolorowe jajka mają różne nazwy, np. pisanki, kraszanki (malowanki, byczki).

Ø      W zależności od sposobu zdobienia, występują różne nazwy jaj wielkanocnych:

-        Kraszanki, malowanki lub byczki – jajka jednokolorowe, bez wzoru, którym kolor nadaje barwnik w jakim zostały ugotowane lub też pomalowane.

-        Pisanki – jajka pokryte wzorkiem, wykonane techniką batiku. Za pomocą specjalnego pisaka, pisze się na jaju wzór roztopionym woskiem. Jajko następnie zanurza się
w barwniku, a potem wosk ściera się, zostawiając widoczny wzór.

-        Rysowanki, skrobanki – kolorowe jajka, na których wzór wykonany jest techniką rytowniczą, przy pomocy ostrych narzędzi.

-        Inną techniką zdobienia jaj jest także naklejanie na skorupki np. skrawków włóczki.

      Z jajkami wiąże się również wiele ludowych zwyczajów:

§         dziewczyny, żeby być ładniejsze, myły twarz w wodzie, w której ugotowały się jajka,

§         gdy ktoś budował dom, to na budowie zakopywał jajko, żeby przyniosło szczęście jego mieszkańcom,

§         skorupki z poświęconych jajek wsypywano kurom, aby znosiły duże jajka,

§         jajkami pocierano grzbiety bydła i koni, aby były zdrowe i dorodne.

·         Nauczyciel pokazuje uczniom jajka zdobione różnymi technikami.

·         Dlaczego do święcenia niesiemy jajka?

Ø      Jajka symbolizują rodzącą się do życia przyrodę, czyli jest znakiem nowego, odradzającego się życia, miłości i siły. Pisanki dawniej turlało się po świątecznym stole, żeby się zderzyły lub stukało czubkiem w czubek. Czyja stłukła się wcześniej, ten przegrywał.

·         Nauczyciel czyta dalsze zagadki.

Oby dzięki ludzkiej pracy

i opiece nieba

nigdy na twym stole nie zabrakło ..... (chleba).

·         Dlaczego do koszyczka wkładamy chleb?

Ø      Chleb jest podstawowym pokarmem, niezbędnym do życia. Gwarantuje dobrobyt
i pomyślność. Przedstawia Ciało Chrystusa.

Azorek radośnie

przy koszyczku hasa,

lecz nic z tego nie będzie.

Nie dla psa ..... (kiełbasa).

·         Dlaczego do koszyczka wielkanocnego wkładamy kiełbasę?

Ø      Wędlina ma zapewnić nam zdrowie, dostatek.

Może być z cukru,

z gipsu lub z ciasta,

lecz najważniejszy jest

i basta ..... (baranek).

·         ...