SZWANK -
ROLETKA - bardzo rzadko się ją teraz stosuje. Są dwa rodzaje roletki: pozioma i pionowa. Ścieranie się starego miejsca i pojawienie się.nowego.
RUCH WEWNĄTRZKADROWY - ruch obiektów filmowanych na płaszczyźnie zawartej w jednym kadrze, np. aktor poszedł w lewo, a wraca się z prawej strony.
ZJAWISKO PROJEKCJI - IDENTYFIKACJI - ludzie utożsamiają się z bohaterami, np. gdy bohaterka idzie ciemną ulicą, to my też się boimy. Projektujemy siebie samych na ekran i identyfikujemy się z bohaterami filmu.
ODBIÓR EMPATYCZNY - charakterystyczny dla zjawiska identyfikacji - wczuwamy się w czyjeś położenie
ODBIÓR W STANIE ROZPROSZONEJ UWAGI zastępuje odbiór projekcji identyfikacji. Odbiór nie odzwierciedla rzeczywistości. Bardziej każe nam się bawić niż....
KINO AUTORSKIE - kino charakteryzuje się określonym, indywidualnym stylem autora. Autora charakteryzuje określony sposób postrzegania rzeczywistości, określone style i interpretacje rzeczywistości, co nie znaczy, że Ci autorzy nie bawią się kinami gatunku. Polemizują z tymi gatunkami. Nazwisko autora to też etykieta i drogowskaz, np. Hitchcock. Filmy autorskie oglądamy tylko dla autora.
NEOREALIZM WŁOSKI - lata 40. - kino to pokazywało prawdziwe życie w powojennych Włoszech. Opowiadało o losach bohaterów z nizin społecznych. Ukazywało postfaszystowskie Włochy i powojenna rzeczywistość. To oni wyiansowali to gruboziarniste kino.
FREE - CINEMA MOYEMENT lata '56-'59 Wielka Brytania. Reżyserzy nie poszukiwali inspiracji w wielkim świecie. Skupili swą uwagę na brytyjskiej prowincji. Przestawiali losy bohaterów młodych, zbuntowanych. 'Estetyka kuchennego zlewu' pokazywanie życia przeciętnego Brytyjczyka. Głowni twórcy: Tonny Richardson 'Samotność długodystansowca", Andersen .... - 'Sportowe życie', Camel Reise - 'Z soboty na niedzielę'. Kino robione bardzo oszczędnie. Pierwsze filmy doszły do skutku dzięki fundacji 'Forda'. Zatrudniano nieznanych aktorów. Bardzo ważna była improwizacja.
KOMPOZYCJA ZAMKNIĘTA - to wyraźnie zaznaczony początek, środek i koniec filmu. Charakteryzuje się chronologią, która ważna jest w kinie stylu 0. W nowym kinie nie odgrywa już takiej roli.
MONTAŻ OPARTY NA PUNKCIE WIDZENIA - np. w pierwszym ujęciu widzimy jak aktor się na coś patrzy, a w kolejnym widzimy to, na co patrzy
PRZEJŚCIE ANALITYCZNE - zbliżenie dokonane w taki sposób, że ujęcie to wycinek danego ujęcia, np. widzimy pokój i później jest zbliżenie na jakiś mniejszy obiekt, np. bransoletkę
PRZEJŚCIE SYNTETYCZNE - na odwrót, od mniejszego obiektu do większego
SCENOPIS -- opracowany na podstawie scenariusza techniczny plan realizacji filmu, zawierający szczegółów}' opis kolejnych scen, scenografii, ujęć kamery. Opisane na papierze obrazowe i dźwiękowe wyobrażenie filmu. Reżyser i operator przygotowują scenopis. Jest podstawą konkretnych działań reżysera, operatora i scenografa.
SCENARIUSZ - materiał literacki będący podstawą realizacji filmu. Zawiera szkic fabuły, charakterystykę postaci, opis miejsc, dialogi oraz uwagi odautorskie i reżyserskie. Zasada 2K (koncepcji i konstrukcji) - musimy mieć koncepcję, jak dany temat przedstawić. U podstaw tej koncepcji leży konstrukcja - spaja treść w jednolitą całość, sprawia, że narracja jest płynna. Konstrukcja bywa czynnikiem wtórnym, np. osoba pisze film o studencie z Krakowa i kręci wszystko, ale nie wie, co będzie najciekawsze. Dopiero po oglądnięciu zdjęć decyduje, co wybierze (najpierw zdjęcia, dopiero potem konstrukcja).
PLAN DALEKI - ukazuje przestrzeń do horyzontu, z góry, sceny plenerowe, jeśli pojawia się postać ludzka to jako drobny element
PLAN OGÓLNY - pełny obraz miejsca akcji; człowiek widoczny w pewnej odległości od kamery
PLAN PEŁNY - cała wysokość kadru, tło ograniczone. Stosuje się go pomiędzy planem ogólnym a amerykańskim, wtedy, gdy trzeba pokazać większą ilość osób, sceny bójki, tańca.
PLAN AMERYKAŃSKI - postać ludzka widoczna od góry do kolan. W filmach autorskich - plan podstawowy. Kamera to ludzkie oko (my, patrząc na człowieka, widzimy go do kolan).
PLAN ŚREDNI - ukazuje ludzi od góry do pasa. Stosowany wymiennie z amerykańskim. Sceny, np. całujące się postaci - widać mimikę twarzy, nie pokazuje uczuć bohaterów.
PÓŁZBLIŻENIE - większe skoncentrowanie uwagi widza na mimikę, stany psychiczne niż w planie średnim. Stosuje się go....
ZBLIŻENIE - plan wielki - ukazanie twarzy człowieka, albo przedmiotu w całości, stanu emocjonalnego bohatera. W punktach kulminacyjnych...
KADR-
SCENA - zespół ujęć połączonych jednością miejsca i czasem akcji. Wyjątek stanowi montaż równoległy, np. 'Napad na Ekspres' - toczenie się akcji w jednym czasie, ale różnych miejscach - uciekający i goniący.
SEKWENCJA - składa się z kilku scen i stanowi dramaturgicznie zamknięty fragment całości
PRZENIKANIE - używane do łączenia scen. Obrazy nachodzą na siebie. Jeden zanika a drugi jest ostrzejszy. Używa się tego najczęściej przy ukazaniu upływu czasu.
ŚCIEMNIANIE - ściemnienie obrazu obecnego i na jego miejscu pokazuje się nowy. ROZJAŚNIENIE - rozjaśnienie danego obrazu do tego stopnia, że w końcu nic nie widać.
STAŁE FRAZY MONTAŻOWE -- ujęcie przeciw ujęcie - jeden mówi a drugi mu odpowiada. Są one najczęściej używane w dialogach właśnie. Człowiek patrzy się 15° od kamery.
MONTAŻ RÓWNOLEGŁY - jest bardzo gwałtowny, najczęściej towarzyszy mu dynamiczna muzyka. Używany najczęściej w scenach pościgu -- uciekający i goniący. Pierwszy ze stylistycznych środków kina.
SEKWENCJA MONTAŻOWA - skrót czasowy, uszeregowanie wybranych momentów, np. sceny małżeństwa z 'Obywatela Kane" - to jest ciągle ta sama jadalnia, ale sceny pokazywane w niej są oddalone od siebie w czasie o jakieś 15 lat.
DWUZNACZNY STOSUNEK DO TRADYCJI W KINIE STYLU 0-1. Ważne było by widz nie dostrzegł w filmie tekstu kulturowego - nie nawiązywanie do innych filmów, bo to sugerowało, że jest to tekst kulturowy a nie np. prawdziwe życie. 2. Postaci takie np. jak Greta Garbo. które ciągle grały siebie - wielkie gwiazdy sprawiały, że widz oglądając film z nią miał w głowie jej poprzednie wizerunki, kreacje filmowe.
PERSPEKTYWA ŻABIA - sposób kadrowania ujęcia polegający na ustawieniu obiektywu poniżej środka rejestrowanego obiektu. Obiekt sprawia wtedy często wrażenie większego niż jest w rzeczywistości.
PERSPEKTYWA PTASIA - sposób kadrowania ujęcia polegający na ustawieniu obiektywu nad obiektem filmowanym.
Scenopis - szczegółowe opracowanie scenariusza, stanowiące podstawę realizacji i montażu filmu; scenariusz reżyserski, techniczny plan realizacji filmu. Stanowi szczegółowy opis kolejnych scen, scenografii, ujęć kamery. Jest to obrazowe i dźwiękowe przedstawienie filmu na papierze.
Scenariusz -jest to tekst literacki będący projektem przyszłego filmu. Obejmuje opis fabuły, scenerii i akcji, charakterystykę postaci, dialogi oraz sporadycznie wskazówki dotyczące realizacji zdjęć i montażu. Zasada 2 K - koncepcja i konstrukcja. Uwzględnia tez stronę dźwiękową filmu.
Plan daleki - przedstawia ogólną topografie miejsca akcji, człowiek jest w nim drobnym elementem kadru; plan ten typowy jest dla filmów wojennych, czy wielkich widowisk o rozmachu epickim.
Plan ogólny - pełny obraz miejsca akcji, w którym postać człowieka (lub kilku osób) jest dobrze widoczna, lecz nie dominuje w obrazie; ten plan często pełni funkcję informacyjną, gdyż pozwala umiejscowić zdarzenie i rozpoznać osoby, które biorą w nim udział. Filmy przygodowe.
Plan pełny - przedstawia całą sylwetkę człowieka, od stóp do głowy, wraz z bezpośrednim otoczeniem (ten plan jest szczególnie charakterystyczny dla wczesnego kina, ponieważ oglądana przestrzeń inscenizacji odpowiada przestrzeni widowiska teatralnego.
Plan amerykański - postać ludzka jest fotografowana od kolan w górę, odgrywając dominującą rolę w przestrzeni kadru; uchodzi on za plan neutralny, ponieważ zbliżony jest do sposobu, w jaki ludzkie oko obejmuje postać np. naszego rozmówcy. Plan średni (nazywany też planem bliskim lub półzbliżeniem) - obejmuje popiersie
człowieka, sięgając najwyżej do linii bioder; tło jest rozpoznawalne w ograniczonym stopniu; służy zwróceniu uwagi na zachowanie bądź reakcję postaci.
Zbliżenia - większą część kadru zajmuje twarz postaci wyizolowana z tła. Ukazanie emocji; sceny pocałunków.
Kadr - pojedynczy obraz filmowy ograniczony ramą, najmniejsza statyczna
jednostka.
Scena - jest to jednostka akcji, rozgrywająca się w tym samym miejscu, czasie i z udziałem tych samych postaci. Ze względu na trzy jedności - miejsca,
czasu i akcji - uznaje się, że można ją w fazie realizacji zarejestrować w jednym ujęciu.
Sekwencja - w rozumieniu technicznym oznacza następstwo powiązanych ze sobą ujęć filmowych, wyodrębniających się pod względem kompozycyjnym;
w rozumieniu dramaturgicznym oznacza jednostkę organizacji akcji w filmie, wewnętrznie spójną tematycznie. Sekwencja może składać się z kilku scen, które łączy rodzaj aktywności bohatera, lub wspólne miejsce. W ramach sekwencji ważna jest jedność akcji].
Montaż (cięcie) - czynność cięcia i sklejania ujęć filmowych, mająca na celu ich uporządkowanie pod względem czasoprzestrzennym, dramaturgicznym pomocą cięcia do następnego ujęcia.
Montaż miękki - polega na łączeniu
ujęć za pomocą roletki (polega ona na tym, że ruchoma linia wprowadza nowe nowe ujęcia wskazujące poprzednie), przenikanie lub ściemniania obrazu
obrazu, a następnie rozjaśniania, używano w charakterze interpunkcyjnej sygnalizacji przejścia między scenami. Inną formą operowania konstrukcją czasu za pomocą operowania konstrukcją czasu za pomocą łączenia ze sobą ujęć, a właściwie wątków akcji jest montaż równoległy. Polega on na spleceniu ze sobą 2 lub więcej łańcuchów zdarzeń, toczących się równocześnie w różnych miejscach poprzez sukcesywne przeplatanie ujęć przedstawiających każdy z nich.
Szwenk - oznacza bardzo szybką panoramę poziomą, która zaczyna i kończy się kadrem czytelnym, natomiast w jej trakcie - ze względu na szybkość panoramy - obraz ulega rozmazaniu. Przeważnie taki nagły obrót kamery służy albo śledzeniu szybko poruszającego się obiektu, albo gwałtownemu przeniesieniu uwagi z jednego obiektu na inny, sygnalizując związek przyczynowo-skutkowy między nimi. W okresie kina klasycznego szwenk, a właściwie rozmazania obrazu w jego trakcie, był czasem używany jako chwyt stylistyczny do montażowego przejścia do następnej sceny.
Najazd kamery - zbliżenie się do filmowanego obiektu
Odjazd kamery - oddalenie się od obiektu
Perspektywa normalna - uzyskana jest, gdy obiektyw aparatu jest na wysokości twarzy lub piersi fotografowanej osoby lub na wysokości ważnych elementów fotografowanych przedmiotów. Jest ona dla nas naturalna, gdyż na co dzień oglądamy świat z tej perspektywy. Charakteryzuje się ona położeniem linii horyzontu na 1/3 wysokości zdjęcia.
Perspektywa żabia - sposób ujęcia polegający na ustawieniu obiektywu poniżej środka rejestrowanego obiektu. Pierwszy plan wydaje się wówczas większy, a dalsze plany wydają się odleglejsze (położenie linii horyzontu na 2/3 wysokości zdjęcia)
Perspektywa ptasia - pomniejszamy poprzez nią elementy. Osiągana jest przez ustawienie linii horyzontu poniżej 1/3 wysokości ujęcia.
Postsynchron - metoda udźwiękowienia filmu polegająca na nagraniu ścieżki dźwiękowej (dialogów, efektów dźwiękowych, muzyki) w studio dźwiękowym i zsynchronizowaniu jej z nakręconymi wcześniej zdjęciami filmowymi.
Fabuła - ciąg zdarzeń, których uporządkowanie chronologiczne i powiązanie przyczynowe tworzy spójną historię. Formaliści rosyjscy wprowadzili w odniesieniu do utworów fabularnych rozróżnienie sjużetu i fabuły. Sjuget oznacza dynamiczną organizację w samym przekazie filmowym, a więc aranżację zdarzeń w układzie zaproponowanym i przedstawianym przez twórców (może on być np. niechronologiczny) (są to zdarzenia i informacje, które rzeczywiście znalazły się w filmie, na podstawie których odbiorca tworzy fabułę). Fabuła oznacza zaś statyczny schemat akcji, który konstruuje widz w trakcie oglądania filmu (fabuła nie należy zatem bezpośrednio do filmu, lecz jest rezultatem interakcji między informacją ekranową, przyjmowaną logiką przyczynową i wyobraźnią widza).
Głębia ostrości - stosunkowo duży przedział odległości, w którym obiekty są ostro odwzorowane na obrazie (obiekty znajdujące się poza strefą ostrości, tzn. w większej lub mniejszej odległości od kamery, są mniej wyraźnie widoczne).
Zjawisko projekcji-identyfikacji - jest częścią szerszego zjawiska zwanego empatią, która polega na wczuwaniu się w położenie innych osób. Identyfikacji emocjonalnej i intensywności przeżyć sprzyjają specyficzne właściwości
seansu kinowego, takie jak mrok i fizyczne unieruchomienie widza. Ciemność sali kinowej i upodobnienie scenerii odbioru filmu do warunków przeżywania marzeń sennych sprzyja otwarciu emocjonalnemu widza i uaktywnieniu sfery uczuciowej
Ruch wewnątrzkadrowy - ruch obiektów filmowanych, na płaszczyźnie zawartej w jednym kadrze.
Neorealizm włsoski - świętujący triumfy w latach po II Wojnie Światowej, przedstawia po prostu zwykłego człowieka, człowieka w społeczeństwie, z jego problemami i stosunkami z innymi ludźmi. Kino „gruboziarniste". Był to pierwszy po II wojnie światowej kierunek artystyczny w sztuce filmowej zapoczątkowany filmem R. Rosselliniego Rzym, miasto otwarte (1945, nagroda w Cannes). Powstał w wyniku zainteresowania twórców rzeczywistością wojenno-okupacyjną, najbardziej dramatycznym zjawi...
Kalietis