A
ai
- harmonizowanie, łączenie, jednoczenie
ai-hanmi
- układ, w którym ćwiczący stoją w tej samej pozycji
aiki-jutsu
- starożytna technika walki oparta na koordynacji obrony z atakiem
aiki-taiso
- podstawowe ćwiczenia w aikido (rozgrzewka, ćwiczenia wprowadzające)
arigato
- dziękuję
ashi
- stopa, noga
ashi-sabaki
- przemieszczanie się na stopach /ayumi-ashi, okuri-ashi, tsugi-ashi/; por. tai-sabaki
atemi
- uderzenia we wrażliwe miejsca ciała (mają na celu rozproszenie uwagi przeciwnika)
ayumi-ashi
- krok przestawny
B
barai
- zgarnięcie
bo
- długi kij
bojutsu
- technika posługiwania sie długim kijem
bokken
- drewniana imitacja miecza japońskiego stosowana do ćwiczeń
bokuto
- drewniany miecz
bu
- silny, waleczny, odważny (dotyczący spraw wojennych)
buddyzm
- filozoficzna i religijna doktryna, oparta na pojęciu "oświecenia", rozwinięta przez indyjskiego myśliciela Gautama Siddharta (551-483 p.n.e.)
budo
- określenie japońskich sztuk walki, które rozwinęły się ze sztuk wojennych; np. judo, kendo
bujutsu
- sztuki wojenne
bushi
- wojownik, samuraj
bushido
- honorowy kodeks samuraja
C
chikama
- krótki dystans
chu
- środek
chudan
- poziom środkowy (od pasa do barków; zwykle dotyczy określenia wysokości ataku)
D
dan
- poziom, stopień mistrzowski
do
- droga, metoda, sposób wewnętrznego doskonalenia się
dogi
- ubiór ćwiczebny (do: droga, gi: ubranie)
dojo
- miejsce drogi; miejsce, w którym trenuje się sztuki walki
domo
- bardzo
domo arigato
- dziękuję bardzo (inne formy: domo arigato gozaimas, domo arigato gozaimaśta)
doshu
- mistrz drogi, tytuł lidera aikido (zgodnie z tradycją japońską jest to tytuł dziedziczony)
dori
- uchwycenie
E
eri
- kołnierz
eri-tori
- atak polegający na uchwyceniu kołnierza partnera
F
funakogi-undo
- ruch wiosłowania (ćwiczenie służące do poprawienia pracy bioder; wypracowania mocnej, stabilnej postawy i koordynacji oddychania z pracą ciała)
furitama
- stabilizacja ki, ćwiczenia koncentracji
G
gaku
- tradycyjny element wystroju dojo; japońska kaligrafia z nazwą szkoły, mottem lub myślą filozoficzną, zawieszana na ścianie (kamiza) w centralnym miejscu dojo, naprzeciwko miejsca honorowego
gasho
- gest połączenia rąk przy pozdrowieniu (używany zwłaszcza podczas ćwiczeń medytacyjnych)
gedan
- poziom niski, od pasa w dół
geiko
- trening, ćwiczenie
gi
- ubranie, strój
go
- pięć
gokyo
- piąta forma podstawowych technik unieruchomień
gyaku
- odwrotny, przeciwny
gyaku-hanmi
- układ, w którym ćwiczący stoją w odwrotnych pozycjach
H
hachi
- osiem
hai
- tak
hajime
- zaczynać
hakama
- tradycyjne spodnie samurajów, noszone przez mistrzów aikido
hanmi
- postawa, pozycja
hanmi-handachi
- układ, w którym broniący się siedzi, a atakujący stoi
happo
- osiem kierunków
hara
- brzuch, centrum
haragei
- sztuka rozwijania hara
henka waza
- odmiany techniki podstawowej
hidari
- lewy
hidari-kamae
- postawa, w której lewa noga wysunięta jest do przodu
hijikime-osae
- forma unieruchomienia przeciwnika z wykorzystaniem dzwigni na staw łokciowy
hiji-tori
- trzymanie za łokcie lub za rękawy w okolicach łokci
hombu-dojo
- główna kwatera, centrum treningowe w Tokio
I
iaido
- japońska sztuka walki mieczem (dobywania miecza)
ich
- jeden
iie
- nie
ikkyo
- pierwsza forma z podstawowych technik unieruchomień
irimi
- ruch do przodu, wejście w partnera
irimi nage
- rzut, w którym wykorzystuje się wejście irimi (tzw. dwudziestoletnia technika)
J
jiu
- dziesięć
jiu-waza
- tori wykonuje dowolne techniki
jo
- drewniany kij
jo-tori
- techniki obrony przed atakiem jo
jodan
- poziom wysoki (powyżej barków)
joseki
- południowa ściana dojo; miejsce o szczególnym znaczeniu
ju
- zasada miękkości i nieoporowania
judo
- "droga miękkości"; sztuka, stworzona przez Jigoro Kano (1860-1938) na bazie technik jujutsu, będąca obecnie dyscyplną olimpijską
juji-garami
- rzut przez skrzyżowanie rąk
K
kaeshi-waza
- kontr techniki
kai
- organizacja
kaiten
- okrągły
kaiten-nage
- rzut obrotowy
kakari-geiko
- forma treningu, kiedy tori jest atakowany przez kilku uke, nadchodzących kolejno z jednego kierunku
kamae
- postawa
kamiza
- miejsce honorowe, z którego się naucza (zasiada tu nauczyciel na początku i na końcu treningu); ściana wschodnia dojo; miejsce, gdzie znajdują się bóstwa
karate
- droga pustej ręki; metoda walki, w której broń stanowi całe ciało z naciskiem na użycie rąk i nóg; jedną z czołowych postaci karate jest Gichin Funakoshi (1869-1957), twórca karate tradycyjnego
kata
- forma; ćwiczenie formalne, składające się z serii wcześniej ustalonych ruchów
- ramię
katana
- miecz japoński
...
Wywern