Potyczki językowe - problemy z pisownią
"Czarne czy białe?"Pięknie i brzydko,wolno i szybko,wesoło i smutno,słodko i gorzko,głośno i cicho,łatwo i trudno...Po co te słowa? Właśnie dlatego,żebyś odróżnić umiał kolegopiękno i dobro...Sam powiedz od czego?"Cząstka BY"Z formami osobowymi trybu przypuszczającegozawsze pisz cząstkę BY łącznie, kolego!"Do mowy polskiej" - Gałczyński Konstanty I.Z akcentem na przedostatniej sylabie,co mnie zupełnie nie zachwyca -i znowu "drz" i grz", i "chr"o znowu "pszczoła" i "pszenica",o znowu drogi mgłą owiane.(po których chodzi pani z panem,pan, proszę pani, wyszedł z betów) -o, mowo polska, zakręt weźpianinkiem jesteś, nie organem,klajstrem, a nie pasją politycznego pamfletu- z tym swym akcentem z brzydkich brzydszym,jak rzecz wiecznie niedokończona,ty zamiast działać, ty się mizdrzyszzatruta składnią Cycerona;skrzypeczko śliczna, dudko dudków,dziecinko, się skarżąca mamie,nieutulonych wdowo smutków,ty muskasz rzeczy, a nie łamiesz;ty lubisz łasić się, przymilać,kostium przymierzać osiem razy.A nam potrzeba monosylabkrótkich i jasnych jak rozkazy.Nam trzeba wiecej rymów męskich,którymi będziem ćwiczyć Muzę,nam trzeba w sedno, a nie w księżyc,żelazem, a nie ciepłych klusek.Z akcentem na przedostatniej sylabie,jak biegacz, co mu pękły ścięgna,jak naród, co w pół drogi stanie,taka ty jesteś, mglisto-senna.Szczęście, że płyniesz ulicami,nie tylko w książkach, i jak rzekaszumisz nowymi akcentami,gdy człowiek mówi do człowieka;lecz literacka, z tych odpadkówhistorii, co spadają z wózka,uff! jak mnie męczysz, Święta Matko,niedosłowiańska, półfrancuska.I choć z czerwieni płonących Warszawtrwalsza niż Anglia flagę zszywam,mowo polska, ja cię oskarżam:STAŁAŚ SIĘ LENIWA, NIEŻYWA."Drzewa jednosylabowe" - Ficowski JerzyW parku są wysokie drzewa.Któż by po nich się spodziewał,że z nich każde, choć olbrzymie,ma tak maciupeńkie imię!Oto wśród krakania wronmilczy sobie wielki klon,a tam, gdzie brzmi wróbli ćwierk,igły swe najeża świerk.Na wiewiórek skoczny pląsdobrotliwie patrzy wiąz,rozłożysty liści kłąbwznosi na konarach dąb,szumi na rozstaju drógczerwonymi liśćmi buk,dalej, pełen szczerb i rys,stoi w ciszy stary cis,a grab czeka w parku tym,bym do niego znalazł rym...Każde drzewo - z innym listkiem,lecz z rodziny jednej wszystkie.Nazwałbym je jednym słowem:drzewajednosylabowe."Głoska - litera" - Gawdzik W.Gdy ktoś zapyta powiedz tak:litera to jest pisma znak.Literę widzę oraz piszę,głoskę wymawiam oraz słyszę,czyli innymi słowygłoski to dźwięki mowy."Kra przy krze" - Łochocka HannaPłynie sobierzeka Wkra,a po Wkrzesunie kra,a po krzewrona skaczei kracze:- Krra! Krra!Na moście siedzikruk nastroszonyi prosto z mostuwoła do wrony:- Dokąd to panipo rzece Wkrzetak naprzód przena krze?- Już lody prysły,więc płynę Wkrąz lodową krądo Wisły."Literki" - Broniewski WładysławRaz literki w abecadlechciały się zabawići kłóciły się zajadle jakby się ustawić."A" krzyczało - "Chcę być pierwsze!",ale "B" nie chciało,"C" i "D" zgubiły wiersze,"E" pod stół zleciało."O" toczyło się, toczyłoaż w kałamarz wpadło.Tak o miejsca się kłóciłocałe abecadło.Nagle słychać głosik Anki:- Cicho mi w tej chwili!Marsz literki do czytankijak was ustawili."Nie z czasownikami"Każdy uczeń dobrze wie,że czasowniki piszemy rozdzielnie z NIE, np.:"Czego Jaś się NIE nauczył,tego Jan NIE będzie umiał"."Bez pracy NIE ma kołaczy"."Przecinki"Nigdy nie stawiamy przecinków przed:i, oraz ,lub, albo, czy, ani, ni, bądź."Przekręcalski" - Piechal M.Jeden bardzo śmieszny chłopakwymawiał wszystko na opak.Każdy wyraz, każde słowoprzeinaczał swą wymową.Według niego abecadłowinno zwać się przekręcadło,tak samo jak harmonijkawinna zwać się grajmonijka.Gdy do niego kto zagadał,on jak echo odpowiadał.Na przykład: - Stąpaj schodami.On na to: - Schoduj stopami.Mówią: - Nie machaj rękami.To on: - Nie rękuj machami.Żadnego uszanowanianie miał dla cudzego zdania.Nigdy się nie zastanawiał,gdzie było "r" on "ł" wstawiał.Jeszcze gorsze tworzył brzmieniagdy "r" na "l" zamieniał.Wreszcie taka jego praca,że wyrazy całe skracał.Nagle umilkł.Smutny siedział,bo nie wiedział,co powiedział."Przypadki"Sposób na zapamiętywanie kolejnościprzypadków w języku polskim:M - MamaD - DałaC - CelinceB - BańkęN - Na Msc - MlekoW - O!"Rym" - Ratajczak JózefCym.Cym to słowo do rymu,które brzmi teraz: Cymu.I tak za każdym razem:Cym, Cymu - staje się Cymem.Rym się z Cymem rymuje,i Cyma wciąż potrzebuje- CymuśCym odszedł i nie ma jużrymu.Nawet Cymwybrał Rzym,choć gdzie Rzyma gdzie Cym?Coś jednak ich łączyod poczatku do końca:rym.Stąd sercejest zawsze w roztercedalrodzi w sercu żal,na łącesą kwiaty pachnące,a każdy najmniejszy kwiatobejmie jak niccały świat."Samogłoski"Tyle głosek wymawiamy,Kilka z nich już dobrze znamy.Czysto brzmią bez szmeru,ustawmy je w szeregu:a, o, e, i, u, y, ę, ą.To jest samogłosek rząd."Trzy wesołe krasnoludki" - przypadki
Maszerowały leśną dróżką 3 wesołe ..(kto?).. I śpiewały: "Hej, ho! Hej, ho! Do sroczki by się szło!".A spieszyły się wielce, bo żadna uroczystość w lesienie mogła się obyć bez 3 wesołych ..(kogo?)..Urodziny sroczki Bystrooczki również.Już tydzień temu, sroczka wysłała 3 wesołym ..(komu?)..uroczyste zaproszenia pięknie wypisane na brzozowym listku, piórem wyrwanym z własnego ogonka... Bo co tam ogon? Tak bardzo pragnęła zobaczyć u siebie 3 wesołe ..(kogo?).. I rzeczywiście punktualnie o 16.00 na polance pojawili się upragnieni goście.- O, 3 wesołe ..(kto?).. ! - ucieszyła się Bystrooczkai zaraz wyciągnęła łapkę po prezenty.Ale dzięcioł, który był lepiej wychowany, powiedział:- Może najpierw powinnaś przywitać się z 3 wesołymi ..(z kim?).. ? Paczuszkę rozwiniesz za chwilę...Zawstydziła się sroczka okropnie!- Życzymy ci szczęścia i wszystkiego najlepszego! - powiedziały 3 wesołe ..(kto?).. i zatańczyły wesoło.A dzięcioł, sroczka i inni zaproszeni goście bili brawo,aż echo huczało po lesie. A potem?Potem zaświecił księżyc i gwiazdy, goście rozeszli się do domów, ale długo jeszcze opowiadali sobie o tańcach,muzyce i 3 wesołych ..(o kim?)..
"Wąsaty pan, trąba i bąk" - Lorek M.Grał na trąbie wesołego oberka.Kątem oka na wąsy zerkał.Nagle trąba wypadła mu z rąk,bo na wąsie usiadł sobie bąk.Tyle tylko pan wybąkałi "Auuu" ryknął w głos,bowiem bąk go ugryzł w nos!"Wielbłąd" - Kula A.Raz pewien wielbłądpopełnił błąd.Podążył tam,skąd poczuł swąd.Gorące słońce,gryząca woń,nie zniósłby tego nawet słoń.Zawrócił wielbłąd,zrozumiał błąd.Pewnie się zaszyłw bezpieczny kąt."Wiersz z ą i ę" - Pisarski RomanZabawiano się raz grą,kto odnajdzie słówko z "ą".Jaś napisał słówek rząd,a więc:mąka, łąka, prąd,kąt, sąsiadka, bąk, bąbelek.Nie dał się zawstydzić Felek.Tak napisał:Mądry zającprzed pogonią uciekająckrążył, krążył pod Dąbrową,w głąb jej umknąłz całą głową...Staś powiedział: - A ja chcęznaleźć słówka z samym "ę".Więc w zeszycie pisać będę:Bęc, bęc, bęc, bęc bębni bęben.Co to będzie, co to będzie,gdy się zlęknie gęś na grzędzie?Gęś przysiędzie grzędę tębędzie gęgać gę, gę, gę.Udały się rymy gęsiea klasa ze śmiechu się trzęsie."W szkole"WIELKĄ LITERĄ zawsze się pisze:nazwy urzędów, władz, stowarzyszeńoraz imiona wszelakich istot:Sejm Polski, Jowisz, Azor, Mefisto.Nazwy mieszkańców ziem, części świata:Marsjanin, Polak, Ślązak, Azjata,geograficzne nazwy, więc:Ural, Bałtyk, Lubelskie, Barania Góra.Nazwy miast, ulic, dzielnic:Ochota, plac Zbawiciela, ulica Złota,nazwy odznaczeń oraz medali,świąt, wszelkich zlotów i festiwali.Wreszcie - w tytułach ustaw, dzieł, wierszydużą literę wstaw w wyraz pierwszy.Pisz: Konstytucja 3 maja,"Zew krwi", Hołd pruski, "Ostatni zajazd".Śmiało pisz LITERKI MAŁEw słowach: ferie, średniowiecze,maj, karnawał, poniedziałek - bo to określenie czasu, człecze.Mała lubi też literkanazwy członków zrzeszeń, wyznańjak: dąbrowszczak, konfederat, jezuita.Łatwe, przyznasz?A że głodni ząbkowianie (mieszkańcy Ząbkowic)raz litery duże zjedli,maleńkimi pisz, mój Panie,nazwy mieszkańców miast i osiedli:województwo białostockie,powiat łódzki - nie kraina,administracyjny okręgmałą literką zaczynaj.Także zdarzenia dziejowe,przykład: wojna polsko-szwedzka,powstanie listopadowe...Ale dość! Nie męczmy dziecka!
ddoroch