UE - HISTORIA.pdf - Unia Europejska - akanda

Historyczne korzenie Unii Europejskiej sięgają II wojny

światowej. Europejczycy są zdeterminowani, aby na

zawsze zapobiec podobnym zbrodniom i zniszczeniom.

Wkrótce po wojnie następuje podział Europy na Wschód

i Zachód, co daje początek trwającej 40 lat zimnej wojnie.

W 1949 r. narody zachodniej Europy tworzą Radę Europy.

Jest to pierwszy krok w kierunku nawiązania współpracy,

którą sześć krajów zamierza pogłębiać.

Zbombardowane miasto europejskie –

dziedzictwo II wojny światowej.

18 kwietnia 1951 r.

W oparciu o plan Schumana sześć krajów podpisuje

traktat mający wprowadzić wspólny zarząd dla

przemysłu ciężkiego – węgla i stali – tych krajów. W ten

sposób żaden z nich nie może samodzielnie produkować

broni wojennej i zwrócić się przeciw drugiemu, jak miało

to miejsce w przeszłości. Te sześć krajów to: Belgia,

Francja, Luksemburg, Niderlandy, Niemcy i Włochy.

Europa w ruchu

25 marca 1957 r.

Sukces Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Węgla

i Stali skłania wspomniane sześć krajów do rozszerzenia

współpracy na inne obszary gospodarki. Podpisują one Traktat

Rzymski ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą

(EWG) lub inaczej „wspólny rynek”. Jego ideą jest swobodny

przepływ osób, towarów i usług pomiędzy tymi krajami.

Przywódcy szóstki podpisują

Traktat Rzymski.

Wiele innych informacji na temat UE zamieszczono

na stronie internetowej „Europa”: europa.eu.int

EUROPE DIRECT odpowiada na pytania o UE:

skontaktuj się telefonicznie 00 800 6 7 8 9 10 11

lub pocztą elektroniczną europa.eu.int/europedirect

Podążaj za datami, zaczynając w lewym górnym rogu i kończąc w prawym dolnym rogu.

żółte tablice opisują wydarzenia dotyczące UE

niebieskie – ogólne wydarzenia w Europie

Przemysły węgla i stali

rozpoczynają współpracę

ponad granicami.

1950

1951

1952

1953

1954

1955

1956

1957

1958

1959

1960

Szwajcarski architekt Le Corbusier wyznacza

nowy trend, otwierając (w 1952 r.)

samodzielną „jednostkę mieszkaniową”

(Unité d’habitation) w Marsylii (Francja).

Przez swój surowy wygląd ten betonowy

kompleks zyskał przydomek „nowy brutalizm”.

Na Węgrzech społeczeństwo powstaje

w 1956 r. przeciwko reżimowi narzuconemu

przez Związek Radziecki. W listopadzie na

ulice Budapesztu wkraczają radzieckie

czołgi mające zdławić zamieszki.

Związek Radziecki pokonuje Stany Zjednoczone

w wyścigu o podbój kosmosu, wystrzeliwując

w 1957 r. pierwszego sztucznego satelitę.

Sputnik 1 krąży po orbicie okołoziemskiej na

wysokości 800 km. W 1961 r. Związek Radziecki

wygrywa ponownie, wysyłając w kosmos

pierwszego człowieka, Jurija Gagarina, którego

statek ma średnicę jedynie 2,6 m.

W latach 50. większość

dzieci dostaje niewielkie

kieszonkowe. Noszą

wprawdzie podobne

ubrania jak rodzice, ale

ich gust muzyczny

zmienia się wraz

z nastaniem rock and rolla.

Później, głównie dla

chłopców, pojawia się

niebieski dżins. Dziewczynki

nadal noszą szerokie spódnice

i skarpetki. Krzykiem mody

całej dekady jest między

innymi hula-hoop.

1961

9 maja 1950 r. – francuski minister spraw zagranicznych Robert

Schuman przedstawia plan zacieśnienia współpracy. Od tego

czasu 9 maja obchodzony jest jako „Dzień Europy”.

Podczas zamieszek w 1956 r. Węgrzy burzą pomnik

Stalina w stolicy kraju, Budapeszcie.

Le Corbusier przed „jednostką mieszkaniową”.

Sputnik 1 w kosmosie. Kosmonauta Jurij Gagarin.

Ubrania i dodatki z lat 50.

24 kwietnia 1972 r.

Pierwszy plan UE wprowadzenia wspólnej waluty wywodzi się

z 1970 r. W celu utrzymania stabilności waluty państwa

członkowskie UE decydują się wprowadzić wąski zakres różnic

kursowych pomiędzy swoimi walutami. Mechanizm kursu

wymiany walut (ERM), stworzony w 1972 r., stanowi pierwszy

krok w kierunku wprowadzenia 30 lat później euro.

Radzieckie

czołgi

w Pradze,

1968 r.

W sierpniu 1968 r. do Pragi wjeżdżają radzieckie

czołgi, aby zdławić krótkotrwałą „praską wiosnę”

raczkującej demokracji w Czechosłowacji. Czesi

i Słowacy są bezsilni wobec ponad 600 000

żołnierzy okupujących kraj. Jeden ze studentów,

Jan Palach, na znak protestu dokonuje

samospalenia.

W latach 60. młodzi ludzie mają poczucie własnej tożsamości. Ich pomysły

często różnią się od pomysłów dorosłych i pojawia się prawdziwa kultura

młodzieżowa. Dzięki muzyce pop rozkwita przemysł muzyczny, wpierany przez

telewizję, radia tranzystorowe i płyty długogrające. Nastolatki dyktują modę:

minispódniczki i kozaczki dla dziewcząt, długie włosy i szpiczaste buty dla

chłopców. Jest to czas, w którym państwa UE doznają wzrostu

gospodarczego i rosnącego dobrobytu – złote lata 60.

The Beatles: Ringo Starr

przy perkusji i, od lewej

do prawej, Paul

McCartney, George

Harrison i John Lennon.

W 1963 r. świat ogarnia

beatlemania. The Beatles,

pierwsza supergrupa muzyki

pop, gdziekolwiek się tylko

pojawiają, przyciągają ogromne

rzesze nastolatków. Wywołują

oni rewolucję kulturową,

pogłębiając przepaść między-

pokoleniową.

W sierpniu 1961 r. komunistyczne

władze wschodnich Niemiec

budują mur dzielący Berlin na

dwie części, chcąc uniemożliwić

swoim obywatelom ucieczkę na

Zachód w poszukiwaniu wolności.

Niektórym nadal udaje się uciec,

innych zabijają strażnicy podczas

próby ucieczki.

Brama Brandenburska, symbol zimnej wojny, widok od

zachodniej strony muru berlińskiego.

1971

1970

1969

1968

1967

1966

1965

1964

1963

1962

Amerykanie na nowo

utwierdzają swoją

wyższość w kosmosie,

doprowadzając

w lipcu 1969 r. do

lądowania człowieka

na Księżycu.

1 lipca 1968 r.

Sześć krajów znosi cła na importowane towary,

umożliwiając po raz pierwszy swobodny handel

transgraniczny. Stosują one również te same cła na

towary importowane spoza ich obszaru. Rodzi się

największa grupa handlowa na świecie. Gwałtownie

rośnie wymiana handlowa pomiędzy państwami

Szóstki oraz pomiędzy UE a pozostałym światem.

Zamieszki studentów i robotników we Francji

w maju 1968 r. wstrząsają podstawami

państwa. W innych państwach UE dochodzi

do łagodniejszych protestów studentów.

Są one wyrazem frustracji z powodu rządów

oddalonych od zwykłych ludzi i obojętnych na

ich potrzeby, jak również protestu przeciwko

wojnie w Wietnamie i nuklearnemu wyścigowi

zbrojeń.

20 lipca 1963 r.

UE podpisuje pierwszą dużą umowę międzynarodową

mającą pomóc 18 byłym koloniom w Afryce. Do 2005 r.

ustanawia szczególne partnerstwo z 78 krajami Afryki,

Karaibów i Pacyfiku (AKP). UE zajmuje pierwsze miejsce

na świecie w zakresie pomocy rozwojowej dla

biedniejszych krajów. Udzielenie pomocy uwarunkowane

jest poszanowaniem praw człowieka przez beneficjenta.

30 lipca 1962 r.

UE wprowadza „wspólną politykę rolną” umożliwiającą

państwom wspólną kontrolę nad produkcją żywności. Rolnicy

sprzedają swoje produkty po tej samej cenie. UE wytwarza

wystarczającą ilość żywności, a rolnicy dobrze zarabiają.

Niechcianym efektem ubocznym jest nadprodukcja i związane

z nią ogromne nadwyżki żywności. Od lat 90. najważniejsza

jest likwidacja nadwyżek i poprawa jakości żywności.

1972

Ubrania

i dodatki

z lat 60.

W latach 60. rolnictwo

europejskie osiąga coraz wyższy

poziom mechanizacji.

Demonstranci w Paryżu.

10 grudnia 1974 r.

Przywódcy UE na znak solidarności tworzą Europejski

Fundusz Rozwoju Regionalnego. Ma on służyć przeniesieniu

pieniędzy z bogatych do biednych regionów w celu poprawienia

dróg i komunikacji, przyciągnięcia inwestycji i stworzenia

nowych miejsc pracy. Ten rodzaj działalności w przyszłości

obejmie jedną trzecią wszystkich wydatków UE.

W latach 70. nasila się walka

z zanieczyszczeniem środowiska. UE

przyjmuje przepisy dotyczące ochrony

środowiska, po raz pierwszy

wprowadzając pojęcie

„zanieczyszczający płaci”. Tworzą się

grupy nacisku, takie jak Greenpeace.

Kwaśne deszcze niszczą lasy

w Skandynawii i Niemczech.

7–10 czerwca 1979 r.

Obywatele UE po raz pierwszy w bezpośrednich wyborach

wybierają członków Parlamentu Europejskiego. Wcześniej byli

oni delegowani przez parlamenty krajowe. Posłowie zasiadają

w izbie Parlamentu według przynależności do frakcji

politycznych (socjaliści, konserwatyści, liberałowie, zieloni itd.),

a nie przynależności narodowej. Rola

Parlamentu stale rośnie.

Latem 1980 r. w Polsce pracownicy Stoczni Gdańskiej pod

wodzą Lecha Wałęsy strajkują, żądając większych praw.

W ślad za tym wybuchają kolejne strajki na terenie całego

kraju. W sierpniu rząd ustępuje wobec żądań strajkowców

i powstaje niezależny związek zawodowy „Solidarność”. Rząd

stopniowo odzyskuje władzę i wprowadza w grudniu 1981 r.

stan wojenny, kładąc kres krótkiemu spotkaniu Polski

z demokracją. Ale ziarno zostało już zasiane.

1 stycznia 1973 r.

Szóstka staje się

Dziewiątką po formalnym

przystąpieniu do UE Danii,

Irlandii i Zjednoczonego

Królestwa.

UE pomaga tworzyć miejsca

pracy w biednych regionach.

Nazwa polskiego związku zawodowego

jest powszechnie znana.

Obrady Parlamentu Europejskiego.

1973

1974

1975

1976

1977

1978

1979

1980

1981

1982

Wskutek wojny arabsko-izraelskiej

w październiku 1973 r. kraje

Bliskiego Wschodu produkujące

ropę narzucają duży wzrost cen

i ograniczają sprzedaż do

określonych krajów europejskich.

Powoduje to trudności

gospodarcze w całej UE.

Obalenie reżimu Salazara w Portugalii

w 1974 r. oraz śmierć rządzącego

w Hiszpanii generała Franco w 1975 r.

kończą ostatnie prawicowe dyktatury

w Europie. Oba kraje opowiadają się

za demokratycznymi rządami, co jest

ważnym krokiem na drodze do

przyszłego członkostwa w UE.

Komputery

biurowe

w latach 70.

Morderstwo byłego premiera Włoch, Aldo

Moro, w 1978 r. stanowi jeden z wielu

aktów terroryzmu dokonanych przez

grupy ekstremistów w latach 70. Pośród

ich ofiar są czołowi prawnicy, biznesmeni

i politycy, a także 11 izraelskich

sportowców, którzy giną podczas

olimpiady w Monachium (w 1972 r.).

We wczesnych latach 70. styl młodzieżowy nabiera

egzotyczności. Ogromne wpływy zdobywają gwiazdy

muzyki pop, których publiczność jest coraz młodsza.

Część młodych kobiet zamienia minispódniczki na

jeszcze krótsze szorty, choć większość nastolatków nosi

spodnie dzwony i buty na masywnych platformach.

Najbardziej odbiegają wyglądem punki z postawionymi

włosami, czasami farbowanymi na pomarańczowo,

i modą na kolczykowanie.

1 stycznia 1981 r.

Po przystąpieniu Grecji liczba członków UE staje

się dwucyfrowa. Było to możliwe po obaleniu

tam reżimu wojskowego i przywróceniu

demokracji w 1974 r.

Kryzys naftowy na przełomie lat 1973/1974 –

kolejka samochodów po trudną do zdobycia benzynę.

Rubik konstruuje

słynną kostkę.

1983

Ubrania i dodatki z lat 70.

1 stycznia 1993 r.

Utworzony zostaje wspólny rynek wraz z czterema swobodami – swobodny

przepływ towarów, usług, osób i kapitału staje się rzeczywistością. Od 1986 r.

uchwalono ponad 200 regulacji prawnych dotyczących polityki podatkowej,

działalności gospodarczej, kwalifikacji zawodowych i innych barier stojących

na przeszkodzie otwarciu granic. Opóźnia się wprowadzenie swobodnego

przepływu niektórych usług.

7 lutego 1992 r.

W Maastricht podpisany zostaje Traktat o Unii Europejskiej.

Stanowi on wielki krok naprzód, ponieważ ustanawia jasne

zasady dotyczące przyszłej wspólnej waluty, a także polityki

zagranicznej i bezpieczeństwa oraz ściślejszej współpracy

w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych.

Nazwa Unia Europejska z mocy Traktatu oficjalnie zastępuje

Wspólnotę Europejską.

Symbolem upadku komunizmu w całej Europie Środkowo-

-Wschodniej, któremu początek dały Polska i Węgry,

jest zburzenie muru berlińskiego w 1989 r.

Wobec masowej ucieczki obywateli na Zachód

władze wschodnich Niemiec otwierają granice.

Po ponad 40 latach następuje zjednoczenie

Niemiec, a ich wschodnia część przystępuje do

UE (październik 1990 r.).

Nowych wrażeń dostarczają skoki na bungee.

Rodzice umierają ze strachu, ale dzieci żądne są

wrażeń doznawanych podczas skoków z dużej

wysokości, które wykonują przywiązane do

elastycznej liny, najpierw rozciągającej się,

a potem kurczącej, zanim skoczek dotknie ziemi.

17 lutego 1986 r.

Cła zniknęły wprawdzie w 1968 r., ale handel ponad granicami UE

nie kwitnie. Główne przeszkody to różnice w przepisach krajowych.

Jednolity Akt Europejski z 1986 r. wprowadza rozległy sześcioletni

program, który ma wyeliminować problemy.

Akt przyznaje również szersze uprawnienia

Parlamentowi Europejskiemu oraz zwiększa wpływ

UE na ochronę środowiska naturalnego.

28 lutego 1984 r.

Komputery i automatyzacja zmieniają sposób

życia i pracy. UE pragnie przodować

w nowych rozwiązaniach, w 1984 r. przyjmuje

więc program Esprit (Europejski Program

Strategiczny na rzecz Badania i Rozwoju

Technik Informatycznych) jako pierwszy

z wielu programów badawczo-rozwojowych.

1993

1992

1991

1990

1989

1988

1987

1986

1985

1984

W 1991 r. na Bałkanach dochodzi do

rozpadu Jugosławii. Walki wybuchają

najpierw w Chorwacji, potem w Bośni

i Hercegowinie, gdzie Serbowie,

Chorwaci i muzułmanie prowadzą

krwawą wojnę domową.

Małe dzieci zaczynają jeździć na

rolkach. Ich starsze siostry

i bracia słuchają „odtwarzaczy

osobistych” (walkmanów) i płyt kompaktowych,

oglądają telenowele i pałaszują azjatyckie

potrawy. Ogromne imprezy przyciągają

nastolatki. Spódnice wychodzą z mody, niemal

znikają krótkie spodenki dla małych chłopców.

Ubrania i dodatki

z lat 80.

15 czerwca 1987 r.

UE ustanawia program Erasmus,

którego celem jest finansowanie

wyjazdów studentów na studia

w innym kraju europejskim przez okres

do jednego roku. Ponad dwa miliony

młodych ludzi skorzystało z możliwości

oferowanych przez ten i inne programy UE.

1 stycznia 1986 r.

Hiszpania i Portugalia przystępują

do UE, zwiększając liczbę państw

członkowskich do 12.

1994

Upadek muru

berlińskiego

i zjednoczenie Niemiec.

Roboty wkraczają na linie produkcyjne fabryk

samochodów w latach 80.

Początek zamieszek w byłej Jugosławii.

Skoki na bungee, późne lata 80.

1 stycznia 1995 r.

Do UE przystępują

Austria, Finlandia

i Szwecja. 15 państw

członkowskich

obejmuje niemal całą

zachodnią Europę.

W 1996 r. następuje przełom w inżynierii

genetycznej – szkoccy naukowcy

dokonują sklonowania

owcy z pojedynczej

komórki sześcioletniego

zwierzęcia. Dolly jest

dokładną kopią swojego

rodzica.

13 grudnia 1997 r.

Przywódcy UE wyrażają zgodę na rozpoczęcie negocjacji

członkowskich z 10 państwami Europy Środkowo-Wschodniej:

Bułgarią, Estonią, Litwą, Łotwą, Polską, Republiką Czeską,

Rumunią, Słowacją, Słowenią i Węgrami. Negocjacje obejmują

także wyspy rejonu Morza Śródziemnego: Cypr i Maltę.

W 2000 r. zmiany Traktatu uzgodnione w Nicei otwierają drogę

do rozszerzenia dzięki reformie zasad głosowania w UE.

1 stycznia 1999 r.

Waluty 11 krajów (w 2001 r. powiększonych o Grecję), ale tylko

w transakcjach handlowych i finansowych, zastępuje euro. Później

pojawią się banknoty i monety. Euro obowiązuje w Austrii, Belgii,

Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Irlandii, Luksemburgu,

Niderlandach, Niemczech, Portugalii i Włoszech. Dania, Szwecja

i Zjednoczone Królestwo zdecydowały się na razie nie przyjmować

wspólnej waluty.

Nadal trwa rewolucja komunikacyjna.

Wiele szkół i domów ma szybki dostęp

do internetu. Wiadomości tekstowe

i SMS-y to ulubione sposoby młodych

ludzi na pozostawanie w stałym

kontakcie. Domowej rozrywce ton nadają

szerokoekranowe i płaskie telewizory

oraz odtwarzacze DVD.

Siły pokojowe UE w akcji.

31 marca 2003 r.

W ramach polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE bierze

udział w operacjach utrzymywania pokoju na Bałkanach,

początkowo w Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii,

a następnie w Bośni i Hercegowinie. W obu przypadkach siły pod

wodzą UE zastępują jednostki NATO. Wewnętrznie UE wyraża

zgodę na utworzenie przestrzeni wolności, bezpieczeństwa

i sprawiedliwości dla wszystkich obywateli do 2010 r.

29 października 2004 r.

25 krajów UE podpisuje Traktat ustanawiający

Konstytucję dla Europy. Został on przygotowany

w celu usprawnienia demokratycznych procesów

decyzyjnych i zarządzania w UE składającej się

z 25 i więcej krajów. Zakłada również powołanie

europejskiego Ministra Spraw Zagranicznych.

Zanim wejdzie w życie, musi zostać ratyfikowany

przez wszystkie 25 krajów.

W lutym 2005 r. wchodzi w życie Protokół

z Kioto – międzynarodowe porozumienie

mające na celu zmniejszenie globalnego

ocieplenia i redukcję emisji gazów cieplar-

nianych. UE konsekwentnie inicjowała

wysiłki na rzecz ograniczenia

wpływu zmian klimatu. Stany

Zjednoczone nie są stroną

tego Protokołu.

1995

1996

Owca Dolly.

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

26 marca 1995 r.

W siedmiu krajach – Belgii, Francji, Hiszpanii,

Luksemburgu, Niderlandach, Niemczech

i Portugalii – wchodzi w życie Układ z Schengen.

Podróżni dowolnej narodowości mogą

przekraczać granice między tymi krajami bez

kontroli paszportowej. Później również inne

państwa przyłączają się do strefy Schengen

pozbawionej kontroli na granicach wewnętrznych.

17 czerwca 1997 r.

Podpisanie Traktatu z Amsterdamu.

Opierając się na osiągnięciach Traktatu z

Maastricht, określa on program reform

instytucji UE, aby głos Europy był lepiej

słyszalny na świecie, a większe środki

koncentrowały się na zatrudnieniu

i prawach obywateli.

Niemal każdy nosi adidasy. Nadal popularne są dżinsy i T-shirty.

Nastolatki odsłaniają brzuchy, a modnym kolorem jest czarny.

W późnych latach 90. telefony komórkowe i internet

rewolucjonizują sposób komunikowania się. W obu przypadkach

są to technologie europejskie. Młodzi ludzie więcej podróżują,

a studenci robią sobie roczną przerwę, żeby zobaczyć świat,

komunikując się za pomocą e-maili.

Dnia 11 września 2001 r.

uprowadzone samoloty uderzają

w bliźniacze wieże World Trade Center

w Nowym Jorku i budynek Pentagonu

w Waszyngtonie. Ginie blisko 3000

osób. Kraje UE stanowczo stają

u boku Stanów Zjednoczonych

w walce z międzynarodowym

terroryzmem.

1 stycznia 2002 r.

Pojawiają się banknoty i monety euro. Ich drukowanie, bicie

i wprowadzenie do obiegu w 12 krajach jest ogromną

operacją logistyczną. Liczba monet przekracza 80 miliardów.

Banknoty są jednakowe dla wszystkich krajów. Monety mają

wspólny awers, informujący o ich wartości, lecz różny narodowy

rewers. Wszystkie znajdują się w swobodnym obiegu. Za rzecz normalną

uważa się płacenie fińskimi (lub jakimikolwiek innymi) monetami euro za

bilet do metra w Madrycie.

1 maja 2004 r.

Osiem krajów Europy Środkowo-Wschodniej – Estonia, Litwa,

Łotwa, Polska, Republika Czeska, Słowacja, Słowenia i Węgry –

przystępuje do UE, kładąc tym samym kres podziałowi Europy

ustalonemu przez mocarstwa 60 lat wcześniej w Jałcie.

Także Cypr i Malta stają się członkami UE. Bułgaria

i Rumunia mają za nimi podążyć w 2007 r.

Do członkostwa kandydują także Chorwacja i Turcja.

Przekraczanie granic bez paszportu.

Ubrania i dodatki z lat 90.

NA-68-05-777-PL-P

Mapy: Stefan Chabluk - Ilustracje: Pamela Hewetson i Nick Hewetson - Zdjęcia (od lewej do prawej): European Commission, Associated Press, Camera Press London/F. Jacobs, European Commission, Associated Press,

Camera Press London/Giancarlo Botti, 1996 Corbis original image courtesy of NASA/CORBIS, Photodisc Inc, European Parliament, Camera Press London/Imapress/Stephane Cardinale, Associated Press/Stringer, Camera Press London/Sepp Spiegl.

Historia Unii Europejskiej (UE)

UE - HISTORIA.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: