gatunki stali(2).pdf

PODZIAý, NOWE GATUNKI STALI ORAZ WYROBY STALOWE

Stal dzieli siħ na wħglowĢ oraz stopowĢ.

Stal wħglowĢ, czyli stop Ňelaza z wħglem o zawartoĻci wħgla do 1,5%, ktry zostaþ poddany

przerbce plastycznej na gorĢco lub na zimno, dzieli siħ na trzy grupy, w zaleŇnoĻci od

procentowej masowej zawartoĻci wħgla:

Û niskowħglowĢ, gdy C<0,25% ==> (wg starej normy St0, St3, St4),

Û ĻredniowħglowĢ, gdy C=0,25Ô0,6% ==> (wg starej normy St5, St6, St7),

Û wysokowħglowĢ, gdy C=0,6Ô1,5% ==> (stal wħglowa narzħdziowa).

Pierwsze dwie grupy tworzĢ stal wħglowĢ konstrukcyjnĢ. Zmniejszenie zawartoĻci wħgla

powoduje obniŇenie wytrzymaþoĻci stali. W celu zniwelowania rŇnic wytrzymaþoĻciowych

w miejsce ubywajĢcego wħgla dodaje siħ coraz wiħcej manganu. SpawalnoĻę stali jest tym

lepsza im stal zawiera mniej wħgla, siarki i fosforu.

Stal stopowa, czyli stop Ňelaza z wħglem i co najmniej jednym innym pierwiastkiem dodanym

celowo dzieli siħ na trzy grupy:

Û niskostopowĢ, gdy zawartoĻę skþadnikw stopowych z wħglem nie przekracza 2,5%,

Û ĻredniostopowĢ, gdy zawartoĻę skþadnikw stopowych z wħglem mieĻci siħ miħdzy

2,5 a 6%,

Û wysokostopowĢ, gdy zawartoĻę skþadnikw stopowych z wħglem przekracza 6%.

Znak gatunku stali wħglowej konstrukcyjnej skþada siħ z:

Û wg starej normy ==> z liter áStÑ jako skrtu sþowa stal oraz liczby, bħdĢcej kodem

wytrzymaþoĻci, im wiħksza wytrzymaþoĻę tym wiħksza liczba;

Û wg nowej normy ==> z litery áSÑ oraz liczby, ktra oznacza granicħ plastycznoĻci

stali R e .

Caþe oznaczenie stali wg nowej normy EN 10025 skþada siħ z czterech czħĻci:

.... Î R e Î .... Î ....

zakres zastosowania stali

minimalna praca þamania prbki z karbem Charpy V

wþaĻciwoĻci technologiczne

- 1 -

Tabela 1. System oznaczania stali wg normy EN 10025

Przykþad starego oraz nowego oznaczenia gatunku stali:

St3SX ==> S235JRG1

St3S ==> S235JR

St3V ==> S235JRG2

18G2A ==> P355N

Wyroby stalowe dzielimy na walcowane i giħte.

Wyroby walcowane dzielimy na szeĻę grup:

1) prħty (wyroby proste o maþych wymiarach przekroju poprzecznego i rŇnym ksztaþcie,

np. okrĢgþym, prostokĢtnym jako pþaskowniki),

2) walcwka (wyroby okrĢgþe o maþej Ļrednicy, zwijane w krħgi),

- 2 -

3) ksztaþtowniki (dwuteowniki: normalne, ekonomiczne, rwnolegþoĻcienne,

szerokostopowe, ceowniki: normalne, ekonomiczne, rwnolegþoĻcienne, kĢtowniki:

rwnoramienne, nierwnoramienne, teowniki, zetowniki, szyny dŅwigowe, szyny

kolejowe)

4) rury bez szwu,

5) blachy (cienkie Î o gruboĻci 0,2Ô2,8mm, blachy Ļrednie Î o gruboĻci 3,0Ô4,5mm i

blachy grube Î o gruboĻci 5,0Ô140mm),

6) taĻmy i bednarka (wyroby o przekroju prostokĢtnym o maþej gruboĻci, zwijane w

krħgi).

Rysunek 1. KolejnoĻę walcowania dwuteownika

Wyroby giħte na zimno:

1) kĢtowniki,

2) ceowniki pþzamkniħte,

3) profile ȥ,

4) pþatwie dachowe Z,

5) zetowniki czterogiħte,

6) blacha faþdowa,

7) profile okienne,

8) profile do pþyt g-k, itp.

- 3 -

Rysunek 2. Ksztaþtowanie wyrobu na prasie do giħcia

Rysunek 3. Przykþadowe przekroje ksztaþtownikw giħtych na zimno

Literatura:

1. Konstrukcje stalowe Î K. Rykaluk

2. Konstrukcje spawane Î K. Ferenc, J.Ferenc

- 4 -

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: