Integracja[1].doc

I Koncepcje integracji europejskiej.

1. Klasyczne koncepcje integracji (teorie polityczne):

Federalistyczna - zaznaczył się wyraźnie po II wojnie światowej, dwa odłamy – federaliści radykalni i umiarkowani, radykałowie postulowali tworzenie „Stanów Zjednoczonych Europy”, umiarkowani – zwolennicy małych kroków, głównymi propagatorami byli Niemcy (Konrad Adenauer, Walter Hallstein) i Francuzi (Robert Schumann, Jean Monnet), państwa miałyby przekazać swoją suwerenność na rzecz instytucji ponadnarodowych, federaliści wspierają współpracę transatlantycką; polityczna miałaby doprowadzić do pełnej integracji gospodarczej.

Konfederacjonalistyczna - zakładał utrzymanie dotychczasowych uprawnień państw; konfederalistą był m. in. Charles de Gaulle, który odbudowę mocarstwowej pozycji Francji po II wojnie światowej oparł na koncepcji „Europy od Atlantyku po Ural” – Europa Ojczyzn; nic odgórnego, wszystko uzgodnione, brak centralizmu, suwerenność państw, niezależnych narodowo, integracja zastępuje współpracę, Europa ojczyzn, państw, pierwszeństwo integracji politycznej nad ekonomiczną, instytucje centralne to przedłużenie rządów lub współpracy.

Funkcjonalistyczna – przeciwstawny do federalizmu, teoretyk – David Mitrany, punktem wyjścia dla integracji jest umacnianie współpracy międzyrządowej a nie tworzenie instytucji ponadnarodowych, funkcjonalizm stara się budować integracje od sfery ekonomicznej, koncepcja spill over – kluczowa kategoria integracji, postęp technologiczny główna siłą.

Neofunkcjonalistyczna – E.Hass - Siłą napędową jest współpraca gospodarcza a prócz niej również współpraca polityczna, interwencjonizm polityczny, przerwanie automatyzmu i przepchnięcie polityczne impulsu wspomagającego(traktaty, konwencje), nacisk na tworzenie instytucji ponad narodowych.

Komunikacyjna - Karla Deutscha – waga wymiany informacji i szybkiego dostępu do niej.

2. Współczesne koncepcje i projekty polityczne.

Europa a la carte R. Dahrendorfa - Opiera się na możliwości wyboru opcji uczestniczenia w integracji lub zakresu tego uczestnictwa; pozwala poszczególnym państwom na wybór programów polityki ze wspólnego menu i rezygnacji z innych opcji należących do akti communatare; nie wyznacza też minimalnego obszaru integracji, które państwa zobowiązują się zaakceptować; państwa mają pełną suwerenność w podejmowaniu decyzji co do dalszego uczestnictwa w integracji. Model ten stanowi zagrożenie dla jednolitej struktury rynku europejskiego (stawianie własnych celów nad cele ponadnarodowe)

Europa zmiennych prędkości L. Tindemansa i W. Brandta – Dążenie do wspólnych celów ale według zróżnicowanego terminarzu. Oznacza to, że niektóre kraje akceptują wspólne cele integracyjne, ale mimo i przyjmują akti communatare (porządek prawa wspólnotowego); dochodzą do tych celów w różnym tempie; opóźnienie może zależeć od preferencji bądź uwarunkowań wewnątrz kraju. Model ten zakłada utworzenie dwóch grup: grupy liderów oraz grupy państw dochodzących do wspólnych celów w późniejszych terminach (np. Wielka Brytania).

Europa o twardym jądrze – Państwa założycielskie są najsilniejsze i najsilniej zintegrowane.

Europa o zmiennej geometrii - Dokonuje ona rozróżnienia między dwiema grupami państw członkowskich:

·         grupa tworząca twardy rdzeń (coorgroup) - Grupa ta obejmowałaby państwa najbardziej zaawansowane w rozwoju gospodarczym, realizujące postanowienia traktatowe, dążące do pogłębienia integracji i jej rozszerzenia na nowe obszary (Niemcy, Austria, kraje Beneluxu).

·         grupa peryferyjna - Grupa peryferyjna obejmowałaby państwa, które nie mogą bądź nie chcą przystąpić do ścisłej integracji. (Hiszpania, Portugalia, Grecja, kraje EFTA i stowarzyszone oraz Bułgaria, Ukraina i Rumunia). Integracja miałaby więc charakter ograniczony.

Elastyczności - Wprowadza wyjątki do dotychczasowych zasad ogólnego obowiązywania praw wspólnoty. Dopuszcza możliwość wzmożonej współpracy w niektórych obszarach integracji (jeśli uznają taką potrzebę) natomiast inne państwa nie są zmuszone do uczestnictwa w tych inicjatywach ale nie mogą blokować możliwości ściślejszej współpracy pomiędzy niektórymi państwami, chyba że wymagają tego wynikające z racji stanu względy polityczne.

3. Podejście teoretyczne.

Intergovernmentalizm – o integracji decydują rządy, kontakty między nimi są najistotniejsze, prace Andrew Moravcsik’a – twierdził, że integracja wzmacnia rządy, które w procesie integracji wymieniają cząstki swej siły, najwięcej na integracji zyskują państwa małe i średnie (odbierają większym część ich wagi i potęgi), Moravcsik’a skrytykowano za nieuwzględnianie roli podmiotów pozarządowych.

Liberalny intergovernmentalizm – (połowa lat 90.) proces integracji dwu fazowej: pierwsza ma charakter neofunkcjonalny (biorą w niej udział różne podmioty, grupy interesu..., które zgłaszają rządom potrzebę integracji), w drugiej fazie rządy uzgadniają między sobą kształt polityki integracyjnej.

Tezy fuzji administracji W. Wesselsa:

-          rozwój integracji europejskiej nie był nigdy procesem liniowym, opartym na automatycznym procesie „rozlewania się“, gdyż w procesie integracji – pod wpływem czynników: gospodarczych, politycznych, narodowych czy ponadnarodowych – pojawiają się przyśpieszenia i hamowanie

-          trudno przewidzieć końcowy etap integracji

-          w długim okresie proces integracji charakteryzuje się stałym strukturalnym wzrostem i zróżnicowaniem, którego główną cechą jest fuzja, łączenie instrumentów publicznych z różnych poziomów władzy, a także postępująca „europeizacja” narodowych podmiotów i instytucji celem zaspokojenia rosnących potrzeb społeczeństwa europejskiego

Koncepcja multi – level governance:

Koncepcja wielosegmentowego zarządzania politycznego (multi-level governance) wychodzi z założenia, że trwałą konsekwencją procesu integracji europejskiej jest zatarcie podziału na klasycznie rozumiane funkcje zewnętrzne i wewnętrzne państwa. Kwestionuje ona tradycyjny model zarządzania polityką w państwie oparty o rząd (government) na rzecz harmonijnego zarządzania sprawami publicznymi (governance) przez struktury ponadnarodowe, samorząd terytorialny i organizacje obywatelskie i gospodarcze. Dominium władzy skupionej w centralnych ośrodkach państwowych ulega dziś bowiem wyraźnej dyfuzji, rozchodząc się w czterech niezależnych kierunkach – ku organizmom ponadnarodowym, ku samorządom terytorialnym, ku niezależnym strukturom globalnego rynku oraz ku samoorganizującemu się społeczeństwu. W ten sposób wytwarza się układ wielu segmentów, które odpowiedzialne są, każdy w swoim zakresie, za funkcjonowanie sfery publicznej.

4. Ekonomiczne koncepcje integracji europejskiej.

Koncepcja Beli Balassy’a – integracja ekonomiczna przechodzi przez pewne etapy:

1 faza – budowanie strefy wolnego handlu 2 faza – unia celna 3 faza – wspólny rynek  4 faza – unia ekonomiczna, gospodarcza i walutowa 5 faza – unia polityczna

Uniwersalizm -

Regionalizm -

5. Modele współczesnej organizacji integracyjnych.

Europejski – filozofia postępującej integracji (w sensie podmiotowym i przedmiotowym), silnie rozbudowana struktura organizacyjna, rozwinięty system prawny, wyeliminowanie samodzielności państw w pewnych dziedzinach, państwa starają się prowadzić swoją aktywność poprzez działania kolektywne.

Amerykański (tzw. model wolnego handlu) – model ten ma charakter statyczny, państwa nie wychodzą poza etap sfery wolnego handlu, państwa działają tylko w sferze wymiany towarów, struktura wewnętrzna jest spłaszczona i ograniczona do minimum, system prawny słabo rozwinięty, samodzielność państw nie jest ograniczona.

6. Perspektywy rozwoju integracji europejskiej.

II System finansowania UE.

1. Ogólna charakterystyka systemu i budżetu ogólnego.

2. Zasady tworzenia budżetu i procedura budżetowa.

Zasady:

·         Jedność budżetu, wszystkie dochody i wydatki muszą być ujęte w jednym dokumencie, wyjątek to Europejski Fundusz Rozwoju, polityka bezpieczeństwa, filar II i III, niektóre agencje wspólnotowe,

·         Uniwersalność, poszczególne dochody nie mogą być przypisane do określonych wydatków,

·         Zakaz rozliczania dochodów i wydatków przed zebraniem do jednego dokumentu,

·         Jednorodność, rok budżetowy to 1 I – 31 XII,

·         Równowaga, wydatki nie mogą przekraczać dochodów,

·         Deficyt nie może być likwidowany kredytami bankowymi a jedynie zwiększaniem

Procedura budżetowa:

Każda instytucja Wspólnoty sporządza przed 1 lipca swój preliminarz wydatków do KE. KE łączy je we wspólny projekt budżetu i dołącza do niego swoją opinię. Wstępny projekt budżetu obejmuje prognozę dochodów i wydatków. Przed ostatecznym przyjęciem przez KE, wstępny projekt budżetu poddawany jest dyskusjom pomiędzy KE, Radą i PE. Wstępny projekt budżetu powinien być przedstawiony Radzie najpóźniej do 1 września, tam zajmują się nim Komitet Budżetowy Rady, COREPER. Następnie Rada przyjmuje projekt budżetu kwalifikowaną większością głosów. Następnie Rada przekazuje PE najpóźniej 5 października.  PE ma 45 dni na ustosunkowanie się do otrzymanego projektu. Jeżeli w ciągu 45 dni PE wyraził zgodę, nie zmienił go ani nie wprowadził poprawek budżet może być uchwalony. Jeśli PE chce wprowadzić poprawki, projekt wraca do Rady. Jeśli w ciągu 15 dni Rada nie zmieniła poprawek i zaakceptowała je, budżet uważa się za przyjęty. Jeśli nie nastąpiło przyjęcie, projekt wraca do PE na drugie czytanie. PE może w ciągu 15 dni odrzucić lub zmienić poprawki wniesione przez Radę, jeśli tego nie zrobi budżet uważa się za ostatecznie przyjęty. PE ma również takie prawo, że może odrzucić projekt w całości i żądać przedstawienie następnego. Przewodniczący PE stwierdza, że budżet został ostatecznie uchwalony.

3. Dochody budżetu ogólnego 2007.

Dochody budżetowe wynoszą 115 497,22 miliona EUR. Jednolita stawka poboru w odniesieniu do zasobów opartych na VAT wynosi 0,3334 %, natomiast dla zasobów opartych na DNB 0,6769 %. Tradycyjne zasoby własne (cła, opłaty rolne i opłaty wyrównawcze od cukru) stanowią 14,99 % środków na finansowanie budżetu na 2007 r. Zasoby oparte na VAT stanowią 15,44 %, zaś zasoby oparte na DNB 68,53 %. Dochody różne na ten rok budżetowy szacuje się na 1 209,27 miliona EUR.

4. Wydatki budżetu ogólnego 2007.

Wydatki zatwierdzone w budżecie wynoszą 126 551,10 miliona EUR w środkach na zobowiązania i 115 497,22 miliona EUR w środkach na płatności, co stanowi wzrost odpowiednio o 4,96 % i 7,56 % w porównaniu z budżetem na rok 2006.

5. Perspektywa finansowa 2007 – 2013.