Wirusy(virales)
-brak zdolności rozmnażania poza żywą kom
-1 typ kw nukleinowego DNA lub RNA obecnego w wirionie (inne ogr mają 2)
-reprodukcja tylko z ich kw nukleinowego
-brak wzrostu poprzez powiększenie wielkości wiriona
-brak rozmnażania przez podział
-brak inf genetycznej dla syntezy enzymatycznego ukł
-wykorzystywanie rybosomów kom gospodarza (bezwzg pasożytnictwo)
Zoofagi- atakują zw i czł
Fitofagi atakują rośliny
Podział ze wzg na powinowactwo
-neurutropowe zakażenie centralnego i obwodowego ukł nerwowego
-dermatotropowe pryszczyca, nabłonek, skóra
-neumotropowe infruenza koni i świń
-pantropowe zakażenie org uogólnione, pomór świn, nosówka psów, niedokrwistośc zakaźna koni
-onkogenne białaczka zwierząt
Wirionkompletna pod wzg bud i funkcji, pojedyncza cz zakaźna, w org cz infekcyjna
Cząstka wirusowa składa się z kw nukleinowego i płaszcza białkowego
Kapsyd składa sie z podjednostek kapsometrów zbud symetrycznie, wyróżnia się zymetrię helikalną i kubikalną
Ściana komórkowa grzybów zbudowana z hityny z domieszką glutanu. Pod ścianą kom. Jest błona cytoplazmatyczna (oddziela cytoplazmę) zbudowane z białek i kontroluje pobieranie i wydalanie z kom subst rozpuszczonych. W błonie wystęoują enzymy i przenośniki elektr czynne w ostatnich etapach oddychania i magazynowania energii mezosomy uwypuklenia
Cytoplazma-
-wodny roztwór zw wielkocząst oraz soli cukrów aminokwasów witami i koenzymów
-w cytoplazmie znajdują się nukleoid plazmidy rybosomy wtręty cytoplazmatyczne
Nukleoid odpowiednik jadra chromosom kom bakteryjnej pojedyncze ale z 2 nici zwinięta cząstka DNA(nici identyczne) nici rozprostowują sie oddzielają się, matryce do syntezy nowych
Plazmidy pozachromosomalne struktury genetyczne, nie są niezbędne niosą geny które mogą być przydatne geny warunkujące odporność na antybiotyki
Różnice w budowie komórki prokariotycznej i eukariotycznej
eukariotyczne (grzyby)
-chromosomy otoczone dwuwarstwową błoną jądrową
-struktura chromosomu jest złożona DNA jest zwykle związane z białkami tzw histonami
-podział wymaga mejozy i mitozy
- ściana komórkowa zawiera składniki strukturalne (celuloza, hityna, nie ma pektydoglikanu)
prokariotyczna (bakterie)
-brak bł. jądrowej(chromosomy bezposrednio kontaktują się z cytoplazmą)
-struktura chromosomu prosta
-nie ma mit i mej
-ściana kom zawiera peptydoglikon
Formy przetrwalne
bakterie-endospory(wewnątrz kom macierzystej) Bacillus-laseczki tlenowe, Clostridium- beztlenowe
cysty powst z całej kom macierzystej mniej odporne na temperature od endosporów ale bardziej niz kom wegetatywne u bakt właściwych
mikrospory bakt śluzowe grzyby mogą wytwarzać zarodniki workowe (u drożdży formy przetrw)
-askospory
-chlamydospory u grzybów nitkowatych rozszerzone nitki grzybni otoczone grubą błoną (odporność na susze)
-skleroty masa nitek grzybni otoczona grubymi ściankami tworzą się okrągłe ciałka materiały zapasowe
grzyby
-makroskopowe
kapeluszowe(podstawczaki) -mikroskope
drożdże (jednokomórkowe nie tworzą grzybni, pseudogrzybnia)
strzępkowe (pleśnie)
Saprofity martwa materia orgaaniczna
Symbioty wzajemne korzyści
Pasożyty
-heterotroficzne org eukarot o nitkowatej rurkowatej strukturze
strzępka
grzybnia sieć
strzępki otoczone sztywną ścianą z hitytny i zawierają większośc eukariot organelli kom
Rozmnażanie płciowe
-gametangiogamia-kopulacja całych gamentangiów
-somatogamia- kopulacja kom strzępek
Bezpłciowe
-zarodniki sporangialne (zygomycota)
-konidiospory(Ascomycota, Deuteromycota)
-podiozał kom (pączkowanie, fragmentacja, Ascomycota, Deuteromycota)
Mineralizatory w środ roślinnym, przemiana substratów w CO2, H2O oraz biomasę, uwzględniając inne substr odżywcze
Symbioza wchodzą we wzajemne korzystne zw z roślinami(wyspecjalizowane i ścisłe), drobnoustr i zw
oczyszczanie bilog, biorenediacja
degradacyjne zdolności grzybów mogą byc wykorzyst przez czł
-chleb i alkohol
produkty ferment prowadzonej przez drożdże są wykorzyst w piekarnictwie i do wytw alkoholu; procesy zwiększają wartości substr, niewielki stopień wartości odżywczych
-naturalne produkty
antybiotyki, środki immunosupresyjne, kw, enzymy, produkcja dużych ilości białka, pasza
-kontrola biolog kontrola chorób roślin
-degradacja biolog niekorzystne dla czł procesy przeprowadzane przez grzyby powodują znaczne straty gosp , materiały zawierające duże ilości ceclulozy, skóra, węglowodory mogą byc wykorzyst przez grzyby jako substraty(z dużą ilości wody)
Zagrożenia zdrowia czł
-zatrucia produkt przemiany materii grzybów
-nadwrażliwośc-alergie
-choroby infekcyjne- grzybice oportunistyczne
Mikotoksyny wytw przez grzyby pleśniowe
Grzyby toksykotwórcze Aspergillus, Penicillum, Fusarium
Aflatoksyny aspergillus flavus i parasiticus, wątroba, rak
Ochratokksyny nafropatia, nerki
Trichotecyny i zearolenon syndrom krwotoczny, wymioty(zw), zaburzenie równowagi(czł); syndrom estrogeniczny, bezpłodnośc, femizacja samców
W Polsce
Ochratokksyny surowce zbożowe i mieszanki paszowe, mięso wieprzowe, wędliny
Aflatoksyny importowane zboża, pasze i ich komponenty(zwł struktury niektórych roślin oleistych)
Choroby ludzi i zw atakują naskórek ludzi i zw(powierzchnia uszkodzenia, liszaje, grzybice stóp, afty)
-głębokie uszkodzenia, układowe inf płuc ośrodkowego ukł nerwowego, limfatycznrgo; schorzenia: aspergilloza, drożdżyca, koksyliomykoza, grzybicze zapalenie płuc
Alergia nadwrażliwośc, nadmierna reakcja org przy wtórnym kontakcie z antygenem
Antygenty obce białka po wniknięciu do ustroju drogą pozajelitową wywołują wytw przeciwciał(białek odpornościowych)
Alergie grzybicze powstają na skutek wdychania masowych ilości zarodników grzybów
Schorzenia immunotoksyczne
działanie alergizujące ukł oddechowy może byc sprężone z działaniem toksycznym wywołanym wpływem mikotoksyn i glukanów zawartych w sporach oraz lotnych zw toksycznych grzybów
alergizująco- toksyczne oddziaływanie grzybów to syndrom chorego domu
Choroby alergiczne wywołane przez grzyby
katar sienny, astma oskrzelowa, alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych
Kryptopatogeny grzyby oportunistyczne
Grzybice oportunistyczne mogą byc pochodzenia endogennego, egzogennego
W polsce
-kandydoza- wywoływana przez candida alibeanus- naturalny składnik mikroflory czł
-aspergilloza- wyst w środowisku naturalnym
Metabolizm całokształt przemian zachodzących w kom
Typy przemian cząśt procesy składające się na metabolizm
-pobieranie pokarmu i odżywianie
-zdobywanie energii potrzebnej do przeprowadzenia licznych reakcji endogernicznych
-budowa(synteza) drobnocząsteczkowych składników kom i ich polimeryzacja w makrocząst na podstawie inf genetycznej
Auksotrofy wykorzystują C jako energię, samożywne, nie są chorobotwórcze dla ludzi i zw
Heterotrofy korzystają z przynajmniej 1 zw org, grzyby, większośc bakterii
Fototrofy energia słoneczna przekształcana na energię wiązan chem(rośliny, bakterie fototroficzne, zielone i purpurowe, bakterie siarkowe, glony, cyjanobakterie)
Hemotrofy energia chem
-hemolitotrofy (bakterie) energia z utleniania zw mineralnych
-hemoorganotrofy energia ze zw org (zw, grzyby, bakt)
Pobieranie pokarmu grzyby i bakterie pobierają pokarm całą powierzchnią ciała (eukarioty przez fago- i pinocytozę)
-pobieranie zw wielkocząst (rozbicie na proste składniki przez enzymy pozakomórkowe)
-pobieranie zw drobnocząst jest ściśle kontrolowane przez kom
Główną rolę w pobieraniu pokarmu pełni blona cytoplazmatyczna
-możliwośc wniknięcia substancji
-wprowadzenie do cytoplazmy
-zdolnośc przetwarzania, aby były włączone do metabolizmu
Mechanizmy transportowedyfuzja bierna tą drogą wchodzą i wychodzą kom (gazy, h2o) proces napędzany różnicą stężenia od wyższego do niższego
białka transportowe bł cytopl jest skuteczną barierą dla większości cząstek (cukry), ruch cząsteczek wymaga uczestnictwa białek transportowych
uniportery białka przenoszące 1 rodzaj zw
symportery 2 zw w tym samym kierunku
antyportery 2 zw w przeciwnym kierunku
dyfuzja ułatwiona duże cząst, obdarzona ładunkiem, przez bł cytopl, napędzana gradientem stężeń
transport aktywny pobieranie przez kom cząst wbrew gradientowi stężenia(najważniejsza metoda pobierania subst odżywczych), wymaga nakładu energii +białka transportowe
Podział enzymów
-oksydoreduktazy przenoszą elektr i protony z substratu na akceptor
-transferazy z 1 zw na 2 określoną gr chem
-hydrolazy rozkł subst przy udziale wody
-liazy odszczepiają pewne gr bez udziału hydrolizy
-izomerazyenzymy przebudowujące strukturę cząst bez jej rozkładu
-ligazy katalizują łączenie się 2 cząst
Celuloza błonnik,zw zbud z polimeryziwanych cząst połączone wiązaniami(β1,4), nierozp w h2o. Cząst celulozy są zagregowane w mikrofibile i tworzą kryst fibrile, rozkł następuje przez interakcję kompl enzymów
I etap obejmuje rozbicie struktur kryst celulozy, następnie endoglukanazy rozbijają wiązanie wewn (β1,4) , egzoglukanazy uwalniają jednostki disacharydów z końca łańcucha β-glukozydazy hydrolizują dwucukry do glukozy
Enzymy konstytutywne stale obecne w kom u bakterii śluzowych
Enzymy indukowane działają kiedy w środowisku brakuje prostych związków
warunki tl i pH obojętne
celuloza rozkł przez bakt Cytofaga
war tl pH kwaśne
przez grzyby fusarium
war beztl pH powyżej 4,2
bakterie beztl Clostridium
Skrobia materiał zapasowy, polimer, wiązania α1,4 z 2 glukanów, amylozy (rozp w gorącej h2o). Drobnoustr rozkł skrobię- drobnoust amylolityczne, tlenowce, beztlenowce, promieniowce grzyby
Lignina w tk drzewnej, złożony zw aromatycznyskłada się z różńej wielkości pierścieni aromat z gr metaksylowej OCH3, rozkł przez grzyby wyższe i mikroskopowe i nieliczne bakterie, które posiadają komp endo- i egzoenzymów które działają na fenole
Oddychanie org żywe wykorzyst energię chem, którą czerpią ze zw org a proces, w którym tanenergia się wyzwala to utlenianie biolog
3 mechanizmy w procesie oddychania
-oddychanie tlenowe, biorcą elektr jest tlen cząsteczkowy
-oddychanie beztlenowe, biorcą są zw nieorg
-fermentacja, częśc utleniana i redukowana
Pierwsze etapy oddychania tlenowego przebiegają tak samo jak pierwsze etapy procesu fermentacyjnego
I etep Glikoliza prowadzi do powst kw pirogronowego, ferm typu glikolitycznego
Fermentacja alkoholowa
-typ homofermentacja
-substraty: cukry proste, heksozy, maltoza, sacharoza
-bakterie i grzyby-wyst: rośliny, owoce, nektar kwiatów, drożdże denne-ważenie piwa
Fermentacja mlekowa
-laktoza musi ulec hydrolizie przed wejściem w szlak kataboliczny heksoz
-nie powstajw CO2
-substr: glukoza, laktoza, maltoza
-bakterie ferm mlekowj, G+, pałeczki dł i krótkie
--heterofermentacja:
poza kw mlekowym jest kw octowy i Co2., kw mlekowy jest lekkostrawny, działa sterylizująco i konserwująco. Drobnoust wyst w bł śluzowych i przewodzie pokarm czł i zw, na powierzchni zdrowych roślin, w miejscu produkcji przetworów mlecznych i w tych przetworach
--typ rzekomy- bakterie coli, samorzutne zakiszenie mleka
znaczenie i wykorzystanie bakterii ferm mlekowej
-przemysł mleczarski: szczepionki mleczarskie, czyste kultury bakterii mlekowych, wytw zw aromatów(aldehyd octowy)
-przemysł mięsny: produkcja kiełbas surowych dojrzewających(salami, kiełbasa polska biała)
drobnoust dodane do farszu wzbogacają smak i zapach
-przemysł piekarniczy: drożdże, bakt mlekowe dodaje się jako startowe, poprawienie smaku
negatywny wpływ: śluzowacenie lub kwaśnienie mięsa, zielenienie
-kiszonki paszowe i spożywcze
...
xyzgeo