cyberseks w polskim intrenecie.pdf

Seksuologia Polska 2009, 7, 1, 9–14

Agata Leśnicka, Cyberseks w polskim internecie

Cyberseks w polskim internecie

— ankieta dla użytkowników

czatów erotycznych

Cybersex in Polish internet — a survey among

the internet erotic chat room users

Agata Leśnicka

Wydział Lekarski Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Wydział Psychologii Uniwersytetu Gdańskiego

Wstęp. Cyberseks można zdefiniować jako interakcję co najmniej dwóch osób wymieniających drogą elek-

troniczną materiały w celu osiągnięcia pobudzenia seksualnego.

Materiał i metody.

Materiał i metody. W celu przeprowadzenia badania zależności pomiędzy zmiennymi demograficznymi

i czasem poświęcanym na cyberseks a cechami aktywności seksualnej online opracowano ankietę inter-

netową składającą się z 24 pytań. Przystąpienie do niej było dobrowolne i anonimowe.

Wyniki i wnioski.

Wyniki i wnioski. Nie potwierdziły się hipotezy głoszące, że kobiety są bardziej skłonne spotykać się

z cyberpartnerem w realnym życiu ani że cyberseks stwarza im możliwość realizacji pragnień, na które nie

decydują się w życiu codziennym. Z odpowiedzi uczestników badania wynikało także, że im więcej czasu

spędzają na cyberseksie, tym rzadziej są skłonni decydować się online na praktyki niedopuszczalne

w realnym życiu. Ponadto istniała prawie idealna dodatnia korelacja pomiędzy ilością czasu spędzanego

na czatach erotycznych a niedocenianiem szkodliwości takich praktyk.

Kobiety uprawiające cyberseks zdają się różnić od ogółu kobiet w populacji. Częściej są one ofiarami

przemocy seksualnej. Nie dążą do spotkania z partnerem z cyberseksu, co świadczy o tym, że nie zależy im

na budowaniu długoterminowej urealnionej relacji, a tylko na odreagowaniu seksualnym. Cyberseks zda-

je się polem realizacji typowo męskich pragnień, takich jak ściąganie pornografii czy dosłowne opisy współ-

życia. Warto w kolejnym badaniu przyjrzeć się zjawisku cyberseksu w kontekście orientacji homoseksual-

nej i populacji kobiet jako takiej, ponieważ są to dwie grupy mające utrudnione wyrażanie i realizację

własnych potrzeb seksualnych w codziennym życiu.

Seksuologia Polska 2009; 7 (1): 9–14

Słowa kluczowe: zachowanie seksualne, seksualność, internet, cyberseks odego pokolenia Polaków, sek-

sualizmy

Introduction. Cybersex can be defined as an interaction of at least two individuals exchanging digitalized

data in order to evoke sexual arousal.

Material and methods.

Material and methods. In order to establish the relationship between demographic variables as well as

time spent on cybersex and features of online sex activity an Internet survey containing 24 questions was

created. Participation in research was voluntary and anonymous.

Results and conclusions.

Results and conclusions. Hypotheses that women tend to meet with cyberpartner in real life and that

internet gives them opportunity to try sexual practices unavailable in everyday life were not supported.

Also, the more time spent on cybersex, the less users are eager to try online sexual activity unacceptable in

Adres do korespondencji: Agata Leśnicka

Studentka VI roku Wydziału Lekarskiego UM i III roku Psychologii UG

ul. Widok 25, 80–288 Gdańsk

tel.: 503 997 240

e-mail: agata65@wp.pl

Nadesłano: 15.02.2008

Przyjęto do druku: 20.06.2008

www.seksuologia.med.pl

P R A C A O R Y G I N A L N A

Cyberseks w polskim internecie

Wstęp.

Streszczenie

Wstęp.

Materiał i metody.

Wyniki i wnioski.

Introduction.

Abstract

Introduction.

Material and methods.

Results and conclusions.

Adres do korespondencji:

Seksuologia Polska 2009, tom 7, nr 1

real life. Moreover, there was almost ideal correlation between time spent in erotic chat room and undere-

stimation of potentially harmful effects of such practices.

Women having cybersex seem to differ from those in general population. They are more often victims of

sexual abuse. They are not interested in meeting their cyberpartner in real life which implicates that they do

not want to establish a long-term real life relationship but pure sexual expression. Cybersex seems to be a

field for typically masculine needs such as downloading pornography or straightforward descriptions of

sexual intercourse while having cybersex. Future implication for further research embrace the phenome-

non of cybersex in populations of homosexuals and women because these are two groups with particularly

restricted expression and realization of sexual needs in everyday life.

Polish Sexology 2009; 7 (1): 9–14

Key words: sexual activity, sexuality, internet, cybersex

Wstęp

(chęć zdobycia informacji, ciekawość, chęć zaspo-

kojenia nietypowych potrzeb) [1, 2]. Próbuje się rów-

nież opracować kryteria czasowe kwalifikujące do

stwierdzenia uzależnienia od cyberseksu (w zależno-

ści od tego, ile czasu tygodniowo on zajmuje).

Pomimo mnogości tych wysiłków cyberseks wciąż

pozostaje zagadnieniem nowym i słabo zbadanym,

a w świetle powyższego istotne wydaje się zbadanie,

jak to zjawisko wygląda na polskich czatach erotycz-

nych i jakie są zależności pomiędzy angażowaniem

się w cyberseks a innymi zmiennymi demograficzny-

mi. Lepsze poznanie tego zjawiska może się przyczy-

nić do zwiększenia skuteczności terapii uzależnienia

od cyberseksu.

Samo uzależnienie od cyberseksu jest zagadnie-

niem z pewnością istotnym, zarówno z ekonomiczne-

go, jak i czysto ludzkiego punktu widzenia. Obniża ono

efektywność działania, produktywność danej osoby

w roli pracownika, a także przyczynia się do rozkła-

du istniejących i ważnych więzi w realnym życiu [3].

Celem niniejszego badania była weryfikacja wcze-

śniej postawionych hipotez bazujących na dostępnej

literaturze przedmiotu i opisujących zjawisko cyber-

seksu na czatach niebędących polskojęzycznymi.

Postawione hipotezy brzmiały następująco:

H1: Kobiety są bardziej skłonne spotykać w realnym

życiu z cyberpartnerem niż mężczyźni.

Hipoteza ta bazuje na założeniu, że kobiety czę-

ściej postrzegają seks w kontekście relacji i związku

długoterminowego. Zgodnie z hipotezą Triversa, ko-

biety z racji większych nakładów na rzecz wychowa-

nia potomstwa, są tą bardziej wybredną stroną, jeśli

chodzi o szukanie partnera do długoterminowej rela-

cji. Zatem także ich internetowe interakcje powinny

mieć bardziej relacyjny charakter. Zdają się to po-

twierdzać doniesienia badawcze ze Szwecji [4] i Sta-

nów Zjednoczonych [5, 6].

H2: Kobiety częściej decydują się online na rzeczy,

na które nie zgodziłyby się w realnym życiu niż

mężczyźni (mężczyznom internet służy do reali-

Wraz ze wzrostem swojej popularności internet

stał się kolejną płaszczyzną, na której rozkwita ludz-

ka seksualność. Oprócz dystrybucji pornografii umoż-

liwia on także kontaktowanie się ludziom, którzy chcie-

liby zaspokajać swoje potrzeby seksualne przez in-

ternet. Cyberseks może być zdefiniowany jako inte-

rakcja co najmniej dwóch osób związana z używa-

niem materiałów elektronicznych (tekstu, obrazu czy

dźwięku) za pośrednictwem internetu, w celu stymu-

lacji lub osiągnięcia pobudzenia seksualnego. Naj-

częściej przybiera on jednak formę pisemną i jest to

komunikacja synchroniczna za pomocą internetu,

czyli spotkanie na czacie, nierzadko ubarwione ob-

razem z kamery, jeśli czat daje taką możliwość. Cza-

ty takie są ogólnodostępne, pokoje o tematyce ero-

tycznej funkcjonują przy każdej z większych polskich

przeglądarek i większość z nich ma również możli-

wość przekazywania i odbierania obrazu z kamery.

Komunikaty pisemne mogą przyjmować formę do-

słownych opisów czynności seksualnych lub rozbu-

dowanej fabuły obejmującej opis całego otoczenia

i ról odgrywanych przez komunikujące się osoby. Cza-

sem bywanie na czacie prowadzi także do jakiejś in-

nej formy zaspokajania popędu, na przykład do ska-

tologii telefonicznej (prowadzenia obscenicznych roz-

mów przez telefon z osobami poznanymi na czacie).

W doniesieniach wskazuje się na to, że w aktyw-

ność seksualną angażuje się więcej mężczyzn niż

kobiet. Naukowcy starają się klasyfikować osoby an-

gażujące się w cyberseks. W centrum ich zaintereso-

wania są także cechy demograficzne osób decydu-

jących się na uprawianie cyberseksu. Celem klasyfi-

kowania jest często ustalenie kryteriów uzależnienia

od cyberseksu, a także czynników ryzyka mogących

się do tego przyczynić, jak również opracowanie naj-

skuteczniejszej metody leczenia tego uzależnienia.

Podejmuje się tworzenia podziałów, biorąc pod uwa-

gę takie kryteria, jak płeć i poprzednie uzależnienie

od seksu, a także motywację sięgania po cyberseks

www.seksuologia.med.pl

Agata Leśnicka, Cyberseks w polskim internecie

Cyberseks w polskim internecie

zacji fantazji, których aktualnie przejściowo nie

mogą realizować w realnym życiu).

Niniejsza hipoteza dość bezpośrednio odnosi się

do entuzjastycznych, feministycznych interpretacji cy-

berseksu jako niepowtarzalnej dla kobiet możliwości

nieskrępowanego cieszenia się seksem [7]. Jednak

nawet abstrahując od tej nieco nazbyt optymistycz-

nej wizji, nie pozostawia wątpliwości fakt, że anoni-

mowość w internecie sprzyja ekspresji własnych po-

trzeb [8], a w naszej kulturze potrzeby seksualne ko-

biet pozostają bardziej stłumione niż u mężczyzn.

Ponadto ci, których ekspresja potrzeb seksualnych

jest zablokowana offline , są bardziej skłonni ujawnić

je w internecie [9].

H3: Kobiety angażujące się w cyberseks częściej są

ofiarą przemocy seksualnej niż zaangażowani

w niego mężczyźni.

Na taki związek wskazują wyniki badań Schwart-

za i Southerna [10], a także Ferree [6] kobiet upra-

wiających cyberseks.

H4: Mężczyźni częściej ściągają pornografię niż kobiety

Poza anegdotycznymi dowodami na prawdziwość.

tej hipotezy wskazują badania przeprowadzone

w Stanach Zjednoczonych [11], a także doniesienia

Ferre [6] na temat tego, że mężczyźni są bardziej

skłonni płacić za pornografię niż kobiety.

H5: Mężczyźni wolą opisy konkretnych czynności sek-

sualnych od opisu całej fabuły cyberseksu (opis

otoczenia, okoliczności).

Za prawdziwością tej hipotezy mógłby przema-

wiać argument, że to kobiety są bardziej skłonne roz-

patrywać spotkanie na czacie w kontekście całej re-

lacji, podczas gdy mężczyźni preferują samotne ak-

tywności [6, 11] i w związku z tym dokładny opis oko-

liczności nie jest im potrzebny.

H6: Decydowanie się online na praktyki seksualne nie-

dopuszczalne przez daną osobę w realnym życiu

jest tym częstsze, im więcej godzin tygodniowo

ktoś spędza na cyberseksie (dryf dewiacyjny)

Hipoteza ta ma związek z założeniem, że stymu-

lacja dostarczana przez cyberseks z czasem powsze-

dnieje i wraz ze zwiększonym angażowaniem się

w cyberseks, rośnie także potrzeba utrzymania po-

przedniego podniecenia. Może się także dziać tak,

że zwiększona możliwość próbowania nowych rze-

czy w anonimowej rzeczywistości online może skło-

nić do praktyk, które są nie do przyjęcia w codzien-

nym życiu [8]. Na możliwość dryfu dewiacyjnego (de-

cydowania się na coraz bardziej dewiacyjne praktyki

w celu osiągnięcia poprzedniego poziomu pobudze-

nia) wskazują wyniki badań Cooper i wsp. [1].

H7: Im więcej czasu użytkownicy spędzają na cyber-

seksie, tym rzadziej twierdzą, że im to szkodzi.

Hipoteza ta bezpośrednio wiąże się z tworzeniem

systemu iluzji i zaprzeczeń charakterystycznego dla

uzależnienia. Na ryzyko niedoceniania uzależnienia

i bagatelizowania jego wagi wskazuje Schneider [5].

Materiał i metody

W celu sprawdzenia przytoczonych hipotez opra-

cowano ankietę internetową liczącą 24 pytania i za-

mieszczono ją na stronie www.cyberankieta.blo.pl.

Była ona dostępna pod tym adresem w dniach

30.04.2008–05.05.2008 oraz 05.07.2008–24.07.2008.

W tym czasie rekrutowano osoby chętne do jej wy-

pełnienia na czatach towarzyskich Wirtualnej Polski

i Interii. Informacja o zbieraniu ankiety i jej adres były

przekazywane do ogólnego pokoju rozmów widocz-

nego dla wszystkich przebywających w danym mo-

mencie na czacie. Osoby zainteresowane mogły po-

rozmawiać prywatnie z ogłaszającą to osobą o nicku

„cyberankieta” albo „ankieta o czatach” (nicki zosta-

ły dobrane tak, by być możliwie neutralne płciowo

i budzić jednoznaczne skojarzenia z procesem an-

kietowania) lub od razu przystąpić do wypełniania an-

kiety na podanej stronie.

Ankieta była przedstawiana jako dotycząca cyber-

seksu i czatów erotycznych, tak by wszyscy bywalcy

takich czatów czuli się zachęceni do jej wypełniania

i by próba obejmowała także tych, którzy ewentual-

nie bywają na czacie erotycznym, nie angażując się

w cyberseks. Podkreślano także, że udział w niej jest

anonimowy i dobrowolny, a jej wyniki zostaną wyko-

rzystane do opracowania naukowego.

Strona, do której przekierowywał podawany alias

informowała o celu ankiety, zawierała definicję cy-

berseksu oraz adres mailowy, pod którym można się

było kontaktować w sprawie ewentualnych dalszych

pytań czy wątpliwości (żadna z osób badanych nie

skorzystała z tej opcji). Podkreślono także, że ankieta

jest adresowana do osób pełnoletnich, choć już przed

samym wejściem na którykolwiek czat erotyczny wy-

magana jest pełnoletność, a przecież tylko na takich

czatach byli rekrutowani uczestnicy tego badania.

Strona zabezpieczała przed powtórnym wypełnia-

niem danej ankiety z tego samego komputera. Niemoż-

liwe było także zmienianie kolejności lub opuszczanie

poszczególnych pytań bez udzielenia odpowiedzi.

Pytania dotyczyły danych demograficznych inter-

nautów, tego, czy i z jaką częstotliwością uprawiają

cyberseks, zmiennych branych pod uwagę w posta-

wionych hipotezach, a także konkretnych praktyk

związanych z samym cyberseksem, które zostaną

opisane szczegółowo w odrębnym opracowaniu.

www.seksuologia.med.pl

Cyberseks w polskim internecie

Seksuologia Polska 2009, tom 7, nr 1

T abela 1. Proporcje kobiet i mężczyzn dla pierwszych pięciu hipotez

Hipoteza

Proporcja kobiet

Proporcja mężczyzn

Kobiety są bardziej skłonne

0,338

0,283

0,978

n.i.

spotykać się w realnym życiu

z cyberpartnerem niż mężczyźni

Kobiety częściej decydują się online

0,455

0,428

0,440

n.i.

na rzeczy, na które nie zgodziłyby

się w realnym życiu niż mężczyźni

Kobiety angażujące się w cyberseks

0,098

0,035

2,061

0,05

częściej są ofiarą przemocy seksualnej

niż zaangażowani w niego mężczyźni

Mężczyźni częściej ściągają pornografię

0,429

0,547

–1,912

0,05

niż kobiety

Mężczyźni wolą opisy konkretnych

0,314

0,450

–1,836

0,05

czynności seksualnych od opisu całej

fabuły cyberseksu (opis otoczenia,

okoliczności)

Wyniki

Płeć a decydowanie się online na praktyki

nieakceptowane w realnym życiu

Porównanie kobiet i mężczyzn również nie po-

twierdziło oczekiwanej przewagi kobiet pod tym

względem (z = 0,440).

W czasie trwania badania 1040 osób odwiedziło

podawaną stronę, z tego 536 zdecydowało się wypeł-

nić ankietę, co daje bardzo wysoki przy tego typu

badaniach 52-procentowy odsetek zwrotów. Z anali-

zy wykluczono ze względu na to, że były niepełnolet-

nie: 1 osobę trzynastoletnią, 4 osoby piętnastoletnie,

7 osób szesnastoletnich i 19 osób siedemnastoletnich

— w sumie 31 osób.

Z pozostałych do analizy 505 osób, 393 przyznały

się do uprawiania cyberseksu (78%), w tym 51 kobiet

i 342 mężczyzn. Angażowanie się w cyberseks przez

kobiety wydaje się zagadnieniem niedocenionym [5],

a na nich ciąży także większe potępienie, jeśli robią

coś takiego. W świetle powyższego zastanawiające

jest, czy faktycznie tak mało kobiet szuka cybersek-

su, czy też wstydziły się one to ujawniać nawet w ano-

nimowej ankiecie.

Szczegółowe dane dotyczące wyników dla po-

szczególnych hipotez zawarto w tabeli 1.

Płeć osoby angażującej się w cyberseks a bycie

ofiarą przemocy seksualnej w przeszłości

Wśród kobiet uprawiających cyberseks było istot-

nie więcej ofiar przemocy seksualnej niż wśród męż-

czyzn podejmujących taką aktywność (z = 2,061,

p < 0,05).

Płeć a ściąganie pornografii z internetu

Zebrane dane zdają się potwierdzać hipotezę o tym,

że mężczyźni statystycznie częściej decydują się na ścią-

ganie pornografii z sieci (z = –1,912, p < 0,05). Natomiast

odpowiedzi osób ankietowanych nie potwierdzają, że to

mężczyźni częściej wysyłają materiały pornograficzne

(z = –1,079). Podobnie nie ma różnic pomiędzy płciami,

dotyczących otrzymywania pornografii (z = –0,479), czy

też otrzymywania jej wbrew woli (z = 1,364).

Płeć a realne spotkania z cyberpartnerem

Do sprawdzenia hipotezy na temat tego, że to ko-

biety są bardziej skłonne do realnych spotkań, po-

służono się statystyką Z i sprawdzano, czy proporcje

kobiet uprawiających cyberseks różnią się pod tym

względem od proporcji spotykających się w realnym

życiu mężczyzn uprawiających cyberseks.

Jednak hipoteza pierwsza nie potwierdziła się

— z = 0,978 dla różnicy między proporcjami osób,

którym zdarzyło się spotkać z ludźmi, z którymi upra-

wiali cyberseks u poszczególnych płci, co nie ozna-

cza istotnej statystycznie przewagi kobiet.

Płeć a preferencja konkretnych opisów

czynności seksualnych w stosunku do opisu

całej fabuły wirtualnego spotkania

Wśród osób uprawiających cyberseks 176 zadekla-

rowało, że zdecydowanie preferuje opis całej fabuły

spotkania, natomiast 170 opowiedziało się po stronie

opisu konkretnych czynności seksualnych. Wśród tych

preferujących dosłowne opisy proporcja mężczyzn była

statystycznie większa niż kobiet (z = –1,836, p < 0,05).

www.seksuologia.med.pl

Agata Leśnicka, Cyberseks w polskim internecie

Cyberseks w polskim internecie

Tabela 2. Opis zależności pomiędzy czasem spędzania

tygodniowo na cyberseksie a liczbą osób przyznają-

cych się do dryfu dewiacyjnego

Tabela 3. Opis zależności pomiędzy czasem spędza-

nym tygodniowo na cyberseksie a uznawaniem cyber-

seksu za szkodliwy

Liczba godzin spędzanych

Liczba osób

Liczba godzin spędzanych

Liczba osób, które

tygodniowo na

przyznających się

tygodniowo na

uznawały cyberseks

cyberseksie

do dryfu

dewiacyjnego

cyberseksie

za szkodliwy

dla siebie

< 1 h/tydz.

1–5 h/tydz.

6–10 h/tydz.

11–15 h/tydz.

> 15 h/tydz.

Zależność między występowaniem zjawiska

dryfu dewiacyjnego a ilością czasu

spędzanego tygodniowo na cyberseksie

Szczegółowe dane na temat tego, ile osób z da-

nej kategorii czasowej uznawało za prawdziwe dla

siebie zdanie: „są rzeczy, które robię podczas cyber-

seksu, a na które nie zdecydowałabym się nigdy

w realnym życiu”, znajdują się w tabeli 2.

Obliczony współczynnik korelacji r Pearsona wy-

niósł r = –0,919, czyli bardzo istotną zależność, ale

o kierunku przeciwnym do oczekiwanego.

bowiem pominąć przypuszczenie, że na przykład

populacja osób przebywających na bezpłatnych cza-

tach erotycznych różni się istotnie od osób gotowych

do odwiedzania czatów płatnych. Ponadto wśród cza-

tów erotycznych istnieją także takie kierowane eks-

kluzywnie do mniejszości seksualnych i stąd może

wynikać na przykład niedoreprezentowanie osób

homoseksualnych w zebranej próbie.

Pewne zastrzeżenia może też budzić fakt, że trud-

no kontrolować warunki badania w przypadku ankiety

internetowej. Jednak plusem tego rodzaju badania jest

to, że badacz nie zakłóca jego przebiegu, a także to,

że forma podania pytań jest dla każdego idealnie taka

sama, a internet zapewnia poczucie anonimowości.

Nie można było także przeskakiwać pytań ani ich

opuszczać. Jest to również dobra metoda badania dla

danej populacji, ponieważ trudno sobie wyobrazić

lepszą metodę poszukiwania osób angażujących się

w cyberseks.

Zadbano także o zminimalizowanie możliwości

traumatyzacji wynikającej z udziału w badaniu, po-

dano bowiem adres mailowy w razie potrzeby dal-

szego kontaktu, a także wprowadzono ograniczenie

wiekowe dla uczestników badania.

Szczególnym wyzwaniem jest próba wyjaśnienia,

dlaczego nie wszystkie hipotezy się potwierdziły,

mimo że potwierdzały się one w innych krajach,

zwłaszcza to, czy wynika to z błędu próby, czy z od-

mienności polskich internautów.

Niski odsetek kobiet w grupie osób uprawiających

cyberseks może wskazywać na to, że jest to forma

aktywności online faktyczne zdominowana przez

mężczyzn, ale wynika to z faktu, że wśród internau-

tów w ogóle więcej jest przedstawicieli płci męskiej.

Na tej podstawie można przypuszczać, że kobiety

uprawiające cyberseks i wypełniające tę ankietę były

w jakiś sposób niereprezentatywne dla ogółu kobiet.

Być może z tego powodu kierują się one jakimiś inny-

mi pobudkami i ich oczekiwania co do tego, czy chcą

Zależność między czasem spędzanym na

cyberseksie a spostrzeganą szkodliwością

tego postępowania

Szczegółowe dane na temat tego, ile osób w po-

szczególnych kategoriach czasowych uznawało, że

cyberseks im szkodzi, zawarto w tabeli 3.

Korelacja pomiędzy czasem poświęcanym na cy-

berseks a spostrzeganą szkodliwością jest ujemna

i wynosi r = –0,971, czyli zdecydowanie potwierdza

postawioną na wstępie hipotezę. Wskazuje to na ba-

gatelizację problemu przez osoby nim dotknięte, trud-

no bowiem przypuszczać, że spędzanie kilkunastu

godzin tygodniowo przed komputerem nie odbija się

negatywnie na wszelkich pozostałych sferach życia.

W zależności od opracowania, najczęściej przy-

tacza się, że powyżej 11 lub powyżej 15 godzin tygo-

dniowo spędzanych na cyberseksie mogą kwalifiko-

wać daną osobę do rozpoznania u niej uzależnienia

[1, 12].

Dyskusja

Nie sposób przystąpić do interpretacji opracowa-

nych statystycznie wyników bez uprzedniego wzięcia

pod uwagę ograniczeń niniejszego badania. Trudno

www.seksuologia.med.pl

Cyberseks w polskim internecie

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: