Audiofilski przetwornik C,A audio część 2.PDF

Audiofilski przetwornik C/A audio

P R O J E K T Y

Audiofilski przetwornik

C/A audio, część 2

AVT−5084

Drug¹ czÍúÊ artyku³u

poúwiÍcamy omÛwieniu

montaøu i†uruchomienia

przetwornika. Przedstawiamy

takøe wyniki testu

ods³uchowego

przeprowadzonego przez

specjalistÍ z miesiÍcznika

Audio. Jak z niego wynika,

w†warunkach amatorskich

moøna zbudowaÊ ca³kiem

niez³y przetwornik!

Rekomendacje : Jest to

uk³ad dla ìrasowychî

audiofilÛw, ceni¹cych

naturalne brzmienie

i†dbaj¹cych o†najdrobniejsze

szczegÛ³y reprodukowanego

düwiÍku. Doskona³e

uzupe³nienie klasycznego

zestawu audio lub zestawu

kina domowego.

Montaø i†uruchomienie

Stabilizatory scalone i†tranzys-

tor mocy naleøy przykrÍciÊ z†pod-

k³adkami izolacyjnymi z†silikonu

(lub z†miki z†past¹ silikonow¹)

i†tulejkami izoluj¹cymi úruby do

p³askownika Al lub Cu wykona-

nego wed³ug rys. 8 . Schemat

montaøowy p³ytki przetwornika

przedstawiono na rys. 9 . Jego

montaø nie wymaga specjalnych

zabiegÛw.

Najlepiej zacz¹Ê montaø od

wlutowania elementÛw o†niewiel-

kich rozmiarach (kondensatory ce-

ramiczne i†polipropylenowe, re-

zystory), nastÍpnie wlutowaÊ

gniazda, stabilizatory przykrÍcone

do p³askownika, uk³ady scalone

i†przekaüniki, a†jako ostatnie wlu-

towaÊ kondensatory elektrolitycz-

ne (s¹ dosyÊ wysokie i†mog¹

utrudniÊ umieszczanie mniejszych

elementÛw).

Prze³¹cznik S1 jest prze³¹czni-

kiem 1-biegunowym 3-po³oøenio-

wym, a S2 - 1-biegunowym 2-

po³oøeniowym. Rodzaj prze³¹czni-

kÛw jest dowolny - naleøy tylko

dobraÊ pasuj¹ce do planowanej

Rys. 8. Płaskownik−radiator do zamocowania stabilizatorów napięcia.

Elektronika Praktyczna 11/2002

Audiofilski przetwornik C/A audio

Wyniku testu odsłuchowego

Idea

Przyznam, ¿e do testów ods³uchowych

przyst¹pi³em z mieszanymi uczuciami.

Przyczyn¹ tego nie by³ jednak wygl¹d urz¹-

dzenia, bo widzia³em znacznie bardziej eks-

trawaganckie konstrukcje. Chodzi³o raczej

o zasadnoœæ jego u¿ycia w przeciêtnym sys-

temie audio.

Dlaczego? Ano dlatego, ¿e obecnie produ-

cenci urz¹dzeñ dekoduj¹cych korzystaj¹ z co-

raz lepszych przetworników, odbiorników i fil-

trów cyfrowych opracowywanych przez firmy

elektroniczne dla potrzeb techniki DVD.

W efekcie, wspó³czesne odtwarzacze DVD lub

CD dysponuj¹ znakomitymi procesorami, któ-

re jeszcze dwa lata temu mo¿na by³o znaleŸæ

jedynie w modelach z bardzo “wysokich”

pó³ek. Dziêki temu parametry tanich produk-

tów zosta³y bardzo wyœrubowane, a stosowa-

nie zewnêtrznych konwerterów C/A sta³o siê

anachroniczne. Oczywiœcie mowa o urz¹dze-

niach ni¿szej i œredniej klasy, bo wœród pro-

duktów klasy hi-end rozdzielenie transportu

i przetwornika jest stosowane bardzo czêsto.

Zmierzam do tego, ¿e jeœli testowanego

urz¹dzenia nie mo¿na sklasyfikowaæ w klasie hi-

end, to jego zastosowanie w domowym syste-

mie staje siê bardzo dyskusyjne. Nie spodzie-

wam siê bowiem, ¿e audiofil posiadaj¹cy CD za

1500 z³ lub DVD za 2000...2500 z³ zdecyduje siê

na próbê poprawy jakoœci za pomoc¹ zewnêt-

rznego konwertera. Bardziej prawdopodobny

jest scenariusz, w którym testowane urz¹dzenie

s³u¿yæ bêdzie jako interfejs w systemie z du¿¹

liczb¹ Ÿróde³ sygna³ów cyfrowych. Takie urz¹-

dzenia jak tuner satelitarny, serwer HDD czy

magnetowid VCR/HDD posiadaj¹ zazwyczaj

konwertery C/A o ¿enuj¹co niskiej jakoœci, ale

maj¹ równie¿ wyjœcia cyfrowe.

Pozostaje jeszcze jedno popularne

urz¹dzenie „dŸwiêkotwórcze”, którego prak-

tycznie nie da siê s³uchaæ. Mówiê o pececie.

Komputerowcy gromadz¹ niezliczone iloœci

nagrañ na swoich maszynach, a naj³atwiej-

szym sposobem ich odtworzenia na kolum-

nach jest przepuszczenie analogowego sygna-

³u przez zwyczajny wzmacniacz akustyczny.

Co zrobiæ, by nasz konwerter C/A przemieniæ

w domowy interfejs C/A? Na przyk³ad dodaæ

z³¹cze USB. Kilku producentów ju¿ oferuje sys-

temy stereofoniczne ze wspomnianym

interfejsem. Z pewnoœci¹ zastosuj¹ go lada

moment giganci AV, których urz¹dzenia posia-

daj¹ przecie¿ procesory kilkukrotnie szybsze

ni¿ w najnowszych komputerach osobistych.

Póki jednak to nie nast¹pi³o, warto zastanowiæ

siê, czy nie jest to okazja zaistnienia na rynku

dla wielofunkcyjnego konwertera C/A.

Próby praktyczne

Urz¹dzenie przetwarza sygna³y PCM poda-

wane z wyjœæ cyfrowych CD lub DVD na gniazda

œwiat³owodowe albo koncentryczne (chc¹c

uzyskaæ mo¿liwie najlepsze efekty, wykorzysta-

³em to drugie) na stereofoniczny sygna³ audio.

Poniewa¿ nie znam wartoœci rynkowej testowa-

nego urz¹dzenia, wiêc do porównania (i trans-

portu) u¿y³em Ÿróde³ o zró¿nicowanych mo¿li-

woœciach sonicznych. Za typowy, ale solidny,

low-end pos³u¿y³ NAD-C521, w którym produ-

cent u¿y³ konwertera Burr-Browna PCM1710

(przetwornik delta-sigma) i wzmacniaczy ope-

racyjnych Philipsa NEE5532. Nieco wy¿ej zna-

laz³ siê multistandardowy Pioneer DV-747

z przetwornikiem CS4392. Dla spokoju sumie-

nia pos³u¿y³em siê równie¿ nowym CD proceso-

rem Madrigal Audio Labs - Mark Levinson No

390S, w którym u¿yto uk³adów Analog Devices

AD1853 nale¿¹cych do nowej generacji prze-

tworników delta-sigma. Dla porz¹dku: NAD

C521 kosztuje 1400 z³, Pioneer DV-747 6000 z³,

a ML 390S ok. 40000 z³. Ze Ÿród³ami wspó³pra-

cowa³ wzmacniacz zintegrowany ML No 383

i kolumny B&W N803. Po³¹czenia wykonano

przewodami Kimber Kable Silver Link (kabel dla

sygna³u cyfrowego), 8TC (g³oœnikowe) oraz

Madrigal Audio Labs CZ Gel (kabel dla sygna³u

analogowego).

DŸwiêk z testowanego konwertera mia³

lepsz¹ jakoœæ od brzmienia z NAD-C521. Ró¿-

nica nie by³a jednak przygniataj¹ca. NAD-C521

charakteryzuje siê lekko niespokojnym œrod-

kiem, odzywaj¹cym siê mocniejszymi akcen-

tami w miejscu, gdzie koñcz¹ siê podstawowe

informacje, a zaczynaj¹ wysokotonowe szcze-

gó³y. Nasz konwerter uspokaja scenê, oscylu-

j¹c w stronê podwy¿szenia agresywnoœci

œrodka, zamiast obni¿enia ekspresji góry. Ca-

³oœci wychodzi to na dobre, scena staje siê bar-

dziej realistyczna, instrumenty dostaj¹ ostrych

barw, a akcenty nabieraj¹ dynamiki i mocy.

Uwypukla siê równie¿ g³êboki i dobrze kontro-

lowany bas. Za poœrednictwem testowanego

urz¹dzenia uderzenia s¹ znacznie twardsze

i bardziej sprê¿yste, co pobudza rytm i zdaje

siê nieco przyspieszaæ ka¿d¹ akcjê. Poniewa¿

jestem przekonany, ¿e naturalne brzmienie jest

raczej szorstkie, mogê wiêc stwierdziæ, ¿e kon-

werter dysponuje bardziej neutralnym dŸwiê-

kiem ni¿ - przecie¿ nie byle jakie - przetworniki

PCM1710 zastosowane w NAD. W tym miejs-

cu niezbêdne jest wyjaœnienie, ¿e us³yszane

ró¿nice by³y istotne przy zastosowaniu

zestawu wzmacniacz/kolumny No 383/N803.

Natomiast w konfiguracji z PM-7000 marki

Marantz i zespo³ami g³oœnikowymi ESA Conti-

nuum 2, ró¿nica by³a trudna do uchwycenia.

Z pokonaniem Pioneera DV-747 nie po-

sz³o konwerterowi ju¿ tak dobrze. Przede

wszystkim nale¿y stwierdziæ, ¿e SACD i DVD-

A dysponuj¹ potencja³em jakoœciowym, do

którego przeciêtnym konwerterom PCM jest

bardzo daleko. Przetwornik nie potrafi wiêc

zaoferowaæ dynamiki, przestrzennoœci i natu-

ralnoœci, która charakteryzuje DVD-A i SACD

z DV-747. Sprawdzenie konwertera z DVD-A

PCM 24/192 nie by³o mo¿liwe, bo taki sygna³

cyfrowy nie jest dostêpny na standardowych

wyjœciach cyfrowych koncentrycznych

i œwiat³owodowych.

Pioneer gra zimno i dynamicznie na CD

16/44,1. Wydawa³o siê wiêc, ¿e bêdzie dla

naszego konwertera dobrym urz¹dzeniem od-

niesienia. Okaza³o siê, ¿e przetwornik gra zde-

cydowanie bardziej masywnie i koherentnie

ni¿ DV-747. Przy dobrej ekspozycji szczegó-

³ów, œrednie tony by³y bardzo potê¿ne, zary-

sowane grubymi konturami i dysponowa³y

w³aœciwym wype³nieniem. Podczas ods³uchu

Pioneera jasnoœæ dŸwiêkowa nie pozwala³a do

koñca cieszyæ siê mo¿liwoœciami dynamicz-

nymi. Testowany konwerter wykazuje, ¿e ma-

sywniejsza dawka informacji - przy dobrej dy-

namice - daje bardziej spektakularne efekty.

Podczas gdy DV-747 generowa³ zaledwie po-

prawne stereofoniczne efekty przestrzenne, to

konwerter dawa³ sobie du¿o lepiej radê z tym

wyzwaniem. Z kolei Pioneer pokonywa³ wy-

raŸnie testowany przetwornik pod wzglêdem

analitycznoœci - dŸwiêki z DV-747 by³y du¿o

bardziej uporz¹dkowane w ka¿dym podzakre-

sie pasma.

Zastosowanie CD procesora No 390S po-

kaza³o niestety, ¿e konwerter nie bêdzie zali-

czany do najwy¿szej grupy produktów cyfro-

wych. Mark Levinson w ka¿dym aspekcie

dŸwiêkowym okaza³ siê urz¹dzeniem o

dŸwiêku znacznie bardziej zbli¿onym do natu-

ralnego.

Podsumowanie

Testowany przetwornik na pewno nie

mo¿e zast¹piæ czêœci dekoduj¹cej hi-endo-

wych odtwarzaczy. Jego zastosowanie jest

równie¿ mocno dyskusyjne w przypadku

œredniej klasy CD (Pioneer DV-747),

o DVD-A i SACD nie wspominaj¹c. Z tego

wynika, ¿e najlepszym pomys³em by³oby

dostosowanie urz¹dzenia do potrzeb popu-

larnych domowych urz¹dzeñ po to, by ko-

rzystaj¹c z ich wyjœæ cyfrowych (o ile takie

maj¹), zagraæ dŸwiêkiem znacznie bardziej

precyzyjnym ni¿ przy u¿yciu urz¹dzeñ ana-

logowych.

Grzegorz Rogó¿, Audio

•

Elektronika Praktyczna 11/2002

Audiofilski przetwornik C/A audio

wy³¹cznika sieciowego (typ wy-

³¹cznika rÛwnieø naleøy dobraÊ

do zastosowanej obudowy - waø-

ne jest tylko, by by³ przystoso-

wany do za³¹czania napiÍcia

zmiennego 220V i†spe³nia³ wymo-

gi bezpieczeÒstwa). Uzwojenie

wtÛrne transformatora TR1 naleøy

do³¹czyÊ przewodami do punktÛw

TR1_1 i†TR1_2. Transformator TR2

(TS6/27) posiada 3†uzwojenia

wtÛrne z†jednym wspÛlnym koÒ-

cem (wyprowadzenie 6). Na

dwÛch uzwojeniach jest napiÍcie

skuteczne ok. 14V (wyprowadze-

nia 7 i†8), a†na trzecim - ok. 7V

(wyprowadzenie 5). Wyprowadze-

nie 6 (wspÛlne) do³¹czyÊ do pun-

ktu TR2_3, wyprowadzenie 5†(7V)

do punktu TR2_4, a†wyprowadze-

nia 7†i†8†(14V) odpowiednio do

punktÛw TR2_1 i†TR2_2. Pod³¹-

czenie diod úwiec¹cych naleøy

wykonaÊ zgodnie ze schematem

elektrycznym.

Po prawid³owym wykonaniu

montaøu elementÛw na p³ytce

drukowanej i†prawid³owym pod³¹-

czeniu transformatorÛw, prze³¹cz-

nikÛw i†diod úwiec¹cych prze-

twornik nie wymaga øadnej regu-

lacji i†jest gotowy do pracy.

Andrzej Stelmach

Wzory p³ytek drukowanych w for-

macie PDF s¹ dostÍpne w Internecie

pod adresem: http://www.ep.com.pl/

?pdf/listopad02.htm oraz na p³ycie

CD-EP11/2002B w katalogu PCB .

Rys. 9. Rozmieszczenie elementów na płytce drukowanej

(widok zmniejszony do 65%)

obudowy. Prze³¹cznik wejúÊ S1

naleøy pod³¹czyÊ przewodami -

punkt lutowniczy S1_0 na p³ytce

drukowanej do úlizgacza, a†S1_1,

S1_2 i†S1_3 do stykÛw wybiera-

j¹cych odpowiednie wejúcia. Po-

dobnie naleøy do³¹czyÊ prze³¹cz-

nik S2 - S2_0 do úlizgacza, a†S2_1

i†S2_2 do stykÛw wyboru kabel

koncentryczny/úwiat³owÛd.

Rozmieszczenie transformato-

rÛw sieciowych TR1 i†TR2 w†obu-

dowie jest dowolne (w miarÍ

wolnego miejsca). Uzwojenia pier-

wotne transformatorÛw TR1 i†TR2

naleøy pod³¹czyÊ rÛwnolegle do

Elektronika Praktyczna 11/2002

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: