Hammond N. G. L. - Dzieje Grecji do 322 roku przed Chrystusem.pdf

(3864 KB) Pobierz
Hammond N. G. L. - Dzieje Grecji do 322 roku przed Chrystusem
Hammond N. G. L. - Dzieje Grecji do 322 roku przed Chrystusem
Dzieje Grecji do 322 r. Przed Chrystusem
N. G. L. Hammond
Państwowy Instytut Wydawniczy
WarszaWa 1967
Przekład Anna Świderkówna
Tytuł oryginału A HISTORY OF GREECE TO 322 B.C.
Wyd. I I 1997 r.
Przek’ad niniejszy zostaje wydany w porozumieniu
z wydawnictwem The Oxford University Press
G OXF'ORD UNIVERSITY PRESS 1967
Ilustracje na wk’adkach dobra’
ZBIGNIEW BORKOWSKI
Indeks os˘b zestawi’a SPIS
TRECI
MARTA PI.ŹTKOWSKA
Indeks nazw geograficznych zestawil fl :'śUMAC?KI
. , , , . , , . , . . , , , , , , , , lg
JAN KRZYSZTOF' WINNICKI
Ok’adk‘, obwolut‘ i strony tytu’owe projektowa’ %
F' –
Spis treści
Od tłuMACzKI ................. 19
OD AUTORA .................. 24
WSTĘP - GEOGRAFIA PóŁWYSPU I WYSP GRECKICH
...... 26
1. Charakterystyka ogólna (26) - 2. Krainy i wyspy (36) - 3.
Zmiany, jakie zaszły od czasów staroŜytnych (44)
KSIĘGA PIERWSZA
WczeSNE KULTURY GRECJI I wielka WĘDRóWKA (6000-
550 r. p.n.e.)
Źródła ..................... 49
ROZDZIAŁ 1. - WYSPY EGEJSKIE I ŚWIAT MINOJSKI
...... 54
1. Początki kultury -ninojskiej (54) - 2. Kultura mi-nojska i(57) -
3. Ki ossos w latach '1450-1400 (62)
ROZDZIAŁ 2-PóŁWYSEP BAŁKAŃSKI I KULTURA
MYKEŃSKA.66.
Zasiedlenie Półwyspu (66) - 2. Rozkwit kultury my-keńskiej (74)
- 3. pwiat mykeński w latach 1400- 1200 (79) - 4. Jęz^t i tradycje
świata mykeńskiego (90) - 5. Poematy ribmera i ich tło
mykeńskie (96)
ROZDZIAŁ 3 - WIELKA WĘDRóWKA ........... 109
1. Najazd Dorów (109) - 2. Charakterystyka najeźdźców (116) -
3, Wędrówki Eolów i Jonów (119) - 4. Jo-
\ - nowie i poematy Homera (125)
KSIĘGA DRUGA
ODRODZENIE GRECJI (OKOŁO 850-546 r.
p.n.e.)
ŹróDŁa ... .... 131
Strona 1
Hammond N. G. L. - Dzieje Grecji do 322 roku przed Chrystusem
ROZDZIAŁ 1 - OKRES ODRODZENIA KULTURALNEGO I
POLITYCZNEGO (360-730 r.) ................;.. 133
1. Wpływ Wschodu i religia Hezjodą (133) - 2. Powstanie miast-
państw (138) - 3. Ekspansja Sparty (146) - 4. Inne dorycHe
miasta-państwa (148)
ROZDZIAŁ 2 - EKSPANSJA KOLONIZACYJNA
GRECKICH mIAST-PAŃSTW .............147
1. Zasoby Grecji (150) - 2. Charakterystyka kolonii (152) - 3.
Kolonie na północnym wschodzie (155) _ 4. Kolonie na
zachodzie i południu (157) _ 5. C"le p.-zyczyny i skutki
kolonizacji (1G2)
ROZDZIAŁ 3 - ROZWóJ HANDLU W PAŃSTWACH
GRECKICH (ok. 750-550 r.) oooo..........166
1. Handel ze Wschodem (166) - 2. Wyspy w roli pośredników
(169) - 3. Rynki Istmu (170) - 4. Ośrodki wymiany (172) - 5.
Powstanie systemu u meneta-nego i jego rozpowszechnienie
(173)
ROZDZIAŁ 4 - WOJNY W LATACH 750-550 ......
1. Wojny graniczne i wojny o hegemonię (178) -
2. Układ sił militarnych w środkowej Grecji (180) -
3. Charakterystyka archaicznej sztuki wojmnej (181)
ROZDZIAL 5 - PRZEMIANY USTROJOWE (POZA
ATENAMI) . l. Upadek monarchii (184) - 2. Arystokracja (186)
- 3. Tyrania na kontynencie (189) - 4. Tyrania na Zachodzie i
Wschodzie (195)
ROZDZIAŁ 6 - PRZEMIANY USTROJOWE AT3N
SYMMACHIA SPARTAŃSKA .......
l. Państwo ateńskie przed r. 600 (198) '., i gospodarcze
reformy Solona
2. Prawne (D3) - 3. Reformy (206) - 4. ZasS ly Solona i kariera
- 5. SymmachiajISpartańska (213)
ustrojowe Solona
Pizystrata (210) -
ROZDZIAŁ 7 - RELIGIA I KULTURA (850-54l( r.) ........ 21'.
KSIĘGA TRZECIA (' TRYUMF GRECJI (546-*66 r.
p.n.ef
ROZDZIAŁ 1 - EKSPANSJA PERSJI I WZROST AT&n . . .
l. Potęga Persji (227) -Ł 2. Tyrani w Atenach 1230) - JL-
Re.toaajŁJaej.stenesa (23.8) - 4. Sukcesy Aten (244)
ROZDZIAŁ 2 - SYMMACHIA SPARTAŃSKA I
NIE&POKOJE
W PAŃSTWACH GRECKICH .............. Ś4B
l. Polityka Sparty. (246) - 2. Początki federalizmu
(248) - 3. Wyspy egejskie i Persja (260) - 4. Wojny W '
na Zachodzie (252) - 5. Rozwój sztuki wojennej (?.54) ^
ROZDZIAŁ 3 - POWSTANIE JOŃSKIE I PERSKA
WYPRAWA NA ATENY ERETRIĘ ................... 257
l. Powstanie jońskie (257) - 2. Następstwa powstania
4. Wyprawa prze-
(260) - 3. Sytuacja w Grecji (263)
ciw Eretrii i Atenom (266)
Strona 2
Hammond N. G. L. - Dzieje Grecji do 322 roku przed Chrystusem
ROZDZIAL 4 - NAJAZD KSERKSESA NA GRECJĘ .... l.
Ateny przygotowują się do wojny (273) - 2. Sparta i Związek
Hellenów (277) - 3. Zdobycie Termopil (283) - 4. Bitwa pod
Salaminą (292) - 5. Zwycięstwa greckie pod Piątej ami i Mykale
(300)
ROZDZIAŁ 5 - POWSTANIE I ROZWÓJ ZWIĄZKU
ATEŃSKIEGO l. Stosunki Aten ze Spartą (311) - 2.
Organizacja i pierwsze sukcesy Związku Ateńskiego (3'13) - 3.
Kłopoty Sparty (3'17) - 4. Polityka Aten w latach 479- 466 (321)
ROZDZIAŁ 6 - GRECY ZACHODNI W LATACH 490-466 .
. .
1. Najazd kartagiński i bitwa pod Himerą (325) -
2. Skutki tyranii na Sycylii (328) - 3. Miasta greckie w Italii (330)
ROZDZIAŁ 7
(546-466 r.)
1. Przeciwstawienie: Pindarr - Ksenofanes (332) -
2. Ajschylos, Pitagoras i 'filozofowie jońscy (33S) - y 3.
Historia, geografia, medycyna, komedia i sztuka (340)
KSIĘGA CZWARTA WIELKIE WOJNY MIĘDZY
ATENAMI A SPARTĄ (Około 466-404 r. p.n.e.)
ROZDZIAŁ 1 - ATENY W WOJNIE Z PERSJĄ I SPARTĄ .
. l. Reformy demokratyczne i zerwanie ze Spartą (351) - 2.
Ofensywa Aten na dwóch frontach (356) - 3. Pe-rykles u władzy
i imperium ateńskie (363)
ROZDZIAŁ 2 - PIĘTNAŚCIE LAT POKOJU ......
1. Umacnianie imperium (376) - 2. Zatargi między Atenami a
niektórymi sprzymierzeńcami Sparty (363)
- 3. Pertraktacje, które doprowadziły do wojny (387)
- 4. Ateny i ich imperium w czasach Peryklesa (390)
ROZDZIAŁ 3 - SZTUK^AlTERATURA, FILOZOFIA (466-
431 r.)
ROZDZIAŁ 4 - PIERWSZA CZĘŚĆ WOJNY
PELOPONESKIEJ (431-421 r.)
1. Niepowodzenia Aten w latach 431-429 (413) -
2. Ateny bliskie zwycięstwa (428-424 r.) (4j26) -
3. Klęski Aten i pokój Nikiasza (424-42.1 r.) (441) -
4. Grecy zachodni w latach 466-421 i interwencja ateńska (44!))
451
ROZDZIAŁ 5 - DRUGA CZĘŚĆ WOJNY PELOPONESKIEJ
(421-404 r.) l. Niepewny pokój (421-416 r.) (451) - 2. Wyprawa
sycylijska (460) - 3. Persja przystępuje do wojny (474) , -=_4.
Oligarchia w Atenach (478)- 5. Walka o panowanie na morzu
(483)
495
ROZDZIAŁ 6 - PRZEŁOM KULTURALNY W CZASIE
WOJNY PELOPONESKIEJ . . . . . . . . .
KSIĘGA PIĄTA OKRES ZMIENNYCH HEGEMONII (404-
354 r. p.n.e.)
ROZDZIAŁ 1 - HEGEMONIA SPARTY (404-386 r.) .......
l. Problemy polityczne (517) - 2. Problemy i moŜliwości Sparty
Strona 3
LITERATURA, FILOZOFIA I SZTUKA
Hammond N. G. L. - Dzieje Grecji do 322 roku przed Chrystusem
(518) - 3. Oligarchia i wojna domowa w Atenach (523) - -4.
Sparta w wojnie z Persją (530) - 5. Wojna koryncka i pokój
królewski (538)
ROZDZIAŁ 2 -DWÓCH AUTOKRATÓW: DJONIZJOS I
SPARTA (386-368 r.) l. Sparta u szczytu potęgi (548) - 2.
Kariera Dionizjo-sa I (553) - 3. Wojna wyzwoleńcza w latach
379-374 (566) - 4. PoraŜka Sparty (575)
583
607
ROZDZIAŁ 3 - UPADEK WIELKICH PAŃSTW GRECKICH
.... l. Beocja u szczytu potęgi (583) - 2. Zmierzch Związku
Beockiego i Związek Ateński (596) - 3. Tendencje anarchiczne
na Sycylii (602)
ROZDZIAŁ 4 - SPOŁECZNE I GOSPODARCZE TŁO
ZAMĘTU W GRECJI
KSIĘGA SZÓSTA WZROST I EKSPANSJA MACEDONII
ROZDZIAŁ l - MACEDONIA ZDOBYWA MIEJSCE W
ŚWIECIE GRECKIM 623 l. Odbudowa państwa
macedońskiego (623) - 2. Filip w Tessalii i Tracji (632) - 3.
Konflikt macedońsko-ateński na Chalkidyce (638) - 4. Filip
doprowadza do
zakończenia wojny świętej .(643)
648
ROZDZIAŁ 2 - MACEDONIA ZDOBYWA HEGEMONIĘ W
GRECJI l. Zabiegi dyplomatyczne (648) - 2. Najazd na Grecję
(656) - 3. Porozumienie z państwami greckimi i śmierć Filipa
(663) - 4. Zachodni Grecy w latach 345-322 (669)
ROZDZIAŁ 3
INTELEKTUALNE TŁO IV WIEKU
ROZDZIAŁ 4 - ALEKSANDER WSPÓLNIE Z GREKAMI
ZWYCIĘśA PERSJĘ (336-330 r.) ...................
l. Aleksander utwierdza swą władzę w Europie (692) - 2. Wojna
w Azji Mniejszej (698) - 3. Podbój Syrii i Egiptu (705) - 4.
Klęski Persji (712)
ROZDZIAŁ 5 Wschodnie podboje Aleksandra (330-323 r.)
(720) - Wyprawa do Indii (726) –
1. Ujarzmienie satrapi wschiodnich ......
2. wyprawa do Indii .....
3. Powrót i śmierć Aleksandra (733) - 4. Dzieło Aleksandra
(740)
ROZDZIAŁ 6 - ROZPAD IMPERIUM. ANTYPATER W
GRECJI (3:23-321 r.) l. Pierwsza wojna diadochów (744) - 2.
Wojna lamij-ska (746) - 3. RóŜne koncepcje 'wolności (751)
ANEKSY
ANEKS 1 CHRONOLOGIA XIII i XII WIEKU .........
ANEKS 2 KOLONIE ZAŁOśONE W VIII, VII i VI WIEKU
.....
ANEKS 3 DATOWANIE NAJWCZEŚNIEJSZYCH MONET
......
Strona 4
Hammond N. G. L. - Dzieje Grecji do 322 roku przed Chrystusem
ANEKS 4 DATA ATAKU NA PLATEJE W R. 4311 ........
ANEKS 5 STAN LICZEBNY WOJSK SPARTY, BEOCJI I
ATEN W IV WIEKU
ANEKS 6 CHRONOLOGIA LAT 370-362 ...........
ANEKS 7 BITWY POD ISSOS I GAUGAMELĄ A
NAJEMNICY GRECCY W SŁUśBIE PERSKIEJ .............
Przypisy .....
Wykaz skrótów
Indeks osób ....
Indeks nazw geograficznych
OD TŁUMACZKI
Oddając do rąk polskiego czytelnika przekład Dziejów Grecji wybitnego historyka
angielskiego N. G. L. Hammonda tłumaczka pozwala sobie wyrazić nadzieję, Ŝe i u nas w
kraju ksiąŜka ta spotka się z równie przychylnym przyjęciem, jakiego jej oba wydania (I —
r. 1959, II — r. 1967) doznały za granicą nie tylko w świecie naukowców, ale i wśród
szerokiej a ciekawej antyku publiczności. Dzieło profesora Hammonda spełnia bowiem
podwójne zadanie: z jednej strony daje specjaliście do ręki wygodne, szczegółowe i
aktualne kompendium naszej wiedzy o dziejach staroŜytnej Grecji od samych początków aŜ
do roku 322 p.n.e., z drugiej zaś — przynosi laikowi łatwą w czytaniu i porywającą
opowieść o Helladzie — kolebce kultury europejskiej. Autorowi udało się dokonać
rzadkiej sztuki: napisać pracę, która nie tracąc nic ze swej naukowości jest zarazem świetną
popularyzacją. ZłoŜyły się na nią jego własna doskonała znajomość przedmiotu, talent
popularyzatorski i literacki, a takŜe osobiste zaangaŜowanie w przedstawiane w tej ksiąŜce
dzieje. Profesor Hammond jest głęboko przekonany, Ŝe bez poznania przeszłości nie moŜna
zrozumieć, a zatem i właściwie kształtować teraźniejszości. Zjawiska i procesy historyczne
oglądane z perspektywy wieków pozwalają nam nieraz lepiej pojąć to, co dzieje się tuŜ koło
nas i w nas samych. I nie chodzi tu wcale ani przede wszystkim o tak często zwodnicze
analogie, róŜnice pozostają bowiem zawsze nader istotne. Niemniej jednak na przykład
sytuacja, w jakiej znalazło się w IV wieku p.n.e. miasto-państwo, ta „tradycyjna twierdza
kultury greckiej", pozwala Autorowi Dziejów Grecji na pewne refleksje dotyczące takŜe
losów „tradycyjnej twierdzy kultury europejskiej, niepodległego państwa narodowego".
Są to zaś refleksje optymistyczne. ,,Kulturze wieku IV zawdzięcza swój początek wiele
najbardziej płodnych idei w dziejach ludzkości" (s. 518). Jedną z tych właśnie idei jest
„odmienna koncepcja wolności, według której państwa powinny posiadać swobodę
współdziałania ze sobą i załatwiania swoich własnych spraw nie uciekając się przy tym do
narzucania innym ani nie będąc zmuszane same do przyjmowania marionetkowych rządów,
garnizonów i płacenia danin. Ideę tę realizowały w znacznej mierze większe organizmy
federalne — Drugi Związek Ateński na początku swego istnienia oraz Związek Miast-
Państ
20
Od Tłumaczki
w r. 362/361. Rozwinął ją jeszcze Filip po zwycięstwie pod Cheroneją. Wytyczył on
państwom greckim zasady wolności i samostanowienia uwarunkowane przez obowiązek
współpracy i poszanowanie innych, Aleksander zaś w r. 336 poszedł za jego przykładem."
JakŜe daleko odeszliśmy od tradycyjnego obrazu dziejów Hellady oglądanego wyłącznie z
punktu widzenia Demostenesa, dla którego bitwa pod Cheroneją stanowi tragiczny kres
„niepodległości Grecji"! Wprawdzie nasze własne doświadczenia historyczne kaŜą nam
nieco bardziej sceptycznie zapatrywać się na wzajemny stosunek wolności i siły, zwłaszcza
gdy czytamy dalej, Ŝe choć Aleksander (po zburzeniu Teb) osadził ,,garnizony w kilku
twierdzach", posunięcie to „uzyskało aprobatę Rady Związku Hellenów jako organu
decydującego o samostanowieniu całości" (s. 751). Nieodparcie nasuwa się bowiem py-
tanie, czy Rada Związku Hellenów mogła w tej sytuacji odmówić zwycięskiemu królowi swej
aprobaty. ZastrzeŜenie to nie umniejsza jednak w niczym zasługi Autora, który tak pięknie
potrafił ukazać właściwą rolę i pozycję Macedonii, jak równieŜ ciągłość dziejów Grecji przed i
Strona 5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin