Download the original attachment
POMIAR CIŚNIENIA TĘTNICZEGO
Na ogół nie stwierdza się różnicy między ciśnieniem krwi na P i L ramieniu, ale pomiar jest wskazany na obu rękach, jeżeli ciśnienie mierzymy po raz pierwszy. Jeśli ciśnienie jest wyższe na jednym ramieniu to będziemy wykonywać pomiar ciśnienia na ramieniu, na którym wystąpiło wyższe ciśnienie.
1. Wskazanie jest, aby pomiar dokonywać w spokoju, na siedząco.
2. Przed pomiarem pacjent powinien odpocząć, co najmniej trzy minuty.
3. Ramię, na którym mierzone jest ciśnienie powinno być wolne od odzieży, spoczywać na stole, mm nie powinny być napięte.
4. Mankiet powinien znajdować się na wysokości serca, 2-3 cm nad stawem łokciowym, powinien być tak dopasowany, aby nie powodował ucisku i nie był za luźny ( możliwość wsunięcia palca)
5. Stetoskop bezpośrednio nad tętnicą w okolicy łokcia.
6. Membrana stetoskopu ok. 3cm poniżej łokcia nad tętnicą ramieniową
7. Mankiet napełniamy powietrzem przy dobrze zakręconym zaworku, pompujemy szybko ( unikamy długiego ucisku); powietrze wypuszczamy powoli ( uzyskujemy dokładny pomiar). Po odczytaniu ciśnienia skurczowego odkręcamy zaworek, spuszczamy powietrze z mankietu.
8. Pomiędzy pomiarem na tym samym ramieniu powinniśmy odczekać by uniknąć zastoju prowadzącego do błędu.
9.Pierwsze słyszalne uderzenie świadczy o ciśnieniu skurczowym, drugie o rozkurczowym.
Aparat do mierzenia ciśnienia powinien być wykalibrowany i powinien mieć certyfikat.
Na początku leczenia powinno się mierzyć ciśnienie kilka razy dziennie: rano, podczas pracy, po wysiłku fizycznym; przed podaniem leku. Wskazane są w kolejnym dniach te same pory pomiarów. W przypadku złego samopoczucia dokonujemy dodatkowego pomiaru
BADANIE UKŁADU KRĄŻENIA
Objawy podmiotowe:
Zbieranie wywiadu dostarcza informacji o odczuwanych przez chorych objawach subiektywnych, dokładna rozmowa z pacjentem stanowi podstawowy element badania kardiologicznego. Niezbędne jest zbieranie wiadomości na temat chorób przebytych przez niego i rodzinę; przebytej anginie, chorobie reumatycznej, a także o wrodzonych anomaliach układu krążenia i przedwczesnych zgonów w rodzinie. Należy uwzględnić dane na temat trybu życia pacjenta, pomagają one ocenić jego obciążenia dziedziczne i nabyte. Chorzy przekazują swoje odczucia, podają obserwacje i wrażenia, które można potwierdzić badaniami przedmiotowymi lub metodami laboratoryjnymi. Istotne są elementy oceny subiektywnej uwzględniające dynamikę objawów oraz sposób ich indywidualnego odczuwania.
Objawy:
BÓL, niedokrwienny ból serca, zespół dławicowy jest podstawowym objawem choroby wieńcowej, częstość napadów, czas ich trwania i nasilenie pozwalają na zróżnicowanie okresu choroby. Zawał serca, przejściowy ból dławicowy jest krótkotrwały, nie przekracza kilku lub kilkunastu minut. Wysiłek, stany emocjonalne, tachykardia, niska temperatura otoczenia, obfite wysiłki stanowią zespół najczęstszych czynników wywołujących objawy. Chorzy odczuwają ból najczęściej czynników wywołujących objawy, po śniadaniu, spiesząc się do pracy.
Dławica wyraża się najczęściej bolesnym, dławiącym uciskiem za mostkiem; niekiedy ból może występować w okolicy łokcia, dolnych okolicach klatki piersiowej poniżej przepony, może występować w spoczynku, budząc ze snu. Coraz częstsze występowanie bólów dławicowych u chorych z przewlekłą chorobą wieńcową może doprowadzić do zawału serca. Najczęstszą przyczyną bólów dławicowych jest miażdżyca tętnic wieńcowych.
Hemodynamiczną miarą intensywnych wysiłków, przy którym występuje ból jest iloczyn częstości skurczów serca i skurczowego ciśnienia tętniczego. Wyznacza on indywidualny moment zapotrzebowania serca na tlen, przekracza jego dostawę. Znaczne przyspieszenie czynności serca każdego pochodzenia towarzyszące nadczynności tarczycy, niedokrwistości, może powodować napad dławicowy.
Tadykardia zwiększa zapotrzebowanie mm sercowego na tlen przy jednoczesnym skróceniu okresu skurczu, a więc czasu efektywnego przepływu wieńcowego.
DUSZNOŚĆ
Należy do wczesnych objawów niewydolności serca, stanowi subiektywne odczucie braku powietrza i trudności oddychania. Powstaje w wyniku wzrostu ciśnienia rozkurczowego w niewydolnej lewej komorze serca przenoszonego wstępnie do przedsionka żył płucnych i naczyń włosowatych
DUSZNOŚĆ KRĄŻENIOWA
Ma charakter wysiłkowy, może być określony długością drgań lub liczbą stopni schodów, które chorzy mogą pokonać. Niektórzy chorzy podają takie ekwiwalenty jak:suchy kaszel, nieuzasadnione zmęczenie, bezsenność, niepokój nocny, wrażenie zaciskania klatki piersiowej.
ODDECH HAJNESTOKESA (duszność)
Naprzemienne narastanie i zanikanie oddychanie, często aż do całkowitego bezdechu. Jest częstym objawem niewydolności (komory serca, towarzyszy patologii naczyniowej mózgu). Podczas snu może pojawić się u osób w starszym wieku. Zaburzenia dotyczą centralnej regulacji oddychania, przy czym w niewydolności krążenia wynikają one ze zwolnienia przepływu krwi do ośrodków regulacyjnych mózgu.
DUSZNOŚĆ SPOCZYNKOWA
- powstaje przy większych zmianach spoczynkowych, występuje zależność przy większych zmianach chorobowych, występuje nasilenie Sie duszności w pozycji leżącej; zmusza do ustawienia się bardziej pionowo. W pozycji leżącej zwiększa się napływ krwi żylnej do serca, a jednocześnie unosi przeponę, ogranicza to rozszerzalność płuc i pojemność życiową. Napady silniej duszności zwłaszcza podczas snu na początku nocy określane są nazwą DYCHAWICY SERCOWEJ. Chorzy budzą się z uczuciem gwałtownej duszności i braku powietrza, siadają z opuszczonymi nogami zmiana pozycji może przynieść wystarczającą poprawę po kilku minutach..
OBRZĘ PŁUC
Najczęstszy obraz kliniczny duszności, powstający w wyniku zaburzeń krążenia płucnego, nagły wzrost ciśnienia hydrostatycznego w naczyniach włosowatych, wywołuje szybkie przesiąkanie płynu do przestrzeni śródmiąższowej i do pęcherzyków płucnych. Pod wpływem oddechu przemieszcza się on do oskrzeli; duszność towarzyszy często przyspieszenie oddechu, kaszel i odkrztuszanie, rzężenie na całej przestrzeni przylegania płuc. Obrzęk płuc rozwinąć się jako ostre napadowe powikłanie chorób, w których występuje dychawica sercowa lub tylko duszność przewlekła.
DUSZNOŚĆ PRZEWLEKŁA
Pojawia się przy niewydolności ( komory w następstwie wad ujścia aorty, choroby niedokrwiennej serca, zawału, nadciśnienia tętniczego.
OBRZĘKI:
Powstaje na wskutek gromadzenia Sie płynu pozakomórkowego w przestrzeni śródmiąższowej tkanek i narządów w następstwie podwyższonego ciśnienia żylnego. Należą do najczęstszych i późnych objawów niewydolności serca. Występują NIEWYDOLNOŚCI P komory, w wadach zastawki trójdzielnej w wysiękowym zapaleniu osierdzia. U chorych chodzących pojawiają się w okolicach kostek, najczęściej pod koniec dnia, a zanikają podczas wypoczynku nocnego. W dalszych przebiegu choroby obrzęki na podudziach występują stale, narasta ku górze, mogą obejmować całe kończyny dolne, brzuch, kończyny górne. U chorych leżących przesuwa się na okolice krzyżową.
-2-
SINICA:
Określa ją fioletowo-niebieskie zabarwienie skóry i błon śluzowych wywołanym nadmierną zawartością hemoglobiny odtlenowanej we krwi w naczyniach włosowatych. Jest najbardziej widoczna na: wargach, nosie, uszach, policzkach, skórze palców i tam gdzie skóra jest cienka i silnie unaczyniona
SINICA CENTRALNA:
Powstaje w wyniku upośledzenia utlenowania krwi w płucach lub przecieków krwi żylnej na poziomie serca dużych naczyń a także w miąższu płucnym. Wysycenie tlenem krwi tętniczej jest obniżone o 80%.
SINICA OBWODOWA
: wysycenie jest prawidłowe wobec zmniejszonego i zwolnionego krążenia obwodowego a zwłaszcza skórnego przepływ krwi, przekroczona zostaje zawartość hemoglobiny odtlenowanej; sinica obwodowa występuje u chorych ze zmniejszonym rzutem serca, przewlekłej i ostrej niewydolności serca i wstrząsie.
Objawy nasilają się podczas wysiłku fizycznego gdyż zwiększa on zapotrzebowanie organizmu na tlen.
ZABURZENIA RYTMU SERCA:
silne bicie serca-
występuje u chorych z nadczynnością tarczycy lub niedomykalnością zastawek półksiężycowatych aorty, występuje u osób z nerwicą serca a także u osób zdrowych przy silnych bodźcach emocjonalnych
Krwioplucie
występuje w obrzęku płuc, przy długotrwałym nadciśnieniu w żyłach płucnych towarzyszące rozszerzeniu lewego ujścia żylnego wywołanego żylakowatym rozszerzeniem pod śluzówkowym drobnych żył oskrzeli, pękanie tych naczyń może dawać krwioplucie o różnych nasileniach nawet do ciężkich krwotoków włącznie, inna przyczyna to zatory płucne, często występuje u chorych z niewydolnością krążenia zwłaszcza przy przewlekłych unieruchomieniach
Osłabienie i zmęczenie towarzyszy postępującej niewydolności krążeniowej wywoływanej przez duszność, kaszel, bezsenność, poliuria nocna, mogą one wynikać z niedokrwienia narządów, zasłabnięcia i omdlenia o charakterze naczynioruchowym mogą towarzyszyć nagłym zmianą emocjonalnym, napadowym bólu rozszerzenia arteriori i żył oraz nagromadzenia się krwi na obwodzie układu krążenia. Powoduje to niedokrwienie mózgu i utratę świadomości, stwierdzamy spadek tętna i ciśnienia tętniczego krwi. Zawroty głowy, zaburzenia świadomości – towarzyszą napadowym zaburzenia rytmu i są wynikiem nagłego zmniejszenia rzutu serca, występuje w przypadku bardzo wolnej lub szybkiej czynności komór, a także w zwężeniu ujścia aorty, zwłaszcza podczas wysiłku fizycznego, lub niewielkich zaburzeń rytmu serca
NAGŁE ZATRZYMANIE KRĄŻENIA Z OBJAWAMI ŚMIERCI KLINICZNEJ:
Może mieć miejsce w wielu chorobach układu krążenia najczęściej w świeżym zawale mięśnia sercowego
CHROMANIE PRZESTANKOWE:
Polega na skurczu naczyń w kończynach dolnych-„choroba okien wystawowych”
Badanie przedmiotowe:
*badanie stanu ogólnego pacjęta obejmuje obserwacje wrażliwości, zachowania, napięcia emocjonalnego pacjęta, niepokój i sposób mówienia, ocena nasilenia duszności, obrzęków, sinicy u starszych osób występuje objaw HAYNESTOKESA, ogólne splątanie, zaburzenia orientacji w na wskutek w/w powodujących niedokrwienie mózgu.
*Badanie serca: powinno być poprzedzone szczegółowym badaniem klatki piersiowej i układu oddechowego, zniekształceń, żeber, kręgosłup, mostka - bo zmieniają ułożenie serca i utrudniają jego prawidłową pracę.
*UDERZENIE KONIUSZKOWE- odpowiada skurczowemu wychyleniu lewej komory ku przodowi wraz z rotacją koniuszka serca w wyniku odbicia wywołanego oporem wyrzucenia w warunkach prawidłowych jest ono widoczne i wyczuwalne w piątym lewym międzyżebrzu, przemieszczenie uderzenia w lewo świadczy o przeroście prawej komory, a w prawo i ku dołowi dowodzi powiększenia lewej komory
*Opukiwanie serca- sprawdzenie jego wielkości
*Osłuchiwanie serca- rytm, częstość skurczów
+ tony serca: są wyrazem akustycznych drgań wywołanych nagłymi zmianami ciśnień i przepływu krwi w sercu, powstają w wyniku gwałtownego zahamowania prądu krwi i ich głośność jest zależna od wielkości przepływu od podatności struktur sercowych
+ Szmery wewnątrzsercowe- odpowiadają drgania wywołanych nagłymi zmianami spokojnego przepływu na burzliwy. Inne poglądy: Są wyrazem akustycznym wirów powstających w strumieniu krwi przepływającym przez przeszkodę lub zniekształcone drogi przenoszą się z prądem krwi i mogą wykazywać różne barwy dźwięku, szmer skurczowy o charakterze wyrzutowym powstaje na zwężonych zastawkach aorty i pnia płucnego.
DIAGNOSTYKA
EKG- zapis aktywności elektrycznej serca w postaci graficznego obrazu na papierze milimetrowym, EKG jest to najprostsza i najczęściej przeprowadzane badanie w diagnostyce chorób serca wykorzystywane do obrazowania niedokrwienia mięśnia sercowego, zawału, zaburzeń rytmu serca
Echo serca- USG serca- pozwala na precyzyjną ocenę mięśnia sercowego pracy zastawek oraz przepływu krwi przez jamy serca, jest nieszkodliwe, bezbolesne, nie ma przeciwskazan
EKG metodą Holtera- jest modyfikacją zwykłego spoczynkowego EKG, niesprawna trudności, jeżeli chodzi o spanie; niewielki aparat pozwala pacjentowi funkcjonować normalnie podczas zapisu, badanie przeprowadza się w celu diagnostyki zaburzeń rytmu serca, lub rzadziej choroby wieńcowej, jego zaletą jest monitorowanie pracy serca w czasie zwykłej dziennej aktywności pacjęta oraz podczas snu.
CHOROBY NACZYŃ OBWODOWYCH
Wyróżniamy:
o Organiczne choroby naczyń o podłożu zapalnym, zwyrodnieniowym, zakrzepowym- angioorganopatie.
o Czynnościowe- zaburzenia naczynioruchowe- angioneuropatie
Długo utrzymujące się zaburzenia naczynioruchowe mogą doprowadzić do rozwoju zmian organicznych naczyń, wymienione grupy chorób cechują się podobnymi zaburzeniami pod postacią stanów kurczowych, zwężenia, zamknięcia światła naczynia przez zakrzep lub zmiany wytwórcze.
Choroby organiczne:
Miażdżyca zarostowa tętnic
Jest fragmentem uogólnionej miażdżycy, jest najczęstszą chorobą naczyń obwodowych; spowodowana jest przez zwężenie bądź niedrożność dużych tętnic kończyn dolnych z następowym niedokrwieniem tkanek, martwicą zgorzelą. Chorują przede wszystkim mężczyźni 45- 60 rokiem życia.
Etiologia i patogeneza oraz zmiany anatopatologiczne są takie same jak w uogólnionej miażdżycy.
Zależą od umiejscowienia zamknięcia naczyń tętnicy, szybkość powstawania zamknięcia i od rozwoju krążenia obocznego. Do objawów należą zblednięcie skóry stopy, obniżenie jej temperatury, chromanie przestankowe
Przebieg:
Jest indywidualny, długotrwały z biegiem lat objawy nasilają się; występują bóle spoczynkowe, a u części chorych martwica i owrzodzenie, zgorzel tkanek. Martwica może powstać w następstwie niewielkiego skaleczenia, oparzenia, otarcia; u chorych na zarostową miażdżyce tętnic wieńcowych występuje nsdciśnien9ie tętnicze i często spotykana jest cukrzyca.
Zakrzepowe zarostowe zapalenie naczyń- choroba Burgera
Powstaje w obwodowych naczyniach żylnych i tętniczych cechuje się zmianami zapalnymi zakrzepowo- zarostowymi powodującym niedokrwienie tkanek z następową ich martwicą i zgorzelą.
Etiologia i patogeneza: nie jest do końca wyjaśniona.
Czynniki: uwarunkowania genetyczne, zaburzenia wegetatywne i dokrewne, zaburzenia krzepnięcia krwi, zakażenia, długotrwałe działanie zimna i wilgoci palenie tytoniu.
Zmiany zapalne i zakrzepowo- zarostowe występują w średnich i małych tętnicach i żyłach stóp, podudzi, rąk. We wczesnym okresie choroby powstają zmiany zapalne naczyń żylnych i zakrzepy, w późniejszym dochodzi do rozrostu tkanki włóknistej w błonie wewnętrznej naczyń oraz do zmian będących następstwem zamknięcia światła to jest niedokrwienia i martwicy tkanek.
Zajęcie małych tętnic sprawia, że krążenie oboczne rozwija się trudno i martwica tkanek powstaje znacznie szybciej.
Objawy, przebieg:
Choroba występuje z reguły u mężczyzn pracujących w zimnie i wilgoci, nieprzestrzeganie zasad higieny osobistej, nałogowych palaczy, pierwszym objawem jest wędrujące zapalenie powierzchniowych żył podudzi uczucie cierpnięcia, ziębnięcia jednej lub obu kk.
Choroba rozpoczyna się często ostro przewlekłym bólem trudnym do zniesienia, bólem spoczynkowym stóp-spowodowanym jej niedokrwieniem, szybko może powstać martwica palców stopy, chromanie przestankowe występuje tylko u niektórych chorych; ból wzmaga się przy podnoszeniu kk. w górę, malej po opuszczeniu ich w dół. Chory unika pozycji z nogami ułożonymi poziomo i skośnie w górę.
Bóle nasilają się, pojawia się wyczerpanie psychofizyczne. W zawansowanej chorobie nogi są obrzękłe, skóra chłodna- siniczno zabarwiona, cienka; często zdarzają się infekcje grzybicze i procesy ropne między palcami stóp.
Jeżeli choroba atakuje ręce mówimy o chorobie Burgera czterech kończyn, niedokrwienie tkanek jest przyczyną martwicy i zgorzeli; najczęściej palucha,palców V i III, kciuka, palców V i III ręki. Choroba przebiega powoli z okresami remisji i zaostrzeniami, niekiedy kończy się amputacją.
TYPY ZAMKNIĘCIA TĘTNICZEGO
W chorobach naczyń obwodowych duże znaczenie dla rozpoznawania leczenia i rokowania ma podział uwzględniający wysokość zamknięcia poszczególnych tętnic wyróżniamy następujące typy zamknięć:
A. MIEDNICOWY- zmiany zrostowe tętnicy biodrowej zewnętrznej. Zmiany obustronne powodują niedokrwienie obu kończyn dolnych zespól LERICHA, zespół ten występuje również przy zamknięciu światła aorty w miejscu jej rozwidlenia lub powyżej. OBJAWY: ból biodra i pośladka promieniujący do uda, łydki, ból może mieć charakter przestrzenny całej nogi. Pojawia się zanik mm pośladka, uda, podudzia.
Ćwiczenia w miednicowym typie zamknięcia tętniczego:
Poza treningiem marszowym, ćwiczenia mm ud i mm pośladkowych.P.W. Stanie
Ruch: Wspięcie na palcach i przysiad, powrót do P.W.
P.W. Przodem do krzesła lub stołu, chwyt za oparcie krzesła lub stołu
Ruch: wspięcie na palce, głęboki przysiad, wpięcie na palce, powrót do P.W.
Ćwiczenia te można połączyć z ćwiczeniami oddechowymi, ucząc chorego, że wdech następuje podczas wspięcia na palce, a wydech podczas przysiadu. Chory powtarza ćwiczenia do czasu zmęczenia mm.
Ćwiczenia należy powtarzać 2-3 razy w seriach.
Jeżeli zamknięcie dotyczy tylko jednej tętnicy biodrowej wspólnej lub biodrowej zewnętrznej wskazane jest wykonywanie ćwiczeń:
o Wypad kończyny dolnej chorej w przód lub w bok
o W przypadku obustronnego zamknięcia tętniczego chory wykonuje: wypad na przemian kończyną lewą i prawą
o Ponadto wskazane jest chodzenie po schodach. Wchodzenie po schodach należy przerwać, jeżeli w chwili wystąpienia objawów zmęczenia.
o Jazda na ergometrze- rowerze treningowym, ćw. imitujące rowerek w leżeniu tyłem
o Pływanie
Ćwiczenia w udowym typie zamknięcia tętniczego:
o Trening marszowy
o ćw. Naprzemiennego chodzenia w wspięciu na palcach i na piętach, a także ćw. Wspięcia na palce, powtarzane rytmicznie w tempie 20- 30 wspięć/ min, do czasu wystąpienia zmęczenia podudzi: przerwa 2-3 min; jednorazowo chory wykonuje 2-3 serie ćw. Odgraniczone od siebie przerwami; należy ćw. 2-3 razy dziennie
Ćwiczenia w obwodowym typie zamknięcia tętniczego
U chorych mają zastosowanie ćw. Naczyniowe Rachowa Buergera. Istotą tych ćwiczeń jest wywołanie naprzemiennego niedokrwienia i przekrwienia czynnego kończyn dolnych przez zmianę ich pozycji.
Opisane fazy stanowią jeden cykl ćwiczeń.
Ćwiczenia w barkowym typie zamknięcia tętniczego:
Chory wykonuje ćw. Wywołujące naprzemienne przekrwienie i niedokrwienie przez zmianę pozycji.
Liczba cykli 3-5.
Należy ćw. 2-3 razy dziennie
Chory powinien wykonywać również ćw. Czynne we wszystkich stawach, we wszystkich płaszczyznach.
Należy wykonywać również ćw. Ogólnousprawniające
B. UDOWY: ma miejsce w kanale mm przywodzicieli uda, początkowo zamknięcie jednostronne, z czasem może wystąpić obustronnie o charakterze przestrzennym obwodowym.
C. OBWODOWY: typ zamknięcia tętniczego. Zmiany powstają w mniejszych tętnicach jak: podkolanowa, piszczelowa, strzałkowa, promieniowa, łokciowa. OBJAWY: w początkowej fazie pacjent skarży się zziębnięcie i drętwienie stóp, bóle stopy podczas chodu a także w spoczynku podczas snu, powstaje martwica, owrzodzenie, zgorzel palców i stóp, charakterystyczna dla choroby BURGELA.
D. BARKOWY: zmiany występują najczęściej w lewej tętnicy podobojczykowej, L szyjnej, lub tętnicy bezimiennej. OBJAWY: napadowe niedokrwienie palców rąk, utrata siły mm kończyny górnej, bóle mm w czasie wykonywania pracy w postaci chromania przestankowego.
E. SZYJNY: zmiany zarostowe powstają w tętnicy szyjnej wewnętrznej kręgosłupowych, ponieważ tętnice zaopatrują mózg w krew, dlatego powstaje niedokrwienie mózgu. OBJAWY: bóle głowy, omdlenia, migrena, zawroty głowy, zaburzenia widzenia.
W przebiegu przewlekłej niewydolności tętniczej wyróżnia się IV okresy:
I. Zwiastunów- objawy nietypowe, duża wrażliwość na zimno, uczucie zmęczenia mm kończyn
II. Niewydolność wysiłkowa- występują bóle mm kończyn najczęściej o charakterze chromania przestankowego
III. Niewydolność spoczynkowa- przy poziomym ułożeniu nóg
IV. Zmian odżywczych tkanek powstaje martwica, owrzodzenie, zgorzel
RECHABILITACJA LECZNICZA
Eliminacja negatywnych czynników: palenie, zimno, wilgoć, niewskazana praca długa, siedząca, stojąca; odpoczynki w ciągu dnia wskazane; odpowiednia ilość snu, przestrzeganie higieny osobistej; noszenie obuwia z tworzyw naturalnych, skarpety bezciskowe, bawełniane
Leczenie farmakologiczne:
Leczenie przeciwmiażdżycowe, obniżające krzepliwość krwi; przeciwzapalne; przeciwbólowe; antybiotyki; miejscowe leczenie powikłań; zmiana o...
monia60