BAŁTYK DROGA DO ODRODZENIA.pdf

(2041 KB) Pobierz
raport.indd
W Obronie Oceanów
„Greenpeace jest oddany idei ochrony oceanów, a także roślin
i zwierząt, od których zależy ludzka egzystencja”
Bałtyk
Droga do odrodzenia
102017633.014.png 102017633.015.png 102017633.016.png 102017633.017.png 102017633.001.png 102017633.002.png 102017633.003.png 102017633.004.png 102017633.005.png 102017633.006.png 102017633.007.png
data publikacji Sierpień 2006
Kontakt
Katarzyna Guzek , koordynator kampanii w Polsce
katarzyna.guzek@greenpeace.pl
+48 500 236 211
Ida Udovic, koordynator kampanii w Szwecji
ida.udovic@nordic.greenpeace.org
+46 (0) 703 536 585
Sari Tolvanen, koordynator kampanii w Finlandii
sari.tolvanen@nordic.greenpeace.org
+358 (0)5 0501 4472
Saskia Richartz, doradca w sprawach UE
saskia.richartz@diala.nli.gl3
+32 (0) 495 29 00 28
102017633.008.png
Bałtyk
Droga do odrodzenia
Streszczenie
5
Skróty użyte w tekście
6
1. WSTĘP
7
2. ZAGROŻENIA BAŁTYCKIEJ FAUNY I FLORY
8
2.1 EUTROFIZACJA
8
2.1.1 Azot i fosfor
8
2.1.2 Osady strefy beztlenowej - niechciany depozyt substancji odżywczych
8
2.2 SUBSTANCJE TOKSYCZNE W BAŁTYKU
8
2.2.1 Metale ciężkie
8
2.2.2 Związki organiczne
9
2.3 RYBOŁÓWSTWO
9
2.3.1 Dorsz
9
2.3.2 Śledź i szprot
9
2.3.3 Łosoś
10
2.3.4 Wpływ rybołówstwa na ekosystem i bioróżnorodność
10
2.3.5 Niszczycielskie techniki rybackie
10
2.3.6 Przyłów i odrzuty ryb
11
2.3.7 Bałtyckie ssaki morskie
11
2.3.7 Kłusownictwo morskie (IUU)
12
2.4 WYDOBYCIE PIASKU I ŻWIRU
13
2.5 WYDOBYCIE ROPY I GAZU
13
2.6 TRANSPORT MORSKI
13
2.6.1 Transport ropy naftowej
13
2.6.2 Introdukcja gatunków obcych
14
2.7 ZMIANY KLIMATU
14
102017633.009.png 102017633.010.png
Bałtyk
Droga do odrodzenia
3. REZERWATY MORSKIE SPOSÓB NA ODTWORZENIE I OCHRONĘ NATURALNEGO ŚRODOWISKA
15
3.1 FORMY OCHRONY
15
3.2 REZERWATY MORSKIE JAKO PODSTAWOWE NARZĘDZIE OCHRONY PRZYRODY
17
3.3 REZERWATY MORSKIE POMAGAJĄ W ZARZĄDZANIU ŁOWISKAMI
17
3.4 INNE KORZYŚCI PŁYNĄCE Z ISTNIENIA REZERWATÓW MORSKICH
18
3.5 ROZMIAR, SKALOWALNOŚĆ I WZAJEMNE ODDZIAŁYWANIE REZERWATÓW MORSKICH
18
3.6 GREENPEACE PROPONUJE
19
4. BAŁTYK POZA GRANICAMI REZERWATÓW
21
5. KONTEKST POLITYCZNY
22
5.1 WSTĘP
22
5.2 DZIAŁANIE W KIERUNKU OCHRONY ŚRODOWISKA MORSKIEGO
22
5.3 SPEŁNIANIE OBIETNIC POLITYCZNYCH – TWORZENIE REZERWATÓW MORSKICH
23
6. CO DALEJ?
25
BIBLIOGRAFIA
26
RAMKI:
RAMKA 1 : DIOKSYNY W BAŁTYKU
9
RAMKA 2: BAŁTYCKIE SSAKI MORSKIE
11
RAMKA 3: BAŁTYCKIE FARMY RYBNE
12
RAMKA 4: UNIJNE I MIĘDZYNARODOWE POROZUMIENIA W SPRAWIE MORSKICH OBSZARÓW CHRONIONYCH (MPA)
16
RAMKA 5: ROZLEGŁE REZERWATY MORSKIE W KLIMACIE UMIARKOWANYM
17
RAMKA 6: REZERWATY MORSKIE A EUTROFIZACJA
18
RAMKA 7: STREFA PRZYBRZEŻNA
20
RYSUNKI:
RYSUNEK 1: MAPA PROPONOWANYCH REZERWATÓW MORSKICH
20
4 | Droga do odrodzenia
102017633.011.png
Streszczenie
Niniejszy raport opisuje trudną sytuację ekologiczną Morza Bałtyckiego i przedstawia sposób, w jaki
Europejska Strategia Morska i projekt Dyrektywy w sprawie ochrony obszarów morskich mogłyby pomóc
w naprawie Bałtyku. Pojawienie się woli politycznej i wynikające z niej rozwiązania prawne mają szansę
stać się podstawą nowego systemu zarządzania zasobami morza. Systemu, który umożliwiłyby odbudowę
morskich ekosystemów, odnowę zasobów łowisk i dałby Bałtykowi chwilę wytchnienia.
Rezerwaty Morskie są jednym z rodzajów Morskich Obszarów Chronionych (Marine Protected Areas MPA)–
na lądzie ich odpowiednikiem są np: Parki Narodowe. Stanowią najwyższą formę ochrony morza. Na terenie
rezerwatów morskich chroni się wszystkie gatunki i ich siedliska, starając się zachować złożone interakcje
pomiędzy gatunkami tworzącymi ekosystem. Rezerwaty na wiele sposobów wspomagają rybołówstwo i,
co szczególnie ważne, umożliwiają przetrwanie pierwotnym ekosystemom, które są dla nas bezcennym
źródłem wiedzy.
Bałtyk jest obecnie jednym z najbardziej rabunkowo eksploatowanych i zanieczyszczonych mórz na świecie.
Nadmierny dopływ substancji odżywczych (eutrofizacja zbiornika) stał się problemem wielkiej wagi, który
podobnie jak przełowienie, zanieczyszczenie substancjami toksycznymi czy rozprzestrzenianie się gatunków
obcych, wpływa na cały ekosystem. Zagrożone są wszelkie formy życia. Inne, niebezpieczne czynniki to
wydobycie piasku i żwiru, eksploatacja ropy i gazu oraz intensywny ruch statków, w tym tankowców.
Rezerwaty morskie powinny stać się głównym narzędziem ochrony środowiska Bałtyku i podstawą
odbudowy bałtyckich ekosystemów. Europejska Strategia Morska i projekt Dyrektywy w sprawie ochrony
obszarów morskich, pozwalają na utworzenie dużych rezerwatów morskich i, po raz pierwszy w historii,
umożliwiają powstanie spójnego systemu zarządzania zasobami Bałtyku. Skorzystanie z tej szansy zależy
teraz od rządów państw nadbałtyckich. Wyjście poza dotychczasową politykę skupioną na poszczególnych
sektorach gospodarki, położenie nacisku na prawidłowe funkcjonowanie środowiska naturalnego
i stworzenie sieci dużych rezerwatów morskich jest dziś dla Bałtyku jedyną szansą na ratunek.
Droga do odrodzenia | 5
102017633.012.png 102017633.013.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin