Pieczęć nagłówkowa pracodawcy

DOKUMENTACJA

OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO NA STANOWISKU

SPRZEDAWCA

Wymagania ogólne dla pomieszczenia, stanowiska pracy i pracownika

Wysokość pomieszczenia - Pomieszczenie do pracy, w którym nie występują czynniki uciążliwe lub szkodliwe, jeżeli przebywają w nich nie więcej niż 4 osoby - 2,5m, jeżeli przebywają w nich więcej niż 4 osoby - 3,0m. Pomieszczenia do pracy, w których występują czynniki uciążliwe lub szkodliwe dla zdrowia - 3,3m,

Podłoga - równa, nieśliska, niepyląca i bez progów pomiędzy pomieszczeniami;

Kubatura - minimum 13m3 wolnej objętości pomieszczenia na jednego pracownika;

Powierzchnia robocza - minimum 2m2 wolnej powierzchni podłogi (niezajętej przez urządzenia techniczne, sprzęt itp.) na jednego pracownika;

Ściany i sufit - w zależności od branży powinny być pokryte tynkami, tapetami, boazerią lub innymi wykładzinami w wykonaniu co najmniej trudno zapalnym;

Rozmieszczenie regałów, szaf, lad - takie, aby przejścia między nimi wynosiły (w części, gdzie pracują sprzedawcy) 75cm - w wypadku jednego pracownika (w uzasadnionych przypadkach dopuszcza się 50cm), 100 cm - w wypadku ruchu dwukierunkowego;

w celu zapewnienia swobodnego ruchu nabywców należy zachować minimalne odległości 5m między stołami sprzedażowymi ustawionymi równolegle, a 3m między stołem pojedynczym i przeciwległą ścianą;

Drogi transportowe - w magazynie sklepowym powinny być zachowane szerokości:

b = a + 30 cm - dla ruchu pieszego jednokierunkowego,

b = 2a + 60 cm - dla ruchu pieszego dwukierunkowego,

gdzie:   a - szerokość ładunku niesionego przez pieszego,

             b -  szerokość drogi transportowej (szerokość drogi transportowej nie może być mniejsza niż 120 cm);

w wypadku transportu elementów bezsilnikowymi i silnikowymi środkami transportu powinny być zachowane  szerokości dróg transportowych  zgodnie z Polską Normą.

przy czym:  a - szerokość środka transportu (wózka), b - szerokość drogi transportowej.

Oświetlenie naturalne, dzienne, najlepiej górne, za pomocą świetlików; w wypadku oświetlenia bocznego (okna) powinien być zachowany stosunek wielkości powierzchni okien w świetle ościeżnic do powierzchni podłogi jak 1 : 8 (to znaczy 1m2 okna na 8m2 podłogi) w pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi. W innym pomieszczeniu, w którym oświetlenie naturalne jest wymagane ze względu na przeznaczenie - co najmniej 1 : 12;

Oświetlenie sztuczne (elektryczne) - w zależności od rodzaju pomieszczenia, i tak:

- sale sprzedaży: w całym pomieszczeniu - 200 lx (luksów), stoły i lady sprzedaży - 300 lx,        - wystawiony towar (gabloty, wystawy wewnętrzne) - 500 lx;   

- wystawy uliczne: przy ulicach słabo oświetlonych - 300 lx,

- przy ulicach silnie oświetlonych - 750 lx;

- małe sklepy w miastach i wsiach: całe pomieszczenie sprzedaży - 100 lx, stoły i lady sprzedaży oraz półki i wystawy - 200 lx, wystawy uliczne - 200 lx;

- magazyny i składy: magazyny towarów jednorodnych lub dużych - 20 lx, magazyny towarów różnych, w których zachodzi konieczność poszukiwania - 50 lx, automatyczne magazyny z wysokimi regałami: przejścia - 20 lx, stanowiska obsługi - 100 lx;

Wentylacja - naturalna lub mechaniczna albo obie łącznie w zależności od potrzeb (w większych sklepach zalecana jest klimatyzacja);

Temperatura - w zależności od rodzaju prac (ciężkości) pomieszczenie sklepu powinno mieć temperaturę w granicach 16-20°C, magazyn 10-18°C w zależności od potrzeb.

Stanowisko pracy

Stanowisko pracy to przestrzeń pracy wraz z wyposażeniem w środki i przedmioty pracy, w której pracownik lub zespół pracowników wykonuje pracę.

Racjonalna organizacja stanowiska roboczego powinna zapewnić bezpieczne i łatwe wykonywanie pracy w wyniku stosowania odpowiedniej ochrony przed czynnikami niebezpiecznymi (urazowymi), szkodliwymi i uciążliwymi (hałas, wibracja, zapylenie, oświetlenie, mikroklimat, duże i zbędne obciążenie pracownika).

Dla sprzedawcy podstawowym miejscem  pracy, w zależności od wielkości placówki handlu detalicznego, będzie sklep z jednym lub wieloma stanowiskami sprzedażnymi, zlokalizowany w obiekcie budowlanym. Przeważnie sklep składa się z:

lokalu sklepowego, w którym się znajdują podstawowe stanowiska pracy sprzedawców,

zaplecza, w którego skład w zależności od wielkości mogą wchodzić:

- pomieszczenie przeznaczone do przyjmowania towarów, magazyn, chłodnie, magazyn opakowań, pokój socjalny (miejsce wypoczynku pracowników sklepu), szatnia, pomieszczenie sanitarne.

Pomieszczenia te, w zależności od czasu przebywania w nich pracowników, dzielą się na:

- pomieszczenia przeznaczone na stały pobyt pracowników - jeżeli pracownicy przebywają w nich w ciągu doby dłużej niż 4 godziny,

- pomieszczenia przeznaczone na czasowy pobyt pracowników - jeżeli pracownicy przebywają w nich w ciągu doby od 2 do 4 godzin,

- pomieszczenia nie przeznaczone na pobyt pracowników - jeżeli łączny czas przebywania w nich tych samych pracowników jest krótszy niż 2 godziny w ciągu doby, a wykonywane czynności mają charakter dorywczy, bądź też praca polega na krótkotrwałym przebywaniu związanym z dozorem oraz konserwacją maszyn i urządzeń lub utrzymaniem czystości i porządku.

Wyposażenie stanowiska roboczego

Każdy sklep w zależności od wielkości, branży i stosowanej metody obsługi powinien być wyposażony w odpowiednie urządzenia związane z obrotem towarowym. Można rozróżnić:

- wyposażenie trwałe - dźwig, schody ruchome (np. w domach towarowych), komory chłodnicze, urządzenia wentylacyjne, klimatyzacyjne, ogrzewcze i oświetleniowe - stanowiące trwałą część budynku,

- wyposażenie ruchome - meble sprzedażowe (lady, gabloty, regały itp.), urządzenia chłodnicze, miernicze, transportowe i sprzęt pomocniczy.

Mechanizacja czynności transportowych, szczególnie w większych magazynach przysklepowych, pozwala eliminować wysiłek związany z dźwiganiem i przenoszeniem ciężarów. Wysiłek ten można zmniejszyć, używając różnych urządzeń transportowych.

Urządzenia do transportu poziomego

Wózki ręczne - dwu-, trzy- i czterokołowe używane są do ręcznego przewożenia towarów w opakowaniach zbiorczych z zaplecza do sali sprzedażowej.

Wózki o napędzie mechanicznym  - stosowane w sklepach i magazynach wielko powierzchniowych. Należą do nich wózki widłowe i platformowe.

Wózki transportowo-ekspozycyjne - o specjalnej konstrukcji umożliwiającej nie tylko transport towarów, ale także ich ekspozycję.

Urządzenia do transportu pionowego

Takie urządzenia, jak dźwigi, windy towarowe itp. używane są przede wszystkim w dużych, wielopoziomowych sklepach (np. duże domy towarowe) posiadających magazyny w piwnicach lub innych kondygnacjach niż sale sprzedażne.

Urządzenia chłodnicze

Wiele towarów żywnościowych należy składować i przechowywać w obniżonej temperaturze. W sklepach i magazynach przysklepowych używa się różnego sprzętu chłodniczego, jak lady chłodnicze, szafy i regały chłodnicze, zamrażarki i komory chłodnicze w zależności od przechowywanego asortymentu.

Instalacja i urządzenia elektryczne

W zależności od rodzaju towarów sprzedawanych w sklepie używany jest często podręczny sprzęt o napędzie elektrycznym ułatwiający i usprawniający obsługę. Na przykład:

- w sklepach spożywczych, mięsnych - krajalnice elektryczne, maszyny do mielenia mięsa itp.,

- w sklepach ze sprzętem audiowizualnym - przystawki umożliwiające podłączenie sprzętu do instalacji elektrycznej, odtwarzacze płyt i taśm itp.,

- w sklepach oferujących wyposażenie mieszkań - urządzenia do przycinania na wymiar (pilarki elektryczne itp.)

Wyposażenie magazynów i sprzęt pomocniczy

Do wyposażenia magazynu należą takie urządzenia do składowania, jak:

- regały różnych typów (stałe, przesuwne, szufladowe itp.),

- stojaki, służące do składowania różnych materiałów, np. kątowników, blach itp.,

- wieszaki - stałe, przenośne do zawieszania np. zwojów drutu, lin itp.,

- palety - stosowane także jako jednostki ładunkowe,

Sprzęt pomocniczy:

- przyrządy pomiarowe (wagi, miary, suwmiarki, mikrometry, termometry itp.),

- inne przyrządy pomocnicze (pokrowce, taśmy, pasy, drabinki itp.),

- narzędzia pomocnicze (młotki, obcęgi, przecinaki itp.).

Pomiary czynników szkodliwych i uciążliwych

O rozpoczęciu, wznowieniu działalności oraz o każdorazowej zmianie technologii pracodawca zawiadamia właściwego inspektora sanitarnego, który określa decyzją rodzaj badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia. Częstotliwość pomiarów jest zależna od wielkości zagrożenia i wynosi:

- co pół roku, jeżeli krotność NDS, NDN jest większa od 1,

- co rok, jeżeli krotność NDS, NDN zawiera się w przedziale między 0,5-1,

- co 2 lata, jeżeli krotność NDS, NDN zawiera się w przedziale 0-0,5.

Przygotowanie zawodowe pracownika

Pracownik powinien posiadać:

- ukończone 18 lat,

- instruktaż ogólny z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy,

- instruktaż stanowiskowy z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy,

- szkolenie podstawowe z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy,

- wstępne badanie lekarskie,

- okresowe badanie lekarskie.

Organizacja pracy

Na stanowisku pracy powinny się znajdować instrukcje dotyczące:

- stosowanych w zakładzie procesów technologicznych oraz wykonywania prac związanych z zagrożeniami wypadkowymi lub zagrożeniami zdrowia pracowników;

- obsługi maszyn i innych urządzeń technicznych;

- postępowania z materiałami szkodliwymi dla zdrowia i niebezpiecznymi;

- udzielania pierwszej pomocy;

- zasad postępowania w razie powstania nieprzewidzianych sytuacji powodujących poważne zagrożenia dla pracowników.

Instrukcje powinny określać:

- czynności do wykonania przed rozpoczęciem danej pracy;

- zasady i sposoby bezpiecznego wykonywania danej pracy;

- czynności do wykonania po zakończeniu pracy;

- zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia pracowników.

Identyfikacja zagrożeń na stanowisku pracy sprzedawcy

Do najważniejszych zagrożeń zawodowych na danym stanowisku należą:

- wypadki,

- choroby zawodowe,

- awarie.

Czynniki niebezpieczne

Do czynników niebezpiecznych należą:

- zagrożenia elementami ruchomymi i luźnymi;

- zagrożenia elementami ostrymi i wystającymi;

     - ostre elementy narzędzi pomocniczych,

     - zły stan techniczny narzędzi pomocniczych,

     - wystające ostre elementy regałów, mebli itp.;

- zagrożenia związane z przemieszczaniem się ludzi:

     - praca na drabinach,

     - szerokość drogi transportowej w magazynie niedostosowana do środków transportu,

     - nieprawidłowe odległości między regałami magazynowymi,

     - zastawione drogi magazynowe,

     - możliwość upadku magazynowanych elementów na pracownika;

- zagrożenia związane z właściwościami fizycznymi materiału:

     - ciężar niedostosowany do możliwości pracownika i norm, ostre krawędzie, śliskie powierzchnie itp.;

- zagrożenie porażeniem prądem elektrycznym:

     - niesprawna instalacja elektryczna, brak pomiarów ochrony przeciwporażeniowej,

     - posługiwanie się uszkodzonym sprzętem elektrycznym itp.;

- zagrożenie poparzeniem.

Czynniki szkodliwe i uciążliwe

Do czynników szkodliwych i uciążliwych należą:

czynniki fizyczne:

- mikroklimat,

- nieprawidłowe oświetlenie;

czynniki chemiczne:

- substancje toksyczne (szkodliwe rozpuszczalniki do farb i lakierów - przy magazynowaniu i sprzedaży);

...