ZAJĘCIA 2 (blok 2 godzinny)
3. Badania laboratoryjne gruntów wg. PKN-CEN ISO/TS 17892-4
Oznaczanie składu granulometrycznego (metoda sitowa)
Dla gruntów zawierających mniej niż 10% cząstek drobnych (<0,063) stosuje się analizę sitową. Jeżeli tych cząstek jest więcej, można stosować kombinację metody sitowej i sedymentacyjnej. Obie metody stosuje się dla wszystkich gruntów niescementowanych o średnicy ziaren mniejszej niż 125mm.
Średnica zastępcza dz jest to średnica oczka sita, przez które ziarno nie przejdzie; dla cząstek jest to średnica cząstki kulistej o tej samej gęstości właściwej co cząstka gruntowa, opadającej w wodzie z taką samą prędkością jak rzeczywista cząstka gruntowa.
Analiza sitowa polega na określeniu składu granulometrycznego gruntu, poprzez rozdzielenie poszczególnych frakcji gruntu w wyniku przesiewania próbki na zestawie znormalizowanych sit. Należy stosować sita z drutu metalowego lub blachy metalowej perforowanej. Wymiary oczek sit powinny być zgodne z wymiarami ziaren poszczególnych rodzajów gruntu. Zestaw sit powinien zawierać sit o średnicy oczek 0,063mm i sito o średnicy oczek 2mm oraz naczynie do zbierania przesiewu. Liczba sit powinna zapewnić uzyskanie ciągłości krzywej uziarnienia.
Schemat procedury badań metodą sitową
1. Próbka
2. Wytrząsanie lub ćwiartowanie
3. Suszenie
4. Ważenie
5. Mieszanie
6. Oddzielanie
7. Suszenie
8. Oddzielanie na sucho (alternatywnie)
9. Przesiewanie
10. Ważenie
11. Obliczanie
a odczynnik rozpraszający
b czysta woda
Norma zaleca przygotowanie próbki na mokro – przemywanie jej przez sito o oczkach 2mm, umieszczone na sicie o oczkach 0,063mm. Jeżeli próbka nie zawiera 10% cząsteczek drobnych (nie obserwuje się sklejania ziaren) można zastosować uproszczoną procedurę przesiewu – bez namakania próbki.
Procedura badania składu granulometrycznego gruntu metodą na sucho.
1. Próbka reprezentatywna powinna być przygotowana przez ćwiartowanie lub wytrząsanie i suszenie.
Próbkę należy wysuszyć w temperaturze 105oC±0,5oC do stałej masy.
Minimalne masy gruntu wymagane do metody sitowej na podstawie D90
Średnica
D90
mm
Minimalna masa gruntu wymagana
w metodzie sitowej
g
0,5
50
1,0
100
4,0
150
6,0
350
8,0
600
16,0
2500
22,4
5000
31,5
10000
45,0
20000
63,0
40000
75,0
56000
2. Po wysuszeniu próbkę należy zważyć z dokładnością do 0,1% całkowitej suchej masy.
3. Wysuszony grunt należy przesiać przez zestaw sit. Przesiewanie ręczne powinno trwać przynajmniej 2 minuty, przesiewanie mechaniczne – 10 min. Materiał, pozostały na poszczególnych sitach i w naczyniu do zbierania przesiewu należy zważyć. Masy pozostałe na sitach nie powinny przekroczyć wartości podanych w normie – inaczej trzeba przeprowadzić badanie etapowo. Całkowita masa przesianej próbki nie może różnić się od masy początkowej więcej niż o 1%.
4. Wyniki badań.
Tabela wyników przesiewu.
Wymiar oczka sita – średnica zastępcza [mm]
masa gruntu
pozostała na sicie
[g]
Masa
frakcji
Zawartość procentowa
poszczególnych frakcji [%]
<0,063
m1
m1/m *100%
0,063
m2
m1+m2
(m1+m2)/m *100%
0,1
m3
m1+m2+m3
(m1+m2+m3)/m *100%
0,25
m4
m1+m2+m3+m4
(m1+m2+m3+m4)/m *100%
m5
m1+m2+m3+m4+m5
(m1+m2+m3+m4+m5)/m *100%
m6
………..
...
fasolka144